21 Haziran 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 6

(GAM PAR TON Muhiddin DİLER Bu dizinin esası da, fisagor eşeli gi- b!, bir geometrik seridir. Bir tanini ara- lığı ei 32) dir, Şimdi meselâ bir çargâh alalım; (23. 30 a) olup bunu tanini emsalinin mü- tedkip üsleri ile çarparsak: Çargâh (o (2 39a) (2-3 82)0 Yegâh (238 394) (2-3 8)1 Hüseyni 89 a) (273 32)3 Geveşt (23 89a) (273 32)3 Zirgüb # 39'a) (273 32y4 Kürdi (23 39a) (23 32)5 Niyaz (23 89a) (273 33)6 olur. buki bu gamı diyatonik sisteme intibak ettirirsek, Yegâh müstegna, hiç bir ses tam tonlu değildir. Pentatonik Dizi Ana sesi a olan bir ses manzumesi taşavvur edelim. Bu manzumenin tenazur şim — cinsi seslerdir. rupunun sesleri 3a cinsi fre- ii ie ihtiva ettiğinden a cinsi bir manzumede 3a cinsi seslerle elde edilen eksik diziye pentatonik dizi ismini ve- ri h olsa, dizi grupunda 3a cinsi s8)... Aksayışark bu pentatonik aa — şekilde kullanır. a yare intibak edersek son sesi a Dizi gr Dan 9 ses olduğu gibi bu pentatonik dizide de 6 ses vardır. u birer ses fazlanın nereden geldi. ğini ben ileride izah edeceğim Seslerin Karakterleri — Armonikler kl her sesi Bi Am “sakin,, kler manzumesinin her hangi bir sesi tadil edilirse, bu ses, tadil ediliş istikametinde «yürüyen» bir ses olur. 3 — Armonikler manzumesinin her hangi bir sesi, pese doğru grup değişti- rirse, bu 8#es' yeni yerinde, «mütönafir» olur. — «Yürüyeni Bİr ses emmi a, bl ses «sert» olu 5 — Yekdigerini müteakip iki armo- hik Ni sesler «pestleşmeğe> ve... 6 — Yekdigerini müteakip iki ar. monik üstündeki sesler tizleşmeğe müsa. Tr. 1 ile 3, kendiliğinden sabittir. 2 411 5, 6 yı izah gerek ki, bunu da biraz aşa- gıda yapaçağız 7 — Müte nafir bir ses, iç'ne girdiği bir «sakin» ses manzumesinin kuvvetini, kendi kuvveti ile ag arttırır. hire cazibe uğunda vie telin h ihtizazımı verdiğini isini edelim, Bu iki faktör ara- sında UhsC hiperbolik münasebeti vardır. ddel sesin ihtizazını temin eden tel uzunluğu / olsun. ” Vürgu kuvveti K. ve muaddel sesin münhani üzerindeki te. mas noktasının açısi 6; hakiki sesin te- mas noktası açısı & olsun.. Bunların arasındaki eridi J see? Ba8— (see? adı—tg B—tga olup kuvvet faktörü de ilâve edilirse ca- zibe: llangi Bamanı okusam? (Svan'ın bir aşkı) Yeni romanda (klâsisizm) in ustala- rını verdikten sonra, Fransa; (Flober)- leri ve birilim (romentizmi) i yapan (natti. ralist) (Zola) ları, daha ziyade Zekâ (şe- ma) ları içinde boy atıcı romanlar yazan (Anatol Frans) ları yetiştirdi. Fakat, Fransanın en İnce romancısı, ancak 19 uncu Asrın sonuna doğru geli- gen büyük fikir ve felsefe hareketlerin- den dokunan bir hava içinde teneffüs edebilecek; ve ihtimal dünya durdukça kendi nevi içinde kâbına erişilmez sana- tını bu havayla emzirerek şaheselerini meydana > Bu romancı (Mar- sel Prust) t (Marsel GETİ (Bergson) felsefesi- nin bütün sanatkârları sardığı bir devir- ,de olgunlaştı. (Bergson) sanatkârlara, ke- limelerin ötesine gid etiketlerin “altında, se mış bir lisanın alışılmış olanm örtüsünü kal ğa, yahut itiyat ve itibarların Mike bar pasa kurtulmağa çabalıyorlardı. (Marsel Prust) un ölme bir aşkı) romaninı #hçmlorekal #ebebi, onun bütün miyeti vardır. Birtaşa çafpıp birbirimizi İmla mümküm olduğu gibi, en'mâ- sız bir kadın, aşk yüzünden insanı vam edebilir. an), (Marsel)in akrabalarının alülkaS ekb! mühitlerde yaşıyan bu zarif ve malümatlı yahudi, etrafındaki birçok güzel kadınları kendine Aşık ede- cek bir seviyenin adamıdır. Bir gün ti. yatroda, teradüfen, kendisinin hiç de ye Cazibe —K (tg 8—tga) olur. Bura- an da C, ile C, arasında her sesin inmeğe... Cz üstündeki seslerin yükselmeğe... C, ile R, arasında inmeğe, üstünde yükselmeğe..: ei sâi oldukları anlaşılır... Kulak ile de Buradan ie Getipasi çıkarabiliriz. Ses isimleri ancak bas için muteberdir. Meselâ çargâh manzumesinde bir Ye- gâh sesi, bir hüseyni sesi ilh... olduğunu ve/bDunun “hareketli,, sesler olduğunu gör- dük. Eğer bas değişirse bunların da ka- e bir yegâh sesi ünü ses çârgâhin X ci de- recesidir. N v Sakin bir sestir. Bu ses bas grupunda, bariton grupunda, &kor gru- punda pesleşmeğe sâi olduğu halde dizi grupu ile daha okArL0ğ sakindir, N. B. — İleride, Türk dizisi ile di- yatonik, e irha eşellerinin muka- yesesini yaparak mutabakat şartlarını arıyacağız... mektup yaz gelir kadın yn görüşünde (Svan) onun, dahlalası kadın olmamasına üzülür, Bu ilk buluşmalarda GN erkeği kendine bağlamak ve kendi muhitine sokmak için büyük gayretler sarfeder. Bu aralık, farkında olmadan, (Svan) da (Odet) e karşı bir aşk rın tablolarında tanıdığı çehrelere benze- yenleri bulmaktan zevk duyar. Bu sırada (Bobçelli) nin bir tablosunda görülen (Jetio) nun fkızının, (Zefora) nın yüzüyle (Odet) inki arasındaki benzeyişten alt 'meğe başlam ni bir bağdır. (Svan) çılgın gibi âşıktır. Fakat ondan emin olan (Odet) in ihtirası sönüp gitmiştir. (Svan) yavaş yavaş bu kadının esrarlı bir hayat yaşa- dığını, hattâ kendisini aldattığını far- keder. Böylece, şüphe, kıskançlık halini alır. Bir müddet sonra da, (Svan), (Odet)in usta bir yalancı olduğunu anlar. Sonunda (Svan); kadının kendisini sevmediğini ve aldattığını bildiği halde (Odet) le evlenir ve daha bedbaht olarak hayatını mah- (Marsel Prust), insanı ve ihtirasları inçeliyen POL a ablariyie. tahlil sanatının sanattaki insi mayülü ancak onun romanlariyle. gerçekleşebil- miştir, Vecdi BÜRÜN