6 Aralık 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 14
Bea Padişahlarının yaş büyü iza noktasından ikincisi ve saltanat sü bakımıtıdan dördüncüsü ola Ab fülhamid artık farihe mal oldu.: Bu fâni dünyadan el çekenlere karsı, geride kalanların, dün- ya husumetlerinden ve kalb ihtiraslarından elini çekmesi lâzım gelir. Ölüye rahmet okumak ve günahlarına mağfiret dilemek, islâmi necabet iktizasıdır, Onun 33 sene süren hükümetini tenkit ve muhakeme et- mek de, ileride müverrihlerin 'âdil.viedanla- rına ve tarafsız kalemlerine düşen bir borç..: Abdülhamid'in çehre ve bünyesinde, Os- manlı hanedanına mahsus alâmetler iyice ORASI Orada, en güzeli vakitlerin, X Güneş bir altın hatıra, ufuklarda, Ve bütün meyvalar Dallarında zamanın. Oraya boşaltır gemiler saadeti, “ Neş'eler kederi sızdırmaz amöâra! Her şeyde, aranan kadının lezzeli. Sokak, sularla anlaşmış, serin, 1s Bekler Sr balik meçhul “kimselerin. Bir ılık 'titreyiştir sahilde yer, Öpüş kadar uzun saniyeler: Vedaın mendilini .sallamaz rüzgâr Yalnız, kavuşmak dolaşır, smes'ud Kayıklar gelir kollarını açarak. Hatıralar dökülürken denize Çift gölgeler uzanır kumlara. Karşıda temiz yüzlü Marmara Döşenmiş bir çinidir gözlerimize. 1945 Refik Fikret Sağnak 14 GECMİŞ Gİ GÜNÜ ELERKEN Abdülnamid'in hali seçilir , tekim (Bellini) tarafından tersim edilen Fâtihin tasvirinde, Abdülhâmide âit çehre hatları besbellidir. Kendisi fevkalâde zeki. hassas, ince, inceliklere âşina, gayet nazik, hususi bir ses hâlâyetine malik, efen- ve: hilâfet ve #altanatın büyüklük ve vakarını şuurla yerine getirir bir zatı. taltif ve kendisiyle görüşen diliğin Bendelerini ecnebileri teshir yolunu bilirdi. Tehdidleri- ni hakkiyle yerine getirmeğe kadir *ve iça- bında şiddetini izhar veya hiddetini teskin gibi ruhi fevkelâceliklere maliKüi. herkesce bilinmeyen'tahttan indiri- Şimdi onün, liş hikayesini anlatacağım : 31 Mart ( 18 Nişan 1909 ) askeri isyanı üzerine Selânikden İstanbula gelen ve âsi- lerin tedibini üzerine alan Hareket Ordusu kumandanı Mahmut Şevket Paşa Ayastafa- nosda içtimaa başlıyan âyan ve mebusan ee temasa geldiği van Abdülha- mid'i a; tahtdan indirmek fikrinde olma- dığımı NE Fakat sonra umumi efkâr ve heyecan, ününe geçilemiyecek dereceye çıktığı için saltanat değişikliği bütün nazar- ların hedefi oldu. Hareket ordusu İstanbula gelince, âyan ve mebusan meclisleri de Ayaştafanostan Ayasofyadaki (hususi dairelerine döndü. Mebusan salonunda, Milli Meclis halinde her iki meclis azasının (14-27 Nisan 1909) Abdülhamidin hal'i niukarrerdi. tatbikatında zorluğa tesadüf olunmamak için Yıldızda bulünatı askerler ve maiyetin elde edilmesi ve Sul- içtimalörı vukubuldu. Bu işin tandan uzaklaştırılması karar altınâ alındı. meclisin celsesi reisi. Sait Paşa O gün, umumi gizli ve devamlı oldu, Meclise ayan reislik etti. Celse açıldığı zaman Yıldızın teslim alındığına ve: endişe edecek bir şey kalmadığına dair Mahmut. Şevket Paşadan gelen telgraf okundu ve bir çok hatip söz aldı. En evvel söz Gazi Muhtar paşa oldu ve meseleyi şöyle halletti : söyleyen «Bu gün Cenabı Hak Milli Meclise mühim bir vazife tevdi etmişti. Millet, telâş içinde, bu vazifenin yerine getirilmesihi bekliyor. kalbinizde, evvelden verilmiş bir Sözü yoktur. Yalmz sizden şu iki şevi rica ede- Hepimiz harar saklıyörüz. uzatmaya lüzüm rim. Evvelâ memleketimizde, bu gibi haller- de kan döküldüğü sık şık görülmüştür; böyle bir hal milletin şan ve nezahatine yakışmıyacağından şiddetle ihtar “ederim. bundan çikinilmesini İkincisini, bu gibi" hallerde Fetvaya muracaat'âdet olduğu için Abdurrahman Şeref | Bu yazı, 'maşhur ve merhum tarihci ve ilim adamı Abdurrahman Şeref' indir. eşrutiyetin ilk de yazılmış ve mühim kısımlarile harfı e ele elmiş sadece eski ibare ve ıstılak- lurını sadi kilriğ bulunuyoruz Şeriat mümessilliği tarafından hüküm isten- ; mesini tavsiye ederim.» Bu teklifler atkışlarla kabul edildi. Fet- va emininin çağrılması için” bir murahhas heyet seçildi ve gönderildi. Fetva Hacı Nuri efendinin gelmesi çıkıncıya kadar celse müvakkatan tatil olun- du. Fakat. azadan hiç bir kimsenin meclis salonundan 'dişarıya çıkmaması ve dışardan da hiç kimsenin içeriye | emniyet altına alındı. Fetva eminiyle beraber âyan ve mubusan reisleri, vükela ve fıkha intisabı olân bir kaç mebus Ahmet Rıza Beyin odasında top- landılar, Bazı iL ler ir aldakları fet- va suretinikabul etmekte Hacı Nuri efendi zorluk gösterdi ve şahsen bu işe memur'ol- madığını ve bu hususta mütalâasına : lüzum bulunmadığını ifade edip eliyle Şeyhülis- lam Ziyaeddin efendiyi gösterdi: «Müftiyülenam zati âlileridir. Felva ver- mek kendilerineaittir. Nasıl tensip buyu- rurlarsa olyechile hareket ederler.» dedi. : ielecek sayıda nihayetleniyor — eçmiş zaman ale (Cem) in 35 yıl ev Gi e karikttü, — Avrüpada:me dini tranvaya para verir! — Öyleyse bizde tramvay hasılatını da al- maları lâzım,
