15 Kasım 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 14
EŞHUR Ali Paşa, Mithet paşa için © M şunları» söylemiğtir : (Sadet esbak Tarik kiymet hükmü demektir | Mehmet Emin Paadan menkul İbnü j emin Mahmut Kemalin notlurindan) EF ÇMİŞ G j Nİ pi ERKEN. «Kıbrıslının ik yenir, avakıbi / umuru Asla derk-e, o ğ Cevdet paşanın da “Mithat paşa hakkın IçyüziyleAbdülham ( 7 da hükmü : J «Mulâhazasız've bir işin sönunu saymaz» 4 Bizzat Mithat paşanın lisan ve kalemiyle Sami Karayel 7? <tabsırei ibret» inde bilmünasebe söylediği SE 3 gibi: leri ikimizi de içeriye aldı. Bir hayli mu- Devletin diger devletler arasındaki siyâ- «<Mesalih için iv abi vücut etmesine ge. (o sahabatlan sonra çıklığımızda Mehmet Rüş- si vaziyetini ve o vaziyetin icâbını takdir ve bep ve mahal kalmamış ise de bu âdet ve tü paşa(sadrazam Rüştü paşa - sultan Azizin ona göreittihazı tedabir edecek malümat ) gayr6t'bir maraz olup terk ve İâdili yedi haltinde bulunanlardan) yavaşçacık elimi edinmedi. ihtiyarda' olmad'gından... ilâh..» sıkıp : Diplomasi lisanı olan İransızcayı, şöyle, İllet mahiyetinde olan bu (adaş ve gayretji — Tay aman aklını başına al (1) çatık Mendi zi biliyordu. i kendi dö ras ik ve itiraf ediy belâya söyle diy paşa «Miratı Şüunat> eserinde en Abdülhamit, Mithat paşa için : az Ne #dkünek; neden anladın ? «Fuat paşanın birinci defaki sedarelin- mM m yaptığını bilmezdi ve Dediğimde : den istifaya dair takdim ettiği arize ile zamanını takdir mezdi.» — Rilanca Mâkırdığa, dikkat elnedin mi? Mithat pasanın divanı ahkâm ve adliye neza- e ek b çk mühim — ifadedir. Iki sözlere ne kadar mübayin (veli- alen lee ee Ai emek istiyor <kanunu esasiy! 1 yese edilerek yanyana konulunca bu iki i mekân Hiyitteir nazarı ülahazaya alma. ari e e MER ME e in pit “erke Bava vukuflar dan ulu orta vaz'ı sahne eylemiştir.» vü li e) (beynessema vessemk) denilecek kadar a7- yine: herdir Va A nüvis Ahmet Lütfi efendi risale- am sen de d6 ele sadrazam Sait paşa da Mithat pa R <Mi ithat paşa gözünü Hüdai sakınmaz, Deni Van Meğer herne: güzel anla; şanın ehliyeti siyasiyesini kabul etmiyor. ciddi ve cesur olup. alıp vermeden çekin- Bir elele a gazetesi 10.1.1825): mez ve vaktini eğlencesiz geçirmezgi. Olva- Ki, meş pek ğe mi ye vi Sile iş w yi , Âli paşa şöyle dursun, lt arndieeifleyi varak pibute Miyatolu den ne ee aşka. ame Erk a eki a yi öde olan DAEİR bas? bn girişerek kesbi servet et- tan Acizdir. Hattâ; ye nazırı esbakı Raşit paşa gibi ikinci ve Ti eğ : i - üçüncü derecede addolunan ricali siyasiye- Wi Cevdet paşa *Tezakir» de : 25 Adam yede > z v mizin ehliyeti siyasiyeleri Kadar ehliyete — “Mahmut Nedim paşanın Eshamı umumi- Diye bilâ mülâhaza mukabelesi ne ka- bile Mithat paşa malik değildi fikrindeyim j ye faizlerinin Yarısını kesmeğe karar ver. ( dar fikirsiz olduğuna en büyük delildir. Rusya mnbarebesinin mukaddematındaki diğinden bahsederken Mithat paşanın <kül- Sultan Hamidin yıldız evrakı meyamu- harekâlı da bunu gösterir. İyi bir vali ol- li konsolit satmiş, mebaliği külliye kazan- oda buluvan muhtırasında emrin Mah- duğunu ise herkesle beraber tasdik ederim.» f mış ve dameni iştiharını lekelemiş» olduğu (o mut Kemal İnal'in notlarından) i e sözlerini şöyle bağlıyor : İz nu ve Mahmut Nedim paşa da onun borsa- kasına üniformasını giyerek 'pat- *... Mithat paşanın Avrupaya gitmesine Bi da çevirdiği fırıldak ile şu kadar bin lira gkbanelere e görülmüş (olmadığı değil, (hudut harici edilmesi meselesi) | EE ka seniii 4 söylüyor. halde) gidip - Kendisini <zijo, Zzito!s di- © gelmesine teessüf etmelidir. İlâh...» il ii ye vi çi eba; ilâve edecek de- ye alkışlâtıp bir takım vaitler etmek...» | i m mile Ge Geçmiş zamanın mizahı : 5 yıl evvel i a ti üzerinde buvesikalar her şeyi söylüyor. Mithat paşa, ketum bir zat dahi değil- .| (Cem in bir karikatürü dünle bugün arasında - ; miş...Yaptıklarım, yapacaklarını mağrurane | Çarlık veya komünizme: idaresi arasındaki ji lr söylermiş. İngiliz Sait paşa bunu şöyle zik- | müthiş farka rağmen hiç bir şey değişmediğini İ ; rediyor : . ne güzel gösteriyor! ? Ri İbnülemin Mahmut Kemal İnal bir ese- <*... konağına toplanan umuru esafil ve Rus, 35 yıl evvel, bugün olduğu gibi, i | : rinde Mithat paşa için . vesaika dayanarak süfelânın yanında devletin umuru e İranlıya diğer ki: R bir çok mukâyökeler yaptıktan sonra şun- (o mesinden bahsetmesi onlarla idareli ekdah — Aç Kapiyi; Yabanci Vm vk b ları diyor: edipde hoşser olunca büsbütün itlakı z€- safiri | a “Mithat paşadan elbette daha fatin, şüp- ban ederek ağzına geleni söylemesi. İlâh..» hesiz daha diplomat olani Abdülha mit, cüz Görülüyor ki, meclisine kabul ve: iltifat lâsundan evvel onunla mülâkatında maka- ettiği eşhasa bakıp da'omun ne kadar gafil | mı saltânati ihraz edince devlet ve milletin Dini, anlamalidır. ! idaresinde ittihaz edeceği hürriyetkârane Esasen Die bir reel Dom olmağa n “i” bir meslekten sadedil muhatabınin arzusu- . müsait d na muvafık tarzda uzun uzadıya bahsederek : . Hislerini hi muhatabına renk ver ; onu ikna ve hattâ itma ettikten başka verdiği memek, onun hislerini anlamağa çalışmak, / t sigaraya kibrit yâkarak.. ilâh..» ek.az söylemek; söylediğini tartmak, her SN ,Dedikten sonra sözlerini şu cümle ie söze inanmamak, her şeyde lüzumundan v ç bitiriyor : azla teenni ve ihtiyat etmek, nefsine pek y <.... kendine vasi nâsbedeceğini . gayet “o kadar itiniât etmemek, sadedilâne hare- e mahirane işrap ederek onu avlaniışlı.» etlerden sakınmak, tecrübe eimediği, hat- N e vi Mithat paşa, bu, düştinceleri bilâhara tâ ettiği adamlarla emniye et-edip de esrara e tasdik etmiştir. Gazi Ahmet Muhtar paşa © vakıf etmemek ve iyi niyetleri meçhul ve ipesgüseyi” hayatım» eserinde şu fıkrayı - oİstikametleri meşkük asın sözlerile iş naklediyor örmemek diplom:tlığın en mühim şartla- ği ile muahheren Giritte bir. - rından olduğu halde paşa bunların hiç bi- / leşip 0 sırada birgün dedi ki : rine riayet etmedi. «Şu M Rüştü paşa ne'zeki vene til- > Bundân başka (yon mesleğinden g vi — eğ mn sarayında kubbe'allın- yetişmedi. Gil hariciye memuri yet- 3 4 iatımızı müteakip sultan Hamit hazret- lerinde bulunup rusuh ll adı. Vi j e. ğ » 3 Mi AŞ dia
