20 Mart 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 8
-O günkü Türk kahramanlığını hasım ağzından dinliyelim.. TARI> &, Harp tarihimizin bir destanı Çanakkalede 18 Mart 1915 harbinde Ingiliz torbaları kullanarak ke!: emileri güvertelerinde kum ilerini Türk obüslerinden böyle muhafaza etmek istediler -S Nazmi kaptan, sukut etmiş olan Seddilbahir ve Kumkale arasındaki düşman karakol ge- — milerine görünmeden — burayı torpillerle doldurmuştu. Fakat suların cereyanı bunların mü- hira bir kısmını sürüklemişti. Ertesi günü dört tanesi büyük 3 gemilere çarptı ve dördünü de | !V . ! hasara uğrattı. Taarruz esnasında sahildeki — mantelliler, Bulgar on ikilikleri — gibi küçük bataryalar düşmanın ufak — parçalarını " kıyılarımıza — yaklaştırmamak vazifesini büyük fedakârlıklarla gördüler. O akşam düşman hezimete — uğramış, sabahleyin pürihtişam — aahillerimize sokulmağa çalışan itilâf donanması perişan bir ve küçük büyük birkaç -— gemisinden mahrum olarak Boz- — gatdaya sığınmıştı. — 18 Mart akşamı, Çanakkale — şehri umumi olarak yanarken, | — biz de ertesi gün vukubulacak düşman taarruzunu karşılamak — üzere Anadolu Hamidiyesinin — bir tabur topçu askeri ve bir tabur piyade ile, yani beş bin — kişi ile düşman tahribatını ka- pamağa çalışıyorduk.. ale harbini, bir İngiliz! © zabitinin iki ciltlik (Çanakkale) M Nai 4 İsimli eserinden hulâsa ettik. Bu muazzam deniz harbini, şimdi de Deniz mecmuasında ndan — tercüme - edilen ve bir muhasım zabitin | (Çanakkale) adındaki eserinden dinliyelim: Avpupayı — Asyadan — ayıran Çanakkalenin dar — sularında, 1915 senesinde yapılan mühib , tler beşeriyetin. muhayye- ni meshur etmekten kat'iyyen | “ olamıyacaktır. Biz o kor bi p günü ister heyecanlı bir haile veya onu bahta bağlı bir Okumar Oyunu diye sayalım veyahud da parlak bir hezimet / diye telâkki edelim; ©o dünya - İderatının hal ve fasledi- li bir sırada, daima müna- kı mucib olacak tarihi fır- ysatlardan biri olarak kalmıştır. Hafif bir suitalihe uğrıyarak iliz - Fransız müttefik donan- sası Çanakkale boğazını mut- " Yaka geçip Marmarayı aşarak İstanbula varacak ve bu suretle Ru n Karadeniz filosile bir- şmek imkânı hasıl olacaktı. © zaman Almanlar tara- fu da pekâlâ anlaşılmıştı. Büyük Amiral Foa Tirpitz “Tir- göyle yazmıştı: “Eğer Ça- nakkale düşerse bütün Balkan: lar aleyhimize dönecektir. , Sın- cek şahibi ayni mümtaz zabit « ü tekid ederek vaziyeti lar * dünya harbi aleyhimize bite- cektir., O günün, yani 18 Mart 915 hezimetinin Büyük Britanyayı denizde ve karada kurmığa mecbur biraktığı — zülmasşeyn karargâhın azameti ordaya da, donanmaya da ayni derecede tahammülfersa birer yük yükle- mşti. Bundan sonra Avrupanın şimalinden — hadsiz, — hesapsız harb gemileri, muav'n gemiler, depo, nakliye ve petrol sefaini göndermek mecburiyeti hasıl oldu. Her taraftan gelen bin- Terce askerin Gelibou — yanm- adasına cesurane çıkışları ken- dilerinden beklenen muvaffa- kıyeti meydana getiremedi. Garib bir silsilei vekayi ile bütün tarih, 1914-18 harbinden kurtulan ve itiraz kabul etmez bir surette tariht bir gemi olan Alman barb kruvazörü Göben- de temerküz eder. 22,640 ton luk bu harb gemisi 1912 de inşa edilmiş; 10 tane 11 pus uk, 12 tane 5,9 pusluk ve 12 tane 3,4 pusluk toplara teslih edik miş ve takriben 29 mil sürati haiz bulunuyordu. O — senenin ikinci teşrininde Akdenize gön- derilen bu gemi, bütün Akdeniz boyunca, en yürük bir cüzü- tamdı. İstanbula varınca Boğaziçinde Alman sefarethanesinin karşı- sına demirledi; geceleri de nur- dan bir kütle gib pırıldıyordu. Alman lmpıııloıluğıuııın arzur larına göre Amiral Souchon gem'de büyük bir ziyafet verdi. Davetliler arasnda — Türkiye Bahriye Nazırı Cemal Paşa da vardı. Souchon son derecede muktedir bir bahriye zabiti ol- makla beraber fitraten politi- kacı ve birinci sınıf bir nüma- yişçi idi. Güzel yüzlü, mutena tıraşlı, sert ahlâklı olan bu ulak tefek adam cin fikirli ve cazibti. Bu veçhile onun şah- siyeti ile birleşen gemisinin ev- safhı 1912 ikinci teşrininden 1914 yazına kadar geçen devre esnasında Türkler üzerinde az tesir bırakmadı. 1914 senesi Haziranında A" manyanın Akdenizde bir tek başka bir gemisi vardı. 4478 tonluk Bresalu bafif kruvazörü 1912 de inşa edilmiş ve 12 tane 4,1 pusluk toplarla tesi h edilmişti. Takriben iki sene evel Kiel'den kalkalıberi havuz yüzü görmiyen Göben fena halde havuz ve tamir ihtiya- cında olduğundan Temmuzun onunda Polada Avusturya ha- vuzlarına girdi. Temmuzun yirmi dokuzunda Triyes'ede kömü- rtünü alarak 1 Ağustosta Bres- lau ile birleşti. — Sonu var — “Bu sefer de, kuvuv:t hakka galebe ça.dı .—— — Başı T inci sehijede — Barselon, 19 (A.A.) — Dün bir havai bombardıman esna- sında lokantada bulunan Fran- sız vis konsolosuna bir bomba parçası isabet ederek ölümüne sebebiyet vermiştir. yanın ültiümatomunu kabal etti - gini bildirmiştir. Varşova, 19 (Radyo) — Ma- reşal Rç Migli, bu akşam Lit- vanva hududlarından dönmüş ve Hariciye Nazırı Kolonel Bekle uzun müddet - konuş- muşlur. Varşova, 19 (Radyo) — Po: loayanın — Litvanyaya — verdiği ültimatomun kabulü, halk üze- rinde büyük' bir sevinaç uyan- dırmıştır. Son gelen hâberlere göre, Polonya donanması, Memel li- manına gitmiştir. Kovno, 19 (Radyo) — Lit vanya umumi elfkârı, Polonya- hın ültimatomunâ verilen ceva- bın aleyhindedir. Bugün, bin- lerce halk teessür içinde parlâ- mento binasının etrafında top- lanmış ve Cumhurreisinin ver- diği izahatı dinlemiştir. Halk, böyle bir netice bekle- memekte idi, Moskova, 19 (Radyo) — Rus- ya Hariciye Nazırı Litvinof. Polonyanın, bundan sonra Lit- vanya ile iyi münasebet tes- sine çalışacağını ve başka bir emel beslemiyeceğinden ümit- var olduğunu beyan eylemişti . Paris, 19 (Radyo) — (Pari Suvar) gazetesi; Polonya-Lit- vanya — meselesnden bahisle yazdığı makalede diyor ki: *“Dünya tarih'nde, siyasi mü- nasebatın iadesi için bir dev letin, diğerine karşı harbetmeğe karar verdiğini ilk defa görü- yoruz.,; Âhiret mektup'arı —— Başı 5 inci sahifede — Ve kubbeleri yıkan gurultu halinde, binbir perdeden, ahek- 82, müsikisz, kaidesiz, irtibat- sız bir gulgüle... İşte Ç(aklı başında) ların “deb- şet, dedikleri hoca bu idi. De- mek ki onlar da ayakta rüya görüyorlar ve hayatları imtida» dınca bilâ fasla sayıklıyorlardı. — Devam edecek — Tabancasını beş el ateş etmiş Vak'anın sebebi zey. tinçekirdeğ.ni doldur- mıyan bir meseledir Tire kazasının Gökçen na- ANADORU / » TRENLER: İsmirden hat güü kalkan tt Terin barekot ranileri,, Aydın hattı; Alsancak: İtmir-Karakuyo-Ankara: — Patar, Yesİ, Çarşamba, cuma, pazar günleri bant LAŞ de İzmiz » Nazilliz Har —gün eu 1540 da İsmiriDenizli. — Salı, — perşembe, cumartesi gücleri #aat 6,30 da İzmir-Tire-ÖÜdemiş Hersabah eat 5,85 de bir katar; ber akşam esat 17,80 Ödemiye bir — twen, 16,30 da Tireye otoray Afyon hattı; Basmaneden: İemir-İstanbal-Ankara Her gün Zesat 7 do İpazar, cuma, — çarşamba günleri yataklı vagonebüfe bulunur| İümir - Somat Pesat ve pazar tesi gönleri aat 15.28 de İrminBandırme Parar, aalı, per. şembe ve cümartesi gönleri sabahle. yiz #sat 7,20 de mühtelil - katan pazartesi, Çarşamba, cuma — günleci ekepres ssat 12 de İzmirSoma Paraz ve pazarteti günleri aat 15.28 da — Her zaman lâzım olan tele- fon numaralar Yongın İhbaru 2222 * şehir tele fonm mürseaat mumarasıt 2200 - 46 birleraranı telelon — müracest nama: at 2150 » elektrik girketk 2091. havagası: 2326 - polis 2463 -imdadı ah — 2040 , Bazmant — istasyoau: 8638 . Alsancak istasyonu 2134 « Pasaport vaput İskelesk 2854 —— Şebir nDakii yamtalarınıa sabat- deyin ilk ve gece saa bareket saatleri: Tramvaylar: Her sabah Göüzelyalıten — maet beşte bir aramvay- hareket eder. Bunu esat alüda bareket odea ikim €i Aaamvay takib eder. Bundan #anra her dört cakikada bir aa» vay - vardir. Gece son tramvay Güzelyalıdıa ,3 dedir. Konaktan Güzelyalıya ilk trim- vay wabahleyin 5,26 dadır. İklasi Aramyay bir aai Gonra, O,2Ğ dâ ua zeket eder —£ Konaktın Güzelyalıya gece 1o0 tramvay saat birde hbareket edec. Bundaa — «vel 44 de bur Wazvay vazdıt. Vapurlar: İzmirden Karşıyakaya İlk vapar saat 5,4516 Pasaporttaa kalkar. Gece Karşıyakadaa İzmire ilk vapar saat 6,20 dedir. Sou vapur da gece aat 24 dedir. Gündüs hoe — yanm szatto bir vepir Yazdır. Akşam seklades soaca selerler saatis birdiz. Zabıta ——0 —0 — Bir kaza Şehitlerde elektrik fabrikasın- da çalışan Halil oğlu Haşim makinelere deniz suyu almak için kanal kapıs nı açtığı sırada ruzgârımn - tesirile kapının kol demiri sağ kolu üzerine düş müş, dirsek kem ği kırılmıştır. Kolu kırılmış Foar sahasında belediyeye hiyesinde Mustafanın kahvesinde| ait makinada çalışan Osman kanlı bir vak'a olduğunu ve bir kişinin ağır yaralandığını dün- kü sayımızda yazmıştık. — Bu hâdise bakkında şehrimizdeki alâkadar dairelere tafsilât gel miştir. Vak'anın sebebi bir zeytin ağacım kesmektir. Çıkan — mü: nakaşa neticesinde Ollu Meh- med oğlu Mehmed Ali taban- casım Ççekmiş, — Hasan' oğlu Mastafaya beş ©İ ateş etmiştir. Mustafa, sol memesi istikame- tinden giren ve eğe kem ğini sıyırarak arkasından çıkan bir kurşunla ağır sürcite yaralan- mış, Tire belediyesi hastanesine nakledilerek tedavi altına alın- mıştır. Mehmed Ali, — nagand tabancasile birlikte yakalanmış, Adliyeye Verilmiştir. Yangın başlangıcı Karşıyekada Zafer sokağında Zeynel oğlu Ömer, dükkânında kurabiye pisirmek için ateş yak- mış, bu yüzden yangın çıkmış: sa da yetiş.lerek — söndürül- müşlür. oğlu Abdullah makinayı nakle- derken 300 kilo ağırlığındaki kova üzerine düşmüş, sol kolu kırılmıştır. Tabanca taşımak Barşıyakada Nalidökende Meh- med oğlu Hasanda bir tabanca bulunmuş, müsadere edilmiştir. Eşek öldüren kamyon Kemerde fırınlar önünde he- nüz kime ait olduğu anlaşıla- mıyan ve Denizli levhasını ta- şıyan bir kamyon, Şerif oğlu Âdemin eşeğine çarpımş, eşek ö.müştür. Şolör aranıyor. Yaralamak Burnavada Tahtaköprü mev- künde Mustafa oğlu Mehmed ve Muharrem, sarhoşluk saika- sile Hasan oğlu Hüseyin ve Aliyi balif süreite- 'yaraladıklar rından yakalanmışlardır. Tayyareci Kloston düştü ve parçalandı Londra, 19 (Rad.o) — Tay- | yereci Kloston, Sidaeyde tay- yaresle düşmüş ve parçalan- Maştır. 54 tip . Harp buğdayımız VAr|Fransız milletinin —— e— — Başı 7 inci sahifede — kimya lâboratuvarlarını gezdik- ten sonra — izci oda: ectik, vaktile burası — sakrakör tüle- belerinin ibadet odası imiş. İn- sana masal çibi geliyor. Gün- lük neşriyat kıtapları ile oldukça zengin görünen okuma odasın- dan sonra İzmir Ticaret lisesi mezunları — derneğine — tahsis edilmiş olan odaya girdik. Mezanları, mektebten çıkdık- tan sonra bile mektep içinde kendileri için ayrlan da're sayesinde liseye alâkalarım de- vam ettirmekte ve sık sık top- lanmaktadırlar. Yani mektebten çıkan talebe, gene mektebine bağlı kalmakta berdevam.. Mektebte, diğer liselerdeki derslerden başka emtia, büro kommersyal, neşriyat ve mu h ibere, ticaret hukuku, daktilo, steno, Fransızca ve İagilizce dersleri de gösteriliyor. Fran- sızca ve İngilizce dersleri mec- - buridir. Yani her iki dil de öğ- renilecektir. Brde ticaret ve san'at tarihi dersi vardır. Son sınıfta ayrıca kooperatif ve sönayi muhasebesi dersleri var. Sanayi muhasebesinde ip- tıdaf bir maddenin fabrikaya grmesinden itibaren imale ka- dar ne gibi mas:aflar görcüğü talebeye öğretliyor. Mektebi gezdikten sonra ge- ne direktör B Nail Esin ile konuştum. Bu kıymetli idareci, İzmirlidir, mektebin — vaziyeti hakkındaki düşüncelerini şöyle anlattı: — İzmir Ticaret lisesi bir (bö'ge okulu) haline getirilme: lididir, birçok vilâyetlerde ço- cuklarını mektebimize leyli ver: mek istiyenler vardır, fakat maatteessüf red cevabı vermek mecburiyetinde kalıyoruz. Mek- tebimiz. bahçesinin dar oldu. guna gördünüz, modern bir mektep — binasına ihtiyacımız aşikârdır. Mektebimiz orta kıs- mından 282 mezun — vermiştir, geçen sene de ük — olarak lise kısm ndan 38 genç mezun oldu. Muhitim'zdeki müesseseler, me- zunlarımıza ş vermek için bize daimi surette müracaat ediyor- lar, Lisem zi bitiren gençlerin çoğu bankalara, ticaret mücs- seselerine girmşlerdir, bir ks- misımı dâ yüksek tabsillerine devam ediyorlur. İzmir Ticaret mektebinin yetiştirdiği gençler arasında şimdi bankalar rımıza direktörlük edenler bile var. Mektebimizde akşam dersleri de gösteriliyor, muhtelif kurs- lara hariçten devam edenler 180 kişidir, bunlar muhasebe, lisan, ticar? hesap, daktilo, ste- no ve muhaberat derslerini ta- kip ederek bilgilerini artırmak- tadırlar, Müeu:ıedek.i .mı'ı!evuı faa- liyet, intzam bana cdden gu- rür ve zevk verdi. D rektör ve arkadaşlarını tebrik ederim. Rus - Japon tahşidatı İstanbul, 19 (Radyo) — Ha ajansına göre, (Helsinki) Japon hudutlarında her tahşidat — yapmağa vas Rus - iki — taraf başlamıştır. Japonya Sonuna kadar harbe devam edecekmiş.. Tokyo, 19 (Radyo) — Japon- yanın; sonuna kadar harbe de- vam etmeğe karar verdiği ve biçbir veçhile tolha “rıza gör terim yeceği a âkadar makam iar- dan bildirilmektedir. teşkilâtlandırılması hakkındaki kanun Harp bir menfaat memba: olmamalıdır. Vesaiti harbiyenin tedariki tazminat talebine hak vermiyecektir. 4Üyaşından aşt- gı olan Mebuslar tamamile as« keri mecburiyetlere riayet ede- çeklerdir. Hükmüct — yüksek millet müdafaa meclisinin yar: dımile harbi sevkedecektir, A keri hareketin sevk ve idaresi askeri bir şefe tevdi edile- cektir. Tek bir kanunda keyeti mes- selesinin. büyük münakaşalara yol açtığı anlaşılmaktadır. Pro- jede eşhasın ve emlâkin emnis yeti iki meclişin ve icrai kuvve- tin Paris haricine nakli derpiş edilmektedir. Eyaletler dahilin deki milli seferberlik - vali nezareti altında yapılacaktır. Paris, 19 (ALA.) — Parlâs mento salı günü harp halinde - milletin teşkilâtlandırılmrsı hak- kındaki kanun lâyihasını müzar kere edecektir. 1922 de koöngre - tarafından hazırlanan ve 1927 de Penler yenin parlak müdahaleleri netik cesinde büyük bir ekseriyetle kabul edilmiş olan bu İüy'ha fyan meclisi tarafından tadil edilmiş ve ondan sonra da bir kere dahâ değiştirilmiştir. Layihada siâhsiz müdafaa teşkilâtı yapılması derpiş edik mektedir. Başvekil m lli müdar faa Nazırı vazfesini görecek veya bu salahyeti başcasına verebilecek ve mili- müdafaa daimi komitesinin mMuavenetile Harb'ye, Bahriye ve Hava Ne> zareterini taazm edecektir, Komitenin baş kitabeti aymi zamaa yüksek Milif — Müdafam meclisinin baş. kitabeti o acak. tır, Mij Müdafaa Nazırı mem- leketin hava taarruzlarına karşı korunmasıaı temin — edecektir. Memleketin bütün — zenginleri ber teşkilâta bağlanacak ve harp halınde bunlardan istifade ede- cektir. Lâyiha kütlelerinin selerber hâle getirilmesi ve herkese mu savat dairesinde muamele edilk mesi P'M kalımıştır. Yugoslavya - Fransız — - Kliringi serbest 169 Viz sistemine çevirildi Ber'g ad, 19 (Radyo) — Yu« göoslav-Fransız ticaret muahedesi kliring sisteminden serbest dö- viz. sistemine çevrilmiştir. Yu- göslavyanın seno sonunda Fran- * saya borcu olan 12 milyon t nar, serbest dövizle ödeşmiştir. - $ he e Dük dö Vindsör — - Hitlerden Roçildin serbesi bırakılmasını rica etti Paris, 19 (Radyo) — Dikdö Virdebe, buğtn Halre' bir iaf graf çekmiş ve Vıyana kendisini misafır etmiş olan (Lui Roçild) ile doktor (Noyman)ın serbest bırakılmalarını rica etmiştir. Şuşnig Avusturyadan git. mek istemiyor Vıiyana, 19 (Radyo) — Şup> nigin, muh :faza altında ve Bel- vedere sarayında kalmakta ol- duğu anlaşılmıştır. Bugün,Avus- turyayı terketmesi iç n kendisine bir kâğıt İmzalatmak — istemiş- lerse de kendisi kabul etme- miştir. iHilikae:
