27 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
27 Anten v9 Donanma sahil istihkâmlarına karşı muharebede ne derece muvaffak olabilir Karadaki bir ağır top denizde bir zırhlıya bedeldir Tarih bize do- nanma ile sahil istihkâmları ara $inda vuku bulan birçok muharebe- lerden bahseder. Bilhassa kürek ve yelken devirlerin. de deniz kenarın daki kalelere ve surlara karşı harp gemilerinin müca- deleleri meşhur. dur. Bu muhare- belerin bir kısmın. da donanma ve bir kısmında da sahil istihkâmları mu- vaffakıyet kazan- mıştır. Fakat do- nanma sahil istih- kâmlarına karşı muharebede pek çök defa kendini tehlikeye atmıştır. Bura- da tedkik memvzuumuzu teşkil eden #ahil istihkâmları denizden vuku bu- lacak donanma taarruzlarına karşı harp Umanlarını ve üssü bahrileri müdafaa elmek, boğaz ve geçidlerden donanmaların geçmesine mani olmak maksadile yapılan kara tahkimatıdır. Donanmayı sahil istihkâmatile çar- pıştırmazdan evvel bu iki harp unsu- runun yekdiğerine karşı kuvvetli ve zayıf taraflarını kısaca göxden geçi- relim, Gemi batar amma istihkâm batmaz. Gemide sıklet hesaplıdır. İstihkâmda ise sıkleti kale almaksızın, istenildiği kadar kalın zırh veya beton kullanı- Yabilir. Gemi ve topu görünürdedir. Halbuki istihkâm topunu mestur ta- biye etmek suretile gizlemek kabildir. Gemi deniz üstünde olduğundan dal- ga tesirile topları sallantıya maruz- dur. Buna mukabil istihkâm topla- rında sallantı mevzuubahis değildir. Bundan başka gemilerdeki toplar umumiyetle yatık mahrekli olduğun. dan, istihkâmlara dik mahrekli top- Jar gibi müessir olamazlar. Kezalik gemilerin taşıyabilecekleri cephane mahduddur. Istihkâmda ise cephane- lik istenildiği kadar büyük yapılabi- Tir, Yalnız gemilerin kara tahkimatı karşisinda en büyük rüçhanı müte- harrik olmaları ve bu sebepten istih- Kâmın ateşinden kaçınabilmeleridir. Halbuki istihkâmlarda motörlü sey- yar topların hareketi gemiye nisbetle batidir. Binaenaleyh kara toplarının donanma ateşinden kaçınabilmesi müşküldür. Bu kısa mukayesederi anlaşılıyor ki her iki tarafta ayni çapta ve ayni menzilli toplar bulunduğuna göre kara tahkimatı daha kuvvetli ve me- tanetli sayılabilir. O halde donanma- nın sahil istihkâmatına karşı muvaf- fak olmak ihtimali, ancak faik bir ateş küvvetile taarruz etmesine bağlıdır. Bu hususta yakın bir misal olarak umümi harpte Baltık denizinde Rus- ların Zarel istihkâmındaki dört 30,5 luk topuna karşı Almanların 30 tane 30,5 luk top taşıyan üç dritnot kullandık. Bir mrhlının kara bataryalarını bombardımanı larını ve Çanakkale istihkâmatına kar- şı yapılan donanma taarruzlarında da müttefikn donanmasının top adedi istihkâmlardaki top adedile kıyas ka- bul etmiyecek kadar fazla olduğunu zikredebiliriz. Sahil istihkâmlarım bombardıman eden donanmadan bakıldığı zaman top batarya ve mevzilerinin altüst ol- duğu ve tahrip edildiği zehabına dü- şülür. Halbuki hak'katin böyle olma- âığını bilfiil harp misaallerinden an- lıyoruz, En canlı misal Çanakkale istihkâmatının donanma tarafından yapılan şiddetli bombardımanların- da birkaç defa toprak altında kalân bataryaların üstünden toprak atıl. dıktan sonra gene ateş etmek suretile müdafaaya devamlarıdır. Harp limanlarını ve üssü bahrileri karadan müdafaa eden istihkâmlara karşı harbe girişen donanma, bu is. tihkâmları iskât ve yahut tesirsiz ha- le getirerek limanda mevcud gemileri ve tesisatı imha ateşile tahrip eder. Herhangi müstahkem bir boğazdan zorla geçmek istiyen bir donanma da boğazın her iki tarafındaki istihkâm- lan susturmak mecburiyetindedir. Maamafih boğazı bir defa geçtikten sonra daimi surette mürura serbes bulundurmak matlüp ise, donanma- nın boğaz istihkâmatını yalnız sus- turmasile maksad temin edilmiş ol- maz, ancak mevcud istihkâmatı ta- mamen tahrip ve yahut zaptetmek- le maksadına nail olabilir, Sahi istihkâmlarını bombardıman- larla tahrip etmek vazifesini alan bir donanmanın taarruz plânı en İnce te- ferrüatına kadar evvelden hazırlanır, Bu plânı hazırlarken istihbarat şebe- kesinin tahkimat hakkında sulhta el. de ettiği malümatlan, tayyareler ta. rafından alınan fotoğraflardan isti. | fade edildiği gibi tefrik edilecek bir. kaç gemiye yaptırılmak suretile bom- bardımanlara mukabele eden müda- fi bataryaların yerlerini bilfiil tesbit etmek te faydalı olur. Plânde her ge- miye bombardıman mıntakaları ve bombardıman €snasında seyredecek- leri rotalar ayrı ayrı gösterilir. Taar- ruzun zamanını tayin etmek donan- İ manın elindedir. Binaenaleyh bom- bardıman için yapacağı hazırlıklara lâzım olan vakti mevoud demektir. Bu hazırlık zamarı zarfında -donan- ma, elindeki tekmil vesalti kullana- Tak, karadaki tahkimat hakkında ma- lümat elde etmeğe uğraşırken ayni zaman donanmanın seyredeceği deniz kısmının emniyete alınması ye bilhas- sa bu sahadaki muhtemel mâyinlesi tarayıp temizlemek ve düşmen deni: zalı gemilerini buradan tardet- mek İşlerini ehemmiyetle nazarı diz. kate alır. Bu maksadla donanmanın emrinde maym. tarayıcı #ilotillalar, dinleme cihazları ile mücehhez deni- zaltı avcı gemileri bulundurulur. Ma- yınların taranması düşmana hisset- tirilmemek için, mümkünse gecele- yin yapilır.“Taarrüzda hava hâkimi- yeti tesis edilebildiği takdirde taarru- zun daha: emniyefli olârâk 'icrasına imkân hazırlanmış olur. Sahil istihkâmlarına karşı taarru- za tahsis edilecek bugünkü ağır top- Vu zarhlılar da bombardıman ateşinin idaresi direk çanaklığından merkezi olarak bir elden yapılmaktadır. Ni- şancıların hedefleri görmesine hacet kalmamıştır. Toplara mesafe ve inhi- Taf doğrudan doğruya direk çanaklı- ğındaki merkezi ateş tevcih ve kon- trol âletile verilir. Donanma istihkâ- malı bombardıman ederken kendisini süni sis ile gizliyebilir, Bu gizleme kendi ateşine mahni olinaz. Hattâ ge- miler karadaki hedeflerini çanak- lıklarından dahi görmeksizin endi- rekt olarak bombardıman yapabilir- ler; Bunun için sabit bir balon veya tayyare ile havadan sukut tarassud- larını telsiz telgrafla gemilere bildir- mek kâfidir. Bugünkü donanmalarda ağır top- ların menzili asgari 20 kilometredir. Filvaki bu kadar uzak mesafeden atış- Ja istihkâmatı tahrip veya imhaya te- şebbüs etmek faydasız olur, Uzaktan bombardıman keyfiyeti ancak nüma- yiş için yapılabilir. O halde kara tah- kimatile harbedecek (donanmanın müessir ateş menziline sokulması icab eder. Kısa menzilli eski toplar müsait şeraitle yerleştirildikleri tak- dirde, boğaz müdafaasında mühim İş görebilirler. Sahil istihkâmlarına karşı harbe sev. kedilen donanmanın kuvveti istihkâ- matın topçu kuvvetine mümkün ol duğu kadar faik bulunması icab eder, Bu faikiyetin derecesi girişilen har. bin ehemmiyetine bağlıdır. Maksad istihkâmatı tahrip emek olduğuna gö- re, bombardımanı bir baskın şeklin. de yapmak faydalı olur, Donanmayı teşkil eden gemiler yekdiğerinden açık aralıklarla seyrederler, her ge- miye bombardiman hedefleri evvel- den verilir. Donanma bombardıma- nına bilhassa ağır bomba tayyarele- Ti de iştirak ettirilir. Çünkü mestur kara bataryalarına yatık mahrekli gemi topları müessir olamıyacağın- dan, bunların iskâtı havadan bom. balamakla mümkündür. İstihkâme. malın müdafaa ateşi beklenilenden şiddetli olduğu takdirde, donanma- nin bir müddet için ateş keserek açı- hp bilâhare sokularak tekrar işe baş- laması fayda temin eder, Sahil istihkâmlarının bombsrdı. mandan sonra zapt ve işgalleri mev- zuubahis olursa, bunu yalniz dönan- ma kuvvetinin başaramıyacağı tabij- dir, Bu maksadla karaya âsker çıkar- mak lâzımdır. Bu takdirde kara ordu- sile donanmanın müşterek mesaisi müuvailakıyetin teminine âmil olur, Donanma ile yapılacak baskın ha- dindeki taarruzlara karşı sahil istih- kâmının müteyakkız bulunması, ke- şif ve karakol hizmetinin iyi işleme. sine bağlıdır. İslihkâmların donan- maya karşi mukabil ateşi, gemilerin müessir ateş menziline sokulmasın dan sonra âni ve toplu olarak vaki olursa muvaffakiyet ihtimali artar. Nasıl ki; donanma kendisini suni sis yaparak örtüyorsa kara bataryaları da taeş mevzilerini donanmadan £i7z- Jemek için ayni sini sis ile'peçelen. mekte küsur etmezler. Mutaarruzla- rın tayyarelerle yaptiklari bornbar- dımana müdafiin. de donanmayı ha vadan bomba ve torpido, atan tayya- releri hücum ettirmekle mukabele eder, Buna inzimamen elde denizaltı gemileri bulunduğu takdirde bunlar da dönanmâya hücüm ederler. Şayet denizaltilarla mayın dökülebilirse do- nanma için büyük tehlike teşkil edil- miş olur Şu cihet te bilinmelidir ki donan- manın zirhl gemilerinde tayyare bombalarına mukavemet edecek ka Yınlikta zırh güverteleri olduğundan bu sebeple dik mahrekli kara topla- rile zırhlıların aksamı hayatiye ve cephaneliklerine © tesir yapılamaz. Zırhlıları harpten hariç kalmak ve batirabilmek ancak yatık mahrekli ağır topların harcıdır. Bu toplar zırh- ların bordalarına isabet ettirdikleri zırh delici âli feveranlı mermilerile tekneyi delip geminin aksamı hayati yesine nüfuz edebilirler, Sahil istih- kâmatında , donanmaya (o mükabele edecek ağır toplar ya sabit ve yahut ray üzerinde seyyar ve müteharrik tirler. Bu toplar atış yaptıktan sonra geri çekilerek donanma ateşinden mahfuz bulundurulur. Ayn! zamanda bunlar bir tepe ve yahut yarın geri- sine tabiye edilerek endirekt olarak ta ateş edebilirler. İstihkâm topla- rında ateş İdaresi, donanmada oidu- Ku gibi, toplardan açık olarak husu- si surette yapılmış bir ateş idare mer- kezinden temin 'edilir ve bataryayı teşkil eden toplar müçtemi olarak ateş ederler. Düşman donanmasını ya» kına sokmak esası göz önünde tutu- lârak bataryaların muvakkat bir za- man için ateş kesmek ve susmak su- retile düşmana sukut ettikleri zeha- bını vermeleri ekser ahvaide faydalı olmuştur. Fakat bu ancak sinire hâ kimiyetle kaimdir. Donanmanın geceleyin yapacağı baskın teşebbüslerini vakit ve zama- nında önliyebilmek için istihkâmlar- da uzak mesafeleri aydınlatan Işık daklar bulunduğu gibi, toplardan atılan işık mermileri İle de baskın yapan düşman gemileri . görülebilir. Ayni zamanda dinleme âletleri de gemilerin yaklaştığını ihbar ederler. Taarrüza uğrıyan sahil istihkâmı- nın imdadına yetişecek deniz kuvveti ve hava hâkimiyetini tesise Kâfi tay. yare bulunmadığı takdirde mutaarrız donanmanın muvaffakıyet İhtimali fazlalaşır. Bununla beraber bugün- kü sahil istihkâmlarında gemilerin hakiki mesafelerini ve süratlerini -ve seyir istikametlerini ölçen cihazlar, topların sıhhatli nişan almalarını te- min eden hassas tevcih &letleri saye sinden müdafaa ateşinin tesir ve isa- beti tezyid edilmiştir. Yeterki o istih- kâmda gemilere ulaşacak menzilde ve onlara tesir ve nüfuz edecek çapta toplardan müfeşekkil bâtaryalar bv- Tunsun, Bu sebepten sahil istihkâma- tuna karşı muharebe, donanımalar içm müşkül ve tehlikeli olmuştur, Esasen bir donanmanın sahil istihkâmalınd karşı muharebesi ancak umulan mu- vaffakıyet feda edilecek kuvvete de- ğen harp halleri için mevzubahis olur, Müterakki bahriyelerde böyle bir harp bali nazarı dikkate alınarak do- nanmaların sahil istihkâmlarına kar- . $i taarruzu, manevra mahiyetinde ya- pılmakta ve tedkik edilmektedir. Bu sebeptendir ki büyük donanmalara sahip olan devletlerde sahil istihkâm- larının sevk ve idaresi bahriyeye tev- Gi edilmiştir ve isihkâm toplarını idare eden subâylar zaman zaman donanmanın top alışlarımı tedkikle tavzif edildikleri gibi, donanma top- çuları da sahil istihkâmatının atış ta- limlerinde bulundurulur. Bugün dünyanın en kuvvetli sa- hil istihkâmlatı Amerikalların Hü vay adalarındaki üssü bahrilerinde ve Panama kanalında ve İngilizlerin Singapurdaki müstahkem mevkile- rinde bulunmaktadır. Bunlar başlı başına bütün Japon donanmasına karşı müdafaa edecek kudrettedirler. Rus - Japon harbinde ve umumi harpte donanmanın sahil istihkâm- larile muharebesi Port Artur'da, Çâ- hâkkalede ve Ballikta Özel adaları da vuku bulmuştur, Mü lerde donanmalar deni. elde elmek için mühim sevkulceyş noktalarındaki sahil istihkâmlarile dövüşeceklerdir. Fakat bunun .için her şeyden evvel rakip donanmaları mağlüp ederek tesirsiz hale getirmesi lâzımdır, Modem sahil istihkâmatı. vücude gelirmek, donanma yapmak kadar masraflıdır. Bununla beraber haya ti mühim noktalarda yapılan kuvvet- LK istihkâmat, bir devletin ve bir yur- dun denizden gelecek tehlikelere Kar- $ı en emin müdafaa hattı olacağı şüp- hesizdir. Zira karadaki bir ağır top denizde bir zırblıye bedeldir. Fakai şurası da bilinmelidir ki, sahil) her noktasını topla tahkim etmeğe maddeten imkân olamaz. Bu sebep- ten sahilleri müdafaada esas vazife gene donanmaya terettüp eder, Yenişehir 21/8/959 A.B. Abone ücretleri Türkiye Ecnebi 1400 kürüş o 2700 kuruş W >» M0 » mw» m0 » 8 » <> BENELİK 6 AYLIK 3 AYLIK 1 AYLIK “Posta ittihadına dahli olmıyan ecnebi memleketler: Seneliği 3600, altı aylığı 1900, üç aylığı 1000 kuruştur. Adres tebell işin yirmi bet kuruşluk pul gönder, eek lâzımdır. Recep 12 — Hızır 114 8. İmsak Güneş Öğin İkindi Akşam Yatsı E. sal lor 628 Op ite iyı va. 844 Ban 1216 1000 18SI 2028 sokak Mo. 13 Geve baskınına uğrıyan bir sahil istihkâmının müdafaa ateşi
