22 Haziran 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

—22 Haziran 1939 .AKŞAMDAN AKŞAMA : Türk alfabesi tadil edilemez! “Yeni Sabah gazetesinin birinci sa- ilesinde «Türk alfabesinin ıslahı et- Mlinda,..» serlâvhasile çift sütun bir Yazı çıktı, Maarif kütüphanesinin 8a- İ B, Naci Kasım, ismi geçen güze- in muharririle bir mülâkatta bu- uş. Alfabemizde büyük bir deği- yapılması iddiasını yürütüyor. Bsas olarak Arap harflerini alıyor. Teklitinin mahiyetini tebarüz ettirmek «has, «hi», «hes, odalı, ezel», adat, “5 Eibi harflerin muadillerini ihya et Mek istediğini söyliyeyim. O harfler ki, Şayet 1928 inkılâbı olmasaydı da Wiki yazımızda bir ıslahat yapsaydık, ini topyekün kaldırmamız icab di. Zira türkçe için öyle lüzum- Pei telâffuzumuza öyle aykırı işaret. li, Tabiidir ki böyle bir teklifi, mâna- MZ, yersiz buluyoruz. Atatürkün Türk Milletine hediye ettiği harfler bütün İiyacımıza kâfidir; ilerisi için de fi gelecektir. Yeni Sabah refikimiz «Maarif Ve- kiletinin Türk alfabesini tadil etmek- olduğunu yazıyor. Bu haberin de > #slını tedkike ihtiyaç görmeksizin - halde yanlış olacağında musırrız. n - Âli Yücel'den ve arkadaşla» "dan böyle bir şey sadır olmaz. Yapılacak neler var, neler! Gramer, diksiyon, tügatler, ansiklopedi, ilh... , maarifimizi de, tâbilerimizi “e, münevverlerimizi de nesillerce iş- Kal edecek muazzam faaliyetlerdir... Uğraşmak hevesimiz varsa, onlara met edelim... b : i : ' |a m. B, Kasımın teklif ettiği harfler Bir an tasavvur edin ki, maazallah harfleri gafletle kabul etmiş ola- kin: On buçuk senedir basılan bütün pliar hiçe gidecek; okumağı öğre- Menierde ve tâbilerde bir itimadsızlık l olacak; yazımız beynelmilel aile- den ayrılıp bir nevi ermenice, gürcü- © manzarası arzedecek; tekmil insa- hiyet için müşterek olan teknikten ar- istifade edemiyeceğiz. Meselâ şim- “i Paristen İstanbula türkçe telgrat $ekebilirken, bu acaibatla çekemiye- “eğin. Türk camiasının şurasında burs- Mhda damağı Oharekete getire tek «hi» telâffuz edenler buluna bilir, Lâkin kültür türkçesinde yalnız *h» mevcuttur, Evet odomuz» a, «de Biz» e, edonğuz», edenğiz» diyenler de Var, Onlar için de bir «nğ» harfi mi kad edelim? Barı Giritli ve Yanyalı irkler «c» yerine «öz» diyebilirler; Karadenizliler «çe yi «ts» okur. lâr; ih... Bunların her biri için ayrı yaratmağa kalkarsak, türkçe ne. döner? eN Her kültürün bir merkezi vardır. rkçenin de koskoca bir tarih imti- ımca merkezi hasıl oldu. Ses mah- Yeçlerimizi Atatürk alfabesi aliyyülâlâ 9lârak tesbit ediyor, Bu mevzu üze- tinde fazin durulması bile vakit kay« mektir, (Diğer mahzurları ber. tarafı) Bugünkü günde hiçbir medeni dil türkçe kadar mükemmel bir derecede “Onuşmayı zaptedememektedir. Nok- bunda değil, başka cihetler- de! Onları telâfi edelim. ŞEHİR HABERLERİ istimlâk kanunu Bir komisyon binalara kıymet takdir edecek Belediye yapı ve yollar kanunile istimlâk'kanununun tadili etrafında birer proje hazırlamış ve bunları Da- hiliye Vekâletine vermişti, Yapı ve yollar kanununda yapıla- cak tadilât çok esaslı ve şümullü ol- duğu içi bunun hakkındaki kanun lâyihasının Meclise verilmesi, Mecli- sin Teşrinisani toplantısına bırakıl. mıştır, İstimlâk kanununa gelince: Bu ke- nunun tebligata ve kıymet takdirine dair maddelerinin tadili hakkındaki kanun lâyihası Meclise verilmiştir. Yeni şekle göre istimlâk edilecek bir binanın mal sahiplerine tebligat, hukuk usulü muhakemeleri kanu- nuna göre yapılacak, mal sahipleri polis tarafından aranıp adresleri bu- lunmadığı takdirde tebligat gazele- | lerle olacaktır. Bundan başka istimlâk edilecek bi- nanın takdiri kıymet usulü de değiş- | tirilecektir. Şimdiye kadar bir gayri menkule konan kıymet, gayri safi ira- dın on misli idi. Şimdi teklif edilen maddeye göre bu on misli usulü kal- dırılacak istimlâk edilecek binaya bir komisyon marifetile kıymet tak- dir edilecek, bu kıymet, mai sahibi ta- rafından kabul edilmezse o zaman is- timlâk bedeli yüzde yirmi fazlasile bankaya yatırılacak ve istimlâk mu- amelesine hemen başlanacaktır. Belediye, istimlâk edilecek sahayı tarla kaldesinş tevfikan istimlâk et- mek istiyordu. Halbuki Vekâlet, is- timlâk edilecek sahada açılacak yol- ların, etrafında muayyen birer saha- ya göre istimlâkini kabul etmektedir. Deniz bayramında spor hareketleri Hakem ve böyetleri tesbit edildi 1 Temmuz kabotaj bayramında deniz sporları da yapılacağını yaz- mıştık, Deniz sporları, yalnız kürek yarışlarına inhisar edecek, yüzme müsabakası yapılmıyacaktır. Bu sene, yarış heyeti umumi reisi Şükrü Okan'dır. Hakem heyeti ise şu şekilde tertib edilmiştir: Neniz kumandanı Mehmed Ülper, bayan Nevin Cem, Said Salâhaddin, Şazi Tezcan, Rıza Sueri, Sıtkı, Reşad Sungur, İzzeddin Gezer, Rifat. Jüri heyeti ise şu zevattan mü- rekkeptir: İbrahim Kemal Boybora, Rauft Manyaslı, Yusuf Ziya Kalafatoğlu, Hâmid Saracoğlu ve İstabul bölgesi reisi Fethi Tahsin, Vali ve Belediye Reisi Yalovadan geldi Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar, dün sabah Yalovadan şehiri. mize gelmiştir. Vali dün sular fdare- sine giderek İstanbulun su işlerile Karilerimizin mektupları Orta tahsilliler ve barem Barem kanunu münasebetile ekser muhitlerde münakaşa mevzuu oldu- Bu için duyduğum biş ciheti yazmak istiyorum. Yeni barem kanununun neşrinden sor& orta tahsili müteakih 2 sene mes- lek tahsili yapanlar şu dereceye, 4 se- ne meslek tahsili yapanlar bu dere- ceye alınırlar deniyor, Bu kanunun neşrinden evvel - me- selâ arkadaşım gibi bir zat - orta tah- silden sonra dört sene meslek tahsili yapmış; 20 lira maaşla memuriyele girmiş, Üç sene bu derecede çalıştık- tan sonra yirmi iki liraya terfi elmiş 3 sene de bu derecede çalıştıktan son- ra 25 lira almış nihayet bugün 30 lira aliyor, Şimdiki kanuna göre ayni eysafta- ki memur, yirmi beş lira alacak; dört sene sonra otuz İlra alacak. Ne kadar büyük bir fark! Diğerinin on sene çalıştıktan sonra aldığı maaşı kendi- #inden altı sene kıdemsiz olan alabi- h Bu on senelik memurun kaba- hali edir? Millete ön sene hizmet et- miş olması mı? Bana kalırsa gerek bu kânun ve gerek vekâletlerin kendi teşkilâtı için yapacakları Teşkilât ve vazifeler» kanunlarında hadis olabilecek böyle vaziyetler için birer muvakkat madde köyarak «Bu kanunun neşrinden şu kadar sene evvel memuriyete alınmış olanlar mağduriyetlerine mahal kal- mamak üzere şimdiki deretelerinde kazanmış olduklari kıdem ve haklara halel gelmemek üzere birer derece terfi ettirilirler. denilerek indemli memurların şevk ve çalışmalarının kırılmasına mani olunmalıdır. 1 G. ve Aşk yüzünden Bir kadın, kendisinden ayrı- lan dostunu yaraladı Beraber yaşadığı Yaşar jiletle yaralayan Bahtiyar adındaki kadın dün adliyeye teslim edilmiştir. Tah- kikat evrakına nazaran Yaşarla Bah- tiyar adındaki Arap kadını uzun müddet beraber yaşamışlar ve bun- dan iki buçuk ay kadar evvel Yaşar, Bahtiyarı bırakıp ayrılmıştır. Yaşarı çok seven Bahtiyar tekrar birleşmek için taptığı teşebbüslerde muvaffak olamamıştır, Evvelki ak- şam Yaşar bir ahbabına misafirliğe gitaniştir. Bahliyar gizlice Yaşarın evine gidip pencereden odasına gir- miş ve karyolanın alına saklanmış- tir. Gece geç vakit eve gelen Yaşar odasına girince Bahtiyar birdenbire saklandığı yerden çıkarak oYaşarın üzerine atılmış ve kendisini göğsü- nün sol tarafından yaralamıştır, Vakayı müteakip yakalanan Bah- tiyar dün adliyeye getirilmiş ve cür- mü meşhut mahkemesine teslim edilmiştir. Maznun Bahtiyar adliyede verdi- ği Hadede: — Yaşarı çok seviyordum. Beni b rakıp gitti. Kendisine müteaddit de- falar yalvardığım halde barışmadı. Ben de intikam almağa karar ver- dim, Fakat Yaşarın odasına ben giz- Hece girmedim. Yaşar kendisi beni evine götürdü ve orada ben de onu Mmbayı söndürüp elimi tutuyor ve in cevabını veriyor! Çabuk giri. kinik e HÂL isin dank — Aklınında bir mal hazırladınız "İ mu bay Amca?... B.A, — Evet, hazırladımi.,, ai Yeni tiyatro Tepebaşında bar yapmaktan “7: vaz geçildi Tepebaşı bahçesindeki eski Garden barın yıklırılmasına devam. ediliyor. Prost plânına göre Asri sinemanın ye- rinde bir Şehir tiyatroğu, bir de bar inşa edilecekti. Fakat bahçede hem tiyatro, hem de geniş bir bar binası yapılmasına imkân görülmediğinden barın İnşasından vazgeçilecek ve yal- nız tiyatro binası yapılacaktır. Bah- çe de ona göre tanzim edilecektir. Tiyatronun plânı şehircilik müte- hassısı B, Prost'un direktifi dahilin- de belediye imar müdürlüğü mimar- larından bayan Leman tarafından hazırlanmaktadır. Denizyolları ve limanlar: Deinzyolları ve Limanları teşkilât hazırlıklarına devam edilmektedir. Dün de, denizyolları umum müdürü B, İbrahim Kemal ve limanlar umum müdürü B. Raufi Manyaslının da iş- | tirakile bir toplantı yapılmış ve şim- diye kadar yapılan hazırlıklar görü- şülmüştür. 2 Denizyolları idaresine verilecek te- sisat devralınmaktadır. Denizbank- | taki denizyolları servisleri, Tophane. deki eski denizyolları binasına, Top- hanedeki gemi kurtarma şirketi de şimdiki Denizbank binasının beşinci katına nakledilecektir. Limanlar u- mum müdürlüğü Denizbank bina- $ında kâlacaktır. Yeni teşkilât kanu- nu Mecliste kabul edildikten sonra yeni kadro ilân edileçektir, Araba devrildi Hasan isminde bir sürücünün ida- resindeki yük arabası dün Gümüşsuyu yokuşunda devrilmiş, arabada bulu- nan İdris İsminde biri yaralanmıştır. Tavuk yüzünden çıkan kavga Osmanı yaralıyan Hamdi on iki sene hapis yatacak Çengelköy civarında bir tavuk me- selesinden çıkan kavga yüzünden Osman adında birini öldürmek kas- dile yaralamaktan maznun Hamdi ve Ahmed adlarında iki kardeşin muhakemeleri dün ağır ceza mah- kemesinde yapılmıştır, Muhakeme sonunda, bunlardan Ahmedin gündüz tavuk meselesin. den Osmanla kavga ettiği ve akşam üzeri de vakayı ağabeysi Hamdiye anlattığı, bundan hiddetlenen Ham- dinin de tedarik ettiği bir bıçakla Osmanı göğsünden ve vücudunun diğer iki yerinden öldürmek maksa- dile yaraladığı ve etraftan yetişenler araya girdikleri cihetle Osmanı öl düremediği sabit olmuştur. Hamdinin katil kasdile yaralamak suçu tam teşebbüs halinde kaldığın- dan on iki sene müddetle ağir hap- sine karar verilmiştir. Kardeşi Ah- med ise kavgaya sebebiyet vererek vakaya iştirak ettiğinden on üç gün hapse mahküm olmuştur. Mahküm kardeşler ayrıca Osmana elli lira da manevi tazminat vereceklerdir, Iktisadi meseleler İstanbulun ticaret merkezi İstanbulda, piyasa merkezi, bir ti. caret sitesi, ticaret sokağı diye muay. yen bir yer yoktur. Birkaç sene evvel, Bahçekapı civarı, bir ticaret sitesi ha- line giriyordu, gümrükler, liman şir. keti, kambiyo borsası ve buna bağlı bankerler ve diğer mali müesseseler hep ayni yerde toplanmıştı. Bu yüz den Galata eski ticaret mevkiini kay- betmişti. Fakat son zamanlarda, Bah. çekapıdaki Oo müesseselerin mikdarı azalmıştır. Gene Galala semti ehemmiyet ka- sanmaktadır. Böyle olduğu halde, ti. caret borsası gene Bahçekapıdadır. Halbuki bütün buğday ve un tacirle- rile un fabrikalarının satış ve idare teşkilâtı, Galata tarafındadır. Diğer taraftan, manifatura, zahire tacirleri Sultanhamamı, Asmaaltı ci. varında toplanmşıtır. Halbuki bu mal- lara aid gümrük ve nakliye muamelâ. tı Galata tarafındadır. Hasılı işin mevcud olduğu yerde, borsa, güm. rük, banka gibi müesseseler yoktur, Bu müesseselerin bulunduğu semt. lerde, işler pek azdır. Acaba bütün ticari müesseselerin bankaların borsaların bir araya top- lanması bu suretle bir ticaret sitesi vücüde getirmek kabil değil midir? Bugünkü şeraite göre, un ve buğday tacirleri, Galatada oturup, Bahçeka. pıda borsa muamelesi takib ettikleri için zorluk çekiyorlar. Diğer taraftan, zahire ve manifatura tacirleri de, Ga- lata ile sıkı münasebettedirler, Çün- kü gümrük ve liman muameleleri hep Galatada toplanmıştır. Bu yüzden ticarethane sahipleri, gerek Galatada ve gerek Bahçekapı- da iki yazıhane kullanmakta, veya. hud her iki taraf arasında irtibatı temin etmek için fazla adam kullan. mak suretile daha ziyade sarfetmek. tedirler, Neticede ticari muamelât ve sirkülâsyon, müşkilâta uğramakta. dır, Halbuki işlerin daha kolay ve da- ha rahat ve az masrafla yapılmasın düşünmek ve buna göre tedbirler it- tihaz etmek zamanı gelmiştir. Şehrin plânlarının yapıldığı bir sı. rada, ticaret sitesi meselesini tekrar düşünmeliyiz, Anlaşılıyor ki Galata, Bahçekapı, Asmaaltı diye üç ticaret piyasası da yaşıyacaktır. Çünkü şeh. rin coğrafi vaziyeti dolayısile, Galata ve Bahçekapıyı da ihmal etmemek ve- yahud ikisinden birini tercih etme mek lâzım... Bu vaziyet karşısında Galatada ve Bahçekapıda tüccarın işlerini kolaylaştırmak için umumi hizmet müesseselerini arttırmak icab eder. Hüseyin Avni s..ena000ea #08 ANEEEEEEEEE ENA SeANAEATETEE e Belediye Reis muavini say- fiye yerlerinde teftiş yaptı Belediye Reis muavinlerinden B, Lütfi Aksoy dün şehrimizdeki say- fiye yerlerini gezmiş ve eğlence yer- lerindeki tarifeleri, temizlikleri teftiş etmiş, gördüğü noksanlar etralında bazı cezalar yazmıştır. Adalarda 51 araba bulunacak Belediye iktisad müdürlüğü Bü- yükadadaki arabaları tahdid etmeğe karar vermişti. Fakat adalar kay- makam vekili B. Kemal adalarda kırk şu kadar arabanın kâfi gelmiye- ceğini nazarı dikkate alarak adadaki araba sayısını öl olarak tahdid et- miştir. B.A, Nafile, cevap veremedi!. — Nasıl vertmes canım?.. Mutlaka sep bir muziplik yaptın bay Amca, Sual gor. madın!., B. A. — Sordum bayan; «Süt fabrikagi ne saman aşılacak?» diye sordüml,, v