27 Aralık 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

Sasrer a 'DiŞ POLİTİKA omunya'da kral, hü- met, Meclis ve Parti Romarıya kralı majeste Karol, Mondraya, Ber! ve Parise yaptı- seyahatten döner dönmez, mem- ötte yeni rejimin sağlamlaştırı! - 1 ve sükün ve istikrarın temini i- ü faaliyete geçmiştir. Malürndur ki ttiler arasındaki siyasi mücadele döst memleketi anarşi içine at - Sastı. Ve bu anarşiden istifade eden emir cephe» isimli faşist teşkilâtı Siyasi partiler için, demokrasi i , tejim için, battâ memleket ve| tallık için ayni derecede büyük bir lika şeklinde beliren demir cephe kürsi kral tedbir almak mecburi- Üdtüni hissetti. Bunun üzerinedir ki, ol eaki siyasi partileri de, kanunu iyi ilga ederek, salâhiyetleri ken- Fi ühdesinde topliyan yeni bir kantı- esasi tanzim etti. İlk zamanlar bu itni kabul etmiş gibi inen de- cephe taraftarları, bir müddet Janta tekrar fazliyete geçmiye hazır: karlarken, Karolun hükümeti, o fmana kadar Romanyada hiç bir kükümetin göstermediği azim ve me tle hareket ederek faşist teşkilâ- ti dağıttı. Liderleri Kodreanu, bir tbeple, hapse atıldı. Diğer uzuvları kamplara tıkıldı. Krala dayanan Yistea hükümeti tarafından göste- “en bu metanet yeni rejimin gerek l ket içinde ve gerek taşrada tatijini takviye etti. Ve Rumen ndaşları bir müddet sükün için- yaşadılar. Fakat Çekoslovakya- parçalanmasile meydana gelen faıiı ayansurlarını cııır:lleı:n; i. Bunlar, rejime karşı yeni bi Bikasd hazırlarken, tedipkâr elin, defa daha ağır olarak başlarına in Küini hissettiler. Tethişçiler hak - Stda ağır mahkümiyet kararları ve- İhtiyati tedbir olmak üzere Sdrearlu ve on üç arkadaşı bir ha- Pahaneden başka bir hapishaneye ledilirken kaçmıya çalıştıkların - zabıta kuvvetleri tarafından öl- dü. Bu hâdisenin heyecanı i- İ demir muhafız mensuplarının Hi?ğu hükümete dehalet etmiş- Simdi kral rejimin takviyesi na- siyasi bir parti kurmıya karar Termiştir. Bir kaç gündenberi Bük- len gelen haberler, yeni parti ehteresan malümat ver- tektedir. Filhakika bu siyasi parti- kuruluşu, Romanyanın iç poli- e Paris, 26 (Radyo) — — Fransanın Tunus umumi i M. Labon bu s4 bebi, Tunustu ekille gö; Başvekil B. Du yahatinden sonra Tun alın Fransız Başvekili, gelecek pazar Tu- nus seyahatine çıkıyor Edvar Daladiye, deniz tayyarelerinin de refakat edeceği bir harb gemisile evvelâ Korsika adasına gidecektir bah Parise gelmiştir. Bu seyâhatin se-| tayyareler ve bir dehiz filosu refakat k tertibat için|edecektir. n Korsika se) valis! da gideceği| kakındaki haberler teyid olunmakta -| biye n 27 Birincikânun 1938 SALI CHP. — Baştarafı 1 inci sahifede— İçilmiştir. Yeni yönkurul! şunlardır: t Recep Uras (Amasya), Mi Ekmen (Atkara), Dr. Fikti (Erzarum), Nafi Atuf Kanz: zurum), Münir Akkaya (G Dr. Refik Saydam (İstanbul), Muh lis Erkmen (Kütahya), Salâh Cim- toz (İstanbul), Hasan Al: Yücel CA NADOLUP oK oA azaları (Hfmir), Hali! Türkmen (Zongül- (İzmir), Dr.) Cevdeti dak), Hüsnü Çakır Cemal Tunca (Attalya), Kerim İncedayı (Stwvua), Öcel (İstanbal), Rahm kirdağ), Remzi Gürel Genel sekreter Ankara, 26 (Telefonla) kü Partli kongresinin gn neticelerinden dir. Başvekli B. Dal, titi bir torpito adiye, bu sey k, topitoya h müddet konuşmuştur. pazırı jJorj Bone ile de uzun müddet e y zizntep) -. Erik Labon, nezaretten — çıkarken karşılaştığı — gazetecilere birkaç söz ;İSöylemiş ve başvekilin Tunüs seyahati konuşmuştur. Alâkadar mehafil; Fransıa başveki. linin, ikinci kânunnun birinden iliba. Parix, akkında yarın kat'i karar verilece -İren Tunus seyahatine başlıyacağını Ve gini bildirmiştir. bir harp gemislle evvelâ Korsika ada- || Erik Labon, öğleden sonra hariciye|sına gideceğini haber veriyorlar. biri de, hatbiye i har- şudur: Parti Genel sgekreterliğine, gene — Boştarafı 1 inci sahifede — fmilletin idaresinde ne kâadar veri bir kolaylık olduğu göze çarpar. Şikâyet ve dileğin bir defa da ve bir lahtada tatmin edilmesi şimdiye kadra hiçbir millete nasip olmazdı. Ve nasip olmiy r. Ancak şikâyel ve dilekle hülüsa olunan milletin âame- W atzusu hiçbir teşkilât ta bizlm par- ümizin sinesinde olduğu kadar esas tutulmamıştır. Hepimizin en kıymet- li alâkamız milletin en ehemmiyetsiz zannolunucak şikâyetine kadar vukuf sahibi olmak ve milletin en pa'ıah ve €n güç sayılacak dileklerine kadar ted. bir bulmağa çalışmaktır. Kanunlarla ve Büyük Millet Meclisinin emanet - leriyle vazife almış memurlar, Vekil - ler, heplmiz millet hizmetinde şeref bulan vatandaşlar olarak onün ihli -| yaçlarına yetişmek hisleriyle meşbu - uz. Büyük küçük bütün vazifelerla iyi ve temiz ifa olunması — emellerimi başındadır. Parti toplantılarının te . miz ve pürüzsüz çalışmasının sunundu bu sözlerimde arzu ettiğiniz mâna! bularak — müuhitlerinize — döneceğinizi ümid ediyorum. Arziz arkadaşlar! Partimizin karşısında — bulunduğu vazifeler vardır. Vazifelerin bundan sonra ehemmiytleri a2almiş değil da. ha ziyade artmıştır. Sağtam bünyeli, yüksek istidatlı asil bir milletin siyasi hayatına istikamet vermek iddlasın -| dayıa, Geçmiş tarihin fırtına'arı İçin- hayatında yeni bir inkılâp ma- delâlet edecektir. ! îııi parti, faşist temayülleri o- Üa öemiz mohafızları bir tarafa bi M. Ri yanın belli başlı 4 mezcetmektedir. Fa- Kiberal, milli haristi - Eı 've Rumen cephesi partilerini wıayı toplıyarak bunlardan bir ilit uyanış» partisi kurulmakta- > Bu partinin fahri reisi - bizzat til Karoldür. Ve umumt kâtipliği-) de dahiliye vekili Kalinescoyu ta- N etmiştir. Tek partili devlet, on Üzuncu asır demokrasisinin yer Şördiği çok partili devlet sisteminin kü şartlara daha uygun olan istihalesidir. Romanyanın mukad. ni eline alan Karol, şimdi bu [S'! de tatbik etmiye karar vermiş- Bu tecrübenin ilk adırtda muvaf- lit.Filhakika son örta Avrupa kti- n sonra Romanyamın vaziyeti leşmiştir. Bu itibarla Rümen i, her zamandan ziyade müt- bulunmak mecburiyetindedir. İttihat, bugünkü şartlar altında| , irade sahibi olduğunu göste- © kralın etrafında toplanmakla İütün 'Ln—.,ı.n Şimdi parti reisliğini de Ahdesine almakla bu mesal de geç ve eksik kalmış faraf'arımızı süratle tamamlamak ve ilerletmek vazifesindeyiz. Milletlerin — geçimsiz ve birbirine emniyetsiz bulandukları bir zamandayız. Milletlerin bir aile ef- radı gibi birbirinin dertlerini anlıya- rak bu küçük kütenin kucağinda kar. daşça yaşayabilmeleri aziz emelimiz - dir. F rkadaşlar milletlerin bir - birlerile iyi geçinmelerini yalmız bi- Zim arzumuz temin ödömez. Hatla, bizim milletler arasında — kopacak muühtemel bir furtınada uzakta bu- lunmamız bile yalmız bizim tedbiri- mİZ ve kat'i arzularımızla temin edil- miyebilir. Demek ki kaybedilmiş za- manlat telâfi etmeği, milletimizi sü-) ratle ilerletip yükseltmeği türlü sek- iteler ve manlalara maruz kalmak ih- itimalleri içinde başarmağa — mecbu- ruz. Partinin bütün azaşı çalışkan bir vatanperver olduğu kadar — milletin beraberliğini candan seven ve millet kuvvetlerinin hiçbit sebeple dağıl- mamasına dikkat eden bir vatanper- ver xibi davranmağa mecburdur. C. İnönü, milletin ruhunu aydınlata- cak bir nutuk verdi H, Partisinin bütün vatandaşları ken-| disinin muhabbet ve hizimet muhitin-| şimdiki Dahiliye Vekilimiz Dr. B. Refik Saydam seçi) Mısır ve Süveyş kanalı — Baştârâfı 1 inci sahifede — Fransa - İtalya İhtilâfın diğer bir safhası daha! de toplamağa çalışan zihniyetini ifa- de etmiş oluyorum. Şimdi size bu zihniyetin mülletin bünyesinde kök salmış olduğunu da güstereceğim. Atatürk gibi — her tarihin ve her) devrin büyük bir kudreti siyaset sa- hasından maddeten çekildikten son. ea da bütün dünyanın hayrat ve tak- dirle karşısında subit oldu ki bu aziz memleketin hiçbir köşesinde, ve bu büyük milletin hiçbir ocuğında Cum- huriyet aşkından başka bir hava es- memiştir. On beş senelik türlü müş- külât içinde bir hayattan sonra Cum- huriyet rejiminin verdiği bu imtihan onun zannedildiğinden çok daha sağ- lam ve derin gükte sarsılmaz bünyes de olduğunu bütün dünyaya isbat et- di r. (Elbelâğ) gazetesi; — İtalyanın, Süveyş kanalı müessisler meclisin: de iki mevki istediğini ve kanaldan geçen vapurlarla yolcu ve emteadan pek az bir ücret alınması fikrinde bulunduğunu yaztmakta, Musrin mü vafakatı alınmadan Süveyş kanalı için hiç bir karar alınmaması lâzım geldiğini kaydeylemektedir. Ayni gözete; — kanalın, Misirin elihe geçeceği bir zamanda varidatı- nın hiç mesabesinde kalmasına kim- senin rıza göstermiyeceğini ilâve ey lernektedir. : Göbels hasta Fransa, Cumhuriyetçi İspanyaya yar- dım etmelidir Çünkü, Pirenede üçüncü bir hudud müdafaasına mecbur kalacaktır miştir. Size hepimiz büyük acı için- B de bu bahtiyar müşahedeyi yapabil- ı Barseion, Fransa ıçin çarpışıyor! ı Berlin, 26 (Radyo) — Alman diğimizden dolayı yürekler — dolusu AA ZZ ? ya Propaganda nazırı Göbele, Parla, 26 (A.A) — Stefani ajansi| Büu gazeteler Fransanın İspanyada muhabirinden ; İtalyanların muvaffakiyet elde etme- Ekselsiyor güzetesinin diplomstik|lerine mani olmak ve Pirenelerde ü - muhabiri B. Daladiyenin Korsika ve|çüncü bir hududu müdafan etmek mu- Tunusa seyahati üzerine yapılmağa (hutarasına maruz kalmanın — önüne başlamış olan kalem — mücadelelerine | geçmek mecburiyetinde olduğunu yaz teessüf etmekte ve Pâarit ve Româanin | » Aktadırlar. müteyakkız diplomatlarının büyük bir, objektivite ile işlerini görmelerine mü suâde etmenin zamanı hulül etmiş ol duğunu yazmaktadır. İtilafgiriz Sosyal Ekonomist ve Nas| SiYhyaya - kaişi Yapmakta öldüğü ta. yonalizm organları Fransız - İtalyan arruzlar muvaffakiyetle nnıcelendly. iktilafını" vehamet peyda etmesinden |© Ve bü muvaffakiyetler Fransa ile tifade ederek Pranaanın cumhuriyet | Barselon arasındığli son kara mülüa - çi İspanyaya yardımını daha müsbet| Kâlâtını tehdit eftikçe bü gazete mü- ve daha fili bir şekle sokması hakkın-|cadelelerinin daha ziyade şiddetlene- daki neşriyatlarımı artırmışlardır. — İceği tahmin olunabilir. Romanyada çok feci bir tren çarpışması iftihar edebiliriz. Sayın arkadaşlar! Partimiz millletmenfsatinde kü- ük hislerin üstüne çıkabilen bülün vatandaşları tatmin edecek en sağ- lam prensipleri en az teferrüatla tes- bit edebilmiştir. Türkiyenin yenileşmesi ve yüksel- mesi gibi hiçolmazan iki yüz seneden- beri devâm eden müca,; bizim re- İimimizde ve prensiplerimizde en sa- de ve ameli ifadesini bulmuştur. Mut. lak olarak zikredilen hiçbir - siyasi perensip ifratı ve tefriti ve türlü şe- kilde yanlış tatbiki — öne asürülerek tenkid edilmekten kurtulamaz. Parti: mizin hüviyetini — tarif eden — altı prensibimizde fena ellerde ve yanlış tatbikat ile eksik gösterilebilir. Fa- Kat bu gayetler yersiz ve beyhude- dir. Tam ölçüsü — verilmediği halde faydasını muhafaza edebilecek hiç Vir ilâç yoktur. Şimdiye kadar isbat #ttik ki prensipleimizi — esas olarak dalma iyi ellerde bulundurmağa ve| tedbirleri — zamanı geldiği va- kit — cesaretle fakat düi- mâ tedbir ve basiretle tatbik etmleğe gçalıştık. Geçimiş sâmanın muhâsebesi son zamanlarda hiçbir milletin siyasi| partisine nasib olmamış kadar müs- bet ve verimlidir. Gelecekte de cesa- hç gündenberi griptan. yatmakta dır. Doktorlar, hastalığın tehlikeli bir ciheti kalmadığını bildirtülşler ve fakat, Göbelsin birkaç gün daha ya- takta kalmam icap ettiğini İleti sür- müşerdir. ü Leon Blum, Demok rasilerin birleşme- sini tavsiye ediyor — Baştarafı 2 nci Sahifede —« Bosyalist partisi reiki ezcümle şune latı söylemi — Partimizde harp istiyen tek ferd yoktur. İdeslimiz, herhangi bir teh. Kkeyi bertaraf etmek için müzakere imkânlarm hazırlamak ve bı yolu asla ihmal etmemektir. Şu şatla ki, Pransanm şerefini dalma üstün tut- mâalı ve vatamın yüksek menafii ko> runmalıdır. Bugün Pransayı tehdid eden tehli. kelerin hepsi yenidir. Beş yıl evvel vaziyet böyle değildi. Şimdiki tehlikeler, Münih konuş- malarindan sonra belirmeğe başladı. Biz harp istemiyoruz. Fakat top- raklarımızı körüumak — için lane mayı son haddine kadar götürmek lâzım geldiği kanatindayim.> Ayni gazeteler Barselan ordusunun Fransa için harp etmekte olduğunu tekrar etmektedirler. Frankonun Ka- .Çarpışma neticesinde yüz kişi ölmüş ve üç yüz kişi de, ha- vetle basiretin bize ayni müsbet ne- fıf ve ağ'r yaralanm"t'r Leon Blum, sözüne devamla da- ticeleri vadetmekte olduğuta kat'i| — Bükteş, 26 (Radyo) — Evvek|imkânı bulunamamış, k:ı:îvt ikilmiştir ki: lolarak kanüiz. Anlayışımızda ve ie-|ki akşam Eturya istasyonu civarın-|tren çarpışmıştır. Feci İ00|Müşteek eminiyet cephesi zayıflamış- rastımızdaki ana hatlarda zmaf göse)da müdhiş bit tren kazası olmuştur. (ölü ve çoğu ağır yaralı olmak üzere'tır, Bunu kuvvetlendirmenin çarele- termek şöyle dursun milletin daima | Eturya istasyonuna doğru — sür'atle 300 den fazla yaralı vardır. Ölen veljerine bakmalı, İngiltero, Amerika, ilerleyen ve yükselen taze ve canlı|ilerlemekte olan iki trenin müsade-| yaralananlar arasında izinle Bükre-|Rüsya ve diğer demokrasilerle biran anlayışı De vatanmıza dahageniş fe-İme edeceklerini anlıyan bir istaayon çe dönmekte olan pek çok zabitlerlevyel anlaşmalıdır. Bu, Fransa için yizler temin edeceğimize katiyyen|memuru, kazaya mâni olmak eme-|ve memurlar vardı. bir borgtur. Fransa milleti, harp is- güveniyoruz. liyle telgraf ve telefonla Eturya is-| — Kaza yerine iki imdad treni gön-İtemiyor. Bününla berabe şerofinden Aziz arkadaşlarım! tasyon memurluğunu haberdar et-|derilmiştir. Hükümet — erkânından|de fedakârlık etmeği kat'iyyen kabal Milletirnizin en dar muhitlerine vel için çalışmışta da buzdan tele-|bazıları da acele kaza yerine gitmiş-|etmiyör. en küçük İhtiyaçlarına kadar sokulup|fon ve telgraf hatlanımın karılmış ol-|lerdir. Bu büyük tren kazası, mem-| — Totaliter devletlerle bir sulaşma- çareler bulmağa çalışmak önümüzdeki|tnasından tehlikeyi haber vermek ilekette büyük teessür tyandırmıştır.İya muarız olduğumü söylemek iste- sentlerin çalışmalarında yeni bir fa. sosyalistler, her zaman insanlarız. Bunun için Huzur İçinde müşterek vatanın yük|beynelmilel bir konferâns ukdedil- lar tarafından halk içinde geçirilen bu|duran Relsicumbhur etrafında tesanü - Ajans telgrafında Ro-|talısma hayatının devlet otöritesinin|dü o derecededir Ki icabederse bütün|selmesine çalışmak sahası bütün va -|meli ve silâhsızlanmayı temin etme- ağırlığı Karolün üzerinde top-|manya hariciye nazırı Komnenin is- Har | w K tifa ederek yerine B. Gafenkanun|!daresinin feyizlerini en geniş bir su-| eti ge-| getirikliği bildirilmeketedir. Bu is -|Yette temin edeceğine inanıyoruz. Hiç tarihitde görülmemiş sürat ve hevesi.|tek kudretli varlik Türkiye Büyük|sösyetesinden buhsetmiş ve şunları let sağlam bir surette koruyacak halk|'Türk milletini varile ve canile bir ho.|tandaşlar için açıktır. Ba memlekette|lidir.> Leoh Blum, — müteakıben uluslar W PP < N Ç bir koruyucu tedbir insan vücudunu|le toplyabileceğimizden asla şüphe et| Millet Meclisidir. Onun — tedbirlerile |söylemiştir: Niyle Z a B bebi maltı n kaabın Kdi FOEe CT AĞN teşkilâtı esasiyesi ve kanunlarile he.| — Ulaslar sosyetesinden — birçok müşavirleri, kralın — meclisi,|kat Romanyanın bugünkü vazyetin-| hasta olmaktan kurtaramadığı — gibi|miyorum. ğ de li de kralın İştelde vekil değişmesi, büyük siyasi|hişbir milletin bünyesi de en iyi ted-| — Aziz arkadaşlarım? pimiz Üzerine tevecedh eden levletler çekilmiştir. Bu itibarla müş Wtolün Rumen manevi - birliğini|manaya delâlet etmez. Çünkü gerek|birler içinde marazti arızalar güster.| — Vatandaşlarda ve teşkilüti esasiye -|fieyiler ve vazifeler ferek emmniyet sistemi zafa uğtamış- [“”'iye etmek, Rumen vatanının dahili ve gerek harict siyaseti tedvir|mezten kurtarılamınz. Fakat velur -İnin tarif ettiği vatandaşlarda bu va -|zife ve mükellefiyetlerimizin üstünü vektir. Şimdi, Berlin - Roma miliveri ile L ’*'lnır.a;inü korumak ve Rumenjeden bizzat Karoldur. Vekiller poli-|daşlarım emin olsunlar ki uyanık ,|tatın daimi sahip ve sakinleri sıfatile| nüzmmdır. karşılaşmış bulunuyoruz. Almanya, '»'l_?:üni maddi refaha doğru götür-|tika yapan adamlar değil, daha ziya-|dikkatli ve vazife hissini beşeri herlemniyet içinde yaşamak huzuru kalpli| — Aziz arkadaşlarım! tepden tırnağa kadar silâhlanmış bu. Şek için kurduğu devlet makaniz -İde mütehassıs sıfatiyle yardım eden|duygunon üatünde tutan vazife sahip-| Türkiye Büyük Millet Meclisinin ve| Sizi muhabbetle selâmlarım. - Sizi|lunuyor. Çekosloovakya, şehri Ak Ban budur. Kuvvetli bir Romanya |kimseler olduklarından hariciyedeki|leri olarak millet idaresinde tüzumlu|Cumhuriyet hükümetinin samimt he-|gönderen — teşkilât — arkadaşlarımıza,|manyaya Kulluk etmekten başka bir ş'.lhknn ve Orta Avrupanın sul-| tebeddül, Romanya dış politikasın.| görülecek tedbirleri zamanında ka -|defidir. Hiçbir milletin kendisine uy-|içinde yaşadığım? millet ve mehnli k . Buhum içim, de- l kin elzem olan bir istikrar unsu- |da, esasen beklenmiyen bir değişik-|Yarını almakta asla tereddili etmiye -İgun gördüğü bir tedbir bizim memle-|yuvalarına genel başkatınızın — ve kuvvetlerini “dur. Majeste Karol böyle bir Ro-|liğe delâlet etmez. ceğiz. Vatandaşlarımın Büyük Müllet| ketimizde taklit olunumaz. Hiçbir va- ve saygılarını beraber götürmenizi için çalıştığından bizim gibi A, 8. ESMER — ' Meclisi etrafında ve sude bir vatandaş'tacdaş kanunların kendisine temin et. k p 'asi partisi.