22 Haziran 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

H gerek, hâkimlerin ne kadar güç tey ik m 22 Haziran 1939 AKŞAM - Sahife 19 “Baş tarafı 1 inci sahifede) ” «Belediyelere veya hükümete inti- İallerinden evvel bu müesseselerde İstihdam edilmiş olan memurların Mesbuk olan hizmetlerinin mazarı iti- alınması da tabii görülerek lâ- Yihanın muvakkat birinci maddesi- M€ bu yolda bir fıkra eklenmiştir.» Mazbatada, Kütahya mebusu Re- “*) Pekerin, hizmete alınışlarında Maaş ile girebilecekleri derecenin bir Üst derecesine alınmaları esası kabul *dildiğine göre, ileride bunlara teka- Âd hakkı mevzuubahis olursa, bü mebdelnin ancak bu hakkı İtmin edecek kanunun, yani Barem Kanununun mebdeinden itibar edli- Mesi yolundaki teklifi, kanunda esa- #h mündemiç olduğundan, bu hu- Susta fıkra ilâvesine lüzum görülme- diği tasrih edilmekte idi. Bu tekliflerin huk “ettiği Maddeler reye ko- Yulmuştur. Bun- lan Barem kür Dünu ile kaldırı. ve nükümleri Mahfuz tutulan unları güste- ten 25 inci mad- “e münasebetile du mebusu Ah- Med İhsan Tok- Göz söz plarık iştir ki: /iraat enstitüsü ve Üniversite “çentlerinin hakları mahfuz tutul “hğu halde, Siyasal Bilgiler ckulu Unutulmuştur. Bunun da Sâvesini | rim, Maddeler veye konulmuş ve Ahmed İhsan Tokgözün bu teklifi de nazarı “ikkate anarak kabul edilmiştir. Hâkimlerin terfii Kastamonu mebusu Abidin Binka- Ya, Hâkimler kanununa ve hâkimle- th terfi müddetlerine temas ederek imler hakkındaki terfi müddetle. Hin mahfuz tutulmasını istemiş ve mevzu etrafında uzun uzadıya İza- dat vermiştir. Ayni mevzu üzerinde “aha bazı hatipler söz almışlardır. Bunun üzerine kürsüye gelen Ad. İiye Vekâleti vekili ve Gümrük, İnhi. Mirlar Vekili Trabzon mebusu Raif deniz demiştir ki: >— Bu kanun, Hâkimler kanununun Meriyette kalacağını tesbit etmekte Hâkimler kanunu hükümleri Mahfuz olduğuna göre, bu kanın Ktıktan sonra, bir Teşkilât kanunu “emek olan Hâkimler kanununda da bâzı değişiklikler yapılması icab ede- Sektir. Meselâ: Orada 45 liralık ve 55 &lik hâkimlikler vardır. Halbuki, kanun 45, 50 liralık dereceleri kal- ıştır. Bu tadliğtı yaparak Hükim- ler kanununu yeni kanunun ahengi- Ne uydurmak için Vekâletçe bir lâyi- da hazırlanmıştır. Yüksek huzurunu. arzedilecektir. O Jâyihada arkadas Mızın söyledikleri sözleri temin ede- “ek maddeler, icab ederse konacâk- » Binaenaleyh sadece bir tevhid ve il kanunu olan bu Kanunda di- ber teşkilât kanununa ait olmasi Jâ- gelen hükümler konulması mü- ik değildir. Arkadaşımızın endişe- * 3 senelik müddetin ikmalinden son- in terfilni temin etmektir. Sene nihayetinde terfii temin etmek yin bazı formalite veya idari usüller- pi müddet geçilmesin Bükü için icab ederse yeni lâyihaya Di ümler koyacağız, müsterih olsun- hş astamou mebusu B. Abidin Bin- “Ya tekrar söz aldı; >> Bu kânun, dedi, hâkimlerin İki İk terfi bekleme müddetini üç se- Üği © çikârıyor, Buna bir müeyyide Ve edilmelidir. B. Abidin Binkaya şimdiye kadar ğe hakiki terfi müddetleri- kaş © ermediği söyledi, bu husus- ei anlatarak bir takrir Refik Şevket İnce, B. Abidin Bin- Yanın mütalâatına iştirak ettiğini Vliyerek; Ben bu hususta daha ileri gide- “eğim, z ağ Hâkimlerin terfi usullerinin eyi * meslekler erbabının terfi usul kıyas edilemiyeceğini işaret anlattı ve hâkimler ka- diyorlar, | nunu hükümlerinin bu: kanunda Recep Peker, maddenin diğer fık- | kanunu hükümlerinden neden istisna mahfuz tutulmasını istiyen bir takrir verdi. Takrir reye konularak kabul edildi, Bunun Üzerine B. Abidin Bin- kaya takririni geri aldı. Barem kanununa bağlı teşkilât kin ne suretle verileceğini gösteren birine muvakkat madde bilâ münâ- kaşa kabul edildi. İkinci muvakkat madde İkinci muvakkat maddenin müza- keresi üç saatten fazlâ sürdüğü hak de bitirilememiştir. Bu madde şöy- ledir: A — Halen ücretle müstahdem olanlar rın tahsil derecelerine ve bu kanuna tabi dairelerle aylık ve ücretleri kanunla tes- bit olunan müesseselerde ücret ve maaşla geçen müddetlerin mecmuuna güre 15 ve 20 yıllık hizmet kaydı olmaksızın 1452 sanlı İ kanunun esasları ve bu kanunun 1i inci maddesideki ölçü dahilinde ücretleri tesbit edilir. Şu kadar Ki, bunlar meyanında bu kanunun neşri tarihinde müstahdem olan- lardan hizmet müddetleri 3 seneye kadar olanların 1, üç seneden fazla olanların 2 yukarı dereceye getirilmeleri caizdir. An- cak bu dereceler terfi ve tahvillerde mük- teseb hak taşkil etmez. Bu hükümlere göre ücretleri tesbit edi- leceklerin alacakları ücret halen ai- makta oldukları ücret mikdarını geçmez ve yu gibilerin almakla oldukları ücretler birinci maddede yazılı aylık tutarlarından birine #ynen tetabuk ediyorsa o dereceye ve etmiyorsa halen almakta olduğu Üc- retle buna en yakın alt dereceye dahil sayılır, İnhizarlar umum müdürlüğü Kadrosu- İ ma dalsil olup ta bu kanunun meşri tari- hide müstahdem olanlar hâlen almak- te oldukları ücretleri muhnfaz ederler. B — (A) bendi mwelbince geceleri tes- bit edileceklerin dahil olacakları dere- celer tutarı ile almakta oldukları aylıklar arasındaki fark «memurun aylığından her ay 25 de biri indirilmek suretile 25 «yda izle edilir. Ancek, memurların talebi üzerine bu farkın daha evvel de izalesi caizdir. Bu farkın <İzalesine göre bu gibilere, muvakkat tazminat verilmez.» Ecnebi ve ekalliyet mektep- lerindeki muallimler Bu madde üzerinde ilk söz alan Bitlis mebusu Süreyya Öğeveren ta yin ve murakabeleri devlete ait mü- esseselerde çalışan ve meselâ, ecnebi ve ekalliyet mekteplerinde türkçe, tarih, coğrafya okutan muailimlerin ücretlerinin de bu kanunda yeri ol- masını istedi ve bunun için bir tak- ! rir verdi. Kanunun memurlar üzerin- deki akisleri Kütahya mebu- sü Recep Peker: — Şimdiye ka- dar uzun şikâyet, hatta ıztirap mev- zuu olan mesele- lerin hepsini top- yekün yeni bir şökle irca edecek olan madde şim- di müzakere €t- tiğimiz maddedir, — Recep Peker bu maddenin ar- zettiği psikolojik hususiyetlerin vas kıfane bir tahlilini yaptıktan sonra bu kanunun memurlar üzerindeki akislerini kaydetti. Bu akislerin men- 4i tarafları olduğuna da işaret ederek dedi ki. -— Ben, mebusluktan daha şerefli olan bir Türk vatandaşı sıfatile, bu kanunun böyle çıkışından dolayı sevi- nenler arasındayım. İşin nazari ve rejime dokunur taraf ve şeklini arzede- ceğim. Bizim rejimimiz malümdur. Derin ve hakiki mânasında biz, bir halkçı rejim tatbik ediyoruz. 1... Rejim bakımından bilhassa bu kanun, bunda sonra fayda vere. tek olan ve bundan sonrayı tashih eden maddelerile tabii iyi bir şeydir. Benim bâşlıca itiraz ettiğim nokta- lardan biri, ücretlilerin tekaütlükle. ridir. Mütekait ve ücretli bir valan- daş nevima iki şahsiyet oluyor. Mü- tekait meslek, hayatında tabi olduğu kanuna göre bir takım terfiler almış, tekaüt olmuş. Yeniden gelmiş; ce. retli olarak bir vazifeye alınmış. Bu | Yazgan; vazifeyi abrken, ikinci bir şahış ola ! rak işe başlıyor, Bu, mülekaitler le- hine, Sexat Devlet aleyhine büyük ve üğir bir fark teşkil ediyor. (Doğru ralarını tahlil ettikten sonra, İnhi- sarlar için, maddeye İstisna tezam- mün eden bir fıkra ilâve edildiğine nazarı dikkati celbetli ve üç tekrir verdi, - Müstakil grupun teklifi Müstakil grup âzasında B. Fuad Sirmen: — Bir noktanın da nazarı itibara alınmasını rica ediyoruz. Bu nokta vaziyeti itibarile yükseklik yoksa, on- lardan aynca bir tenzilât yaparak kendilerini sıkıntılı bir vâziyete dü- şürmeği doğru bulmuyoruz. Bu iti barla ücret almakta olanların ak dıkları ücret miktarı 210 lirayı geç- miyorsa, bunlardan tenzilât yapılma- 8ına taraftar değiliz. 'B. Fuad Sirmen bir takrir verdi. B. Recep Peker tekrar söz aldı. B. Fuad Sirmenin noktai nazarına İşti- rak etmediğini söyliyerek dedi ki: — Milletin bu vaziyetten duyduğu ağır bir sıkıntı var. Biz millet vekille- rinin tedavi edeceğimiz bu büyük $i- kıntıdır. Fuad Sirmen arkadaşımın teklifleri bu kanunun tedvinine esas olan ana fikirlere'muarızdır. Askerlikte geçen müddet Çanakkale mebusu B, Ziya Gevher Etili, Umum ve İstiklâl harplerine İş- tirak ederek yüksek tahsillerini ik- mal etmemiş olân meniurların vazi- yetinden bahsetti ve bunların orduda geçen hizmetlerinin tanınmasını is tedi. B. Ziya Gevher Etili, sözlerini geniş- leterek, askerlikte geçen hayatın âm- me hizmetinden sayılmasını ve terfi- de hesaba katılmasını istedi. Bundan sonra reis, 20 dakika müd- | detle celseyi tatil etti. İkinci velse açı. | nca, söz alan Kocaeli mebusu İbra- him Dıblan, Beden terbiyesi umum | müdürlüğünün bu madde şümülüne girip girmiyeceğini sordu. Refik Şevket İnce, maddenin çok ağdalı bir Hsanla yazıldığını söyledi. Bazı ibare tashihleri yapılmasını iste- di. Ziya Gevher Etilinin noktai naza- rına iştirak ettiğini beyan ederek, Recep Pekerin bir fikrine iştirak et- mediğini söyledi ve dedi ki: — Bu, Barem kanununun çıkması dolayısile vekâlette veya müessesatta vukubulan muhacereti menetmek için kanuna bir hüküm konulmasıdır. Hu- susi bir tesire kapılarak yapılmış haksızlıklar varsa bunlar ferden fer- da teshih edilmeliğir. Samsun mebusu general Ahmed — Haksızlık varsa bozalım. Refik İnce sözüne devamla: — Eğer bakikaten böyle haksizlık- | lar olmuş ise bunların her zaman ar&- nılabileceğini, bu hususta istihzaha kadar gidilebileceğini ve alâkadarla- rin muhakeme altına bile almacağını söyledi. Hakkı Kılıç, müstahak olmadığı halde Baremin yüksek derecesinden maaş alanlar hakkında yapılacak tasfiyenin ilk kâlemde yapılmasını Denizli mebu- su B. Mazhar Mü- fid Kansu yak nız yüksex dere- ceye yükseltilen- lerin değil, yük- seltenlerin de ce- za görmesinin ye- rinde ( olacağını Barkın, Ziya Gev- herini noktai na- $ zarını Oomüdafaa ederek dedi ki: — Mensubini ile müftehir bulun- duğum müstakil grupun fikri kabul olunmadığı takdirde hiç olmazsa Zi- ya Gevher arkadaşımın mütalessının kabul edilmesini rica ediyorum. Recep Peker tekrar söz aldı. Ya- pılmış bütün isabetli ve isabetsiz iş- lerden tek mesul makâm varsaoda Büyük Millet Meclisinin ölük Id gegdeeğini söyledi. Recep Pekerden sonra, Fugd Sir- men, Galip Pekel, Ziya Gevher Etili tekrar söz aldılar. Ziya Gevher Eti- Ji, inhisarlar gibi memurlarının n edildiğini sordu. Fuad Sirmen ile Recep Pe- ker arasında münakaşa Recep Pekerle müstakil grup idare | heyeti azasından Fuad Sirmen ara- sında münakaşa oldu, Fund Sirmen grupun hoktal nazarını izah ederek dedi ki: — Recep Peker arkadaşımız ben- denizin mütaleatıma karşı bezi hu- susatı mevzuubahs ettiler, Yeni te- şekkül etmiş olan müstakil grupun muvaffakiyetini ilk günlerde haelel- dar etmemek için, tenkitlerimi ha- #if yaptım. dediler. B. Fund Sirmen, tenkidin hafif veya kuvvetli olmasının olsa olsa söyleyiş farkından ibaret olacağını iâve ettikten sonra takriri hakkım- da izahat verdi. - Recep Peker, Fuad Sirmene cevab verdi, f İnhisarlar memurlari Bundan sonra , “7771 “Tunçeli mebusu MN B. Mithat Yenel Kii söz aldı. Müza- © kere edilen mü- vakkat * madde içinde inhisarla- ra taallukeden fıkranın taptığı tesirleri kaydetti ve bunun yerin- de olmadığını söydi. o İnhisar- lar memurları nın iki defa tensika tabi tululduğu- nu? eğer bu kanunla tensike tekrar tabi tutulursa bu idarenin yürüme- sine tesir edeceğini uzun uzadıya an- lattı, Müteakiben . İrhisarlar Vekili B. Raif Karadeniz söz alarak dedi ki: — Bu kanunun zaten ismi teadük dür. Müvazeneyi temin eden bir ka- nundur, Niçin inhisar memurları bu hükümden istisna ediliyor? Bundan evvel istima ettiğimiz bir çok daire memurları vârdır. Meselâ, devlet demiryollarını kâmilen istisna ettik, Ziraat enstilülerini, üniversi- teyi, filirmonik orkestrayı, rasad- haneyi ve daha bir çok müesseseleri istisna ettik. Bunların hepsinin se- bebleri ne ise inhisarlarda çalışan vatandaşların istisna (edilmelerinin sebebi de aynidir. Hattâ bir az fazla- dır, Müsaade ediniz size bir cedvel okuyayım. B. Raif Karadeniz inhisarlar me- murlarının mikdarını ve derecelerini gösteren bir cedvel okuduktan sonra dedi ki: — İnhisarlar idaresinde çalışan 3400 vatandaş bu maaşları alahilmek için 931 de bir defa 932 de bir defa ve 933 de de bir defa tasfiyeye tabi tutulmuşlardır. Memurlar mütema- diyen tasfiye edildikçe onlarda One çalışma zevki ve ne de çalışma şevki kalır. B. Ralf Karadeniz sözlerini inhisar memurlarının bu kânun hüxtimleri haricinde bırakılmasını temenni ede- rek bitirdi. Takrirler Bundan sonra bütçe encümeni r&- is vekili B, Faik Baysal kürsüye ge- lerek hatiplere cevap verdi, Ve tak- rirler reye kondu. Bu takrirlerden birincisi şöyle idi: 4#Bu kanunun neşri tarihinde hüiz- met müddetleri 3 seneye kadar olar. ların iki yukarı dereceye getirilme. leri hakkındaki hükmün tayyile bu- nun yerine (kanunun neşri tarihinde hizmet müddetleri üç seneden fazla olanların bir yukarı dereceye getirii- meleri) ofikrasının ilâvesini teklif ederim. Recep Peker.» Takrir reye konuldu ve kabul edil- di, İkinci takrir de şudur: «Ücretlerin yeni derecelerinin tes- biti için yapılacak hesaplarda esas tutulacak vaziyetin son aylarda alın- mış haksız dereceleri (karşılayacak bir fikranın ilâve edilmesini teklif ederim?“ i — Recep Pekerin bu takriri †Ka- bul edildi, Üçüncü takrir de yine Re- cep Pekerin idi ve şöyle idi: Muş mebusu Hakkı Kılıçoğlunun, ücretlerin tesbitine esas olan müddet- Barem kanununun müzake resi tekaid olanların vaziyetlerinin düzel. tilmesi için encümene havalesini tek- Mİ ederim.» N ,Muş mebusu Hakkı Kılıçoğlunun, yıllarca devam etmiş olan mi sürüp gitmemesi için, maaş fazlaları- nin her ay muayyen bir miktar indi.” rilmek suretile değil, defaten kesile- rek, adaletin yerine getirilmesi şek- Mnde olan takriri ile Müstakil grup âzasından Rize mebusu Fuad 8irme- nin, ücretleri 210 liraya kadar olan- ların aylıklarından tenzilât yapılma. ması hakkındaki takrirleri reye ko- nuldu, Fakat, kabul edilmedi, Bitlis mebusu Süreyya Örgeevrenin ekalliyet mekteplerinde çalışan mual- dimlerin ücretlerinin de bu kanunla tesbit edilmesini temin için kanuna (Hizmete tayin ve mürakabeleri dev- lete ait bulunan) kaydinin ilâvesi hakkındaki takriri ile (Umumi harp- te veya Milli mücadelede yüksek tah. sil yaparken silâh altına alınayi ye su- bay rütbesini. alanların dereceleri yüksek tahsil erbabı gibi yapılır) şek- İlindeki *takrirleri de kabul eğildi. Kocaeli mebusu İbrahim Dıblan'ın Beden terbiyesi umum müdürlüğü kadrosuna. dahil olan memurların bu kanun bükümlerinden müstesna tu- tulmaları hakkındaki takriri reye ko nuldu ve kabul olunmadı, Kabul olunan takrirlerin Pütçe en- cümenine tevdii kararlaştırıldı ve va- Kit geçmiş olduğu için cuma günü saat 15 te toplanılmak üzere içtimaa nihayet verildi, Çinde para müşkülâtı Höngkong 21 (A.A.) — Çinde par ra müşkülğtı. baş göstermiştir. Bu zorluk, o kadar büyüktür ki, Çin ve yabancı mahfillerinde Japonlar'n Su- vateuya asker çikarmış olmaları da- hi ikinci plânda kalmaktadır. İyi malümat alan mahfillerden öğ- renildiğine göre, Çin bankaları ya rn «Gemi bayramı: olan iki tatil gününden sonra moratoryom ilân edeceklerdir. Bu bayramı müteakip alacaklılar- la verecekliler arasında hesap tes- yiyesi mutaddır. Bu moratoryomun sebebi Çinlilerin bankalardaki mey- duatını geri çekmeleridir. Bu para, çekmeleri Çin milli parasını ciddi surette tehlikeye düşürmektedir. Karabigada yağmurun verdiği zarar Çukurova (Akşam) — Biga kazası. run Karabiğa nahiyesine yağan son yağmurlardan 5,000 dekar ekili ara- ziden 2900 dekarlık kısmı su âltında kalmış ve bu yüzden 24,000 liraya ya- kın bir zarar kaydedilmiştir. , Sular altında kalarak göçen çiflik binası enkazi arasında bir kadın bo. gulup ölmüş ve dört kişi de kayıklarla kurtarılmıştır. Bundan başka 40 1 fenni, 80 i kara kovan olmak üzere 120 arı kovanı ari- ları ve kümeslerile zıyaa uğramıştır. Taşra gazete bayilerinin nazari dikkatine « Bazı taşra bayilerinden aldığı- mız mektuplardan «AKŞAMsı mutlaka şu veya bu mutavassıt- lardan tedarik etmek hususunda kendilerini mecbur oaddettikleri anlaşılmaktadır, Bu zehab hakikate uygun de- ğildir. "Binâenâleyh taşra bayile- rinden arzu'edenler her zaman Dr. FETHİ LABORATUVARI Kan, idrar, balgamı, mevadı gal. ta tahlilleri ve (İDRAR VASITA. SİLE GEBELİĞİN İLK Gi DE KATİ TEŞHİSİ) yapılır. Beyoğlu : Taksime giderken Meşelik sokağı Ferah apartımanı Tel, 40534