30 Ağustos 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Çarşamba 30 Çankırı Caddesi, Ulus Basımevi Telgraf: Ulus - Ankara Ankara b semilde MÜÇi b Baraj Gazionsunda 30 Ağustos AĞUSTOS Be M“dî(u)N Keren Caz Varyete - Sürprizler. Masalar essese Müdür ; ' 1939 Başmuharrirlik 1371 numaralı Fiatlarda zam“yoktur iREİ Yazı İşleri Müdürü — 1061 n r n Gece yarısına kadar otobüs vardır. Yazı İşleri 1062 » 3941 5KURUŞ |tdare 1064 ADIMIZ ANDIMIZDIR TL EĞLENCE GECESİ günü akşamı Büyük zafer bayramını kutluyoruz JONIUTTNUUTUNUTUUTTUAYUUUTUUIITUIN . Sulh ve harp arasında F.R. ATAY Dün bu satırları yazmağa baş- ladığımız zamana kadar vaziyet olanca gerginliği muhafaza et- Ymekte idi. Öyle görünüyor ki sul- hun talihi, bir taraftan Londra ve Berlin, diğer taraftan Roma ve Berlin arasında devam eden müzakere ve münakaşaların ne- ticesine bağlı kalmaktadır. Dünkü gazeteler fransız Baş- vwekili B. Daladiye ile alman Şan- söliyesinin mektup metinlerini neşrettiler. B. Daladiye'nin mek- tubundaki sulh temenniyatı ne kadar asil ise, eğer Lehistan hü- cuma uğrarsa Fransa'nın hiç te- reddütsüz teahhütlerine sadık kalacağı hakkındaki teminatı o kadar kati ve açıktır. Führeı-' i'ı_e, inkişaf safhasından başka bir şey olmıyan Danzig meselesine, bermutat, hak ve mazlümiyet mantığı vermeğe çalışıyor. Bugü- nün dâvası için doğru gibi görü- nen bu iddialar, bitaraf muhake- meler üzerinde iyi bir tesir bıra - kabilmek için Çek hâdisesi vu- kua gelmemiş, garbi Avrupa'dan Balkanlar üzerinde nüfuz ve hâ- kimiyet dâvası ortaya atılmamış ve hayati saha plânının korkunç tehdidi hür milletleri şuurlarının tâ temelinden sarsıp uyandırma- mış olmalı idi. Yeni bir harpte Almanya galip de gelse mağlüp da olsa, Lehistan'ın mahvolması mukadder olduğu hakkındaki fıkradan ne kastedilmiş olduğu - nu anlamak oldukça güçtür. Bu fıkranın içinde acaba Sovyet - Alman ademitecavüz paktına bir ima, yahut Polonya'yı müttefik - lerinden ayırıp koparmak istiyen bir tethişmi vardır, yoksa bir hamle harbi ile Polonya ortadan kalktıktan sonra onun garp müt- tefikleri ile münferit bir sulh im- kânına mı bel bağlamaktadır, akıl herhangi bir tefsirde bulun- maktan âciz kalıyor. Bize göre sulh için hakikt büyük tehlike, sulh bloku cephesindeki tesanü - dün bu tehditler karş gev- Otuz Ağustos zaferinin 17 inci yıldönümünü kutluyoruz. Baş- kumandan meydan muharebe- sinde, 1922 ağustosunun 30 un- cu günü, yirminci asrın en bü- yük hüriyet mücadelesi niha- yet bulmuştur. Başkumanda- nın ebedi hatırasını analım. Yirminci asrın nasıl hiç bir zafe- ri o kadar büyük değilse, O- nun kadar da yaratıcı olma- mıştır. Otuz Ağustos zaferine yalnız bu devletin istiklâlini ve bu milletin hüriyetini borç- lu değiliz. Yeniçağ tarihine şe- ref veren milli kurtuluş inkı - lâpları da aynı zaferin temel- leri üstüne kurulmuştur. Emsalsiz başbuğ ve kahramanın birinci ölüm yılını tamamla- Terfi eden subayları Ordu terfi listesi yüksek tasd unsurlarımı tebrik ederiz. rdu terfi Il|llll|||||||Ill|llll|IlIIIII|||||||||||||l||||l||||||l|||l|||||I|I|||||||IIII||||||||||||||||||||I||||||||||||||l||||||||â Bugün Mareşal tebrikleri kabul edecek sonra ipodromda büyük bir geçit resmi yapılacak “AADUNIIITIAIIDAIIDDKAAAIOUNAKIDIDOIUDODOKDNOODAADIIUNAUTUNUAIDUDUDOLUDKUYDDOYNOKULUDUUDUNUDUIUDAIIUDDDUUUDUITUUDD! ZAFER eli r mak üzereyiz. 1922 zaferinin cephe kumandanı, cümhuriyet ve inkılâp hükümetlerinin rei- si başımızdadır. Devlet ordu ve halk, onun etrafında, kurta- rıcı ve bâni dehanın hatırasına vVe eserine her zamandan daha sarsılmaz bir imanla bağlıyız. Şevkimiz, irademiz, tesanüt ve birliğimiz her zamandan faz - la, coşkun ve sağlamdır. En güç imtihanları vermiye, en çetin tecrübelerden geçmiye hazırız. Hüriyet mücadelesi- nin, otuz ağustos zaferinin, cümhuriyet ve inkılâbın fedai- lik, kahramanlık ve ihtilâlci- lik ananelerinden hiç biri, ka- famızda donmamış, kalbimiz- (Sonu 7. inci sayfada) listesi general ve n isimleri ikten çıkmıştır. Terfi eden muhte- lif generallerimizin ve subaylarımızın tam listesini bugün 6 ıncı sayfamızda neşrediyoruz. Kahraman ordumuzun bu çok kıymetli Vehamet ne azaldı ne çoğaldı B. Çemberlayn'ın Harp mi sulh inu ? Hitler'in cevabı dün Londra'ya bildirildi Avam Kamarası. dün toplanarak beyanatını dinledi şemesi olur. Sulh müdafaasının bütün saf- halarında, ve bu müdafaa muvaf- fak olmazsa, yeni bir harbin so- nuna kadar bu tesanüdün baki kalacağına hiç kimsenin şüphesi olmamak lâzımgelir. Dün gelen telgrafların barışçıları en çok memnun etmiş olanları, işte bu tesanüdün kuvet ve katiliğine ait olanlardır. Tekmil Londra gaze- teleri, hakiki ve devamlı bir sulh temin etmiyecek olan bir tesviye tarzının kâfi — görülmiyeceğini söylemekte müttefiktirler. Deyli Meyl diyor ki: “Sabrımız tükeni- yor. İlâ nihaye harp tehdidi al - tında yaşıyamayız..,, Milletler iki- de'bir seferber olmaktan, refah veimar bütçelerini silâhlanma yarışıma hasretmekten, hiç bir emniyete iki mevsimlik ömür te- min etmemekten bıktılar, usan - mıştır. uzun ve hararetle alkışlanmıştır. Tri dar dolu idi. ğişiklik olmamış olduğunu söylemek lamiştir. Başvekil demiştir ki: az tehditkâr olduğunu söyliyemem. notu: bu gazete 'Deyli Eksprestir,,. dılar. Tecavüz gibi sulhu da tâ- * (Sonu 5. inci sayfada) Henüz bu hususta verilmiş bir karar yok Londra, 29 a.a. — Avam Kamarası saat 14.45 te toplan- B. Çemberleyn, Avam Kamarasına girdiği zaman uzun B. Çemberleyn, perşembe günündenberi büyük bir de- “— O gün söylediğim gibi başımızın üzerinde bir fe- lâket dolaşıyor. Bugün bu felâketin o günkünden daha İngiltere tarafından B. Hitler'e gönderilen mesajın bir fıkrasının metnini neşretmekte olduğunu iddia eden bir ingiliz gazetesinin bu iddiası, asılsızdır. “Ajansın İngiliz siyaseti değişmedi B. Çemberleyn, şu suretle sözüne devam etmiştir: (Sonu 4. üncü saüfada) B İLİR h bünler ağzına ka- suretiyle söze baş- Bugün ağustosun otuzu... Millet, sevinecek bir gün ve ta- rih, büyük bir zaferin bir yıl- dönümü daha k yor.. O büyük günü savaş boyla- rında ve cephe gerilerinde id- râk eden vatandaşlardan sağ lanlar için 30 ağustos 1939, 30 ağustos 1922 nin on yedinci yıldönümüdür. Senin için ise, ey Dumlupı- nar'daki kabrinde ebediyet uy- kuıuıu_ı dalan benzersiz şehit, türkün her günü bir 30 ağus- tostur. Fâni bir akışla on iki ayda bir değişen yıllar, senin son düşman kurşununu yedi- ğin gün ebedileşmişti. Bize görünmiyenleri gören gözlerinle ufuklara her bak- tıkça o günü görüyorsun. Kol- lariyle bütün vatan çevresini saran esiri ruhun her zaman, senden sonra bölük bölük, ta- bur tabur bu kutsal toprak ü- zerinde fâni hayat denilen nö- RATYT Sükaki * 30 AĞUSTOS — — MEÇHUL ŞEHİDE — beti savacak nesillere gönül- den duyulur bir sesle, o büyük günün sevinç ve heyecanını tel- kin edecektir. Bir şair kardeşin : z $ Toprak, eğer uğrunda ölen varsa, vatandır dedi. Biz, içinde — yaşadığı- mız ve ebediyete kadar yaşıya- acğımız topraklara senin ad- (Sonu 4. üncü saüfada) # Nurettin ARTAM Dünkü beynelmilel vaziyet Bay Henderson, Londradan döne- Berlinde rek B. Hitler ta- rafından kabul o- B. Çemberlexq ddi £ ddi lunduktan sonra. alman devlet reisi yakın mesai arkadaşlariyle birlikte uzun müddet devam eden toplantı - lar yapmıştır. Dünkü gün intizarla geçmiş, Berlin mahfilleri hüküme - tin vaziyetini belli edecek her hangi Çıkarılan bir e- mirname ile iaşe tedbirleri alın - Romada miıştir: Lokant larda müşterilerin birer porsiyondan fazla et veya balık yemeleri yasak- tır. Gazeteler halkı büyük şehirleri terke dâvet ediyorlar ve sulhun ko - runması, Versay haksızlıklarının ta- miriyle kabil olacağını söylüyorlar. bir beyanatta bul ktan lardır. Nihayet, B. Hitler'in ingiliz t_ek_liîlerîne verdiği cevap, ingiliz se- firi B. Henderson tarafından tele - 'onla Londraya bildirilmiştir , y e| B. Hitlerin ceva- br gelince topla-. londrada nacağı sanılan A- | vam — Kamarası, daha önce toplanarak B. Çemberleyn- in b lmilel vaziyet hakkındaki i- zahatını dinlemiştir. Uzun uzun al - kışlanan başvekil, gergin olmıya de- vam eden vaziyetin, Hitlerin vere - ceği cevapla tavzih edeceğini,, hava- dak! ağırlık devam etmekle beraber harp veya sulh için kati kararın he- nüz verilmediğini bildirmiştir. İngil- tere emniyet teübirleri almıya devam etmektedir. Vaziyet veh. ini muhafaza Akdolunan alman - sovyet paktının tasdikinin bir müddet geçikti - ğini dün haber vermiştik. Bugün ge- len haberlere göre, yüksek sovyet meclisi paktı 1 eylülden önce müza- kereye başlıyacaktır. Paktın eylülün ilk haftası içinde tasdik edileceği an- Moskovada laşılryor. Muhtelif devlet- ler bitaraflıkla - rını muhafaza i- Bitaraflarda çin mühim emni- NE,T CE PR yet tedbirleri almaktadırlar. Bunla - rın başında —İsviçre gelmektedir. Federal hükümet, Almanya - İtalya - Fransa hudutlarını bir kaç geçit müs- tesna olmak üzere kapattırmış ve hu- dut muhafaza kıtaları mevzilerine yerleşmişlerdir. , B. Çemberleyn'in dediği gibi, harp veya sulh için henüz karar verilmiş değildir. Vaziyetin felâketli oıı—n_ı - sına rağmen, başta İngiltere o_ldıgiu halde demokrat cephe, sulh gayretlerine beraber, her ihtimle karşı da sonuna kada: 3 bütün müdafaa tedbirleri alınmıştır, Büyük Zafer Kemal ÜNAL 1939 dünyasının belki en heye- canlı günü, en büyük zaferimizin yıldönümüne isabet ediyor. Biz mil H kurtuluşumuzun büyük sevincini asil bir gururla ifadeye çalışıyoruz, yüz milyonlar, büyük bir hâilenin müphem karaltıları içinde. 30 ağustos haklı bir davanın kanla kafa ile kazanıldığı gündür ve bu zaferin yarattığı Türkiye sulh seven insanlık için her zaman iyi bir örnek olmuştur. Günlük his- (Sonu 4. üncü saüfada) Hava haftası Hava haftası bugün başlamaktadır. Dört eylüle kadar devam edecektir. Hafta mü- nasebetiyle Hava Kurumu, bir program hazırlamıştır. Hafta dolayısiyle Kurum ve Türkku- şu için bir yazımızı 5 inci sayfada bula« çaksınız,