10 Ocak 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEfGZÎNCrSENE = NoT2759 x Sahip ve Başmuharrirî N D A İ \" İDAREHANESİ: 3 fâvanuuuamiyt kanı&iBd» 4airrı atahsau • l e l g r a f t Utanbul Cumburiyet V Posta k a t u s n t N» 2 4 6 m a d u r u Idare müdürü 22365. Matbaa 32360 23236 20473 Cu m h u riy Hariciye Vekilimiz Dün hareket etti U. Mü. Celâl B. de îran ve Irak a gitti PAZAR 10 KANUNUSANİ 1932 ABOIME Ş E R A İ T İ | MÜDDET: İTÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN Seneliği : 6 Ayhğı : | 3 Aylıgı : s ; 1 Ayiığı: 1400 750 Xr. 400 Kr. 150 Kr. 2700 Kr. 1450 Kr.*: 800 Kr.* i Nüshası her yeruer 5 Kuruştıır = TUrk Irak Muahedeleri Bugiin Imzalanıyor Bir anket Açıyor ve soruyoruz: Bizce yoktur, ve bu işi Sür'atle halletmeliyiz! Üç gün evvel İstanbul'da Sanayî Birliği merkezinde araşityağı fabrikatorları içtima ederek Türkiye Biiyük Millet Meclisinde geçen bir bahis münasebetile hariçten nebatî yağ iptidaî maddelerinin memlekete getirilmesinde devama niçin lüzum ve mecburiyet bulunduğu mevzuu etrafında konuşmuşiar. Bu mükâlemelerin hikâyesi gazetelerde çıktı. Fabrikatorların hariçten nebatî yağ iptidaî maddelerinin ithalinde hâlâ lüzum ve mecburiyet bulunduğunu kendi kendilerine bir daha isbat etmiş olduklan anlaşılıyor. Gazetelerde bu hikâyeyî okuduktan sonra acaba bu fabrikatorlar içinde Turan yağ fabrikasınm da bir mümessili var mı idi diye kendi kendimize düşündük, ve sonra hatırladık ki Turan nebatî yağ fabrikası îzmir'dedir ve binaenaleyh Sanayi Birliği içtimaında bu fabrika temsil edilmemiş olmalıdır. Bunu niçin öyle düşünüp böyle hatırladığımızın sebebine gelince bu da diğer garip bir hikâyedir. Evvelki sene Ankara'da açılan sanayi ser • gisinde bu Turan fabrikası kendi mamulâtmı teşhir etmişti. Sergiyi ziyaret ederken bu fabrikanın pavi yonu öminde de tavakkuf ettiğîmiz sırada orada fabrikayı temsil eden zatla kendi mamulâtlan üzerinde ko. nuşmuş idik. Şirndi ismi hatırımızda olmıyan bu zat enerji sahibi ve yaptığı işi pek iyi bilen bir vatandaştı. Bütün sergide konuşmalarından en ziyade istifade ettiğimiz kimseler > den biri ve hatta belki de birincisi bu zat olmuştur. Bize hatta hâlâ çelik fikirlerinin tannaniyetini işitiyoruz gibi geliyor. Bu kadar nazari dikkatimizi celbetmiş olmak için bir ne batî yağ fabrikası mümessili olan bu zatın bu yolda memleket ihtiyaçla • rına yetecek iptidaî maddelerin memleketimizde mebzulen tnevcut ve mebzulen yetişebilecek halde olduğu îddiasında bulunduğunu haber ver meliyiz. Biz zaten bu fikirde idik. Bir fabrikatörün bu husustaki kanaatimizi takviye edecek kat'î delillerle önümüze çıkması bîttabi hayretimizi olduğu kadar memnuniyetimizi de mucip olmuştu. «ınıiHiıııiHiııınMiııınHiııuınııııiHiııııiHiııiHniHiıııııiHHiııııiMiMiıııııııınıııııııiNiHiıııııııiHmıııınıiHiınııiHiMiuıııııtHiuııımmmnıiHiınım i HiHiııııııııııııınıııııuıııııııiMiıııııııınııııııuıtııııiHiıımniNinnımniHnna * ~ Hariçten nebatî yağ iptidaî maddelerini Tevfik Rüştü B. ile birlikte İş Bankası ithale ihtiyacımız var mıdır? tardır. Ayçiçeği. 1500 tonluk yağ verecek mflctardadır. Pamukçekirdeği 4000 tonluk yağ verecek miktardadır. Haşaş: 3000 tonluk yağ verecek miktardadır. Çitlembik: 1000 tonluk yağ verecek miktardadır Çürük fındık: 500 tonluk yağ verecek miktardadır. Pirineyağr 4000 tonluk yağ verecek miktardadır. Ketentohumu 5000 tonluk yağ verecek miktardadır. Eğer sanayide ve hayatta yalnız dahilî iptidaî maddeleri kullanmak imkânını hazırlarsak bu miktarların derhal on misline çıkacağı şüphesizdir. Bu sene zeytinyağı 20 milyon kilo ise gelecek sene 4050 milyon kilo olacaktır. Zeytinyağının iddia edildiği gibi ihracı muhakkak değildir. Meselâ bu sene henüz bir okka bile zeytinyağı ihraç edilmiş değildir. Çünkü hariç fiatlan maliyet fiatlarımızı koruyacak halde değildir. Memleketimizde çıkan mahsulâtla evvelâ kendi ihtiyaçlanmızı temin etmekliğimiz iktisadiyatın en kat'î olduğu kadar en zarurî bir icabıdır. Kendi mahsulâtımızı bir tarafa bırakarak hariçten mal getirmeğe ça lısmakta hiç bir isabet bulunmadığını ve bulunamıyacağını izaha hacet yoktur. Gümriik Kumandanlığı Teşkilâtına başlanıyor İnhisarların tevhidi ve Ankara'ya nakli için tetkikat yapılmaktadır Ankara 9 (A.A.) Yeni kanu na tevfikan pek yaktnda Güm rük Muhafaza Umum Kuman • danlığı tesküâtına başlanacakttr. Haber aldığımıza nazaran inhisarlarda mümkün olanların tevhidi ve inhisar idarelerinden bir kumtnın Ankara'ya nakil lerî ietkik edilmektedir. Tetki • kattn vereceği netieeye gb're hareket edilecektir. Ankara 9 ( Telefonla ) Gümrükler ve Inhisarlar Vekili Rana ve Müstesar Adil Beyler bugün Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik Beyi ziyaretle iki Vekâlet arasındaki bazı mes'e leleri görüsmüşlerdir. Gümrükler Vekâletinde; ts • tanbul'dan buraya nakledilecek daireler için burada bina teda • rikine çalışılmaktadtr. Müddet bugün bitiyor • i'«ll«" Hariciye Vekilimizin Dün sabahld temasları Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü ve tş Bankası Umum Müdürü Mahmut Celâl Beyler dün akşam Loit Triestino kumpanyasının Abazya vapurile Batum'a ha reket etmişlerdir. Tevfik Rüştü B., dün Öğleye kadar Tokathyan otelinde kalraış, öğleden sonra Yunan, Bulgar ve Holanda sefirlerini kabul ederek kendilerile bir müddet görüş • müştür. Vekil B., saat iki buçuk Ayağınıza kadar gelen fırsatı kaybetmemek için yalnız bugününüz kaldı! Dahilî ihtiyaç ve fiat iddiaları Tevfüc RHştb 9 in harekeHne tett tM fnrfSs Nebatî ve hayvanî yağlanmızm gerek miktar ve gerek fiat itibarile dahilî ihtiyaçlanmızı tatmin etmi yeceği iddiaları asla varit değildir. Dahilî iptidaî maddelerden istihsal olunan yağlardan hiç biri 50 kuruştan fazlasına çıkmıyor. En iyi zeytinyağlarmı bugün mahallerinde bu fiata tedarik etmek mümkündür. Sabun imalinde kullanılan pirineyağı ise 25 kuruşadır. ta Perapala* oteline gelerek sa bık Mısır Hidivi Abbas Hilmi Pf. Hz. ne iadei ziyarette bulunmuç* tur. ( Mabadi 8 mcı sahifede ) Abbas Hilmi Pş. Belediye Ankara'dan döndü Cezaları için Sabık Hidiv çarşamba günü Avrupa'ya gidiyor Sulh hâkimleri teşkil ediliyor ..„. t Fabrikatorların iddiası Uç gün evvel Sanayi Birliğinde toplanan fabrikatorlar üç sene evvel yapıldığını söyledikleri tetkiklerin neticesine istinaden memleketteki hayvanî ve nebatî yağlann memle ket ihtiyacına yetmiyeceği esasını ileri sürüyorlar. Meselâ, diyorlar, bu ıııııııııııııtiiııiHiıııiHiıııımııııııımııınnıııııımıııııtııiHMiıııiHiııımı sene 20 milyon kilo zeytinyağı istihsal edilmiştir, nüfus başına iki kilo düşmez. Hayvanî yağlara gelince hem miktarı az, hem f iatı pahalıdır, ve binaenaleyh, istiyorlar ki, halk 50 ile 66 kuruş arasında nebatî yağ tedarik edebilmek için hariçten nebatî yağ iptîdaî maddelerinin ithaline müsaadede devam edilsin. Bir ziraat memleketi olan Türkiye'de gerek hayvanî, gerek nebatî yağlann iptidai maddeleri itibarile memleket ihtiyaçları bütün bir mebzuliyetle tedarik o • lunmak imkânı gün gibi aşikârken, hususile buhranın sevkile kdı ktrk yardığımız su nralarda, hâlâ bu nam ve hesaba hariçten, hem de teshilâta mazhar iptidaî maddeler ithalinde devam etmeli miyiz, etmemeli miyiz? Bu mes'elenin memlekette binlerle ve binlerle alâkadartndan ifte bunu soruyoruz. YUNUS NADİ Hulâsa, soruyuruz: 1929 &&eUik Kraliçesî Feriha Tevfik Hantmrn heykeltrat Kenan Bey tarafından heykeli yapuırken... (Heykele yeni başlanmış olup henüz tekemmul etmemiştir " • Türk İrak Muahedesi Hakikati hal nedir? Uç sene evvel yapılan tetkiklerin hangi hakikati isbat etmiş olduğunu biz bilmiyoruz. Bizce o tetkikler biraz üstünkörü gitmiş ve biraz da, nasıl diyelim, el çabukluğuna uğra • mış acele işgüzarkârlıklardan ibaret seylerdi. Halep orada ise arsın buradadır. Memleket zembil ile göğe çekilmemiştir. Uç sene evvel yapıldı denilen tetkikler bizhn için kesip atıcı bîr hüccet teşkil edemez. Vaziyeti şimdi gene elimizde olan memleket üzerinde bir daha gözden geçirebiliriz. Memlekette nebatî yağ iptidaî maddelerini yetiştirmek kabiliyeti o kadar yüksektir ki bu memlekette çıkan ve çıkacak iptidaî maddeleri Istanbul'un mevcut üç fabrikası değil, onlara inzimam edecek on tanesi daha güç işlemeğe yetişebilir. Memlekette yetişen nebatî yağ iptidaî maddelerinin hesabı bugiin ve bu sene için söyledir: Susam: 130 140 bln çuval, 7500 ton yağ vermek kabüıyetinde olan bir mıfc Bugün Ankara'da Imza edilecek Ankara 9 (Telefonla) Ankara'da bulunan Irak Başvekili Paşa ile cereyan etmekte olan müzakerat neticelenmiş ve itilâfa vanlmışbr. İkamet ve iadei mücrimin muahedeleri yarın (bugün) Hariciye Vekâ letinde imzalanacaktır. Nuri Paşa yarın akşamki trenle tstanbul'a hareket edecektir. Reisicumhur Hz. Ankara 9 (Telefonla) Gazi Hz. pazartesi günü buradan Is • tanbul'a hareket buyuracaklar dır. Reisicumhur Hz. tstanbuVda İS • 20 gün kadar kalacaklar, bir aralık Yalova'yt tesrif buyura caklar, bilâhare İzmir'e de gide ceklerdir. Gafi Hz. bugün ( dün ) şehir dahilinde otomobüle bir gezinti yapmtslardır. Abbas Hilmi Paşa Hz. Hayâarpaş* istasyoüunda Geçen gün Ankara'ya gi den ve Reisicumhur Hz. tarafmdan kabul buyurulan sa bık Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa Hz. ile sabık Şarkî Erden Başvekili Hasan Halit Pş. dün Ankara' gelmislerdir. Hasan Halit Paşa Abbas HUrai Paşa Hz., dün Perapalas otelinde bir müddet istirahat etmîş ve saat üç buçukta kendilerine iadei ziyarete gelen Hariciye Vekili mizle görüsmüşlerdir. Abbas Hilmi Paşa Hz. akşama doğru şehir dahilinde otomobil gezmtisi yapmışlardır. Sabık Hidiv Hz. ve Hasan Halİt Paşa çarşamba günü şehrimizden Avrupa'ya gideceklerdir. dan şehrimize Sabık Erden Başvekili 932 Güzellik müsabakası, kânunu tuplar ve idarehanemize bizzat ve telefonla vaki olacak müracaatler de saninin on dördüncü perşembe günü kabul olunur. Belediyeye o idarehanemizde yalnız jüri heyeti it bazı işleri tanin huzurunda ve hususî bir surette Müsabakayı kazanacak genç kız kip etmek üzeicra edilecektir. bütün masaHfi tarafımızdan tesviye re Ankara'va Müsabakaya iştirak eden güzeller, edilerek Paris ve Nis'e gönderile • giden Belediye balo kıyafetlerile geleceklerdir. Ma cektir. reis muavini amafih istiyenler alelâde gündelik Müsabakada kazanan üç güzelden Hâmit Bey şehkıyafetle de gelebilirler. Müsabaka başka hiç bir genç kızın, muvafakati rimize dönmüş • saatini, ayrıca ilân edeceğiz. olmadan, isim ve resmi neşredilmi tür. Hâmit Bey; yecektir. Müsabakaya kayıt müddeti bu Ankara'daki teakşam bitiyor. Güzeller, heykelleriniz Türk tari. masları hakkınMüsabakaya girmek için 1825 yahine intikal edecektir da şu beyanatşında, Türk tebaası, evlenmemiş ve Evvelce yazdığımız üzere, hey • ta bulunmuştur: namuslu olmaktan başka şart yoktur. Hâmit Beyin Belediye reis muavMi Müsabakaya yazıhnak için bir mek keltraş Kenan Bey, Güzellik KraliçeH â m i t lerinin heykellerini yapmağa başlabeyanatt tupla müsabaka memurluğumuza € Sulh mahkemelerinin işleri müracaat edip kaydolunmak kâfidir. mıştır. İlkönce 1929 Kraliçesi Feriha (Lutfen sahifeyı çevirinlz) çoktur. Belediye cezalarına ait iti Bugün postaya verUmis olan mek ıınınıııuMiıuıuıııuuııııuııuıuiiiuıııııııııınHiiMiııınıııııııııııniMiıuiHiıiNiııiMiııınııııııııııııııiiiııııiMiıııııııınıınıııııııııınııııııımııiHiUNiı razlarm tetkiki gecikmektedir. Bu yüzden vezaifi belediye lâyıki'e ifa edilememektedir. Adliye Vekâletile temasta bulundum. Yalnız Belediye ceraimini tetkik etmek üzere İstanbul'un muhtelif noktalarında sulh mahkemeleri tesis olunacaktır. Vekâlet bu mahkemelerin nerelerde açılması lâzım geleceği hakkmda müddeiumumilikle hali muhaberededir. Belediye memurlarının tekaütlüğü Belediye memurlarının devlet memurları gibi tekaüt muamelesine tâbi tutulması hakkmda tanzim edilen lâyiha encümenlerden geçerek Bütce encümenine verildi. Fakat meclis tatil edildiği cihetle müzakeresi gelecek devreye kaldı. İstanbul'da yapılan istimlâkâtın daha salim ve alâkadarlar hakkmda daha nâfi olması için Vekâlet nez • dinde teşebbüste bulundum. Bu hnhususta tetkikat icra edilmektedir. Çöl Güneşi.. Şekufe Nihal Hantmefendinin bu netis eserini bugün tefrikaya başladık. Oçüncü sahifemizde okuyunuz. Bbaz müsaade eder misiniz, ben de oturayım !!..