25 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

25 Mayıs 1939 AKŞAMDAN AKŞAMA Yalnız memurların değil, bütün milletin tekaüdiyesi ! Mecliste bikaç mebus eski tekald- maaşı meselesini tekrar etti. Bu- Mâ dair biz de fikrimizi kaç dela yaz- dik: Keşke bir yolu bulunup da © ih- Üyarlar, dullar, yetimler, sıkıntıdan Tekaüdlerin maaşı, «Bir dokun bin Aİ dünle!» meselesidir. Lâkırdısı geçti Wi, derhal sağdan soldan: — Şunu da yaz... Şu noktayı da ten- VİP et... » tavsiye ve temennileri yük- *elir... Bu bahsin bir de zeyli vardır: 4 Evlenemiyen omemür kızlarına “ikiden otuzunda da, otuz beşinde de Maaş verilirdi. Sonra bu: «Evlenme- İc münidir!» diye kesildi. Halbuki hangi kır, «beş on lira aylığım ola <a üşüncesile bir aile kurmak sa- Adetini çiğner, Demek ki elinde olmi- Yan sebeplerden dolayı kocaya vara- Müyor, Bunların içinde de yürekler #cisi zavallılar var. Yazınız... İh... 541 Ötedenberi alışılmış da, ihtiyarlar, *iller, yetimler, dullar ve evlenemi- Yen kızlar işi, sanki yalnız devlet me- Murlarının işi imiş gibi telâkki edili. Yor. Halbuki diğer içtimai sımfların, Mesleklerin ayni vaziyette naçar ka- lah uzuvları yok mu?... Onlar da bü- tün bir ömürlerini içtimai ve faydalı vazife görerek törpülüyorlar... Ay- Di akibetlere uğruyorlar: Yaşları iler- Üiyor; para biriktiremiyorlar; miras hrakamıyorlar; ve arkalarında çoluk- ları çocukları seril sefil katıyor... Serbes meslek sahipleri, esnaf, hu- Susi müesseselerde çalışanlar, hep bu Vâziyette değiller mi? Niçin memurlar tâ geçen Asır zar- İımda Osmanlı devletinin o keşmekeşi İçinde azıcık himmetle bir tekaüd san- dığı etrafında teşkilâtlanabilmişler de bu her bakımdan feyizli cümhuriyet devrinde diğer mesai erbabına ayni Pey yapılamamış? Bunun pekâlâ Mümkün olabileceğine katiyetle emi- tiz. Zira bizden daha İleri olmıyan Memleketlerde bu yapılmıştır. Bizde de Vekâletlerden birinin adı siçtimai Muavenet» ismini taşıyor. Her Türk vatandaşının içtimai em- Niyet altıma girmesi lâzımdır! Gözler faltaşı gibi açılmasın: — Nasıl? Her ihtiyara, her öle, her dul ve yetime tekaüd maaşı me Yerilecek?,.. Buna bütçe mi daya tır? Kaç milyon İnsan besliyeceğiz? Hayır, ihsan, atiye kabilinden para Verilecek değildir. Nitekim memurla. t& da kimsenin hediye verdiği yok- tur, Sinleri, sihihatleri müsaade etti. İl müddet zarfında çalışıp kazanır. İarken, kazançlarından mecburi ke- silmeler yapılıyor; bu, karşılıklı yar. dm kasasında birikiyor, sonra, ka- Dun, nizam dahilinde gene kendileri- Ve dağılıyor, Bütün Türk vatandaşlarını meslek Meslek buna benzer teşkilât içine al mâk zamanıdır. Madem ki, Mecliste lâf açıldı, ma- dem ki, C, H. P.'nin beşinci büyük kurultayı var ve dilekleri topluyor; biz de bu eski temennilerimizi bura- da yeniliyelim. a Türk borcu tahvilleri ödeniyor Yüzde 7,5 faizli Türk borcu tahvil leri kuponlarının ödenmesine bugün- den itibaren başlanmıştır, ŞEHİR HABERLERİ Eminönünde “. Balıkhane önünde- » ki 14 dükkân Pep Z .j. istimlâk ediliyor Eminönünde Balıkhane önündeki 14 parçadan ibaret dükkân için 116 bin Jira istimlâk bedeli tesbit edil miştir. Bu dükkânlardan ikisinin mu- amelesi evvelce ikmal edilmiş ve pa- Tası Nafıa Vekâletinden istenmiştir. Diğer iki dükkâna aid muamelede tamamlanmıştır, Bunların da parasi Vekâletten istendiğinden tahsisat ge- lir gelmez mescid sırasındaki dört dükkân derhal yıktırılacaktır. Mısır çarşısının kapısı önünde bu- lunan sekiz dükkân için 60 bin Dra istimlâk bedeli takdir edilmiştir. Bu dükkânların da istimlâk muamelele- ri yakında neticelenecektir, Kurultayda bulunacak İstanbul mümessilleri 20 Mayis Pazartesi günü topl cak Cümhuriyet Halk Partisi büyük kurultayında İstanbulu temsil ede- cek delegeler İstanbul il Kongresince seçilmişlerdir. Bu zevat şunlardır; B. İbrahim Kemal, Dr, Hayrullah, Ferid Hamal, Naci Âli Moralı, bayan Faide Esendil, Ucuz elbise Sümerbank kadınlar için de yeni bir tip elbise çıkaracak Sümrebank erkek köylüye ucuz elbise temininden sonra köylü ka- dınlara da ucuz elbise imaline karar vermiştir. İmalâta başlanmadan ön- ce muhtelif milli kıyafetler tesbit edi- lecek ve kostümler bu tiplere göre di- kilerek dağıtılacaktır. Gerek erkek, gerek köylü kadın el- biselerinin köylere kadar tevziini ko- loylaştırmak için bir teşkilât kurula- cak, kamyonlar satın alınacaktır, Bu $uretle köylüler giyeceğini ucuzca temin etmiş olacaktır. Sirkeci istasyonunda o bir kambiyo değiştirme gişesi açıldı Merkez bankası Sirkecide yeni ya- pılan banliyö peronunda kambiyo de- İ Ziştirme gişesi açmıştır. Memleketimize gelen yabancılar beraberlerinde ge- tirdikleri dövizleri bu gişelerde Türk parasına tahvil etmektedirler. Japon, Çin, Şili gibi uzak ve Türkiye ile İkti- sadi münasebetleri az olan memle- ketlerin dövizleri şimdilik kabul edil- memekte, muameleler daha ziyade dolar, sterlin ve Fransız frangı üzeri- ne cereyan etmektedir. Gıda maddeleri teftiş edildi Belediye müfettişleri, refakatlerin- de Belediye zâbıtası memurları oldu- ğu halide Beyoğlu ve Eminönündeki lokanta ve birahaneleri teftiş etmiş- lerdir. Bu yerlerden rouhtelif gda nümuneleri alınmıştır. Ayni zamanda karışık yağ satışmada kati surette nihayet vermek üzere Eminönü ve Beyoğlu mıntakalarından nümuneler alınmıştır. Bu nümüneler Belediye kimyahanesinde tahlil edilecek, tahlil neticesinde mesuliyeti görülenler ce- za göreceklerdir. Haklı şikâyetler Otobüs işindeki intizamsızlıklar 1) Tramvay idaresinin Taksimden Beşiktaşa işliyen bir otobüs servisi var. Bu viobüsler bu mesafe için yol- cudan on dört kuruş alıyorlar. Halbu- ki diğer otobüsler ayni miamfeye sekiz buçuk, hattâ altı kuruş alıyorlar. ”) Tramvay otobüsleri, Maçka istas- yonunu Maçka Pulası geçtikten sonra hâli bir noktada yapmıştır. Bu suret- le ul Maçkadan Beşiktaşa gidecek olan yolcular on buçuk kuruş vermek mecburiyetinde kalıyorlar. Maçkadan Beşiktaşa yedi buçuk kuruşa gidebi- mek için Maçka Palası geçtikten sonra epeyce yürümek ve hâli bir nok- taya konmuş olan istasyona kadar gitmek lâzım gelmektedir. Eski Tramvay Şirketi tarafından köüulâri bu fatlerle bu istasyon, şimi- diki Tramvay idaresi tarafından de- Biştirilemez mi ve niçin? 2) Hususi şahıslar tarafından işleti- durak yi 2 beklemeleri olunur.» Halbuki yolun olursa olsun, binmek istiyen ye bu otobüsler durup aldıkları halde, in- mek İstiyenleri durak yerine dikçe indirmiyorlar. Bu vazi otobüs yolcusu görmekte ve şikâyet etmekte ise de alâkadar memurlardan hiçbiri görmemekte veya göz yum- maktadır. 4) Otobüs biletçilerinin birçoğu yır- tık ve pis elbiseler giymekledir. Hem gayrı muntazam, hem çirkin ölan bu hale de bir çare bulmak mümkün de- gü midir? rica Maçkadan: N, Ak, Bir motosiklet bir arabaya çarptı Motosikletteki genç ve ara- bacı yaralandılar Dün, Florya - İstanbul yolunda iki kişinin yaralanmasile neticelenen bir motosiklet - araba müsademesi ol muştur. «Çorlu 4» plâkasını taşıyan ve Sa- deddin isroinde birinin bindiği mo. tosiklet Floryadan İstanbula doğru gelirken Mustafa ismindeki birinin idaresindeki arabaya çarpmışlır. İşte bu çarpış esnasında demir çü- buklardan biri oSadeddinin “başına gelerek yazalamış, diğer bir demir çubuk ta arabacı Mustafayı belinden zedelemiştir. Müsademeden sonra her iki taraf durmuş, polis tahkikata el koymuş, Sadeddinin kazaya sebebiyet verdiği tesbit edilerek kendisi yakalanmış ve mahkemeye verilmiştir. Yeni Fener nahiye müdürü Fener nahiye müdürlüğüne Der- bend nâhiye müdürü B. Nazmi Kol baş tayin edilmiştir. imei Yere tükürenler Son iki gün içinde yere tükürmek suçundan 38 kişiden para cezası alın. mıştır. Reasürans heyeti umumiyesi 13 haziranda: toplanacak Milli Reasürans heyeli umumiyesi 13 Haziranda toplanacaktır. İçtimada senelik faaliyet ve hesab işleri üzerin- de görüşüleceği gibi, geçenlerde istifa eden müdür B. Reli Bayarın yerine we fen müşavirliğine birer zat seçile- cektir. Bay Amcaya göre!. | Tacirlere kolaylık Bir heyet umumi mağazalar için tedkiklere başladı Mersinde olduğu gibi şehrimizde de tacirlere kolaylık olmak üzere umumi mağazalar açılması kararlaştırılmıştı. Bu hususta tedkiklere başlanmıştır. Bir heyet antrepoların vaziyetini gözden geçirmekte, umumi mağaza İnşaatına elverişli yer aramaktadır. Münasib bir saha bulunur bulunmaz satm alı- narak İnşaata başlanacaktır. Umumi mağazaların biran evvel açılmasını tüçcar da arzu etmekte dir, Çünkü tacirler bu mağazalara bırakacakları ticaret eşyası mukabi- linde muhtaç oldukları avansı umumi mağazalar müdürlüğünden tedarik edebileceklerâir. Buna mukabil cüz'i bir faiz ve-ayni zamanda mağaza Üüc- reli vereceklerdir. Belediye daire müdürü te- kaüde sevkediliyor 33 senedenberi iasılasız Belediyede hizmet eden Belediye Daire müdürü Kayserili B, Abdürrahmanın haziran- dan itibaren tekaüde sevkedilmesi ka- | rarlaştırılmıştar. Börekten zehirlenme Bir ana ve çocuğu hastaneye kaldırıldı Küçükpazarda oturan bayan Zehra bir börekçiden on kuruşluk börek al- mıştır. Bayan Zehra, eve dönmüş, yol- da gelinciye kadar soğumuş bulunan bözeği tekrar biraz ateşte tazelemiş, Hayrye ve Yaşar adlarındaki iki ço- cuğile beraber oturup yemiştir. Ana ve çocuklar böreği bitirdikten sonra müthiş evca içinde kıvranmağı, başlamışlardır. Komşular yetişerek zabıtayı haber- dar etmişler, üçü de bir otomobile konarak Haseki hastanesine yatırıl- mışlardır. Bayan Zehra; böreği bö- Tekçi Mebmedden aldığını söylediği cihetle, Mehmed yakalanmış, börek yaptığı âlat ve edevat la muhafaza altına alınmıştır. Tahkikat devam etmektedir. Unkapanı - Şehzadebaşı yolu üzerinde istimlâk edilecek binalar Gazi köprüsüne ulaşacak olan Unkapanı - Şehzadebaşı yolu üzerin- de 478 parça binanın istimlâk edile- ceği anlaşılmıştır. Bu binaların istim- lâkine başlanmak üzere kıymetleri, tapu ve vergi şubelerindeki kayıdlara göre tesbit edilmeğe başlanmıştır. Belediye mühendislerinin el- lerindeki âletler Dahiliye Vekâleti yaptığı bir teftiş neticesinde Belediye mühendislerinin ellerinde bulunan âletlerin fena cins- ten oldukları için kısa bir zamanda bozulduğunu görmüş, Belediye mü- hendislerinin kullanacakları âlet ve veşaltin iyi cinsinden tedarik etme- lerini ve bunları iyi muhafaza eyle- melerini bildirmiştir. Sahife $ ISTANBUL HAYATI Tırtıllı kuruşlar Baran öyle garip zevklere kapılıyo- ruz ki, gülüp alay etiğimiz Amerikan merakları bunların yanında ağır- başh kalıyor. Hükümetin son çıkar- dığı kenarları tırtılı kuruşların ma- terasından haberiniz var mı?... Gaze Celerin yazdığına göre piyasaya, ihti- yaca kifayet edecek kadar yeni kuruş çıkarıldı. Fakat ortalıkta hâlâ eski, kocaman nikel kuruşlar hüküm sü- yeni kuruşçuklar kuyruklu yıldız gi- bi şöyle bir görünüp kayboluyorlar. Ve bittabi bu yüzden piyasada ulak para sıkıntısı başgösteriyor. Geçen gün iyi bir tesadüfle bu za- vallı dünyalık yavrularının başlarına gelen feci macerayı öğrendim: Bak- kaldan ahşveriş ediyordum. Tezgâ- hın üzerine koyduğum paralar ara- sında bir kaç tane de tırtılı kuruş vardı, O sırada babasına siçara ak mağa gelen mektep kasketli, sekiz on yaşlarında bir afacan telâşla yanıma sokuldu: — Abi.. O kırklıkları bana verir misin? Ben sana başka para vere yim, Ceplerini didikleyerek (çıkardığı nikel kuruşları tezgâha koydu ve tar- tılliları aldı. Sebebini sordum. Güle- rek cevap verdi: — Bunları biriktiriyorum. Elime geçtikçe saklıyorum, Eh, çöcük zevki, Biriklirir birikti. rir, nihayet sarfeder, deim. Daha bir kaç yerde ayni şeye rasladım. Çocuk» ları tasarrufa teşvik eden bu hal ho- şuma da gitti. Fakat... İş bu ka- darla kalsa çok iyi. Bir akşam ahbaplardan birinin ta- raçasında oturuyorduk. Dereden to- peden konuşurken, hizmetçi ile be raber bakkala giden evin çocuğu ko- şarak geldi, sevinç İçinde annesine sokuldu: — Anne... Bak, beş tane yıldız ge tirdim. İki çeyrek verirsen bunlari sana veririm. Annesi çocuktan duha fazla sevinç- le beş tane tırtıllı kuruşu aldı, yeni hediye edilen taş bebeğini okşayan bir yavrucak gibi paraları avucunda €virip çevirerek kocasına döndü: — Şimdi ben seni geçtim. Tam alta yüz kırk beş oldu. Bay bir kahkaha ati: — Gene ben senden İlerideyim, Bugün yirmi tane daha aldım, tam altı yüz elli iki yüdızım var. Öteden haminne atıldı: — Benimkiler de dört yüzü geçti. Yanımızdaki komşu da epeyce birik- tirmiş. Kandırıp onları da alırsam ben ikinizi de geçeceğim. Onlar münakaşa ederken düşün düm: Meğer, zavallı tırtılh kuruşlara irili ufaklı tırtıllar dadanmış. Biça- re paracıklar, tatlı, cazip şıkırtılarile elden ele gezip döolaşacakları yerde bazı acayip zevklerin kurbanı ola- ü çıkın dü- sediliyorlarmiş. Tırtüli kuruş birik- tirmek merakı gittikçe genişliyor. imuş. Hadi, çocukları hoş görelim. Fakat şu zevkleri çocuklaşan büyük tırtıllar biraz da ipekböceği gibi ha- reket etseler; sakladıkları tarlalı ku- ruşlar biriktikçe bütün paraya çe yirseler hem minimini kuruşçuklar mahpus olmaktan kurtulur, hem de piyasada ufak para sıkıntısının önü alınır, y yeme- | ve. «Top yaptık...» — Alman propaganda nazırı ge- .. Biz, tam üç ay tereyağı nutkunda mühim bir'sır ifşa | dik...