2 Ağustos 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 10

Ömer Hayyam Hep makulât ile uğraşıp du- mukabil çarşıda bir tutam ot bile satmiyorlar | .. O sarayki, göklere dayan- mişti; o saray ki inmesi o günler! Hey gidi ii y! (Behram) ın, yari kadeh to- kuşturduğu #arayda bugün cey- lânlar ep ve tilkiler yuva kurmuştur da hep yaban gseği Uly (Behram) bak en a kabir a âvlai dı? Benim ve senin temiz ruhları- mız bedenlerimizden bir kere ayrılıp çıkınes, o çukurlarımızın üstüne bir iki tuğla parçası ko- yarlar. Bundan bir müddet sonra da benim ve senin al says kabirlerinde kullan re hi e dökerek kd yaparlar. Edebiyat. töpıhi! YİNE TESİN Geçen sayımızda Ömer Hay« yam'ın Şark âlemi üzerindeki evzii iğ olduğunu göstermiştik. ayyam'ın en yy tesiri Garpta olmuş; ve son devirlerin Garp budalası nn da Garptan dönüp rin e suyu hür- 19 uncu Asırda iken nin (Oksford) dere ir kütüpha- nede (525) numara ile rakamlan- dırılmış bir tüp bulundu. Bu kitap Milâdi 15 inci Asırda ya- zılmıştı ve Hayyam'a ait 158 tane Rubaiyi ihtiva 'ediyordu. Eser, epey eski olması dolayısiy- le Hayyam'a ait en itimada şa- yan vesika 'telâkki edildi. Ve hamlede bütün (Anglo - Sakson) âleminde meşhur oluverdi. İngiliz şairinin o “İkinci bir Rubaiyat» 10 REN eN mam - Gül, bir sabah kendi kendine açıldı ve döküldü. Sabah rüzgâ- rına bir şeyler anlatttı ve dö- küldü. Sen zamanın vefasızlığına bak ki, gül on gün içinde hem başgösterdi, o bem çiz alkndi, hem açıldı, ven döküldü pale ek biten her ot belki melek huylu bir güzelin dudaklarından hasil olmuştur ; sakın onlara ayağını ie basma, belki o otlar mbe yı ün lezzet- a bil ki, unda bu ie gr mede ve ömrünün bir rüyadan ibaret ol- duğunu o zaman ,anlayacaksın. ... Eğer bu dünyaya gelmek elim- de olsaydı, gelmszdim. Gitmeme! de elimde olsaydı, gitmezdim. Lâkin bu dünyâya keşke ne geley- dim, ne oraya gideydim,; ne de orada bulunaydım ! ... Ne zamana kadar böyle bir şeyim var mı, yok mu diye dü- şünüp duracağım ve me zamana kadar refah ve saadet içinde ya- kr miyim diye üz m? Sen kadehi pla lar, ben şimdi içeri al- im soluğu yeniden dışarıya verip veremiyeceğimi bilmiyorum. UBAİYA'T Prof. $,.Ü. denecek kadar muvaffak tercü- mesi, Almanya, Frânsa, *Avus- turya ve Rusyaya da sirayet ederek birdenbire Hayyam, Gar- ın, Şark ve İran edebiyatı adı- na bayran olduğu en ileri şahıs pm pırıldamaya başladı. Hay- 5 sönüm edildi; İngilterede kendi ismine kulüpler kurulacak dere- cede hayran si elde etti, Rindli- gi, eşya ve hâdiseler üzerindeki meyus fânilik ine pa yi, cesareti, ölüm korkusu. tek saniyelik zevk tenellisiyle, Hayyam, Avrupalılara, yanlış olarak, Şark hassasiyeti özerin- de ters a müthiş bir örnek teşkil et Ayrıca amli (Valântin Zukovski), (Profesör Bravn) gibi müsteşrıklar, Hayyam üzerindeki hayran incelemelerini. derinleş» tirdiler; ve Şarkın bu maküs çehresini, esrar, hay - lik fukarası Avrupa (bürjuva)ları- na, bir nevi sanat ve'edebiyat baş örneği halinde göstermeğe muvaffak oldular. Prof. Ş, Ü ai sahneye gelir gel- Lil Mi şi (Elekir) le be- İhap mezar başında muhâvereli Ür? (Orest) — ero sen ki kiral- lara yakışma cak bir tarzda öl- dün, seni dek pinli el! Bana; öz eriği hükmetmenin simli i n (Elektr) — Ben de, baba, o- n gibi sana muhtacım. (Ejist) in hazırladığı felâket » tuzağından , (Orest) — Ey toprak, açıl! Babam içinden | çıksın da döğüşe nezaret etsin ” (Elektr) — Ey (Persefon), bi- ze parlak zaferi hediye et! (Orest) — Baba; seni içinde Eğhpet tarihi: (KOEFOR'LAR) (Orest'e ait) bağlı trioloeyası- Eni game) da sonraki ikin- , Mevzu ve şema olarak 5 piyesin davi piyesten daha Kisi hesi daha mütenevvi,.. İlk d olarak bu piyeste La iin kombinezonuna rast geliyoru Sahne iş (Atrid), ai sarayının bir sene geçmiştir. ve KU de büyüdükten DE Argo gelmiştir. ei kişi an bir perçemi, babasının mezarına bi- rakıp çekiliyor. Koro, (Orest) in kız kardeşi (Elektr) le beraber. saraydan çıkıyor. içki taşıyan kızlardan ibarettir. Koro mezarın başına (Klitam- nestr) namına, mezara içki hedi. ye etmek için yg ralli gördü ki bir er k kork- uş içki sineşi ini EMAN "Fakat (Elektr), an- nesinin arzusunu yerine getirmi- yor, Kardeşi (Orest) in (Argos)a vardığını. bilmediği için; içkiyi, (Orest) in avdeti ve kıral katil. lerinin cezalandırılması. dileğiyle mezara döküyor. (Elektr) birden- bire mezarın üstündeki saç per çemini gör B di saçının er Dehşetle irki liyor. O ânda yerde bir takım ayak izleri görüyor. Birden (O- rest) meydana çıkıyor. Kendisi- 23 şında, muhavereli bir dua halin- babalarının ruhundan intikam rica > ediyorlar. rest), annesi- nin gördü annenin kanını içecektir. 9 öldürdükleri banyoyu düşün | (Elektr) —- Baba, baba! İlk defa sana tattırdıkları yeni hile. yi, boğazına sa (Orest) — Seni aşil tunçtan başka bir madde içinde zaptet- tiler, (Elektr) — Şerefsiz bir tuzak içinde, bir örtü içinde (Orest) — Bu zehirli hatıra k mı? m a r) — Baba, kaldır aziz başını | (Orest) — Senin tarafında çarpışanları adaleti gönder! Se- nin tarafında çarpışanlara sen kumanda et! Dün vey Reel ün de sen onlari yen! Elektr) — Çağlıklarımin işit, gi iz, oğlun !.. Acı onların gözyaş- Salih Zeki AKTAY Akşam oluyor, (Orest) dostu (Pilâd) la beraber sarayın önüne geliyor. Saraydan kendilerinin ei edilmesini istiyor, (Orest) safir edilm. o kadar büerl ıyor ki, soda) kapıya r “(Öre st), kendisini (O- oğlu (O. rest) in ölüm haberini, bizzat (Orest) in ağzından re a dinliyor ve yolcuyla beraber saraya giriyor. Gemmesi (Orest) in sütninesini, (Ejist) i çağırmak üzere ves riyor. Sütnine yuluyor. (Klitamnestr), sahneye eldiği zaman (Orest)i elinde kılıç ve (Ejist)i kanlar içinde ölü buluyor. Burada anne, oğlunu tanıyor ve aralarında müthiş bir konuşma geçiyor. (Orest) anne- sini öldürüyor, böylece, annesi- nin Hi kurban gibi, onlar arasında kal alıyor. Tam badi sahnenin arkası açılıyor. Bütün kk ee kuvvetler, zalim uydurma ilâhe- ler, kâhinler, büyücüler, İntikam müekkilleri, habis ruhlar, seyir- Şu yol kaçıyor. Gelar da burada bitiyor. alih Zeki AKTAY rılan ağları düşün!