1 Mart 1990 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 12

alırsa, sesi o kadar aslına yakın bi- çimde kaydedecektir. Şekil 2'de dü- şük hız ve yüksek hızda örneklenen ses dalgaları aranındaki farkı göster- miştir. Şekil 4'te de şekil 3'teki örnek- ler çalındığında ortaya çıkan dalga- lar gösterilmektedir. Yüksek bir ör- nekleme hızında kaydedilen ses dal- gası daha yüksek bir çözünürlüğe sa- hiptir ve bu nedenle daha sadık ola- rak kaydedilebilir. Bir müzik aracının çaldığı nota gi- bi belli bir frekansı olan bir ses bile kendi perdesi üzerinde belli frekans- lara sahiptir. Akustiğe göre, bir ses örneklendiği zaman örnekleme hızı- nın yârısından daha yüksek olan fre- kanslar çirkin sesler çıkaracaktır. Bu olguya “aliasing” denir. AMIGA'nın maksimum örnekle- me hızı 28,267kHz. civarındadır ve örnekleyebildiği en yüksek ses fre- kansı ldâkz. ile sınırlıdır. Bu çok kö- tü değil ama compact disc alalındaki örnekleyicilerin 44.1 kz.'lik tempo- sundan da çok geride. Aynı zaman- da, düşük örnekleme hızının etkile- rini gidermek üzere düşük frekansları bırakan bir filtreye sahiptir. Bu şek- le ancak 4500 hertz'den düşük fre- kanslarda tam ses output alınır. Da- ha üst frekanslarda ses azalır ve TkHz. üsündeki frekanslar tamamen kaybolur. (büyükler 15kHz.'e kadar, çocuklar da 20 kHz.'e kadar olan fre- kansları duyabilirler.) Filtre ayrı örnekleme frekansları, çıkarmak istediğiniz en yüksek fre- kansla karıştığı zaman ortaya çıkan *“aliasing'”' distorsiyonunu önlemek üzere yerleştirilmiş. Örnekleme fre- kansı ile örnekenen en yüksek frekan- sın kombinasyonu hem frekansların toplamını hem de farkını verir. Filt- re ile, eğer örnekleme frekansı üreti- len en yüksek frekanstan en azından 7 kHz. daha yüksekçe distorsiyon en aza indirilebilir. A.MIGA 500 ve 2000'deki ses filt- resinin çalışmasını önleyerek, siste- min yüksek frekanslara tepki kapa- sitesini, teorik maksimumu olan 14,450 Hz.'e kadar çıkartabilirsiniz. Ama bu “aliasing'' distorsiyonunun geçmesine de izin verir. Burada gör- düğünüz gibi filtreyi kullanmak bir türlü dert, kullanmamak bir başka türlü. AMIGA'nın müzik alanındaki sı- nırlarının en can sıkıcısı aynı anda sa- dece dört nota çalabilmesi olabilir. Çünkü en ucuz sintisayzır bile sekiz nota çalabilir. Dört ses doyurucu bir enstrüman oluşturmaz. 12 Sonuç olarak AMIGA'nın oyun- larda gereken ses efektleri, konuşma ve benzeri sesleri çıkartmakta son de- rece yeterli bir araç, ama dışarıdan hiç yardım almadığı takdirde ancak basit müzik üretebilen basit bir ens- trüman olduğunu söyleyebiliriz. MIDI İMDADA KOŞUYOR AMIGA müzisyenlerinin bildiği gi- bi, AMIGA basitçe eğlendirici müzik çalmanın ötesinde gücü olan bir ma- kinedir. Bunun nedeni de MIDI: Mu- sical Instrument Digital Interface). Müzik Enstrümanları Sayısal Arabi- rimi. 1983 sonlarına doğru geliştiri- len MIDI 31.25 Kıloboudıda ınfor— masyon taşıyan seri bağlantılı bir ara- birimdir. Basitçe söylenecek olıırsa. bir mikro işlemci temelli sintisayzırın bir diğerini kontrol etmesini sağlar. Böylece bir MIDI kablosuyla bağlı diğer bir klavye aynı notaları on ok- tavlık bir spektrunda çalarken bir klavyeyi kullanabilirsiniz. Buna ek* olarak, MIDI yalnızca, hangi nota- ların çalınacağını değil, onların nasıl çalınacağını da iletir. Bu amaçla çe- şitli kontrol düzenekleri vardır: No- ta Hızı, Program Değişikliği, Kont- rol Değişikliği gibi. MIDI'de 16 ka- nal vardır ve her biri kendi sintisay- zırlarına ve örnekleyicilerine ayrı bir informasyon kümesi yollayabilir. Bu on altı ayrı performansın aynı anda gerçekleşmesi demektir. MIDI bu fonksiyonlarıyla AMIGA gibi bilgisayarların oldukça iyi kali- te müzik üretebilecek ev kayıt stüdoy- larının kontrol merkezi olmasını sağ- lamıştır. SEOUENCER (SIRALAYICI) Hiç kuşkusuz sıralayıcılar MIDI yazılımlarının en popüler olanlarıdır. Bunlar bir müzisyenin bir ya da da- ha fazla MIDI enstrümanı çalması- na olanak sağlarlar-sintisayzırlar, ör- nekleyiciler, ritm makineleri gibi. Ay- nı zamanda bilgisayarın bu perfor- mansı kaydedip aynı MIDI entrü- manlarında bilgisayarın çalıştırdığı bir otomatik piyano gibi yeniden çal- masını sağlarlar. MIDI, AMIĞA sı- ralayıcılarının en güçlü ve güvenilir olanı Dr. T'nin Music Software şir- ketinin KCS modelidir (Keyboard Controlled Seguencer) Klavye Kont- rollü Sıralayıcı. Uzun zamandır C-64 ve Atari ST'de popüler olan KSC'nin yeni AMIGA versiyonu oldukça ge- lişmiş bir beste aracı. KCS yüklenmiş bir AMIGA'ya bir ya da daha fazla sintisayzır ya da başka MIDI entrü- manı bağlarsınız bu enstrümanlarla olan performansınızı kaydedecek ve istediğiniz zaman yeniden çalacaktır. Kaydedilmiş performansları farklı entrümanlara vererek piyano, yaylı- lar, perkusyon ve bas da dahil olmak üzere komple bir beste oluşturabilir- siniz. Bu süreçte, sıralayıcı çaldığınız notaları gösterip onları düzenlememi- ze fırsat verecektir. KSC birçok yönden benzersiz bir araç. Yaptığınız müziği tekrar tekrar 3: Bu dalganın dinamik alanı onu alan 8-bitlik örnekleyicininkini aştı. Doruk Şekli 3: ve vıdlloı'ln nasıl düzleştiğine dikkat edin; bu da distorsiyona neden neden olmaktadır.