yalıyor olsalar bile, bellekte giderek daha çok yer işgal ederler. Program- lar giderek büyür. Her rutine bir vi- Tüs yerleşebilir. Kısa süre sonra hel- leğin tümü virüsler tarafından işgal edilmiş hale gelir. Ve bilgisayar kli- nik olarak ölür. Virüslerin birçoğu yalnızca yaygın- laşmanın ötesinde ikinçi bir göreve sahiptirler. Bu görev, kullanıcıya ih- tarda bulunmak, onunla alay etmek ya da verileri imha etmek olabilir. Belli amaçlarla yerleştirilmiş bazı virüsler, ancak yıllar sonra ortaya çı- kabilirler. Nereden kaynaklandıkla- dırın belli olmaması için, hemen ak- tifleşmezler. Biyolojik virüslerdeki kuluçka dönemine benzer bir süreç- tir bu. Bilgisayarınızın içinde bir sa- atli bomba durmaktadır. ACABA O MU? Çoğu durumda ise virüslerin arka- sında mutlaka bir kötü niyet yaktur. Zararsız bazı virüs örneklerine tüm bilgisayarlarda rastlanır: * Ekranda örümcekler dolaşır. * Küçük öbür hayvancıklar ekranı ve- ya pencereleri kemirirler, Bazı virüsler kullanıcı- nın ani bir repkisini bek- lerler. Bunlardan birinde ekranda arada sırada bir döbişko görünüyor ve bağırarak pasıa istiyor. Bu sırada CIRLCE tuşlarına basmazsanız, bu seyimli yaratık belle- ğin bir parçasını “ışırıve- rir”. AMLIĞA da bu geliş- meden payını aldı. Fede- ral Almanya'da AMIĞGA 1000'in piyasaya çıkışın- dan bir yıl sonra ilk virüs üretildi ve dolaşmaya başladı. Doğum yeri İs- viçre Bilgisayar Kulübü'- nün (SCA) yazılım mer- keziydi. Kulüp üyelerin- den birinin daha sonra söylediğine göre, virüsün üretilme amaçı, bazı şe- vilmeyen arkadaşları korku ve pani- ğe düşürmek ve bunlarım programla- tını bozmaktı. Virüs, planlandığından çok daha hızli yayıldı. Disket değiş tokuşu sa- yesinde yaygınlaştı. Doğumundan yaklaşık üç hafta sonra Federal Al- manya'nın tümüne yayılmıştı. Dört haftanın sonunda ise ARD'de ilk ör- nekler gözüktü. SCA virüsü, yaygınlaşması açısın- dan en enteresan olanı. Bu virüs, dis- ketin “Bootblock”undaki ilk iki sek- töre saklanıyor. Bir start disketinin, örneğin Work- bench disketinizin, bootblaçk'unda bir (DOS) tammı ve bir DOS- yenileme rutini vardır. AMIĞGA açıl- dığında aşağıdaki adımları yürütür: * Başlangıç disketini tanır, * Yenileme rutinini belleğe yükler ve harekete geçirir. Bu atlama rutini virüslerin en sev- diği ortamı Oluşturur, çünkü bu ru- tin her açılıştan sonra otamatik ola- Tak yüklenir ve işlenir. Bir virüs bu rTütine yerleşirse, başlarıgıçta belleğe erişir. Hastalanmış bir disketin boat edilmesinde, aşağıdaki aşamalar ger- çekleşir! . Modifiye edilmiş rutin, bir bellek alanı ayırır ve kendini üst RAM bül- gesine köpyalar, * Reset vektörü, bellekte bulunan vi- rüs rutinine aktarılır. * Sonuçta virüs programı AMIGA- DOS'un normal çağrılmasını yerine getirir. Artık virüs pusuya yatmış durum dadır. Kimse onu farkedemez. Virüs ancak yeni bir reset durumunda ak- tif hale geçer. Reset rutini yerine, İş- letim sistemi virüs rutinine atlar, Has- talık ilerler: * Disket sürücüde bulunan disketin bodcatblack'u her zamanki gibi cku- nur. * Başlangıç rutininde bulunan tüm komutlar yerine getirilir -eğer disket korunmaya alınmamışsa son kez öl- mak üzere-. * Sonra olanlar olur. * Virüs kendini disketin ilk iki şek- törüne yazar. Virüsün zararlı etkisi boothlock'- un bözulmasıdır. Maalesef birçok programın en önemli bilgileri bura- da yer almaktadır. “*Barbarian” ya da “Terrapods” gibi oyunların özel “Loader?'ları (yükleyicileri) vardır. Bu tür disketler virüs tarafından he- men işlemez hale getirilir. ŞCA virüsünün tek etkisi bu değil. Her 16. reşette virüs ekranda varlığını haber veriyor. İkiyüzlü, “*masum”' bir ifadeyle yazılmış bir yazı şeridi, enfeksiyon hakkında bilgi veriyor. Yaygınlaşmasında görülen başarı, AMIĞA'da yeni bir virüs dalgasının oluşmasına yolaçtı: Bunların bazıları artık sadece ho- orbloek'ta değil, başka kütüklerin içinde de saklanıyorlar. Örneğin C- Direciory'si bu haşaratların en sevdi- Zi saklanma yerlerinden biri oldu. Başka kuluçka yerleri de var; lib- rary'ler, printerler, RAM işleyici, dis- ket düzenleyicisi, yani kısacası her yer. Programcı ne kadar kötü niyetli olursa, virüs o kadar zor temizlenir veya disket o kadar zor tedavi edilir. Her progra- ma yerleşebilme özelliği- ne sahip olan, her çağrı- da yeni hedef arayan, hatta donanım vektörle- rini, — library'lerdeki adımları veya sistem Tu- tinlerini değiştiren bir vi- rüsle başa çıkabilmek ül- dukça zardur. Bu kategoriye giren türlerden biri örneğin kendini modifiye edilmiş bir DIR komutuna sak- lar. Kornut alışıldığı gibi işler, yalmızca en sön an- da belleğe bir virüs kop- ya eder. Bunu kimse far- kedemez. Virüs oldukça hızlıdır. Bu varyasyon, yeni bir disketi sürücüye her takılışında çağ- rılan disket düzenleyicinin yayılma- sını kötüye kullanır Ne yapar bu vi- Tüs? Eğer disket bir korunmamış du- rumdaysa, hastalık taşıyan DIR ko- mutunu sürüceye yerleştirilmiş diske- te kopyalar. Allahtan bu virüsün olumsuz yanı, yalnızca yanlış DIR komutunun yayılmasıdır. Bu komut- la bağlı olarak, zaman zaman ekran- 27