30 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

çep er POLİTİKA Sırp - Hırvat itilâfı Avrupa işlerinin sulhü cidden tehdid eden bir şekil alması küçük dev- Jetleri *stiklâl ve bitaraflıklarını müdafaa için esaslı tedbirler almağa sevk- etmiştir, Herhangi devletin başlıca zaaf ve acız sebebi, dahili vaziyetinin istikrarsızlığı olduğundan muhtelif unsurlardan teşekkül eden devletler ve bunların arasında bulunan Yugoslavya memleketin dahilinde bir an evvel ahengi tesise çalışıyorlar, Umumi harbin sonunda Yugoslavyanın Sırp - Hırvat ve Sloven krallığı ismi ile teessüsü günündenberi Sırplar ile Hırvatlar arasında devam etmiş olan ve bazen devletin dahili asayişini ve harici emniyetini tehlikeye düşür- mek istidadını göstermiş olan zıddiyet ve mühaferet umumi siyasetteki gerginlik karşısında kolayca bertaraf olmuştur. Bu zıddiyet katolik mezhebine ve lâtin tesirine tâbi Hırvatlar ile orto- doks mezhebine ve Bizans medeniyetine ve tesirine tâbi Sırpların tefevvuk ve hâkimiyet davasından ileri gelmişti, Bunun yegâne hal çaresi ker unsurun kendi bulunduğu yerde dahili idaresinde ve medeni hayatında muhtariyete nail olması idi. Şimdiye kadar (Sırp) zimamdarları HHırvatlara ve diğer unsurlara idari muhtariyet ver- mekten; devletin inhilâline yol açacağı endişesi ile çekiniyorlardı. Fakat hariçteki tehlike karşısında bu endişenin varid olmadığı ve mulı- tariyetin bilâkis ahenk ve istikrar vermek suretile devleti sağlamlaştıracağı kanaati hasıl olduğundan Yugoslavya devlet şefi ve Kabinesi Hrvatların bulunduğu eski Hırvatistan ve Dalmaçyaya muhtariyet vermişlerdir. Ayni zamanda böyle bir muhtariyetten diğer unsurların yaşadıkları yerleri me- selâ (Bosna) ve Siovenye dahi istifade edecektir, Federasyon esasını kabul eden Yugoslavyada yeni intihabat yapılacaktır. Yugoslavyada dahili vah- detin sağlamlaşmış olması tabiatile Balkanlatın kuvvetlenmesini temin edecektir. AKŞAM Havacılık haftası başladı Türk hava kurumunun millete beyannamesi Türk milletinin en çok emek verdiği bir eser olan milli havacılığımız bir varlık olarak belirmeğe başladı ü ehemmiyet verildiği, hiç kimsenin gö- zünden kaçmıyor. Yarının boğuşma- larında en büyük tehlikenin gökler- den geleceğini artık hepimiz biliyo- ruz. Bu tehlikeye karşı tedbirlerimizi ve hazırlıklarımızı büyük bir hızla kuvvetlendirmek, hava ordularımızın, gerisinde kanatlı bir gençlik kurmak işini günün hayat meselesi haline ge- tirmek için dünya hâdiseleri bizi zor- lamaktadır. Havacılık haftasi, büyük gayeye yardım için bütün valandaş- ların harekete geçmesine en uygun bir fırsattır. Türk Hava kurumuna öâza kaydedilerek bir vatan vazifesi görmüş olabiliriz. Türk Hava kurumu başkanı Erzurum Saylavı Şükrü Koçak Aziz vatandaş! Bugün, kararmağa başlıyan Türk tarihinin kurtuluşu ışığile aydınlan- dığı ve bir milletin hayata kavuştuğu büyük gündür. Bügün aynı zaman- da; bu vatanı, göklere hükmeden bir nesle emanet etmek gayesi yolunda çalışan 'Türk Hava kurumunun bay- rantı ve Havacılık haftasının ilk günü- dür, Türk milletinin, en çok emek ver- diği bir eser olan milli hayacılığımız, bir varlık olarak belirmeğe başlamış vaziyettedir. Türkkuşu kamplarında yüzlerce genç, yarının hava kahraman» ları olmak azmile çalışmaktadır. Muhterem vatandaşlar; Bütün dünyayı sarmış olan silâh. lanma yarışında en fazla havacılığa Daire reislerinin içtima | | Somada yeni bir kömür madeni bulundu Soma (Akşam) — Kazamızda ha- len faaliyette olan kömür madeni şirketinden başka Türk maden ara- ma müdürlüğü tarafından bir kaç gün evvel kazamıza mütehassıs gön- derilerek tadkikat yapılı kazamı, zın cenup sırtlarında gayet zengin kömür damarları olduğu tespit edi. lerek netice Türk maden arama mü- dürlüğüne r, Resmi daireler reislerinin her ay mutad olan toplantıları dün de vilâ- yette Vali muavini B. Muzafferin re- isliği altında yapılmıştır. Dünkü. toplantıda resmi daire ve müesseselerin hava taarruzuna kar- $ı alacakları koruma tedbirleri hak- kında bazı kararlar verilmiştir. Bir jandarma yıldırımdan öldü Erzincan, XAksam) hiyesindeki fandarm. m iki- #i bir vazife esnasında bir evde 'vı. lunurlarken ani bir yıldırım isabetile birisi ölmüştür. kazazede merkeze getirilmiş merasimle defnedilmiştir - Başköy na- 5 Bir kadın üçüz doğurdu Filip namında bir rumun kansı Aspasiya, Balıklı Rum hastanesinde ikisi kız, biri erkek olmak üzere üçüz doğurmuştur. kak nün kün nenem elinzilz seke Syn ii e ke ig iğ 30 Ağustos zaferi Türkün sevk ve idare sahasındaki kudretini cihana isbat eden bu zafer harp tarihinin parlak bir âbidesidir Büyük taaruz günü garp cephesi komutanı İsmet İnönü Kocatepedo harekâta takip ederken Bugün yurdun her tarafında halk kütlelerinin coşkun Oo tezahüratile kutlanan 30 Ağustos Zafer bayramı bundan 17 yıl evvel Türk milletinin ve onun özünü teşkili eden Türk or. dusunun en çetn ımtihanlarından birini tarihte misli görülmemiş bir muvaffakiyetle geçirdiği günün yil- dönümüdür,. Taarruza uğramış en temiz ve asil hakları kurtarmak, gasbedilmiş hür- riyet ve istiklâli geriye almak, başka- larının haklarına göz almaksızın kendi milli varlığını gene milli sınır- ları içinde korumak gayelerinden doğmüş olan İstiklâl harbi, 30 Ağus- t05 1922 de Ebedi Şef Atatürkün ku. mandası altındaki ordularımızın mu- zafler zaferile neticelenmişti. Türk askeri dehasından tarihe he- diye edilmiş en parlak bir imha mu- harebesi nümunesi olan 30 Ağustos Başkumandan meydan muharebesin- de 'Türk ordusunun vazifesi düşmanı imha idi ve muharebe şöyle cere- yan etti: «Sakarya muharebesinden mağlüb çıkan düşman (Eskişehir - Afyon) hattına çekilmiş, sağ cenahımı Ka- malardağı, Ahırdağı gibi yolsuz ve sarp bir araziye, sol cenahını da Boz- dağına ve Sakaryanın sarp yamaçla- rına dayayarak, Eskişehir şarkı - Se - yidgazi ve Afyon şarkından geçen mevzilere yerleşmişti. Düşman I kolordu ile Afyon mın- takasında, I(I kolordu ile Eskişehir muntakasında, II kolordu ile buki kolordu arasında İhsaniye - Döğer mıntakasında bulunuyordu. Biribiri gerisinde dört hattan te. şekkül eden düşman mevzileri mü- kemmelen tahkim ve bir çok mühim noktaları tel örgülerle takviye edli- mişti, Düşmanın Dumlupınarda bi. ten üçüncü mevziinden başka Dum- lupınarda «İkinci İnönü muharebe- sinden sonra hazırlanmış, tel örgü. lerile takviye edilmiş kuvvetli bir dördüncü mevzii de vardı Düşman ordusunu İzmire bağlı- yan esaslı bir menzil hattı, Bursaya bağlıyan tâli bir muvasalesi olduğu gibi ayrıca cephesi boyunca demir. yolu hattı bulu, ç K Asıl imha düşmanın cenub mu- esini kesmek ile mümkün ola. caktı 'Türkordusu tanlığı emrinde 1 ve 2 bir süvari okolord Kurmay emrindeki Kocaeli grupun- garp cephesi komu- ci ordular İle dan ve Genel dan ibaretti, 2 nci ordu Sakarya şi- mal kolu ile Akarçay arasında, birin. ci ordu Akarçay cenubunda, süvari kolordusu Akşehir - Ilgın mıntaka- sında bulunuyordu. Karar şü idi: Akarçay ile Ahırdağ arasında yapılacak bir siklet merkezi | ile düşmanın cenup menzilini keş- mek, bu suretle her iki ordu arasında ikmal denkliği hasıl olduktan sonra imha, 1 inci ordu, II ve IV üncü kolordu- larla takviye edilerek kati netice ye- rinde âzami kuvvet ve vasita toplan- dı. Taarruz maksadına uygun men- zili ve ikmal hazırlıkları yapıldı. İşle- rin gücü harekât haline geçecek or- duların ikmali idi. İnsan sırtı, kağnı, deve ve pek az mikdarda attan mürekkep nakil va- sıtaları seyyar bir hale geçecek ordu. ların ihtiyaçlarına tekabül edemezdi. Garp cephesi kurmay başkanlığı bü- tün ihtimalleri göz önünde tutarak Aldığı tedbirlerle bu müşkülleri de yendi. Memleketimizde o zaman mo- törlü kıtaat pek azdı, dışardan 1,5 tonluk kamyonetler getirildi. Bunlardan sonra ordu siklet mer- | kezinin sessizce düşman sağ cenahı- na geçirilmesi işine başlandı. Cephede taarruz hazırlıkları sür- atle ikmal edilirken Anadolunun hariçle muvasale ve muhaberesinin kesilmesi düşmanlarımızca ememle- İ lanruz emri vererek kati netice yeri- Büyük taarruz sabahı Atatürk harekâtı idare ettiği Kocatepeye çıkarken ketimizde bir ihtilâl olduğu, şk: de tefsir edilmişti. Orduların taarruz hazırlıklarına nezaret eden Başku- mandan Mustafa Kemalin Ankarada i get pinain Sak vieekle” olduğu haberi yayılarak mühim hareketlerin arifesi gizlendi. Hazırlıkları, tamamlandığ ren Başkumandan tam nı gös zamanında kalıraman vat ekkep ordularımı- ne hareket e! evlâdlarından r zi zafere ulaştırdı. Başkumandan meydan muharebesi zaferi Mustafa Kemalin 1 Eylül 1922 «Ordular!. İlk hedefiniz Akdenizdir, ileri» emrini vermesil& başlıyan esaslı takibile tamamlanmış oldu “Türkün sevkü idare sahasında kud- relini bütün cihane isbat eden «30 Ağustos» harp tarihinin parlak bir âbidesi olarak kalacaktır Ebedi Şef Atatürkün bu zaferle o güne kadar cihan tarihinin «Geçide diye kaydettiği Anadolunun müstev- lilere ancak bir «mezar, olabileceği- ni bütün vüzuhile anlatmıştır. Atatürk şöyle diyor: «Anadolu zaferi, tarih arasında bir millet tarafından tamamen benim- senen bir fikrin ne kadir ve muhyi bir kuvvet olduğunun en güzel bir misali olarak kalacaktır» Manisa öğretmenleri çubuk barajında m Manisa (Akşam) — Hatayı gezen Manisa öğretmenleri dönüşte Ankarada muhtelif müesseseleri, bu meyanda Çubuk! barajını ziyaret etmişlerdir. Yu- karıdaki resimde öğretmenler Çubuk barajında görünüyorlar, m ij e «yunseki,