synthesizer'larına özgü olan tipik sound'lar ortaya çıkı- yor, Bunlar çoğunlukla kuru ve sert olmakla birlikte, üto- pik synthesizer-sound'lar için son derece elverişli sesler, PSR-80, kornolar, yaylı sazlar, gitarlar ve kozmik tı- nılar gibi 16 adet sabit FM-orkestra sesi sunmakta. Ama ne yazık ki, burada kendine özgü seslerin programlan- ması ve depolanması mümkün olmamakta, Bununla bir- likte mevcut sound'ların keskinlikleri ve vuruları kade- meli olarak değiştirilebilmekte. Böylelikle bir ton bir de- fasında tok, bir defasında boğuk olarak kulağa ge]mek— te, ya vurmalı ya da yumuşak olarak açılmakta. Üstelik rezonans iki basamakta ayarlanabilmekte. Seçmeli ola- rak harekete geçirilebilen iki efekt aracılığıyla bir sound'- un sonuçta stereo ya da iki sesli duyulması sağlanabil- mekte. Sadece bu tür varyasyon sayesinde sayısı 400'e ulaşan değişik tını formları ortaya çıkmakta. Kişi kendi orkestrasını biraraya getirdiği zaman, mü- zik parçasının hangi ritme sahip olacağına karar vermek zorunda. Çünkü PSR-80 tıpkı HT-700 gibi tümleşik bir ritm-bilgisayarına sahip. Burada her türden toplam 16 adet olağanüstü ritm kullanıma hazır bulunmakta. Eşlik için tuş alanı bölünebiliyor (Keyboard-Splitting). Alttaki tuş alanında bu durumda melodiye uygun bir bas sesi eşlik edebiliyor. Ama burada da klavye az antren- manlı icracılara yardımcı olmakta. HT-700'de olduğu gibi PSR-80'de, müzisyene ilginç bas geçişleri ve akor dizile- ri ile otomatik olarak eşlik edebılıyor Hatta basit ya da karmaşık eşlik arasında bir seçim imkânı da var, Bu şe- kilde, yalnızca birkaç el hareketi ve az bir bilgiyle olağa- nüstü orkestra parçalarının gerçekleştirilmesi mümkün olabiliyor. Ayrıca PSR-80 her defasında ritm başına iki vurma çalgı solosu sunabiliyor. Bu sololar eşlik ile de bü- tünleştirilebiliyor. Dinlemeye değer bir giriş (İntro) ve bü- yüleyici bir son (Ending) şarkıya sonuç olarak mükem- mel bir başlangıç ve bitim noktası vermiş oluyor. Buna ek olarak PSR-80, 2500'e kadar akor değişikli- ğini alabilen bir akor-belleğine sahip. Böylece bütün mü- zik parçalarının gerçek-zamanda çalınması ve her zaman tekrarlanması mümkün olabiliyor. Synthesizer'ları profesyonel bilişim-ağında birleştire- bilmek için klavyede doğal olarak MIDI-bağlantı yuva- ları bulunuyor. Bunlar yoluyla çok değişik veriler gön- derilebiliyor ya da alınabiliyor. Böylelikle PSR-80'in baş- ka synthesizer'lar tarafından-da yönlendirilmesi müm- kün olabiliyor. Ama MIDlLişlevlerinin ayarlanması bi- raz muğlak olmakta; çünkü hiçbir ışık göstergesi mev- cut değil. PSR-80 geleneksel pillerle ve uygun bir adap- tör olduğu takdirde bir priz ya da ötomobil bataryası üze- rinden de işletile biliyor. PSR-80'in Federal Almanya'- da fiyatı (özel aksesuarsız) 1596 Mark'tır. KORG 707: YALNIZCA PROFESYONELLER İÇİN DEĞİL Korg 707, profesyonel bir synthesizer. Stüdyoda ya da sahnede etkin bir kullanım için öngörülmüş. O nedenle içine moönte edilmiş bir ritm makinesi ve yeni başlayan- lar için yardımcı olacak bir eşlik otomatiği aramak bo- şunadır. A)'nı şekilde içine yerleştirilmiş hoparlörlerden de yoksu Aygıîın kendısı, resim 4'de görüldüğü gibi modern bir tasarıma sahip olup tıkız bir yapım tarzı sergilemekte. Klavye mekanizması 49 adet sabit plastik tuştan oluşu- yor. Bu tuşlarla çalınması başlangıçta biraz zor olabili- yor. Ama bunlar modern bir synthesizer için artık zorunlu 10 PSR-80 olan bir özellik sunuyor: Bu tuşlar “*vurma dinamiği”'ne sahip. Bu da, synthesizer'ın tuşların basılma hızına tep- ki gösterdiği anlamına geliyor. Böylece, eğer tuşa hafif basılacak olursa bir ton yavaş ve yumuşak bir ses vere- biliyor, ama tuşa ne denli güçlü vurulursa ton da tıpkı bir piyanoda olduğu gibi, o denli yüksek ve şiddetli bir etki bırakıyor. İşlevlerin seçimi ve değiştirilmesi için değişik dokun- ma tuşları öngörülmüş. Birkaç sürmeli-ayarlayıcı, ses yo- ğunluğunun ayarlanmasına ve ilerde sözünü edeceğimiz değişik işlevlerin yerine getirilmesine hizmet ediyor. Korg 707 ayrıca, ışıklandırılmış küçük bir LCD-display'e sa- hip. Bu display seçilmiş işlevleri ve düzenlenmiş değerle- ri açık-metinde göstermekte. Öyle ki, aygıtın o andaki ayarlanmaları hakkında her zaman bilgi edinilmesi müm- kün oluyor. Korg 707'nin tını üretimi sayısal olarak iki osilatörün birleştirilmesi aracılığıyla gerçekleşiyor. Bu osilatörlerin dalga formu tasarımlanabilecek her tarzda değiştirilebil- mekte. Üstelik bir osilatörün zamansal seyri üzerinde et- kide bulunmak da mümkün olmakta. Bu tını üretiminin sonucunda bilinen müzik enstrümanlarının taklitinden tu- tun da alışılmadık UFO-seslerine varıncaya dek ilginç so- und'lar oraya çıkabiliyor.