27 Ağustos 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ZEISS PUNKTAL camları FEVZi TOKSOY t Reçeteler çok dikkatli yapılır. Taşra siparişleri derhal gönderilir. Babiali Meserret OteU karşısı Köşebaşında No. 143 İstanbul . Satış yerl : umhuri yil .' 5 4 9 3 Telgral ve mektul) adresl: Cumnurtyet tstanbul Posta tutusu: istanbuL No 248 ve matbaa fcısmı 24299 24290 Büyük Edib Halid Uşaklıgilin beş ci rflZHr 2 7 AîjUSlOS 1 9 3 9 KIRKY nefis bir eseridır. ^ i Her kitabcıda bulunuı*. * ihtjlâfın anlaşma yolu ile halliCUMHUR REiSiMiZ için temaslara başlanıyor İsmet Inönü, dün akşam Hitlerin plânını Londrada hükumetine bildiren Henderson, bugün mukabil Ingiliz tekliflerini hâmilen tayyare ile Berline gidecek Alman Rus paktı Balkanlıları asla şaşırtmamalıdır Telelon: Basnmüıarrlr ve evl: 22386 Tsüırlı heyetl: 24298. tdare Ankaraya hareket etti Teftiş veya istirahatte bulunan İcra Vekillerinin merkeze avdetleri için resmî tebliğ neşredildi Fransanın Berlin sefiri de dün aksam Hitlerle göriiştii Hâdiselerin hulâsası Beynelmilel siyasî vaziyetin almış olduğu gergin şekil dün İngilterenin Berlin sefiri Henderson'un Londraya gitmesi ile mahsus derecede hafiflemiştir. Henderson dün Londrada toplanan İngiliz kabinesine Hitler'in kendisine vemiş olduğu anlaşma tekliflerini bildirmiş ve bu hususta izahat vermiştir. Kabine bu teklifleri geç vakte kadar tetkik etmistir. Hükumet bugün sabahlevin yapacağı son bir ictimadan sonra kararını verecek ve bu karar da gene Henderson tarafından derhal tavyare ile Berline götürülerek Hitler'e bildirilecektir. Diğer taraftan Amerika Cumhur Reisi Roosevelt, Leh Cumhur Reisi Mosicki'den, mesajına karşılık olarak, aldığı cevabı Hitler'e telgrafla göndermiştir. Dün de kaydetmis olduğumuz ve^hile Roosevelt Danzig ihtilâfında muslihane bir hal seklini tercih etnrelermi Hitleı'den ve Mosicki'den, kendilerine gönderdiği birer mesajla taleb etmisti. Roosevelt'in yeni tavassutuna Alman Devlet geisinin ne s.uretle mukabele edeceği malum değildir. Ayrıca Kanada Basvekili de Hitler'le Mussolini'ye ve Leh Cumhur Reisine birer mesai fföndererek müzakere yolunu tutmalarını ve ihtilâfın kan dökülmeden bs\'lini tavsive etmistir. İtalya Basvekili Mussolini'nin de bu volda Hitler npzdinde tavassuta gectiği hahorleri de rivavct olarak sövlenmektedir. Siyasî vazivet bu merkezde iken her tarafta harb hazırlıklarına dün de devam edilmistir. Bu cümleden olarak Almanvada 20 yasından 45 e kadar bütün ihtivat sınıflarm silâh altına ahndığı haber verilmistir. Hududlara asker taVı«;idine devam olunmaktadır. Bütün sivil tavyare ucusları bu arada İstanbul Berlin seferleri de menedilmis ve bütün ticaret s'emilerine siir'atle AVnanyaya dönmeleri emri verilmistir. Fransa da veni bazı ihtiyatları silâh altına almistır Paris sehrinin taWivesine de devam olunm3ktadır. Polonva da hududlarına mütemadiven asker sevketmektedir. Leh . Alman hududunda dün de bazı musadempler olmus ve ezcümle Almarlar Polonva arazisine sirerek bîr köprü kurmava teşebbüs ettıislerse de buna bir L«h müfrf7«":i mâni olmustur. Polonya hükumeti. Leh arazisi üzerirıde ucacak herhangi bir tavvareve derhal ates açılacağmı resm«»n iJân etmistir. İnoriltpre İmnaratirlu&unım her tarafından yeni askerî tedhirler ?'ı»"!iT^p^,v T,oT«<1ranın tahliyesine devam oltınuvor. Bütün bun's'R 'atmen bn^ün tnfTİHorpnîtı H^leı'e veri'eck o lman Rus ademi tecavüz misakının hiç beklenilmiyen bir hâdise olarak dünyayı hayrete düşüren vaziyetı üzerinde artık daha ziyade durmağa yer yoktur. Bu, şimal komşularımızın eğer çıkması mukadderse bir Avrupa harbine karışmak istemediklerini ifade eden bir emrivakidir. Şimdi vaziyeti bu emrivakii soğukkanlılıkla gözöniinde bulundurarak mütalea etmek lâzımdır. Herhangi hal ve şart içinde olursa olsun istiklâllerini müdafaa etmek mecburiyetinde olan küçük memleketlerin bu Alman Rus ademi tecaviiz paktından müteessir olarak kendılerini daha zayıf vaziycte düşmüş farzetmeleri asla caiz değil dir. Biz bu memleketler içinde bitaraflık lannı ilân edip duran Avrupanın diğer kü cük devletlerini bir tarafa bırakarak bil hassa Balkanlı mılletleri gözönüne alıyo Tnz. Adenu tecavüz paktıııııı zarrm şekrrne rağmen Rusyanın Karadeniz, Balkanlar ve hatta Akdeniz ve bilhassa şarkî Akdeniz bölgelerine karşı tamamile alâkasız kalacağını farzetmeğe imkân yoktur. Böyl bir ıhtimal Sovyetler Cumhuriyetinin e hayatî menfaatlerile ve hatta binnefis hayatıle çok sıkı alâkalıdır da onun için. Eğer bu düşünce bir hakıkatse ki başka türlüsü düşiıniilemez o halde ademi tecavüz paktına iki tarafa temınat teşki edecek bir takım müzakere ve kararların takaddüm etmiş bulunduğunu kabul etmek zarurî olur. Bu müzakere ve kararların ademi tecavüz paktında taraf teşkıl eden Almanyanm muhtemel hareketleri hududunu tayın ettığı ve hıç olmazsa tecavüz etmiyeceği yerleri tasrih eylediği şüphe götürmez işlerdendir. Demokrasilerle müzakerelerinde küçük Baltık devletlerinın garantı edılmesı meselesme o kadar büyük ehemmiyet veren Sovyetler Cumhuriyetinin Almanya ile yaptığı müzakerelerde hududlannın dığer kısımları ve kendisini alâkadar eden karalar ve denizler üzerinde teminat almamış olacağını farzetmek abestir. Hakikat olduğunu kat'î kanaatimizle anlatmak istiyoruz ki bu mutlak şekilli ademi tecavüz paktmın bir de iki devlet arasında ondan daha ehemmiyetli hükümleri ihtiva eden bir gizli tarafı vardır. A Cumhur Reisimiz, DerLnceye gitmek üzere.Florya Deniz kbşkünden ayrılırkeı Reisicumhur Millî Şef Inönü, dün akşam saat 18,30 da, Florya deniz köşkünden Savarona yatile Derinceye ve oradan da hususî trenle Ankaraya hareket İstanbul 26 (a.a.) Resmî tebliğ: etmistir. ReisicuTihur Ankaraya hareket Reisicumhurumuz, dün saat 15,30 a etmiş ve teftişte veya istirahatte kadar deniz köşkünde me ^ul olmustur. bulunan İcra Vekillerinin de merHariciye Vekili Sükrü Saracoğlu, Dahikeze avdetleri tebliğ olunmııştur. liye Vekili Faik' Öztrak, Nafıa Vekili Bu tebliğ beynelmilel vaziyetin Ali Fuad Cebesoy, Millî Müdafaa Veefkân umumiyece malum olan halinden baska hususî bir vahametin kili Naci Tmaz, İstanbul Valisi Lutfi icabı değildir. Kırdar, İstanbul Komutanı General HaDünya vaziyetinin ağırhgı ve nalis Bıyıktay, Berlin sefirimiz Hüsrev zikliği önünde mes'ul deylet ricaGerede, Sabık Varşova sefirimiz Ferid linin iş basında bulunması tabiî göbu esnada deniz köşkünde bulunmakta rühnesindendir. idiler. Saat 16.20 de, Almanyanm Ankara Dün Perapalasta evvelâ İngiliz sefirî sefiri Fon Papen Floryaya gelmiş ve Hugesen ve müteakıben Rumanya sefiMillî Şef Inönü tarafından kabul buyu ri Stoyka, ile görüşen Hariciye Vekili rulmuştur. Fon Papen, bir saatten fazla Şükrü Saracoğlu, saat 18 i 10 geçe, Reisicumhurumuzun nezdinde kalmKtır. Fransız sefiri Massigli'yi de Floryada Mülâkat esnasında Hariciye Vekili Sa kabul etmiş, kendisile on beş dakika deracoğlu da hazır bulunmuştur. vam eden bir mülâkatta bulunmuştur. Alman sefiri hususî otomobilile köşk. Fransız sefirinin avdetini müteakıb' ten ayrıldıktan sonra, Millî Şef, Horyaya Millî Şefimiz, kendılerini deniz köşkügelmiş bulunan Başvekil Refik Saydamı nün iskelesinde teşyie gelen zevata vedâ kabul etmiş ve kendisile bir müddet gö ederek motöre binmiş ve Florya açığmda rüşmüstür. demirliyen Savarona yatına geçmiştir. Millî Şefimiz, müteakıben, Dahiliye, Yat, saat 18,30 da Floryadan aynlaHariciye ve Nafıa Vekillerüe İtanbu! rak Derinceye hareket etmistir. Valisi Lutfi Kırdarı ve İstanbul KomutaReisicumhur Derincede bek'emekte CH nı Korgeneral Halis Bıyıktayı, Parti u lan hususî trenile doğruca Ankaraya avt mumî kâtibi Fikri Tuzeri, Bilecik meb det etmistir. Başvekil Refik Saydamla" usu Salih Bozoku ve diğer bazı zevatı Hariciye Vekili, Millî Şefimizin refakakabul etmistir. [Arkası Sa. 5 sütun 6 da] Resmî tebliğ J Hitler, İngilterenin Berlin sefiri Nevil Henderson'la görüşüyo? Askerî hazırlıklar Polonyada 1,5 milyon asker seferber edildi Leh Alman hududunda yeni bazı hâdiseler oldu, bütün memleketler hududlara mütemadiyen asker gönderiyor llilllllllllltillllllMIIII IIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllHnilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllİllllllllllllUlllllllllllllinilllllUII Kehaneti bu gizli taraftaki hükümlerin Londra, 26 (Hususî) îngilterenin daki Alman elçisi iki defa Mussolini'yi zinelerden ibaret olacağını bilmeğe değil, Berlin büyükelçis: Henderson tayyareden yaret ederek, Hitler tarafından teîefonla hatta tahmine kadar ileri götürmeğe bitta ner inmez doğruca Hariciye Nezaretıııe verilen mesajları İtnlyan Başvekiline lebbi imkân yoktur. Fakat kendıliğinden ve gitmiş ve kısa bir maddet orada kaldık liğ etmistir. italvan mehafilinde bir r;kbedaheten anlaşılır vaziyetler vardır: tan sonra Başvekâlete giderek Çember binlik hüküm sürmekıedir. Giornale d IA ) Sovyetler Rusyası bütün küçük ayn'i zivaret etmistir. Henderson, Lord talia gazetesi bu akşnmki başmakalesınde devletlerin istıklâllerine tecavüz edilmesi Halifaks'm da hazır bulunduğu bu içti «Son bir teşebbüs» başhğı altında şunları ne muvafakat etmiş olamaz. Bilhassa Bal mada Başvekilh üc saat görüşmüştür. yazıyor: kanlarda mevcud statükonun uluorta ihlâli Lord Halıfaks'ın hareketinden sonra, «Aviupa sulhunu kurtarmak üzere bu Sovyetlsr Cumhuriyetinin her ne pahasına emberlayn ile Hendtrson tam dört saat gün son bir teşebbüs yapıîmıştır. Din geolur?a oisun kabul edebileceği bir keyfi başbaşa görüşmi'ıslerdir. Henderson bılâ ce Hitler'le Musscîini arasında teletonla yet değildir. hare saraya giderek Kral tarafından hu yapılan müdave'ei efkâr neticesinde hadaha i v i an'ası'ar^eı ve îhtii^fa zırlanan suih projes: bugün Londrada tetB) Kara ve Ak denizde ve bu denizle zura kabul edii.niştır. * "sl'hane h'r lial vo'n buinnari bağhyan Boğazlarda herhangi devletin kik edilmektedu.» Kabinenin içtimaı "^s.» . îimumivetle tahmin olungelişigüzel hareketine Sovyetler CumhuriBu makale, Hitler'in bir sulh plânı Kabıne, Başveki! Çemberlayn'ın riyaye^ asla alâkasız kalamaz. etinde toplanarak Hitler'le Henderson gönderdiği hakKindaki haberleri teyid etBu iki esasın ademi tecavüz paktına ta arasında yapıian nıulâkat hakkında mu mektedir. kaddüm ett:ği muhakkak bulunan müza akerelerde bulunmuştur. Başvekıl ile Almanyanm teklifleri BUGÜN kerelerde Rusyayı tatmsn edici teminata Hariciye Naz'rı. Henderson'un seyahati Berlin, 26 (a a.) Havas: Surcti ubaŞ'anmış olacağını kabul etmekte hata etrafında mufassal ızahat venmişlerdir. mumiyede iyi haber a!an Alman tnahfilyoktur. Salâhiyettar mfhah'de, Henderson'un, lerinde zannedıldiğme göre Henderson 4 üncü SAHÎFEDE Bu bedihî zarurete göre Balkan devlet Hitler tarafından tevdı edılen bir plânı halihazırdaki vaziyelp bir çare bulmnk üleri bitaraf Sovyetler Cumhuriyetinin ken âmıl bulunudğu temın edılmektedir. Ka zere Almanya tarafından yapılan bazı di haklarında hiç olmazsa en büyük hayır ine, Hıtler'in tekliflerini tetkik etmıs ve teklifleri İngıltere rükutnetine bildi''iTi]şhahlıkla mücehhez bulunacaSmdan en evabını hazırlaT.ıştır. Henderson İngil tir. Daily Ekspress gazetesinin son tabkat'î surette emındırler. Manevî bir muza erenin cevabını hamiien yarın sabah tay ında bildirildiğıne früre, Nevyorkta Hitre ile Berline dnnecektir. heret mahıyetindeki bu hayırhahlığın icaler tarafından Sir Neville Hend^rson'a 8 inci SAHİFEDE b'nda filî ve maddî muzaheret şekillerinde Son sulh teşebbüsü tevdi edilen mesaiın aşağıdaki maddeleri d^hi tecelli edeHlecepinde biz zerre ka Romadan ahnan haberlere göre dün ihtiva ettiği zannedı'ınektedir: dar şüphe etmeyİ7. VIJNUS V4O/ aksama kadar İtalvan paytahtında dıplo1 Ingilterenn Versay muahedesiİArkası Sa. 3 sütun 3 de] 1 nü'k f aaliyet müşahcde edilmistir. Roma1 LArkası Sa. 7 sutun 1 del , Tarihî Sıvas kongresi Ebedî Şefin Sıvastaki yatak odası inkılâb müzesi haline getirtldi Haftahk Radyo programı Satie muhakemesi Sıvas (Hususî) 4 eylul 1919 Sıvas konşresının 20 mcı yıldönümü her yıl olduğu gibi bu sene de şehrimizde büyük tezahüratla kutlulanmak için daha şimdiden icab eden hazırlıklara başlanrmş bulunmaktadır. Kongrenia tor.landığı tarihî Jisemizdeki kongre salonu ve Atatürkün kongre sonuna kadar istirahat buvurdukları vatak odası da o günkü tarihi avdınlatır bir "şekilde inkılâb müzesi haline getirilmiştir. 4 eylul bayramlarında bu tarihî köşeler bütün Sıvashlar tarafından büyük bir hazla dolaşılmaktadır. Gönderdiğirn resim Ebedî Şef Atatürkün yatak odasını göstermektedır.