22 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
POLİTİKA Leh-Alman gerginliği Damzig meselesinin vehameti günden güne artıyor, Versay muaheğesi mucibince ancak sekiz yüz kişilik bir polis kadrosundan başka müsellâh kuvvel bulundurmaktan meneğlimiş bulunan Danzig mmntakası şimdi bir ordu vücude getirmiştir, Almanyaya giderek askeri mekteplerde tahsil ve kıtalarda hizmet eden Danzigliler ile Almanyadan gelen zabit ve muallim etraddan teşkil edilen bu ordu 19 ağustosta geçid resmi yaparak mevcudi- yetini teşhir elmişlir, Bu münasebetle mahalli sosyalist partisi lideri Förster söylediği nulukla Danzigin yegâne düşmanı Versay munhedesi ahkâmma göre hâmisi olması lâzım gelen Lehistan olduğunu ve hinaenaleyh yeni or- dunun buna karşı kurulduğunu kaydetmiştir. Âdeta Danzig Lehistana meydan okuyor, Diğer taraftan Lehistan AL manyadaki bir milyondan fazla Lehli ekalliyetini ve Almanya dahi Lehis- tanda o miktardaki Alman ekalliyetini tazyik yapmakla biribirini itham edi- yörlar, İki taraf Silizya hududunu biribirine karşı büsbütün kapatmışlardır. Almanya matbuatı Lehistan ile olan ihtilâfın artık Danzige münhasır olmayıp umumi harbin sonunda Lehistana bırakılan 48000 kilometre murab- baı ve dört milyon nüfuslu bütün eski Alman Kayserliği topraklarının inde. sini istemektedir. Lehistan matbuatı da bugünkü Almanyanın idaresinde kalan eski tarihi Leh topraklarını taleb etmektedir. Bu karşılıklı hücum ve Almanyanın hedefi, Macaris tan yolile Romanyaya el atmaktır Buna muvazi olarak Italya da Arnavuc luktan Adalardenizine inmek istiyo: Dünkü posta ile gelen Temps gaze- tesi «Macar meselesi» o serlâvhaslle yazdığı bir başmakalede diyor ki: «Almanyanın Lehistan üzerine taz- yiki artmakta ve Avrupa kıtasının bu noktasında muvâzenenin bozula- cağından korkan bütün mahfillerde endişeler, uyanmaktadır, Çekoslovak- ya cümhuriyetinin tahribi, Bohemya i talebler ve Almanyanın Lehistarım cenup hududundaki Slovakyayı tama- | ve Morevya üzerindeki Alman hima- mile işgil altıma alması Avrupa sulhü için son derecede tehlikeli bir vaziyet ye idaresi, Slovakyanın vesayet altı- ihdas etmi AKŞAM bulunuyor. Mesud tavşanlar Eğer avcılar olmasa, tavşanları yer yüzünün en bahtiyar hayvanları te Yikki ederdik. rularının üstüne Sıkı sıkı abanır, son- teması da gevşer. İlk giinler ana yav- | na alınması ve Slovakyanın zararına olarak Macarlara Karpatlar Rusya- sında verilen tavizler, keti bir sureti tesviyenin çerçevesini teşkil etmeğe kifayet edemiyor. Bünlar ancak bir başlangıçtan ibarettir. Ahval bü saf. hada durursa, Almanyanın Şarka doğru siyaseti, bir çıkmaz karşısında | kalacaktır. > Almanyanın hakiki hedefi, Kara denizde bir mâhreç temin edecek Yavru tavşanlar, analarının tüy- leri sayesinde sıcak yuvalarında bü- yürler, Tavşanlar kör ve tüysüz doğarlar, Ancak HM günlük olduktan sonra ha- vayla temas ederler. İl gün anâ tavşan, yavrularını tüylerle ısıtar, Yavrular büyüdükçe, analarının tüy ra biraz kalkar, daha sonra bir hava | olan Yakın Şarka tevessii imkânlarile deliği bırakır. Bu suretle tavşan yav- | bereber, Romanyanın toprak üstü ve şarkide ve İtalyanın şarki cenubide faaliyeti birbirine sıkı bir surette bağlı ve bütün safhaları evyelden çi- zilmiş olan tevsi siyaseti için ayni ehemmiyeti haizdir, Bu plânın kadrosuna göre Bohem- ya, Moravya ve Slovakya, Alman kuy- vetinin tamami inkişafı için Rumen servetlerine giden yollardır. Maca- ristan da bu siyaset için ancak bir merhaledir. Fakat, Almanyanın Drangnach Osten yani Şarka doğru siyasetinin serbesçe inkişafı için Macarların t4ş- Tiki meğnisi lâzımdır. Almanya, İtal- | yarın Tuna havzasında kalan yegâne şerikini kendi peykine almağa uğra- iyor. İtalya, Orta Avrupada mevzi- lerini terketliKlen OSohra mihverdö Şeriki önünde silik bir rol oynamağa mecbur kalıyor. ş Almanya, istiklâlinin harici zava- | hirini muhafaza etmekle beraber, Ma-| caristanı, siyaset, askerlik ve iktisad bakımından kendisine bağlamak isti- faatlerinin hengi taraftan olduğu seziyor ve kendisini sürüklemek is dikleri akıntıya mukavemet etme uğraşıyor. Budapeştede renlist zih yetler vardır. Fakat mukavemet İ kânları, coğrafya bakımından ve biati eşyadan bilmecburiye tah edilmiştir. Alman - Macar siyaseti, Ke ,Csaky'nin Salzburgda yaptığı konı mâlardan sonra ihtimal Ki, yeni kati bir safhaya girecektir. Alm mahafili, hakiki müzakereler ole ğunu inkâr ediyorlar ve B. Hitler görüşüldüğünü de tekzib ediyor! Fakat hadiselerin mahiyetinde danmak müşküldür. Almanya, Mâcaristana karşı sİy hâreketini kaba bir şekilde yapac *gibi görünmüyor. Budapeşte" hük metini tazyik için Macâr gurur izzeli nefsine daha az ağır geler başka çöröler vardır. Bunlar bek nen neliceleri vermedikleri takdir tarzı hareket değişecektir. ruları büyüdükçe, yuvalarının hara- reti de değişir, İlk günü yuvanın harareti 35 de- reçeğir. Bir hafta Sonra hararet 28 dereceye, yavruların dışarı çıkacak- ları güm de 25 dereceye iner, Paris ışığa ne sarfeder? 193B senesinde Paris şehri büyük umumi binaların tenvirine 736.124 İrank sartetmiştir, Zafer takının tenviri 104.328, Con- corde meydânınm 302-438, Operanın 40.112, Metro Dame'in 42.090, Champs - Elysöe köprüsünün 37,060, Pransız tiyatrosunun 41420, Galllo çeşmesinin. 10.000 franga mal olmuş- tur, Bunlara daha fak tefek bina ve meydanları da koyunca tenvirat mâs- rafı 736.124 frank ediyor. Bizim pa ramızla otuz altı bin sekiz yüz lira kadar bir şey eder. Paris şik şehri adını aldı, aldı amma, dev bir bütçe ile aldı. Berlin fıkraları İntransigeant gazetesi yazıyor: Mareşal Goering bir fabrikayı ge- #iyordu. Bu fabrika amelesi arasın- da hoş göremiyecekleri harekeller baş göstermişti. Fabrika direktörüne sordu: — Demek burada (disiplinsizlik var? — Yoktur ekselâns, — Doğru söyleyiniz, size göre ne Bira buhranı Inhisarlar idaresi, fazla fiatle satan bayiler hakkında tedbir aldı Şehrimizde bira buhranı olduğun. Gan, daha doğrusu İnhisar idaresi. | nin yaptığı tenzilâtı menfaallerine muhalif gören bazı bayilerin bir buk. ran ihdas etmeleri ihtimalinden sün bahsetmiştik. Belediye reis muavini B. Lütfi Ak- soy ile kaymakamlar kendi mıntaka- larındaki bütün gazino, birahane, hulâsa bira satan bütün yerleri tef- tiş ettiklerini, bira mevcut olup ol- madığını araştırdıklarını, neticede bu yerlerde bira buhranına delâlet edecek bir vaziyete tesadüf etmedik- lerini ileri sürüyorlar, Halbuki yap- tığımız tahkikata ve birçok karileri- mizin bize vaki olan şikâyetlerine ba- kılırsa ortada bir bira buhranı yar- dır. Bu buhranda bira bayilerinin bir hissesi de vardır. Bir muharririmiz, bazi bira bayilerini görerek niçin kâ- fi miktarda bira bulundurmadıkları. nı sormuş onlar da kendilerini mazur göstermek için şu bahaneyi ileri sür- müşlerdir: «— İnhisarlar jdaresi bize biranın şişesini 15 kuruştan vermektedir. Şişe başına kırk para kârileneli; yapabiliriz?» Dün de yazdığımız veçhile herha)- de, bu buhranı ortadan kaldıracak gali tedbirler almak gerektir, l kadar amele hallerinden şikâyet edi- i toprak altı servetleridir. Buna muva- İ Zi olarak “İtalya da Arnavutluktan hareket ederek "Adalar denizine ve İ şarki Akdenize varacaktır, | Hali hazirda Alman gayretlerinin Danzig üzerine tekâsüf ettirilmesi, İ İ mihver devletlerinin Avrupanın ce- Bubu şarki üzerindeki hegemonyayı aralarında taksim etmeğe matuf ge- | niş plânlarından feragat ettiklerine katiyen delâlet etmez. Bilâkis Berlin, ahvalin icabatına göre kâh kendi şe- riklerinden birini, kâh ötekini - ileri sürmekten ibaret olan çifte plânına devam ediyor, Almanyanın şimali | | i Macaristan üzerinden Romun; nırı islihgdal edilmekle olduğunu Ten Bükreş mahafili dikkatli dayri makta ve Ani hadiseler karşısında lınmamak için lâzım gelen tedbirl almaktadır. Kont Csaky Peşteye döndi Budapeşte 21 (A.A.) — Kont Csa dün akşam buraya gelmiştir. Baş kil kont Teleki, kont Csaky'yi hem derhal kabul etmiştir; Hariciye X ar, bu görüşmede Başvekile Alm ve İtalyan devlet adamlarile yapt: hususi mükâlemeleri hakkında ik hat vermiştir. yor. Macar memleketinin mihver sis- temine rapt ve ilhâkı... Formül, bu- dur. Vakıa istiklâllerine pek kıskanç olan Macarlar, Almanya ile mutlak bir ittifakın kendi memleketleri için ne İfade ettiğini bilmez değillerdir. Fakat Avusluryanın ilhakından ve Çeköslovakyanın imhasından sonra kendilerine ihdas edilen vaziyet pek zordur, Macaristan, - coğrafi “bakımdan mihver devletlerinin tamamile tahak- kümü altında bulunuyor. Onların ik- stisadi ve #iyasi yakınlıklarını çek- meğe mecburdur. Vakıa hakiki men- Üç fuara resmen iştirak ediyoruz GÜNÜN ANSİKLOPEDİS “izmir,, in İsmi Bir kadının mı, bir mahallenin mi isminden alınmadı yor” Mahallerine gönderilmek — Şey... Yüzde on. ET üzere 50 sandık mal ni pr kaçı gayri meşru emeller H 1 İn — Şey... Yalnız yüzde yirmi! — Yüzde kaçı partimize yazılıdır? Direktör göğsünü kabartarak ce vap verdi: — Yüzde yüzü yazılıdır ekseldns?, Viyana, Belgrad ve Selânik bey- nelmilel fuarlarına resmen iştiraki- miz kararlaştırılmıstır. Bu üç fuara gönderilecek eşya Ve nümuneler, ta- | mamen hasırlanmış © olduğundan mallar, muntazani denkler halinde bu işe seçilen komiserlerin riyasetin- deki heyetlerle ait oldukları fuarla- ra gönderilecektir. Her fuar için, muhtelif cins eşyayı havi 35, 50 san- dık hazırlanmışlar. Gönderilen mallar ile şimdiye ka- dar ihraç ettiğimiz ve badema ihraç edeceğimiz eşya nümuneleri, müsta- Kil Türk paviyonlarında teşhir edile- cektir, Ayrıca, kültür, inkılâp, ve tu- ristik hareketlerimizi, tarihi âsarı temsli eden eser ve maketler de ha- zırlanarak bu fuarlara gönderilmiş- tir. Ziyaretçilere, memleketimizdeki inkılâp hamlelerini, kadınlığın tekâ- mülünü ve tarihi eserleri gösterecek broşürler dağıtılacaktır. Serbes dövizle mübayaatta | bulunacak müesseseler İ Devlet (o dairelerile sermayesinde | Devletin iştiraki bulunan müessese. Gazino ve birahanelerin tarifeleri- ni inhisarlarca yapılan tenzilât his- betinde (o İndirmedikleri şikâyetine gelince Belediyece yapılan tetkikler. de tarifelerde tenzilât yapılıp yapıl- madığı araşlırılmış, omüzikli yerle rin tarifelerinde pek az tenzilât yap- tıkları görülmüştür. Meze İle bira satan yerlerin tarifo- lerinin tesbiti bazı müşkülât arzeyle- mektedir, Belediye bu müşkülâtı bertaraf et- mek ve tenzilâtı kati bir esasa bağ- lamak için bir formül tesbit etmeğe karar vermiştir. Bulunacak formülün | lerin serbes dövizle mübayaatta bu- bütün itiraz ve şikâyetleri ortadan | lunabilmeleri veya serbes döviz teah- kaldıracak mahiyette olacağı temin | hüdlerine girişmeleri için evvel emir- edilmektedir, de icra vekilleri heyeti kararının alın- Belediyenin bu formülü biran ev. | ması lâzım geleceği aksi takdirde vel tesbit etmesini ve halkın haklı | bu kayda riayet etmeyenlerin şiddet. şikâyetlerini önlemesini temenni ede. | Je mesul edilecekleri bir tamim İle riz bildirilmiştir. Ank inki vaziyet EŞ Ankara 21 (Telefonla) — İnhisar. | lunmaması veya layin edilen fiatler. lr Vekâleti, biranın şişesini 16 ku- | den yüksek bir flatle alınması zaru. ruşa İndirmesi üzerine bayilere eski | reti İle Karşılaşılmıştır. iskontayu vermemiştir. Bir kısım bak. | 5 İnhisarlar idaresi lâzım gelen ted- kal ve mağazalar bira satmamak yo. | birleri almıştır. Haber aldığıma göre, lunu tercih etmişler, bir kısmı da | Vekâlet, bu gibi bayilere İnhisar ida- soğutma karşılığı olarak şişesiz 17, | resinin diğer inhisar maddelerini de 18 kuruşa satmak yolunu tutmuşlar. | vermiyecektir. Bira fiatinin tenzili dır. kısa bir zamanda, istihlâki hisselli- Bu yüzden bağı yerlerde bira bu- | recek kadar arlmıştır, İ kenarında Fuarın açılması dolayısile İzmir kendine büyük bir alâka celbediyor. «Bu güzel şehrin bir Amazon - yani küdın şef - taralından tesis edildiği rivâyet olunur. İsmi de onunkinden bozma imiş. Bu kadın Ephes'i de ilhak etliği için İzmir, eskileree Ephes'in müstemlekesi (o sâanılmıştı. Lâkin Ephes'liler çok geçmeden Salyalılar tarafından kovuldular.» Garp menabil İzmirin menşeini böyle anlalırlarken, türkçe hayat Ansiklopedisi şu tarzda anlatıyor: «İzmir ve civarı bugünkü Avrupa medeniyetini doğuran eski (30900 sene evvel) parlak bir medeniyetin kıy: | metli eserlerile doludur. Bu tarihi yerler eski medeni milletlerin haâtıra- tını canlandıran bir müzeye benzer. Akdeniz tarafında Misir, Finike'ne | ise İzmir tarafları da £arih itibarile odur. En eski İzmir şehri şimdi bir kısmı dolmuş bulunan Mersinli koyu'nun ve Bornova eivarında Lelejler tarafından Kurulmuş bir yerdi. Selçuk (Ephes) tarafları da * bulunan İyonyalılar Lelejler miemleketine hücum ettiler. Kasab ellerine geçirdiler; shalişini dağıt lar. Ephes'in bir mahallesinin 6 olan Smym (yani İzmir) adını b raya verdiler ve yeni kasabayı im ederek büyüttüler, Bir müddet sonra, Milâddan ev 1015 tarihlerinde Balyalılar İzmire cum ile şehri zaptettilerse de ç geçmeden şehir yine İyonyalılar eline geçti. İlk İzmirin Kuruluşuna dair bi tarihlerin bıraktığı malümat bu k dârdır. Son zamanlarda Kemalpa İ kazasında bulunan eserlere bakar denebilir ki buraları Etllerin elin de kalmıştır. “ Böylelikle, «İzmir» isminin bir & dın isminden mi, bir mahalle İsmi den mi geldiği münazlünfihtir. Gg Azgın beygir Karagümrükte oturan Mehmed Otobüse asılmak isterken Şoför İbrahimin idaresindeki ot isminde biri, yoldan geçerken, Yusu- fun: beygirleri tarafından - çiflelen- miş, polis tarafından tedavi altına aldırılmıştır. Denize atlarken başı taşlara çarptı Şehremininde Çapada oturan Hil mi isminde on altı yağlarında bir genç, dün Küçüksu plâjında denize atlarken, başı taşa çarparak tehlikeli surette yaralanmış, tedavi edilmek üzere hastaneye kaldırılmıştır. 120 öksüz çocuk sünnet ettirildi Galata Çocuk Esirgeme Kolu tara» fından 120 öksüz çocuk sünnet etti- rilmiş. kendilerine çamaşır ve hedi- yeler de verilmiştir. .büs, dün Yakacıktan Kartala ge mekte iken, çimento fabrikasında | Necatinin oğlu altı yaşlarında Cer isminde bir çocuk otobüse asılme istemiş, muvaffak olamayarak dü müş ve yaralanmıştır, Yarâli çocuk zabıta tarafında Nümune hastanesine kaldırılmış, $ för hakkında kanuni takibata gı şilmişştir. Motosıklet ile taksi çarpıştılar Yani isminde bir genç, İdaresind ki motosikletle Büyükdereden Şişli; gelmekte iken, mukabil istikameli ilerliyen şoför Cevadın o kullarıdı otomobille çarpışmış, Yani muhtel yerlerinden yaralandığı cihetle ha taneye kaldırılmıştır,
