8 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

amhuriyet '• SAN AYI PROGRAMIMtZt § Samsun Belediyesi sıkıntıda... Belediye 290,000 liralık borcunu taksite bağladık :an sonra yeniden borç etmeğe başladı Cenup'ta büyük bir ka • çakçı kafilesi yakalandı Siverek «Hususî) Bir kaç gündenberi Siverek'te güzel yağmurlar yatrmak tadır. Yağmurla beraber kar da düş müştiir. Aylardanberi yağmura hasretli olan köylü sevinç içindedir. Zeriysia de vam edilmektedir, kurak tehlikesi şimdilik yoktur. Siverek'te nâfi Yağmurlar Galatasaray Fenerbahçe iki ezeli rakip cumaya karşılaşıyorlar! Cuma günü lik maçlarmm en heyecanlıaı yapılacaktır. Bu müsabaka, şampiyonanın en mühim macı değil, fakat en enteresan maçı olacaktır. Bu maçta her iki tar«fm da galip gelmesi ve mağlup olması, dereceler üzerinde bariz bir tesir yapacak, ancak an'anevi Galatasaray Fenerbahçe rekabeti bir defa daha karn karsıya gelmiş olacaktır. Hava da güzel olursa cuma günü futbol meraklıları cazip bir futbol maçı göreceklerdir. Bu maçın neticesi ne olabilir? Bunu, maddî ölçülerle ölçersek netice mutlak olarak Fenerbahçe'nin lehine tecelli eder. Lik maçlarında bugüne kadar alı nan dereceler hep Fenerbahçe'nin lehine, Galatasaray'ın aleyhinedir. Fenerbahçe, şimdiye kadar karşılastığı rakiplerini hep yenmiş, yalnız İstanbulspor'la berabere kalmış, bu suretle şampiyonanın en başına geçmistir. Buna mukabil Galatasaray da şimdiye kadar pek fena netice ler almıstır. Kuvvetli bir sanayi kredi bankası yapmahdır Bunun için de millî fabrikalan bankaya iade etmek ve banka kanununu degiştirmek lâzımdır. Bir kaçakçı kafilesi yakclandt Bayram münasebetile on beş gün evvel cenube Resülâyin'e giden kaçakçı kafilesinin avdetleri haberi alınarak faal ve muhterem kaymakamımız Hâşim beyin tertip ettiği plân ve verilen program üzerine kasabaya girerlerken jandarma tarafmdan havvanlarile beraber kâmilen derdest edilmiştir. Kaçakcıların derdestinde Jandarmamızm mesaisi ztkre sayandır. Samsun'dakl yol iaa llyeünden blr Intlba Samsun <Hususî» Samsun'da bu sene kış çok güzel geçiyor. Mevsim adeta yazı andmyor. Arife ve bayramin birinci günü yağan kar bir gvat zarfında tamamen kalktı. Havalar gene açtı. Cumalan ve diğer günlerin öğle ve akşamları Sam sun'luların yegâne mesire mahalli Gazi parkı çok kalabalık oluyor. Bu park Anadolu'da emsaline nadir tesadüf edîlebilecek olan çok güzel ve çok itinalı tarhedilmiş bir bahçedir denilebilir. Maalesef bakım sızlık burada da pek bariz bir surette göze çarpıyor. fsin fena tarafı sıcak havalarda park muttasıl bü kumet binasının arka ve sahil taraflarından doğru gelen müstekreh kokunun büyük fedakârlıklarla me tnaliki baideden getirilmiş çok lâtif ve nadir çiçeklerin kokusunu bastırarak insanı buradan kaçmağa icbar edisidir. Fazla sıcak havalarda bu koku ta şehrin ortasına kadar ya yılıyor. Şehrin bütün mecraları şimendifer hattını katederek üç dört yüz metrelik bir sahada açık olarak hemen parkın yanıbasından denize dökülüyor. Sıhhati umumiyeyi şiddetle alâkadar eden bu çirkinliğin izalesi için belediyenin senelerden " beri hiç bir teşebbüsünü goremiyen halk, bu sehir müessesesinden pek bakh olarak sikâyet ediyor. Belediye sehrin bazı yerlerinde yol inşaatı yapıyor. Hiç şüphe yok ki şehir içinde yol yapmak ta lâzımdır. Fakat bu insaat için binlerce Hra sarfedilirken cüz'i bir kısmım da bu gibi elzetn ve sıhhati belde ile alâkadar hususata terfik etmeği düşünmek daha doğru olurdu. Muhtelif müessesata 290,000 Hra borçlu olan Belediyenin bütün env lâkinin haczedildiğini ve bu meyanda dairei belediye olarak kullanılan binanm da Emlâk Bankası tarafından satılığa çıkanlarak 30,000 liraya banka tarafmdan satın alın masile belediyenin çok müşkül vaziyete düştüğünü ve neticede Samsun meb'usu Emin Beyin banka erkânile vaki temasları neticesinde borçlann uzun vadeli taksitlere bağlandığını ve binanın da kurtarılmasına bu suretle muvaffakiyet hâsıl olduğunu evvelce bildirtniştim. Bu mühim mes'ele böyle hiç ümit edilmiyen bir sekilde tatlıya bağlandıktan sonra belediyenin malî vaziyeti henüz pek te düzelmiş değildir. Belediye takas kammunu nazari dikkate almadan Almanya'dan 22,500 liralık su ve elektrik malzemesi getirtmiş ve fakat kanunun kat'iyeti karşısında iki ayı miitecaviz bir zamandanberi bunları çıkartmağa muvaffak olamatnıstır. Hükumeti merkeziye ile vaki muhaberat, neticesinde Belediyeye ancak bu miktarda tütün ihracını temin etmek suretile levazımın ithal edilebileceği bildirilmiş olduğundan şimdi Belediye bir taraftan malmı çıkaramamaktan, diğer taraftan da parasım veretnemekten fabrikanın ve vekillerinin tazyikleri karsısında ne ya* pacağını şaşırmış bir halde kal mıstır. Sun'î ipekli mensucat tktısat Vekili Celâl Bevefendin'n millî sanayiimiz hakkında Bursa'daki beyanatı bureOa alâka uyandırmıştır. Cenup hudutlan mıtakasındaki halk sun'î ipek mensucata çok rağbet etmektedir. Bu yüzdendir ki bu havalide su'î ipek kaçakçıhfh fazla yapıbnaktadır. Muh terem Vekilimiz Celâl Beyefendinin sun'î ipek mensucatı hakkındaki beyanatian memnuniyetle karşılanmıştır. Ali ÂJi Iktısat Mecliilnin tefcrar Sanayl Bank asma iade ve raptını munaslp gördüğtt millî fabnkalardan: Beykoz k undura fabnkası dikişhanesi Sanayi ve Maadin Bankası yerine ikame edilen Sanayi Kredi Bankasmm, sanayicilerimizin kredi ihh'yacmı temin edemiyecek bir vaziyette doğduğunu, dün yazmış ve Ali tktısat Meclisinin bu husustaki açık ve kat'î mütalealanm da göstermiştik. Sermayesi kendisinden beklenilen ve istenilen vazifeleri, ifa etmesine asla imkân vermiyecek kadar zayıf olan bu banka hakkındaki kanun, doğmadan öbnüş ve Büyük Millet Meclisinin ilk içtimamda tadili, şimdiden takarrür etmiştir. Sanayi Kredi Bankası yerine ikame edilecek banka nasıl olmalıdır ki sanayicilerimize muhtaç olduklan krediyi temin edebilsin? Sanayi Kredi Bankasmm sermayesi yoktur. Evvelâ, sermaye tedarik etmek lâzımdır. Sonra, bankaya ancak pek azim miktarda para He yapüabilecek bir takım vezaif verilmiştir ki onlan da tadfl etmek lâzımdır. Ve nihayet bankayı makme piyasası tesisi gibi bir hayal pesinde koşturmaktan vaz geçm*lidir. Filvaki mevcut kanuna göre. Sanayi Kredi Bankası, memleketin dört köşesinde mevcut bütün eski makmcleri satın alıp tamir ettirmek ve sat • makla da mükelleftir. Eski makinelerin esasL tamir yapabilecek atelyeleri bulunduğu yerlere nakli ne kadar roas rafla olur? Eskr makineleri tamir için sarfedilecek para ile yeni makineler tedariki elbette daha ucuz ve yeni makinelerin randmanı nazan itibara alırunca elbette daha kârlıdır. Makine pivsî>sı tesisi fikri, bizim memleketin hususî vaziveti düsünühneden Rusya'dan ahnmıs bir fikre benziyor. Rusva'da bütün makineler devletin malı olduğu için. oradaki vazivet ile bizimki hiç birbirine uymaz. Filiyat sahasında bankava bir sürii hurda demir satın aldırmaktan başka tir netice vermiyecek olan bu makine piyasası işinden de vaz geçmek lâzımdır. Sanayi Kredi Bankası kanunu. tamirhanelere bile kredi açmağı âmirdir. Bu, bir demirci dükkânı olan her ferdi kredi istemeğe sevketmek demektir. Kanundaki mecburî tasarruf bahsi ise uzun uzadıya tetkike daha doğrusu tenkide değer ayrı bir bahistir. Şu halde Sanayi Kredi Bankası kanununa tadil zarureti, daha kanun tatbik edilmeden tahakkuk etmiştir. Şimdi filiyat ta bu zarureti iki kere iki dört eder gibi isbat edecektir. Bu cihet sabit olduktan sonra, bu tadili nasıl yapmak lâzım geldiği meselesi vardır. Tadilde tutulması lâzım gelen yolu Âli tktısat Meclisi, pek berrak ve mukni bir surette gösteriyor, Meclisin raporunda deniliyor ki: Bursa Maarif Müdürü Şerefine bir çay verildi Bursa (Hu. Mu.) Maarif Müdürümüz Celâl Mahir Bey Edirne Maarif Müdürlüğüne tayin olunmufftur. Bu nranasebe* Ie dün gece Muallimler birliği tarafmdan bir ]ik salonunda 200 kişdlik bir çay ziyafeti ve rilmls, çayda bü' Edirne Maarif Mudw. tün Bursa mual lüğüne tayin edilen lim hanım ve Celâl Mahir Bey beyleri bulunmuşiur. Mualliralerin Maarif Müdürü Beye karsı besle dikleri sevgi bu çayda söylenen müteaddit ve samimî hitabeleıle teyit olunmuş ve geç vakte kadar dansedüerek eğlenilmiştir. Bursa'da lcerdUini herkese sevdirmis olan Celâl Mahir Bey bir kaç güne kadar yeni memuriyet yerine hareket «Hİecektie. Musa Cuma günkü maçta da bu neti celeri gözönüne alırsak Fenerbah çe'nin galibiyetini L'cliyebiliriz. Fakat mes'ele öyle d°^"idir. Bu maçın hususiyeti vardır. Bu maçta futbol bilgis:, futbol tekniğinden ziyade smir kuvveti hâkimditr. Her Ga latasaray Fenerbahçe karşılaşmasında, sinirlerine hâkım olan taraf galip gelmistir. Galatasaray takımının, son vaziyet üzerine nasıl bir kadro ile sahayâ çıkacağı malum değildir. Belki çok zayrf, belki de kuvvetli ve yepyeni bir takıml» oynıyacaktır. Yalnız muhakkak olan bir şey varsa, »an kırmızı formalı gencçler, her takıma mağlup olmakla beraber, ©zelî rakiplerine mağlup olma mak için bütün gayretlerile çalışacaklardır. Galatasaray'Iılar, bu gayretlermi müsbet şeküde ortaya koyabilirlerse çok iyi bir netice almalan ihtimal dahilindedir. Cuma günü Fenerbahçe sahasında da Süleymaniye Vefa takımları karsilajşacaklardır. Bu maç, derecelere tesiri itibarile Galatasaray Fener maçmdan daha ehemmiyetlidir. Her iki takımın kuvveti hemen he men müsavat arzettiğinden müsa baka çok cazip olacaktır. Cuma günü Fenerbahçe sahasında «.Cumhuriyet futbnl liki» maçlarına da devam edilecek, Kasımpaşa Istanbulspor, Bpşiktaş Vefa gençleri karşılaşacaklardır. da iftirak edeceği bir anonim şirket haline koymak ve yeni tetis olunacak devlet fabrikalannı da bu bankaya malederek bankanın sermayenni artttrmak manamp olur. Bu sayede banka alâkadar malî müesseselerin müzahereti ile dahil ve hariçte büyük itibar qe sermaye bulur, muhtelif faydadt teşebbüslere yayılmts olman ve her sene emin kârlar tevzi edebilmesi dolaytsile hisse senetleri halkımız için en mühim ve cazibeli birer plasman halini alarak bu sayede sermaye terakümlerine de hâdim olur.» Âli tktısat Meclisi, bu suretle aşağı yukan Sanayi ve Maadin Bankası ka» nununa avdeti, fakat bu bankayı daha takviye etmek suretile avdeti teklif ediyor, demektir. Ancak, bu suretledir ki halkın da istirakile kuvvetli bîr sanayi bankası vücude gelmiş ve sanayieOerimizin kredi ihtiyacı temin ve tatmin edilmiş olur. Fakat halkm istiraki m«'elesi ciddî ve filî,fer jekilde olmak lâ znmlu. Kredi bahsinde, bir de te»is kredisi mes'elesi vardır kt Âli tktısat Meclisinin bu husustaki fikrini öğrenmek te faydadan hali değildir. Âli tktısat Meclisi, raporunda bu mes'eleden de şöylece bahsediyor: «Kredi bahsinde memlekethnizd* çok aranan tesis kredilerine de bir nebz« temas etmek isteriz. Tesîs için lâzım olan kredfler, alelekser, uzun vade ve büyük sermaye ister. Sanayi teşebbüslerinin yaşamak ve muvaffak olmak îçin, doğarken mücehhez olmak mecburiyetinde bulunduklan asgarî bir ser maye haddi vardır. Normal şerait içinde hiç bir müteşebbis, bu haddm du nünde bir sermaye ile işe giriçmeğe cür'et etmemeli; cür'et gösterenler, neticesi husran olan bu yolda teşvik ve himave görmemelidir. Bes altı senelik sanayi hayahmız, bu kabil cür'etlerin acı neticeli misallerile doludur. Esasen, bankalar, henüz bünyesi takarrür etmemiş olan teşebbüslere, kuvvetli teminat aramadan, para veremfyecekleri cihetle, memleketimizde tesis tesebbuslerine yardun, ancak ucuz faizli ve uzunca vadeli makine ve malzeme kredileri tedarikine muavenet şeklinde mevzuu bahsolabüir. Kredi sıkmtısuun müşküllerinden bahsederken usulsüz ve malî bünyemizin takati fevkinde tevzi edilecek kredilerin tevlit edeceği îktısadî fenahklan da ğöz önünden ayırmamak icap eder.» Yukanki mütaleasile Âli tktısat Meclisi, sanayiimizin bir yarasma basmış oluyor, ki o da az sermaye ile büyük işler görmeğe cür'et edenlerin yıkılıp gittikleri hakikatidir. Bu halm önüne geçmek için de yegâne çare, tesis sermayeleri pek az olanlara veya hiç mevcut olmıyanlara kredi vermemekten ibarettir. A.D. Kızılırmak dondu, çiğdemler açtı Galatasaray Umumî Futbol kaptanlığı Galatasaray birinci futbol takımı kaptanı Nihat Bey, Galatasaray kongresinden sonra futbolcular namma Sadun Galip Beye müracaat ederek kulübün umumî kaptanlığmı kabul etmesini teklif ve rica etmiştir. Sadun Galip Bey, futbolcuların kendisine karşı gösterdikleri teveccühe teşekkür etmekle beraber bu teklifi kabule meş&uliyetinin raani ol duğunu söylemvş ve itizar beyan etmiçtir. Balıkesir Himaye etfal Cemiyetinin yardımı ^ ~ 'tfi *&**'?&F*" 'fT*mm*'"~~ ,s*. ''• "' ^tgjjgu^ "" Bahkesir (Hususî) Bu sene kıs gayet mutedil geçiyordu. Bugün ha valar baaz soğur gibi oldu ve yağmur başladı. Maamafih Balıkesr'in her se < neki Bdknine göre bu sene kış hiç nis • betmdedir, denilebilir. Bu yüzden fıkaranın yüzü biraz güimektedir. Himayeietfal cemiyeti 150 fakir çocuğu yeniden ilbas ettikten başka bunların bütün yevmî iase masraflarını da üzerine almışhr. * ^ ^ •••• . ^ A . *••• Vedat ürfî Beyin Balıkesir'deki temsilleri Balıkesir (Hususî) Filim rejisörü Vedat Ürfi Bey, Himayeietfal cemiyeti tarafmdan vaki olan bir davet üzerine sehrimize geldi ve hükumet tiyatrosunda altı temsil verdi. Temsilde Vali, Vilâyet erkânı, Halk Fırkası azaları, mülkî ve askerî muteber zevat, ticaret âleminin meshur simaları hazır bulundular. Vedat Ürfi Beyin san'atı alkış • larla ve takdirlerle karşılandı. Yanın daki heyet kuvvetlidir ve Bir Millet Uyanıyor fflmi başmümessili Atıf, Darülbedayiin esbak san'atkârlanndan M. Muammer Beylerle Raşit Rıza heyetinin eski san'atkârlanndan bir çoğu bera berdir. Temsiller büyük muvaffakiyet kazanmaktadır. Rağbet ve alâka çoktur. Bin kieiden fazla istiap eden muhtesem tiyatro her gün hıncahınç dolmaktadtr. Vedat Urfi Beyin Avrupa'da oynadığı bir filim de bu vesile ile Balıkesir'de gösterilecektir. Mektepliler ve soor kuiünieri Ankara 7 (Telefonla) Maarif Vekâleti mektepli gençlerin spor kulüolerine gıVmelerini bir müddet evvel menetmişti. Bu hareketin memlekette sporun terakktsine mani olduğu tarzındaki müracaatler üzerine hiç olmazsa 18 yasını ikmal etmiş talebenin spor kulüplerine girmelers ve bu kulüpleiin futbol takımlarında oynıyabilmeleri jçin Vekâle tin müsaade vereceği sö"l"''lmek tedir. Şirin Kalecik kasabasınm kusbakısı manzarası Kalecik «Hususî» Bu yıl kale • dk'te kış hafif geçmektedir. Kinunlar içinde üç defa kar yağdığı halde bir çok vadilerde çiğdemler açmıs bulu nuyor. Karlar, üç defasında da çok çabuk kalktı ve fazla soğuk yapmadı. Daha evvelki yıllarda, burada An kara'dan fazla kıs olmustu. Halbuki Kalecik denizden 750 metre, Ankara 900 metre kadar yüksektir. Aralannda 150 metre yükseklHc farkı verdır. Geçenlerde bir kaç giin kuru soğuk oldu. Bu soğuklarda derece 27 dereceye kadar düştü. O zaman Kızılırmak dondu. Buzlar üzennaen oaun yüklü hayvanlarla yiirüyerek geçildi. Buzlar henüz açılmadı. Daha uzun zaman açılmamak ihtimali de vardır. Çift ve ekiş vaziyeti iyi değildir. Teressübat birinci kânunda 4.8, ikincikâ nunda 18.2 santimetredir. önce yerler gönemini alamamıştı. Sonra da kısmen dondan kişlıklar ekümedi. Bazı köylerde kar yağarken tohum serpenler olduğunu işitiyoruz. Bu yılın da geçen yıliar gibi olmasmdan kor kuluyor. Can Futbol heyetinin teblijji İstanbul Futbol heyetinden: 10'2 1933 cuma günü yapılacak hk maçlan Tahsim Stadında Galatasaray . Fenerbahçe B takımian saat 11,30 hakem Emin Bey Hilâl . Anadolu 2 inci kume saat 13,15 hakem Necmi Bey. Galatasaray . Fenerbahçe 1 inci takımları saat 15 hakem Hamdı Emln Bey. Fenerbahçe Stadında Süleymaniye. . VefaKumkapı B. T saat 11,30 hakem Izzet Bey Eyüp . Beylerbeyi 2 inci ktime saat 13.15 hakem Arif Bey. z Süleymaniye . VefaKumkapı 1 inci T. saat 15 hakem Sait Bey. Gençler Kasımpaşa IstSpor saat 9 hakem Saıt Bey. Be<sktas VefaKumkapı saat 10 hakem Nurı Bey «Fikrimizce Sanayi Bankanmn vaziyetini ıslah etmek için, bankaya büviik bir itibar ve emnivet ve senede bir bucuk milyon lira derecesinde bir kâr temin eden fabrikalr\ı bankadan aytrma mak ve sermaye ekseriyeti, Camhuriyet Merkez Bankasmda olduğu gibi. devlete ve millî miiesse&atı maliveye ait olmak üzere bankanın idare seklini. halkın ismindc bir teşekkülün bazı yarıslar ve müsabakalar tertip ettiği ve buralara iştirak için askerî ve sivil mektep talebelerlni davet ettikleri görüldü Darülfünun kulübü ismindeki bu teşekkülün mahiyeti bızce tamamen meçhul olduğu gibi mensuplan da federe değüdirler. Bıraenaleyh bu teşekkülün her türlü spor tezahurle. rine federe kulüp ve efradın îştiraki nizamen memnudur. Keyfiyetten federe kulüplerle mekteplilere tamimini ve bu gibi federe olmıyan tesekkullerin musabakalan ilân edildikçe federe kulüplerin uyanık bulunmalan için bu müsabakalarm teşkilâtımızla alâkası olmadığınm o müsabakalardan evvel gazetelerle ilânı hususuna himmet buyurulmasmı hurmet lerime terdifen rica ederim efendim. İstanbul Havagazi ve Elektrik ve Teşebbüsatı Sınaiye Türk Anonim Şirketi (SATGAZEL) İLÂN Istanbul'da Havagazi ve Elektrik ve Teşebbüsatı Sınaiye Türk Arionim Şirketi (SATGAZEL), kışm $u soğuk zamanlarında ailelerin mahrukat tedarikini kolaylaştırnnak arzusu ile şubat ayı için ve aile reisleri hüviyet cüzdanlarımn ibrazı üzerine azamî bir ton teslim edilmek şartile Yedikule ve Kurbağahdere (Kadıköy) gazhanelerinde kok kömüriinü istisnaen tonunu 20 liraya satmağa karar vermiştir. Şirket mezkur hüviyet cüzdanlanna verilen kömür miktarını işaret edecektir. Alıcının arzusu üzerine mezkur bir ton kok ayda 500 kilodan iki defada teslim edilebilecekür. Voleybol maçlan Vcfleybol heyetinden: 10'2/1933 cuma günü Galatasaray Lokalinde yapılacak Lik maçlan: Hilâl . İst.Spor saat 5 hakem Basri B. Kasımpaşa . G Saray saat 5,30 hakem Rıdvan Bey. Süleymaniye Fenerbahçe saat 6 hakem Sami Bey. Vefa . Kumkapı . Eyüp saat 6,30 hakem Tahir Bey. . Müsabakalar neticesinde verüecek puvanlar: Galip 3, üçüncü devrede mağlup 2, kinı. ci devrede mağlup 1 puvan alacaktar. KulüplerimLzin nazan dlkkaUerine arzeyleriz. Balıkesir tiyatrosu yapılıyor Bahkesir «Hususî» Burada Muhasebei hususiye tarafmdan vücude getirilen büyük ve muhtesem smema binasının dahilî tezyinatını itanam etmek üzere daha alb, yedi bin liraya ihtiyaç bulunduğu bildmbniştir. Bu sene bu tahsisat bütçeye konulacaktır. Bahkesir tiyatrosu, Ankara ve Bursa müstesna olmak üzere Türkiye'nin en güzel bir tiyatro binastdır denilebilir. Afyonkarahisar 7 (Hususî) Raşit Rıza ve arkadasları temsiller ver • mek üzere buraya geldüer. Buradan tsparta tarikile îzmir'e gideceklerdir. Raşit Rıza heyeti Afyon'da Atletizm federasyonunun mOhim bir tebhjji T. İ. C İ. İstanbul Mıntakası Riyase . tinden: Mıntaka dahilinde Darülfünun kulubü