12 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Bahife 2 AKŞAM 12 Eylül 1939 Dün Geceki ve Bu Sakhahki Haberler Son dakika B. Eden'in nutku “ Hitlerizmi imha edinceye kadar harbe devam edeceğiz ,, Londra 12 — Dominyonlar Nazırı M. Eden dün akşam radyoda bir nutuk söylemiştir. Nazır demiştir ki: «İngiltere adımını attı, artık geri dönmiyecektir. Nazizm iş başında kaldık- ça yeryüzünde devam sulh olamaz, Bu hususta müsaade kabil değildir. Na- zizmi imha etmek ve âdilâne sulh yapmak için harbe karar verdik. İngiliz mil- leti, dünyayı Hitlerizmden kurtarmak için, icap ederse uzun müddet harbe de- vam edecektir.» Polonya hükümet merkezi Lublin'den başka yere nakledile- ceği haberi doğru değil Brüksel 12 — İndepandence Belge gazetesinin Polonyada bülunan muhabiri gazetesine çektiği bir telgarfta diyor Ki: «Almanların Polonyadaki ileri hare- ketleri durdurulmuştur, Almanlar her tarafta şiddetli bir mukavemetle karşı- Jaşmışlardır. Almanlar Varşovayı ele geçirmek için muhtelif istikametlerden taarruzlarda bulunmuşlardır. Bu taarruzların hepsi durdurulmuştur. Almanlar şehirde harpten çekinerek Varşovayı muhasara etmeğe çalışı- yorlar. Fakat bu teşebbüsler netice vermemiştir.» Polonya hükümet merkezinin Lublin'den başka bir yere nakledileceği doğru değildir. Hükümet Lublin'de kalıyor. Kabine dün toplanmış ve müze- kerede bulunmuştur. Lvov 12 — Şehir halkı icap ederse Alman ileri hareketine mukavemet için, kadın ve çocuklar da dahil olarak şehrin etrafında siperler kazıyor. Polonyalıların mukabil taarruzu Londra 12 — Varşovanın şimeli şarkisinde, garbinde ve cenubunda Alman- lar tarafından yapılan hücumları Polonya ordusu tardetmiştir. Polonyalılar Varşovanın garbinde mukabii taarruza geçerek Almanları birkaç mil uzaklaş- mağa mecbur etmişlerdir. Almanların Bug nehri boyunca yaptıkları taarruzlar da tardedilmiştir. Bu cephede tanklar büyük iş görmemektedir. Pozenden çekilen ordu muntazam ricat etmiş ve birçok yerlerde harbe giri- gerek Almanları zayiata uğratmıştır. Kanadanın harbe girmesi Göring'e cevaptır Roma 12 — Kanadanın harbe girmesi Romada büyük tesir yapmıştır. Gaze- teler bunu, bir defa Polonyanın işi bitince sulh yapılabileceğini söyliyen Gö- ringin bu beyanatına bir cevap addediyorlar, Amerika parlâmentosu toplanıyor Nevyork. 12 — Amerika parlâmenlosunun bir iki hafta içinde toplanması muhtemeldir. Bu defa âyan meclisinde azadan üçte ikisinin bitaraflık kanu- nunun İadiline muvafakat edeceği anlaşılmaktadır. Cümhuriyet fırkası bu- nu bir parti meselesi yapmaktan vaz geçmiştir. Kanun tadil edilince İngil- tere ve Fransaya silâh ve malzeme satmak kabil olacaktır. Alman işçisi Hitler politikası ile gizli mücadele halinde Londra 11 (A.A.) — Müstakbel işçi partisi bugün Almanya müstakbel s0s- yalistlerinin bir mesajmı almıştır. 30 ağustos tarihli olan bu mesaj bitaraf bir memleket vasıtasile gizli olarak geçmiştir. Bu mesaj, hâlen Alman işçilerini kontrol eden Gestapo'ya rağmen gayri kanuni mücadelenin devam ettiğini, istihkâm amelesine dağıtılan beyan- namelerin işçiyi «Hitlerin taarruz ve harp politikası. ile mücadeleye davet eylemekte bulunduğunu bildirmekte- dir. Litvanya kısmi seferberlik yapmağa karar verdi Riga 11 (A.A.) — (D.N. B): Hükü- met kısmi seferberlik yapmağa karar vermiştir. 1914, 15 ve 16 sınıfları silâh altına çağrılmıştır. Hitlerin otomobiline çiçek atmak yasak edildi Amsterdam 11 — Hitleri muhafaza için şiddetli tedbriler alınmıştır. Ak İtalyanın bir teşebbüsü Nevyork radyosunun haberi teeyyüd etmedi Newyork. radyosu dün gece geç vakit İtalyanın sulh lehinde bir te- şebbüste bulunduğunu < bildirmiştir. Bu hususta ne Romadan, ne diğer merkezlerden hiç bir haber gelmedi- ğinden Nevyork radyosunun verdiği haberin asılsız olduğu anlaşılmak- tadır, ğ Göring şark cephesine gitti Londra 12 — Mareşal Göring şark hududuna giderek hava kuvvetleri kumandanlığını deruhte etmişti. Japoyanın Sovyet Rusyaile ademi tecavüz paktı imzalı- yacağı tekzip ediliyor Londra li — Jâponyanın Sovyet Rusya ile bir ademi tecavüz paktı im- zalıyacağını Alman mahafhli işaa et- mişti. Japon Başvekili bugün beya- natta bulunmuş ve bu haberi kati su- rette tekzip etmiştir. İktisadi teşekküllerin müra- kabesi kanununa tâbi tutulan müesseseler Ankara 11 (Telefonla) -—- Hükümet İnhisarlar idaresi, Devlet Denizyolla- rı ve Devlet Demiryolları umum mü- dürlüklerini iktisadi teşekküllerin mü- rTakâbesi hakkındaki kanun hüküm- otomobiline çiçek atılması yasak ol duğunu İlân etmiştir. Bu sabahki ekspresle gelenler Bu sabah 7,30 da gelen Semplon ekspresi ile bir müddettenberi Avru- lerine tâbi tutmayı kararlaştırmış ve | pada bulunan mebus general doktor hazırlanan Kanun lâyihası Meclise | Besim Ömer ile mebus ve matbaacı şevkedilmek üzere Başvekâlete veril» | bay Ahmed İhsan memleketimize | böyle bir devirde büsbütün ttremeliyiz. Cümhurreisi | Dün Meclisi teşrif etti Ankara 11 — Cümhurreisi İsmet İn- önü bugün şehirde yaya olarak bir gezinti yapmışlardır. Halk Mili Şefi şiddetle alkışlamıştır. Cümhurreisi saat 15 de Meclisi teş- rif etmişlerdir. Avrupadan dönen talebe Memleketimizde tahsillerini tamamlamaları için tedbir alınıyor Ankara 11 (A.A.) — Avrupadaki tahsillerini tamamlıyamadan dönen talebelerimizin üniversite veya yük- sek mekteplerimize devam edip tah- slllerini tamamlıyabilmeleri için gi- recekleri mektep ve sınıfları tesbit etmek Üzere üniversite rektörlüğünün riyaseti altında fakülte dekanları, yüksek muailim, yüksek iktisad ve ticaret mektebi müdürleri, Avrupa talebe müfettişleri, yüksek tedrisat şube müdürü ve mühendis mektebi mümessillerinin iştirakile bir komis- yon teşekkül etmiştir. Gerek Fransa, gerek Almanya ve gerek memleketimizdeki tedris tarz- ları ve ders programları gözönünde tutularak talebeden lisan öğrenmekte olanlar, tahsile henüz başlamış bu- lunanlar, ihtisas ,şubelerine geçmiş, tahsillerini ikmal etmek veya doktora yapmak üzere bulunanların vaziyet- leri ayrı ayrı tedkik edilecek ve ona göre girecekleri mektep ve sınıflar tesbit edilecektir. Tahran büyük elçimiz İstanbulda Ankara 11 (Telefonla) — Tahran büyük elçimiz B. Sund Davaz bu ak- şamki ekspresle İstanbula hareket etti, Bursanın kurtuluş günü Bursa li (A.A.) — Bursanın on yedinci kurtuluş yıldönümü bugün çok büyük ve heyecanlı tezahüratla kutlanmıştır, Bu sabah 13 kişilik bir Çek grupu geldi 9,10 da Sirkeci garına muvasalat eden konvansiyonel treni ile şehrimize eski Çek ordusuna mensup 13 zabit ve as- kerden mürekep bir mülteci grupu gel miştir. Başlarında bulunan kapiten doktor Yurist'tir hepsi Çek köylü el. bisesi giymektedir. Heyet azsaımdan ba- zıları, Çekoslovakyanın Almanya ta- rafından istilâsı üzerine memleketle- rinde başlıyan tedhiş havasından do- layı yurdlarını terketmek mecburiye- tinde kaldıklarını, kendilerini, diğer Çeklerin de takip etmeleri muhtemel ,bulunduğunu beyan etmişlerdir, Mül- teci Çekler, doğruca Fransız konsolos- luğuna gitmişlerdir. Şeker sanayii hakkında bir kanun lâyihası hazırlandı Ankara 11 (Telefonla) Parti grupunda alinan karar mucibince şeker sanâyiinin Devletleştirilmesi hususunda yapılan tedkiklerden son- ra bir kanun lâyihası hazırlanmıştır. Bu içtima devresinde Meclise sevke- dilecek olan lâyiha ile şeker işlerini idare etmek üzere hükmi şahsiyeti Göring'in nutku her tarafta tenkid ediliyor Daily Maik: “Almanya ümidsiz bir harbe atılmaktan korkuyor, diyor Iondra 11 (AA) — Bu sababki Daily Mail gazetesinde Göring'in nut- kundan bahseden Ward Price, di. yor ki; Göring'in nutku, gerek bazı Alman ricali mahfillerinde, gerek Alman milleti arasında, demokrasiye karşı ümidsiz bir harbe atılmaktan korkul- duğunu gösteriyor. Harp zamanında ilk mühim nut. ku Hitlerin değil de Göring'in söyle- miş olması da şayanı kayıttır, Acaba, Alman hükümetinde Hitlerin yüksek otoritesi aleyhine, gizli bir değişme mi vukua geldi? Diğer taraftan Hitlerin cepheye gitmiş olması, birçok başka esaslı se- bepler ile de izah edilebilir. Alman: yada karışıklıklar çıkarsa, Führer, ordunun ortasında kendisini daha ziyade emniyette mi hissedecek? Nutuktan Romanya ve Yugos- lavyayı tehdid eden parçalar çıkarılmış Bükreş 11 (A.A.) — Göringin nut kunun (D, N. B.) tarafından neşre- dilen metnile radyoda dinlenen haki- ki metni arasında fark oldnğu nutkun şimdiki ihtlâfa karşmağı lüzumlu addettikleri takdirde Yugos lavyayı ve Romanyayı tehdit eden parçalarının çok zayıflatılmış pulun- duğu hayretle öğrenilmiştir. Romanyanın tedbirleri Hudud mıntakasındaki kadın ve çocuklar geri çekiliyorlar Brüksel 11 (AA) — Havas: Re- manya, bitaraflığım ilân etmiştir. Bu bitaraflık, istikbal hakkında herhan- £İ bir kaydı ihtiva etmeksizin bugün- kü vaziyeti muhafaza ettirmektedir, manyada bir milyon kişi silâh altın- dadır. Hudud mıntakasındân kadın- lar ve çocuklar tahliye edilmektedir. Rumen gazetelerinin makaleleri © Bükreş 11 (A.A) — Matbuat, bugün Alman - Leh harbi hakkında tefsir. lerde bulunmaktadır, Hariciye Nazırı Gafenco ile temas halinde bulunan «Timpuls gazetesi, Alman motörlü kıtalarının adedce tefevvukunu tebarüz ettirdikten ve Polonya kıtalarının kahramanlığından sitayişle bahsettikten sonra şöyle de- mektedir: «Polonyanın çektiği ıztırap bugün- Jerde komşu ve dost Romanyada akis- ler bırakmaktadır.» Yarı resmi «Romania» gazetesi Ru- men milletini yatanın şerefini muha- faza etmeğe davet ettikten sonra şöy- le yazmaktadır: «Hoyratça bir kuvvetin altında ezi. Jen memleketler hiçbir zaman unutul- maz, Romanya, hiçbir zaman âlçak ve düşüncesiz bir hareketie bulunmıya- caktır, Rumenler icap ederse memle- ketlerini müdafaa etmek için ölecek lerdir.» Bükreş 11 (A.A.) — Hususi müsaa. denamesi olmayan ecnebilerin Kar patlaraltı Ukraynası hududu civarın- da dolaşmaları menedlimiştir, Avusturyalılar harekele | Alman ordusun- geçiyorlar İngiltere ve Fransada lejyon- lar tesisine başladılar Londra 1i (A.A) — İngilteredeki Avusturyalılar komitesi, Avusturya- nın Almanyaya ilhakını tenımıyan Avusturyalıları İngilterede temsil et- mek üzere bir icra komitesi teşkil et- mişlerdir. Bu komite Avusturyahla- rın İngiliz harp servislerinde teşriki İmesaisin! temin eyliyecektir Paris il (A.A) — Neşredilen res- mi bir tebliğde mühim Çekoslovak ve Avusturya kıtaları teşkili için muk- tezi ilk elemanların vücuda getiril diği bildirilmektedir. Pransada ya- kında Avusturya ve Çek bay'akları dalgalanacaktır. Diğer taraftan Fransada oturup başka milliyetlere mensup olan bin- lerce kişi askere yazılmakta ve bun- Yarın miktarı gittikçe artmaktadır. haiz bir iktisadi teşekkül vücude ge- | Bu yüzden yeni kayıt şubeleri tesisi tirilecektir. MDülrizkmtlez: smmm ln Dünya kargaşalığı ve belediyelerimiz Son beynelmilel hadisler dolayısile | İş- tanbulda imâr işi tatil edilecekmiş. Tabii ehem mühime tercih edilir. Ehem de Belediyelerin var kuvvetlerile mevcudiyet. man radyosu dün bir kaç defa, Alman | lerini hem tabii, hem fevkalâde yaman- şark şehirlerini ziyaret eden Hitlerin | lara yarayacak işlere sartetmeleridir. Me- selâ diğer medeni şehirlerin fevkalâde ah- valde harekete getirecekleri yardım teşki- lâtları mevcuttur. Biz de şimdiye kadar çok ihmal edilen o insani işi bu dünya karga- şalığı esnasında tanzim ederiek inşallah ferahlı günlerde de istifade ederiz. Hele meselâ, Valikonağı karşısındaki ço- cuk bahçesinin duvarını fena yapıp sonra yıkmak; ayni yerin erazisini fazla doldu- rap tekrar boşaltmak tarzındaki ısraflar- dan kaçınmalıdır. Mili servetimizin bir habbesi üzerine ezdi mecburiyeti hasıl olmaktadır. Yabancı gönüllüler ya muharebe birliklerine verilecek veyahut arzu ve kabiliyetlerine göre milli müdafaa servislerinde çalıştırılacaklardır. Fransa Normandie'yi satmıyor Paris 12 — Normandie vapurunun satılacağı hakkında çıkan şayla asıl- sızdır. Bomonti civarında yeşil saha Feriköy balkı Belediyeye müraca- at ederek Bomonti civarında inşaata müsaade edilmemesini ve buranın bir yeşil saha haline konmasını iste- mişlerdir. Bu havalinin plânını ha- urlarken B. Prost burada bir yeşil saha ayırmağı düşünmüştü. Fakat mütehassısın bu tetkikatı tekemmül etmemiştir, Belediye halkın müraca- atı üzerine tetkikat yapmaktadır, dan kaçanlar Fransaya 21, Belçikaya 70 kişi iltica etti Pariğ 11 (A'A.) — Matin gazetesi, isviçre hududundan 10 eylü'de aldı fı şu telgrafı neşrediyor; Geçen hafta, yirmi Alman öskeri ile bir Alman subayı, Ren nehrini kayıkla geçerek Huningue civarında- ki Pransız makamlarına teslim Ol muşlardır. Bunlardan birisi şöyle de. miştir: Ren üzerine dubalardan bir köprü kurunuz, göreceksiniz ki, binlerce Alman askeri bu köprüden sizin ta- rafınıza geçeceklerdir. Dün de 70 Alman askeri Belçikaya iltica etti Amsterdam 11 (AA.) — Mansde gazetesinin Brüksel muhabiri bildiri- yor: Son günler zarfında elli kadar Alman askeri, hududu gezerek Bel çika askeri makamlarına teslim ol. muştur. Dün de yirmi kadar Alman askeri kaçmıştır, Bu Alman askerleri Brüksel kışlasında yerleştirilmiş bu- Yunmaktadır, Filistinde harp hazırlığı Sermaye ihracı takyid edildi, iaşe tedbirleri alındı Kudüs 11 (A.A.) — Filistin, tem bir harp Hazırlıkları devresine gır miştir, Bir taraftan ticaret İşleri tak- yid olunmuş, diğer taraftan sermaye ihracatı kontrol altına konmuştur. Halkın iaşesi için muhtelif tedbirler alınmıştır. Şarki Erdünden bir ekonomi ko. misyonu bufaya gelmiş ve Filistin hü- kümeti emrine 40 ton buğday vermiş- tir, Sivil servisler için kadın, erkek gi- müllü kaydma başlanmıştır,