8 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhuriyet EH SULTAM Yazanı M. TURHAN istanbul Borsası kapanış tiatları 72933 NUKUT Aİ1Ş Londra N e w York Paris MUano Brüksel Atina C<yıevre Sofya Amsterdam Prag Stockholm Viyana Madrit Budapeşte BerliD Varşova Bfikrej Belgrat Moskova Yokoham» Altn Mecidiye Banknot 211 168 216 IÎ3 25,50 813 24,50 83,50 118 38 25,50 15 30 40 21,50 52 45 922 33 238 Almanya ile ticaretimiz Geçenlerde neşrettiğimiz makaleye Almanya ile alâkadar ticarî mehafil cevap veriyor l ıtAinro Bu akşamld program Tercih ediniz: KOPENHAG BRESLAV t 17,35 Şarkılar BUDAPEŞTE t 21,20 Mozart (prosrama bakmîz). ROMA î 21,50 Cavalleri» Rusticafia (Masca. gin). PBAG 1 20,35 Salome CR. ştrauss). (Schuman). : 20,05 Harp ile feaartet (Beethoven).. 8 1933 Sanş 214 171 218 117 2b,5O 820 2b 85 !22 40 27 17 32 51 24 23 55 48 924 ?4 240 35 Dimitriyos, Lala Yakup Beyin ruhunu en ince yerinden iğneliyor! yurememijti. Kendini bütün o şöh« îşte bu vaziyette Dimrtriyo», yeni • feaştan söze giristi, plânım anlatmağa retli adamlarm fevkinde görür ve bir gün olup bu üstünlüğü herkese koyuldu: Lala hazretleri! dedi . Şev de kabul ettireceğme kanaat bes lerdi. Yalnız Gedik Ameetir ki eriketlu efendimizi tehlikesizce emeline şilmez bir hedef gibi onun gözüne kavusturmak için miskin Beyazıt'a ürküntü, içine de ezgi getiriyordu. afyon aonmak gerektir. Bunu da stz yaKtrım'ı alan, Karaman hükumetmî pabilirsiniz. Kendisine bir mektup mahveden, ttalya toppraklarmda at yazip bu kavgayı hoş görmediğinizi, biraderlerine iyi muamele etmek şar oynatan bu fohretli askerin adını isittikçe adeta elemlenirdî, onun katile orduyu harpten alıkoyacağınızı, dar is goremiyeceğini düşünerek ve hatta öbür tarafa geçeceğinizi bil onun uçsuz, bucaksız kudretî 5nündirhseniz ük adımı atmış oluruz. Yakup Bey, gözlerini düxme er de daima sönük kalacağmı anlıyakeğin yüzünden çevirdi, homordandı: rak acı acı hayrflanırdı. Ben öyle haltetmem ya, haydi Şhndi bu adamın Cem'e yardım yazdım diyelim, Beyazıt, sözüme ietmek tstediğini isitiyordu. Bu ba nanır mı, tedbirinden gerî kahr nu? berin manası. Gedik Âhmed'in ... Onu inandırmak benim boynuCem ordularmı ele alraast, kendisimun borcu! ni şimdıki mevkimden atıp küçültmesi demekti. Lala Bey, yerin dibi Ne suretle? ne geçmeği kabul ederdi, böyle bir Sırası gelince söylerim. Şkndi sözümü bitireyim: Is bir kere yazıya, küçülüse tahammül edemezdi. Bereket versin ki Dimrtriyos'un söziiçiziye binince bizim için çalışmak ae, vesika getirmek üzere çadırdan meydanı açılmış olur. O vakit sizin ayrılmasma rağmen, manmıyordu. yapmak ister göründüğünüzü BeyaOnun ya bir hayale kapılmış veya zıt'ın kumandanlarına yaptınnz, bir düzene çarpılmıs olduğuna hükkendilerile anlasarak hepsini ve hiç olmazsa en mübjmlerini bu tarafa çe mediyordu. leriz. Bununla beraber heyecan içinde Güç, çok güç! idi, çadın arşınlayrp duruyordu. Gö Güç mü? öyle ise on dakika zünde hep Gedik Âhmed'in gururlu müsaade ediniz de bu işin sandığiroz çehresi gezmiyordu, zihninde koyu kadar güç olmadığmı, Beyazıt or bir kargasahk dolasıyordu. O çehdusunda kendiliğinden bizi »tiyen reyi görbebeklerinden atmak, o kumandanlar bulunduğunu size isbat kargasalığı dindirmek bir türlü e edeyim. Hnden gelmiyordu. Artık yapılacak Lala bey, inanmadığını gösteren muharebeleri, o muharebelerin nebir hareket yaptı, ayni zamanda duticelerini, Cem Sultan'ı, Beyazıd'ı şünceli bir çehre takındı, mml ve her soyi unutmus gîbtydi. Gedik dandı: Âhmed'in kendisini ayakta tutup Dus görüyorsun çelebi, duıs! emirler verdiğini, bazan azarladıBaşka bir şey değil. ğını tevehhüm ederek sinirleniyor Halep orada ise arşra burada. du. İzin verir»en çadıra gideyim, *i*e îren'i, o yalancı erkeği de gSr Gedîk Ahmet Paşanın mektubunu nriiyordu, göremryordu. Bir aralık çetireyim, okuyun, anlayın. gözlermi kamaştıran o ışık, sanki Yakup Bey, yeırinden sıçradı: •önmÜKtü, ortadan silinmiştî. Gedik Gedtk Âhmed'in mektubu mu? Âhmed'in adı, güzelliğin uyandır O, bizim efendfrnizin yanına mı geldığı cezbeye bile tahakküm ediyormek istiyor? du. Fakat tren, kıymetsizlesmeğe, Evet. Niyeti Syle! ihmal edilmeğe tahammül edecek Yalan, vallahi yalan. Gedik kadmlardan değildi. Oraya geltsinböyle iş yapmaz, adını kirletraez, de veya getirilisinde bir maksai var* kendmi küçültmez. , . , , dı. Babasınm mektup getirmek baDimitriyos, ayağa kalktı, kollarıhanesile ayrılıp gitme»i de iğrenç nı göğsüne kavusıturdu, kuvvetli bır bir fikre müsrteniKi. sesle ısrar gö»terdi: Bunlar da olmasa o, Lala Yakup Kâğıdı görünce hükmünüz deBeyi kendi güzelliğile alâkalandırğişecek. Bunu bildiğim için telâsımak ihtiyacile kavruluyordu, o ihnıza gülmek istiyorum. tiyaç ile kabma sığmıyacak bîr hal Gülecek dem değil çelebi, düde bulunuyordu, hayatının en âmançünecek dem. Durma git, su kâğıdı sız bir kaprizinî yaşıyordu. Lala'nın, getir. yürüyen dağ gibi, çadır içinde do Dimitriyos, Lala Yakup Beyin rulasmağa başlaması, tahammül ka hunu en ince yerinden iğnelemişti, uyuyan bir yılanı uyandırır gibi o * biliyetini büsbütün eritmişti. Hey betli adamm attığı her adım, yürenun gizli bir duygusunu muztarîp ğindeki marazî istihayı kızıl i^tiyabir yakaza ile şahlandırmıştı. O, kı, kara ihtiyacı dalgalandınyor ve Gedik Ahmet Paşayı için için kıskabu dalgalardan güzel gözlerîne tunan bir adamdı. Fatih'in kullandığı haf bir bulanti geliyordu. vezirler, kumandanlar içinde hiç (Mabadi lcîmse Lala Yakup Bevi çıotava dü ÇE1KLER Açilıs Londra NewYotk Parıs Milauo Brüksel Atina Cenevre Sofya Amsterdam Prag Stockholm Viyana Madrit BerUn Varjova Budapeşte | Bükreş ' Belgrat Yokohama ' Moskova 738 0,4711 12,06 9,2081 3,385 80,885 2,43975 66,1475 1,172» 15,9025 2,56 4,0785 5,74 1,9823 4,155 3,7015 *<0,2o 34,41 2,2025 M01.75 kapanış 729 0,4707 12,03 9,1825 3,3760 8C.7S 2,425 66, 1,1652 15,8625 2,555 4,0683 5.72J3 1,9767 4,175 3,6925 80,34,325 2,1975 1ID4.*O ES HAM Açılış H Bankasi A. Şim. 60 o/o Tramvay Bomonti Nektar Terkof BaJ^a 10 25,23 Kapantf 10 25.20 38,50 tSTlKRAZLAR Açılış Ittikrazı DahiH Şark şlmeDdiferi Dfiynnn Mnv, Gümrük Saydı Mahi Bağdat Askeriye 7 64 Kapanış 7 6V5 TAHVİLÂT AçiliŞ | Elektrik Şirketi Trtmvay • Tttnel Rıhum . Anadoln ( 1 ) Anadolu ( 2 ) Anadoln ( 3 ) A. Mnmessil ı». Kapanı$ ;M »#. 21 kânunusani tarihli nüshamızda Almanya ile ticaretimize dair çıkan makalemiz üzerine Almanya ile olan ithalât ve ihracr>la alâkadar ticarî mehafil bize »u noktaları bildirmişlerdir. Kendilerine ait olan bu mü taleaları dercediyoruz: «Cumhuriyet'te çıkan makalenin muharriri tarafından 1932 senesi ilk 9 ayına ait rakamlara istinaden Almanya ile harici ticaretimizin tenezzüle uğradığı ve meseli Türkiye'den Almanya'y» olan ihracatın bir sene evveline nazaran yüzde 77 derecesinde azaldığı hakkında yapılan mukayesede 1932 senesine ait rakam* lar yalnız 9 aya inhisar etmekte iken buna mukabil diğer iki seneye ait rakamların 12 aya şamil bulunduğu nazari dikkate alınmamaktadır. Ha kikatte Almanya'nın umumî ithalâtı son sene zarfında yüzde 34,7 dere ~ cesinde tenezzül etmis olmasına rağmen Türkiye'den Almanya'ya 1932 senesi ilk 9 ayında vaki ihracat yekunu 1931 senesinin ayni müddetine nazaran ancak yüzde 26 nisbetinde azalmıştır. Transit olarak Almanya üzerinden diğer şimalî Avrupa memleketlerine ve Lehistan'a yollanan ve muharririn noktai nazarına göre Al man istatistiklerinde Türkiye'den ithalât şeklinde gösterilerek Türk Alman haricî ticaretinin Almanya lehine dah a müsait bir tarzda kabartılmasına sebebiyet verdiği ilerî sürülen Türk ihracat esyasına gelince, bunlar Alman istatistiklerinde bilhassa transit malı olarak kaydedîlmekte ve Almanya'nın ithalâtı meyanında sayılmamaktadır. Makale muharriri tarafından, 1930 senesinde 7,150,000 Türk lirası ile Türkiye lehine, 1931 senesinde 250,000 Türk lirası ile Türkiye aleyhine, 1932 senesi ilk 9 ayında 1,450,000 Türk lirası ile Türkiye aleyhine. Kapatıldığı yazılan Türk Alman esyası mübadelesi hakkında sunları nazari itibara almak lâzımdır: Muharrir 1930 senesi Türk Alman harici ticaretinîn büyük bir yekunla Türkiye lehine olduğunu bizzat tasdik etmektedir. 1931 senesine gelince, bu husustaki Alman istatistiklerinin büsbütün baska bir neüceye vardık^annı zıkretmek icap eder. Bu istatistikler* nazaran 1931 senesi Türk Alman haricî ticareti 2,6 milyon Türk lirahk bir fazlahkla Türkiye lehine kapantnıştır. Buna rağmen muharrir tarafından Almanya lehine hesap edilen 250,000 Türk liralık fazlahğm doğru olduğunu bile kabul et»ek, eşya mübadelesi yekununun yüzde 0,5 i nisbetinde bile olmıyan bu küçük farkm hiç bir kıymeti olmıyacağı bedihidir. Alman istatistiklerine nazaran 1 kânunusaniden 30 eylul 1932 tarihine kadar iki memleket arasmdaki esya mübadelesi de, mevzuu bahis makalede yazılandan büsbütün başka bir sekilde cereyan etmistir. Bu istatistiklere göre mezkur müddette Türk Alman haricî ticareti Türkiye'nin aleyhine oltnayıp 1,4 milyon lirahk bir fazlalıkla Türkiye lehine kapanmıstır. Buna rağmen Almanya ile mezkur 9 aylık müddet zarfmdaki haricî ticaretimizin memleketi miz aleyhine olduğunu dahi kabul etsek, ihracat mevsimi olan senenin son üç ayı zarfında Türkiye'den yapılan ihracatın diğer aylara nisbetle daima kıyas kabul etmiyecek derecede fazlalaştığı sabit olduğundan, 1932 senesi son üç ayı içinde bu farkın ehetnmiyetli bir surette azalacağına, ve hatta Türkiye lehine bile neticelenmesi unkânlarmm mevcut olduğuna süphe yoktur. Bunun için vaziyet, makale mu harririnin hükumetten mukabil ted' birler talep etmesini istilzam ettirecek bir sekilde olmayıp belki daha ziyade makus bir cephe irae etmektedir. Almanya'nın ihracatımıza karşı menfi bir doviz politikası takip ettiği hususundaki iddia da varit değüdir. Çünkü hariçten vaki ithalât için lâzıtn gelen dovizlere Alman hü kumetince her memleket mallarmda olduğu gibi Türkiye mevrudatı için de daima müsaade edilmektedir. Almanya'nın orada bulunan Türk müesseselerine karşı müskülât çı kardığı keyfiyeti ise büsbütün gayrivarittir. Bir kaç Türk tütün müessesesi tarafından ankonsinyasyon olarak Almanya'ya gönderilmis olan tütünler mes'ele satıcılar ile alıcılar arasında cereyan eden tacnamile sahsî bir istir. Bu tütünlerin Alman tütüncüleri tarafından niçin alınmadıklarını birmeyîr, Takat muhakkak olan bir şey varsa, o da bunun sebeplerinîn dovîz müşkulâtmdan tlerî gelmedh ğidir.» ÎSTANBUL : 18 saz: (Muzaffer B.) 18,45 orkestra konseri 20 aaz: (Hamlyet H.) 20^0 saz: <Mahmure H.) 20,55 saa: (Hafıs Sadettin B.) 21,30 tekrar orkestra kaaserl sonra: AJana, Boraa haberleri ve saat ayan. ANKARA t 12,30 Ankarapalaa orkestrası 18 r&dyo orkeetram 19 havadiâter 19,15 ca»bant . 20 hava raporu 20,05 gramofon plâklan neşriyatL BERLİN : 17,35 orkestra 19,10 Keman sdfcf 19,35 şlirler 20.35 orkestra 21 negett program . 23,05 havadisler ve dana mts< slkisi. BRESLAV : 17,35 Schuman'm eserlerlnden duo De şarkılar 18,05 Htaplar 18,45 salon musiklsi 19,15 konferans . 19,35 orkestra konserl . 21,05 şarküar 22,05 havadla^ ler . 22,15 eramofon Dlakla» taas *wxc musikisi. VİYANA j 17,05 Rus musikM 18,20 gramoftm plâklan 19,40 konferans . 20,05 havadisler ve muhtelif orogram . 2SJS0 ba> musikisi BÜKREŞt 19,30 radyo orkestrası 20,05 konferano» 20,45 gramofon . 21,05 doğru saat ve keman kctıserl 21,50 plyano konserl * 22,20 orkestra: (Bir lokantadan nakil), BUDAPEŞTE ı 18,05 orkestra konaeri: (Kalman'tn^ Bizet'nin, L. Fall'in) eserierl. 19,50 tsigan musikisi 21,20 (Messe en do mineur), Mozart'm eseri (Koruservatuvardan nak # len) 23,05 gramofon plâklan. ROMA : 18,30 şarkılar . 21,05 gramofon pTSKiariı 21,50 Cavalleria Rusticana (.Mascagtn}, PRAG : 17,15 radyo orkestrası 18,15 Brucf&ani (Hıkâye) 20,35 Salome (R. Strauss) m 22,20 Bratislava'dan: (Hafif muı.kı) * 23,05 havadisler. BELGRAT : 20,05 piyano solo . 21,05 orkestra 21,10 havadlsler ve danBing. , „ * 4S.30 45,30 s 45,25 45,25 5*.4O 3.80 Sıvas Erzurum hattına dair mözakereler Ankara 7 Sıvas • Erzurum hattının insasma talip Amerikan grupu Nafıa Vekâletince hazırlanan sartnamenm bazı maddelerine itüaz etnuştir. Mü zakerat itilâfla neticelenîrse hat 9 4 0 senesinde ikmal edilecek, hükumetimiz 937 den itibaren tediyata baslıyacaktır. Danimarka ile takas mözakeratı Aldığımız mevsuk bir habere gore Danimarka hükumeti ile yeni bir takas tnukavelesi yapılması takarrür etmistir. Bu hususta müzakerelere pek yakında Ankara'da başlanacaktır. Bir möddettenberi mezunen memleketinde bulunmakta olan Danimarka sefiri M. Skov bir kaç güne kadar sehrimize gelerek buradan Ankara'ya gidecek v e yeni müzakerat etrafında alâkadarlarla temaslara baslıyacaktır. Dünya iktısat Konferansı Devletler iştirak hazîrlı ğına devam ediyorlar Londra'da toplanması Cenevre eksperler meclisinse münasip görülen dünya iktısat konferansında görüsülecek mes'eleler aşağı yukan tesbit edilmistir. Bu programa nazaran konferansta para ve kredi siyaaeti, flatlar, maliyet ve satıs fiatlan arsındald fark, tîcaret serbestisini tahdft eden usullerin tetkiki (bimayec39c, döviz, kontenjantman mes'eleleri v e «aire), tarifeler, ticaret muahedeleri, istmsalât ve mübadelâtın orgamze edibnesi çarleri mevzuu bahsolacaktır. ProgTamımn bildirilmesine rağmen, konferansm hangi tarihte toplanacağı henüz kat'î surette tesbit edümemiş buIunmaktadır. Hatta tngiliz Haricfye Nazîn, borçlar mes'elesi halledilmiyecek olursa konferansm toplanmasına Kzum bile kalmryacağmı söylemistir. Maamafih, konferansa istirake karar vermis olan bütün hükumetler şimdiden hazvlıklarda bulunmaktadırlar. Bu meyanda Ankara'da Haricrye Vekâletinde teşkfl edilen bir komisyon da çaInmağa başlamıstır. FilistJn'e sığır ihracatımız II dehşet î'lmi görmek istiyenlere raüjde: SîNEM ASINDA itibaren gösterilecektir. P Bu günden K A H R A M A NLA R I 9 1/2 tadır. 28 kısım TEKMİLt BIRDEN Matineler: 2 ve 6 da suvare Bu fırsattan istifade ediniz. BU GECE BENi SEV CHEVALiER Ticaret Odasınca yapılan teddkat, Filistin'e sığır ihracatanızın inkişafa baslamıs olduğunu göstermiştir. Bu ihra • catta başlıca üç mühim rakibimra var dır: Romanya, Bulgaristan ve Kıbns. TahkScata nazaran, Romanya öküzleri daha randmanlı ise de pahalı dnlar. Kıbns'tan sevkedilen hayvan lara geUnce, hem mesafe itîbarfle daha ucuz nakledilmekte, hem de hususî müsaadelere tâbi tutulmaktadu*. Bulgar'lann sattıgı hayvanatla memleketimizden gönderflenler ayni seraite tabidirler; brzim öküz ve stğırlarımız Bulgar bayvanlarmdan daha ufaktır lar, fakat fiat Hîbarile daha ucuz olmalan dolayısile tercfh edibnektedirler. Romanya'dan benzin itfealfitı durdu Bulgarista ithalâtı daralıyor Şehrimizin maruf ve muteber t3c carlanndan Mustafa Nuri zade Ahmet Zeki Bey uzun zamandanberi duçar olduğu hastalığa tahammül edemiyerek dün aksam gözlerini ebediyete yum mustur. Mumaileyh kendisini herkese sevdirmis, genç ve haluk bir zat idi. Arkada üç küçük çocuk bırakmıştır. Büyük biraderi Bürhanettin, dayılari Hacı Mustafa ve ailesi halkına arzı taziyet eder v e merhuma rahmetler di Ieriz. Cenazesi bugün ikindi vakti ( 1 4 ) te Göztepe'de merhum pederi Nuri Be • yin köskünden kaldırılacaktır. Möessif bir zıya t a l > < * . O ~JıAt , | ^ > w Alenî teşekkOr Sevgili yavrumuz Huma'nın Kazfn bl surette vefatı dolayısile gerek cenaze merasimine iştirak lutfunda bulunan ve gerek tahrİTen taziyet beyan eden zevatı kirama ve muhterem meslektasla rıma ayn ayrı beyanı teşekküre teessurümüz mâni olduğundan muhterem gazetenizin tavassutunu rica ederiz efendim. Annesi Babası Tasvire Doktor Ali ŞükrB Geçen kânunusani ayı içinde Romanya'dan Türkiye'ye hiç benzin ithal edilmemistir. Bulgaristan'da, rnülî Bulgar Bankası tarafından kontrol edilmiyen ithalât emtiasuun, Bulgaristan'a rthalini meneden bir kanun lâyması hazırlamnakta • dır. Bu vaziyet, Bulgaristan'ın ithalâ « tmı daha fazla tabdide karar verdiğini göstermektedir. Halkımızın en çok sevdiği Yarın akşamdan itibaren OSMANLI BANKASI % 3 fatzli, 1886 ve 1903 tarihli sır Credk Foncier tahvillerinin 1 mart 1933 tarihinde icra edilecek itfa keştdesi üzerine başabas tedîyesi tehlikesin' karsı Osmanlı Bankası Galata merkezi île Yenicami ve Beyoğlu şubeleri tarafmdan pek müsait seraitle sigorta edileceği mezkur tahvilât hâmillerinin malumu ohnak üzere flânolunur. MAURiCE A S R Î SİNEMADA JEANETTE MAC DONALD tarafından yepyeni bir tarzda temsil cdilmiştir. Safınede: Yeni ve heyecanlı numaralardan mörekkep yeni varyete programı Sinemada: Meşhur JOAN GRAVVFORD'un görülınetniş bir filmi MELEK *« ELHAMRA sinemalannda ayni zamanda Bu Akşam Z A PT0 L M I YA N Fiatlarda zam yoktur. Telefon öcretleri galiba indirilemiyor Ankara 7 Dah3iye Vekâleti, istanbul telefon ücretlerine dair Şurayi Devlet karanra tetkflc etmektedir. Posta, Telgraf Umum müdiriyeti, sterlin daima mütehavvil olduğu, Telefon şirketi 17 aenel3c faaliyeti müddetinde bir defa °/r>2 buçuk, bir defa da vüzde 3 olarak 9d defa kâr dağthp, diğer se neler zarar ettiği içm fiatlar tenzH edîEr de sirket ziyan ederse mukavele mu cibince hükumetin yardım etmek mecburtyetinde kalacağı fBtrinde bulun • maktadır. Yarın akşam G L O R Y A Sinemasında Harikulâde müheyyiç ve tüyler ürpertici mevzuu, Venedik'te Karnaval âlemieri arasında geçen böyük ve emsalsiz aşk faciası. Bu mümtaz eser, "1V1AVÎ TUNA B isimli filimde büyük muvaffakiyetler kazanan Üsküdar Hâle sinemasında AŞIK RAHİBE mÜmessiB Ramon Novaro. İlâveten hafihazır Dünya havadisleri. Bu akşam istanbul Beledivesi ŞehİT Tiyatrosu R O D A S A N D O R JURNAL filrae çekilmiştir. saat 21,30 da Darülbedavi temsilleri filminin ilk iraesi Çıgan 15 şubat VEREBES ilâveten: orkestrasının FOX iştir^kile çarşamba akşamı 21,45 te yeni ve zengin progîamile SARI ZEYBEK UMUMA 111111 III! " llil i ü H II llılll llll MÜNİR NURETTiN KONSERi M fültü! MAJiK'te Yarın akşamdan itibaran llf 1 V y i N I ^ İ T l V İ1 Y O MI A P H I P Q I 7 I llirVOlZ^l Rejisör:A.Duponf.nâvefenR.K.Odönyahava(fls!erî «raessilleri: W L F R T A İ E T E F i Y O S , LC R F L