23 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 11

23 Mayıs 1939 Mecli (Baş tarafı birinel sahifede) Sayın arkadaşlarım, Yüksek tetkik ve tasvibinize arzo- Yunan 1939 yılı bütçesi 1938 büt- çesine nazaran «İl. milyon lira bir fazla ile bağlanmış bulunmaktadır. Her sene olduğu gibi, varidat tahmin- lerimiz eldeki tahsilât rakamlarına is- nat ettirilmiş, muhtelif dairelere ay. rlan tahsisat da buna göre hesap ve tesbit edilmiş ve bu suretle Cümhu- riyei devri bütçelerinin ana prensibi- ne bağlı kalarak huzurunuza, yeni se- me içinde hakiki ve samimi mânasile denk bir bütçe getirilmiştir. Bütçe tahminimizdeki rakamlar, geçen senelerde olduğu gibi, tatbik edilmekte olan bütcenin toplanmış olan on aylık tahsilât rakamlarına bir evvelki senenin son İki aylığını ilâve etmek suretile tespit edilmiştir. Hiç bir sene biri yanıltmamış olan bu esasın en doğru yol olduğunu 3a- man fiiliyatla tecyyüd etmektedir. Bu sayede, varidatımızın inkişafın- dar, mütevellit tahsilât fazlalarile, sene içinde çıkabilecek zaruri bazı işleri Karşılamağa imkân hasıl olabildiği gi- bi bü fazladan mütevellid tahmin far. kı ertesi sene bütçesinde yeniden yer slınmasına lüzum görülen mühim dev» let hizmetlerinin ifasına tahsis edile. bilecek toplu bir varidat menbaı bul. maya da imkân vermektedir. Gerek umumi hizmetlerin selâmet- Je ifasında, gerek hazine İtibarının muhafaza ve takviyesinde muvaffa- kıyet temin eden bu yolda devam etmiş bulunuyoruz. Geçen mali sene nihayetlerinde muh- telif mevzu ve matrahlarda ehemmi- miyetli nisbette vergi tenzilâtı yapıl dığı ve hiç vergi ihdas ve zammına gidilmediği halde 1938 mali senesin- de tahakkuk eden ve yeni bütçe tah- minine esas olan rakamın, cari sene bütçesine nazaran arzettiğim «ile milyon lira derecesindeki yüksekliği bir taraftan memleketin iktisadi haya- tında görülen devamlı inkişalı ve di- ğer cihetten de mali mevzuu ve €sas- Jarda takip edilen slahatın tabil neticeleri olduğunu ve her iki âmilin de doğrudan doğruya Büyük Meclisin Aldığı isabetli kararların mahsulü bu- Tanduğunu tebarüz ettirmek benim için büyük bir vazifedir. Yeni sene bütçesinin en bariz vasfı: Milli Müdafaa Bütçe projesinin ana hatlarını tah- Jile girişmeden evvel derhal arzedeyim ki yeni sene bütçesinin en hariz vasfı ni, Milli Müdafaa hizmetlerinin âzami derece düşünülmüş ve karşılanmış ol- ması teşkil etmektedir, Filhakika, büt. çenin umumi yekünunda geçen sene- ye nazaran fazlalık «11» milyon lira- dan ibaret olduğu halde Mili Müda- faa grupuna hükümetçe teklif edilen zam 11,5 milyon Hiradır. Görülüyor ki bütçe fazlası tamamen müdafaa hiz- metlerine tahsis edildikten başka muh- telif daire bütçelerinden yapılan bazı tasarruflar da buna ilâve edilmiştir. «Bravo sesleri, alkışlar» Bütçe lâyihasının yüksek Meclise takdiminden sonra, yeni iki Vekâlet teşkili gibi bilâhare çıkan bir kısım İhtiyaçlar için bütçe encümenindeki müzakere sırasında hükümetçe teklif edilen bazı ilâveler muhterem encii. menin aldığı izabat ve yaptığı tetki- kat neticesinde kabul edilmekle bera- ber Milli Müdafaa grupu bütçelerine Yapıldığını arzettiğim 11,5 milyon li- ralık zammın bir kısmının gerek hiz- metin mahiyeti gerek bütçeye olan te- sirinin muvakkat bulunması mazarı dikkate alınarak bundan üç milyon Tirasının fevkalâde tahsisat ile karşı. lanmsaı daha uygun görülmüş ve bu suretle, bütçe projesinde bilhassa mil- Bi Müdafaa grupuna yapılan zam tek- Miflerinin esas ve mahiyeti de değişti. rilmeden yeni ihtiyaçların hükümetçe hazırlanan bütçe yekânu dahilinde karşılanması temin olunmuştur. Yapılan zamların başlıcaları Mevzuubahis yeni ihtiyaçlar iiçin yapılan zamların başlıcaları şunlar- dır. Âza adedinin artması ve Meclis binasının inşaatı dolayısile Büyük Millet Meclisi bütçesine 500 küsür bin lira, yeni iki Vekâletin teşkili do- bu: Vekâletler bütçelerine 900,000 lira, mühtelif mülhak bütçe- lere ve teşekküllere yapılacak yar» « damlar ile devletin umumi bazı ihti. yaçları karşılığı olarak maliye büt- | çesine 1 milyon 300 küsür bin lira. 1938 mali yılma nazaran — Önümüzdeki sene bütçesinde yapılan diğer değişiklik- der, bir kısım bütçelerde tasarruf edilen mebaliğin dahili emniyet ve asayiş ihti. Yuçlarıra ve maarif, sıhhat, ziraat, nafla | hizmetleri gibi müsmir işlere tevzi edilmiş olmasından Ibarettir. Arzettiğim tasarru- fan bir kısmı ayn! bütçe içinde bir hiz- metten tenzili, diğer bir hizmete zam sure- tile icra edildiği cihetle zahiren görül- mektedir. Bu suretle görüleç veya görül- miyen tasarrufların umumi yekünu beş milyon lirayı mütecaviz olup bunun bir buçuk milyonu maarif, «600,000. lirası mhhat ve içtimai muavenet «600000» lira- s ziraat, (300,000) lirası nafla hizmetleri ne «300,000. lirası emniyet ve jandarma bütçesine ayrılmış, bakiyesi de bilhassa kabul buyurduğunuz bazı kanunların icabı olarak muhtelif dairelerin zaruri ihtiyaç- larına karşılık tutulmuştur. Bütçe projesinin masraf kısmına ald maruzatımı bitirmeden müsaadenizle, Üç #enedenberi fevkalâde tahsisa'la idare edilmekte olan ve başta mili müdafaa oi- maX üzere nafia, ziraat, Iktisad, sıhhat ve içtimai muavenet Vekâletinin fevkaj- âde mahiyeti haiz bulunan muayyey hiz- metlerinin önümüzdeki sene de ayni su- retle fevkalâde menabiden elde edilecek karşılıklarin temini için ayrıca kanun 1â- yihasinin umumi batları hakkında kısa- ca maruzalla bulunacağım. Milli Müdafaaya ayrılan mikdar 26 milyon 310 bin lira Umumi yekünu 58 milyon Jiraya baliğ olan fevkalâde tahsisavn en mühim kısmı milli müdafaaya aittir. Filhakika demin arzettiğim veçhile, adi bütçede yapılan mühim zamdan milli müdafaa hizmetlerine fevkalâde tahsisattan ayrılan miktar 26 milyon 310 bin liradan ibarettir. Hükümet, yüksek direktiflerinize teb'an, sulh ve emniyet gayelerimizin vasıta (o ve mesnedini teşkil eden milli müdafaa hizmetlerinin takviyesi için gerek adi gerek fevkalâde varidat menbaları- mınn azami müsaadesini istimal et- miştir. Fevkalâde tahsisalın 17 milyon 321 bin lirası demiryolları inşaatına tefrik edilmiştir. Bunun haricinde Sivas - Erzurum istikrazı ile ayrıca te- min edilecek olan 4.5 milyon lirada buna tahsis edilecektir. Demiryolları Ticaret, Ziraat, Sanayi, oMeadin işlerimizin ve içtimal hayatımızın in- kişafında olduğu kadar memleket müdafaası imkânlarının tezyit ove takviyesinde de birinci derecede âmil olan demiryollar inşaatı, muhtelif kanunlarla kabul buyurduğunuz te- ahhüt selâhiyetlerine müsteniden ç- zilmiş olan program dahilinde devam etmektir. Halen üzerinde çalışılmak- ta olan hatlar, biri Sivas - Erzurum hattı, diğer! Diyarıbakırdan başlıya- rak Irak, ve İran hududlarına doğru giden hattır. Sivas . Erzurum hat- tmın Erzuruma kadar olün kıs- mı geçen sene İşletmeğe (oaçıl- mıştır. Erzincanla Erzurum arasında- ki 213 kilometrelik son kısmın da in- şaatı önümüzdeki sene bilecek ve Cümhüriyetin 16 ıncı yıldönümünden evvel işletmeğe açılmış olacaktır. Tunçeli Nafia işleri ve hava yolları Fevkalâde tahsisatın «2.506.000> lirası maden tetkik ve arama ensti- tüsü ile elektrik işleri etüd idaresi ih- | tiyaçlarına 1,5 milyon lirası muhacir | iskân masraflarına I milyon Vras İ da Ankara tıp fakültesi inşaat ve tah- | sisatıma, «1.020.000, lirası geçen sene verilen bir milyon liraya ilâveten Lü- leburgaz - Edime asfalt yoluna üç yüz | bin lirası Ankara Gençlik parkı inşa- alına, yedi yüz bin lirası yaş ve kuru meyvaların ıslahına, 387.000 livası ma- arif inşaatına, 1 milyon lirası ayn | bir kanunla vermiş olduğumuz teah- hüt selâhiyetine müsteniden, Şark | tan başlamak üzere ihtiyaca göre yap- tırılmakta olan hükümet konaklarına; «2» milyon lirası Tunceli mıntaka- sında tatbik edilmekte olan oslahat | proğramı icabı olarak yapılan bilhas- sa yol ve köprü gibi mühim nafa | hizmetlerine, «5000003 lirasi da hava yolları derlet İşletme idaresine tahsis edilmiştir. Adi bütçeden de ayrıca 450.000 lira yardım görmekte olan bu hava yol- | ları idaresinin dört yılık bir proğ- rTama başlamış olan muntazam D:€sa- isi sayesinde elyevm seyrisefere açık nuş bulunan Ankara - İzmir ve An- kara - Adana hatlarına ilâveten An- kara - Samsun ve Ankara - Erzincan hatlarının da önümüzdeki sene için- “de açılması mukarrerdir. AKŞAM Şark ve Cenup memleketleri- nin Avrupa hava hatlarile irtibatı Memleketimizin esas anahtarları tesis ve vasıtularımız proğram daire- sinde ikmal edildikce mukavele ile mütakâbilen bağlı bulunduğumuz Avrupa hava yolcularını Şarka ve Cenuba ve buralardan çıkacak yol- * cuları Avrupaya kendi vasıtalarımız- Ja nakletmek ve bu suretle gerek memleketimizin, gerek Şark ve Cenup o memleketlerinin o Avrupa hatları irtibatını temin etmek imkân» * Jarı elde edilecektir. Bir kısmı İngiliz ve Alman malzeme kredilerinden kar- şılanacak ihtiyaçlar Varidat bütçesine ald maruzatıma geç- meden evvel, adİ bütçede ve fevkalâde tahsisat projesinde yer almayan, sanayi, maadin, deniz Ücareti ve su işlerimize dair de biraz maruzatta bulunacağım: Bu işlerin sarfını istüzam ettiği meba- Mig, kısmen muhtelif kanunlarda mevcut aalâhiyet ve mezuniyetlerin verdiği İm- kânlardan istifade suretile kısmen de İngi- liz ve Alman maizeme kredilerinden kar- şılanacaktır. Sanayi işleri Tahakkuk ettirilmesi Sümerbank mer- du olan sanayi tesisatı Yüksek Meclisin direktiflerine göre hükümetin tanzim et- miş olduğu program dairesinde muntazam ilerlemektedir. Bu porgram meyanwidan bilhassa memleketin sınal ve iktisadi ha- yatında büyük bir rol alacak olan tesis ve işletme sermayesi 45 milyon liralık bir masrafı istilznm eden Karabük demir ve çelik fabrikalarının önümüzdeki ağuslar ayında işletmeye açılacağını ve Türk - İn- siliz iş birliğinin bu büyük eserinin başa- rılmış bulunduğunu kayıd ve işaret etmek isterim. Yapılan hesaplara güre ilk beş senelik sanayi programında dahil tesisatın ta- mamlanması takriben 117 milyon ilraya mal olacağı anlaşılmaktadır. Bu tesisat için sarfına muhtelif kanunlarla o mezu- niyet verilen 97 milyon lira kanunlarında yazılı menabiden hâzinece tamamile te- min edilmiştir. Önümüzdeki seneden İti- baren programını tamamlanmasına mükle- xi sarfiyat için yeniden salâhiyet almımd- sna lüzum görülmüş ve buna aid kanun )âyihası Yüksek Meclise takdim edilmiş- tür, Maden işleri Etibank tarafında İdare edilmekte olan maden işleme idarelerimizde de tedrici te- rakki ve inkişaflar görülmektedir. Tklisadi hayâtımizda olduğu kadar döviz ihtiyaç- lermızin tatmini bakımından da mali vas ziyetimizle çok sık slikas bulunan ma- den İşletmelerimiz arasında önümüzdeki sene içinde Erirani bakır madeninde bek- lediğimiz istihsal miktarını elde edeceğimi 4 ve bunun döviz cephemizde salâh yar- dımı olacağını ümid etmekteyiz. Deniz ticaret işleri Almanyaya sipariş edilmiş olan muhtelif tipte ceman 29.500 tonluk 12 gemiden 6 s4 memleketimize gelmiş ve seferlere başla” mıştır. Diğer altısı önümüzdeki sene için- de gelecektir. Ayrca yeniden bazı gemile- rin daha İngiltere tergâhlarına sipariş edilmesi mukarrerdir. Bu suretle sipariş edilmiş ve edilncek gemilen mecmu tö- najı mevcut posta vapurlarımızın tonaj yekünunun yüzde seksenine tekabül et- mektedir. Bütün yeni vapurların ticaret filomuza ütihakile kapotaj hizmetimizin cil ihti- yacı tatmin edilmiş olacağı Elbi, deniz caretimizin mühim serette inkişafı ve mallarımızın ihracı için İhtiyar edilmekte olan dövir sarfiyatında bir tasarruf da temin edilecektir... E Su işleri 1486 mali yılı sonlarında kabul buyur- duğunuz 31 milyon İralık bir kanuna müsteniden sulama, kurutma ve wdâh ga- yelerile memleketimizin hemen her tara- fına şamil olurak başlamış olan beş yıllık büyük su işleri programın tatbiki faali- yete deram etmektedir. Bülün havzalarda yapılacak su iş- lerine git etütlerin mühim bir kısmı tamamlanmış ve İnşaata geçilmiştir. Bu suretle iki yıl içinde inşaatına ge- çilmiş olanların tutarı 18 milyon lira kadardır. Projeler hazırlanarak ihale edilmiş veya edilmek üzere bulunan- lar da 6,5 milyon liraya baliğ olmak- tadır. Böylece beş yıllık programa da- hil işlerin beşte dördü iki sene Içinde faaliyet sahasına intikal etmiş olacak- tır. Hazine hesabının mukayesesi Bütçenin masraf kısmına ve bunun- la alâkadar muhtelif işlere aid maru- zama nihayet verirken Büyük Mec- lise takdim edilmiş olan 1937 mali yı- 1 hazine hesabı umumisile bir evvelki sene hesabı umumisi arasında bir mu kayese yapmayı da faydalı bulmakta. yım, 7 1936 senesinde bütçeden ve fevkalâ de menbalardan 271 milyon lira tah- sil ve 240 milyon lira tediye edilmiştir. ki aradaki fark 31 milyon liradan iba- rettir, Bundan sene sonunda ük bileni İse ste bütçe müzakeresi emanetine alınmak suretile ertesi se- neye borç olarak devredilen 20,2 mil yon lira indirilirse hesap devresi 10,8 milyon liralık bir fazla ile kapanmış demektir. 1937 senesinde yine bütçeden ve fevkalâde menbalardan 314,1 milyon lira tahsil ve 2874 milyon lira tediye edilmiştir. Aradaki fark 267 milyon liradan ibaret olup bundan sene sonunda bütçe emanetine alın- miş olan 16 milyon Jira tenzil edilir. se hesap devresi 10.8 milyon Hralık bir fazla ile kapanmıştır. Demek oluyor ki 1937 tahsilâtı bir evvelki seneden 43.1 milyon lira ziyade, tediyatı da 43,4 milyon lira fazladır. Ve hesap devresi her ikisinde 10.8 milyon lira bir fazla ile kapanmıştır. Nakit vaziyetimiz Vezne ve banka mevcutlarile yolda- ki paralardan mürekkep olarak 1936 senesinden i haziran 1937 tarihine devrolunan mikdar 41.6 milyon lira idi, Sene nihayetinde bütçe emaneti- ne alınmış olduğunu arzettiğim 20.2 milyon Jira ile fevkalâde tahsisat kar şılıklarından ertesi seneye devredilen 13.1 milyon lira bundan tenzil edilir. se 1937 senesine devredilen kabili isti. mal nakit mevcudü 8.3 milyon liradan ibaret kalır. 1937 mali yılından 1 haziran 938 tarihine devredilen vezne ve banka mevcutlarile yoldaki paralar ise 48.3 milyon liradır. Bundan bütçe emane- tine alınmış olan 16 milyon ve fevkalâ- de tahsisat karşılıklarından ertesi se- neye devredilen 16.1 milyon lira ten- zil edilirse 1938 mali yılından müdev- ver kabili istimal nakit mevcudünün, bir evvelki senenin 8.3 milyonuna kar- şı hemen bir misli fazlasile 16.2 milyon Mraya çıktığı görülür, Bir kaç sene denberi hesap devrelerinin dalma mü- him fazlalarla kapanmakta olması ve nakit vaziyetimizin bir evvelki seneye nazaran böyle iki misline yakın bir fazla göstermesi münhasıran yüksek Meclisin bütçe müvazenesine verdiği ehemmiyetin ve bütçe rakamlarının tahmin ve tesbitinde gösterdiği isa betin tabii bir neticesidir. Devlet ma- liyesinin o sağlamlılığını ve bu sayede umumi hizmetlerin sürat ve emniyet. le ifasını temine bu halin ne derece müessir olduğunu izaha lüzum gör- müyorum. Varidat bütçesi 1939 mali yıh bütçemizin vurldat kısmını 261 milyon lira olarsk tah- min etmiş bulunmaktayız. 1938 yıh nin 10 aylık tahsilât rakamlarına İs- tinaden yapmış olduğumuz bu teah- minin 1938 yılı varidat bütçesine na- zaran 10.951.000 lira bir fazlalık gös- termektedir. Bu fazlalığın mülüm bir kısmı kazanç vergisile hizmet erba- bından alinan diğer vergilerden ove gümrük vergilerile inhisarlar hesıla- tından ileri gelmektedir, Elimizde bu- Junan 11 aylık tahsilât rakamları bu tahminlerimizin tahkkukunu ümit etmeye müsait bulunmaktadır. Gerçi son zamanda beynelmilel siyasi vazi- yetin tevlit ettiği tereddüt ve endişe- Jer 10 uncu ve 11 inci ayların gümrük varidatı üzerinde mahsüs bir tesir ie» ra etmekten hali kalmamış ise de ma- yıs ayı tahsilâtının 15 gün içinde ge çen seneye nazaran üç yüz bin Jira- ya yakın bir fazlalık kaydetmiş olma- si, bu tesirin muvakkat ve geçiti ol duğunu ve bu vaziyet dolayızile tah- minlerimiz üzerinde her hangi bir tadi) icrasma lüzum bulunmadığını göstermiştir. Hükümetin vergi hususundaki prensipi Vergi hususundaki o prensilimiz, vergilerimizi istihsali tazyik ve is lâki tahdit etmiyecek nisbette bulun- durmaktır. Bu hususa azami itina etmekteyiz. Tahakkuk ve tahsil şekil Jerinde dalma mükellefler için kolay- lık temin edecek usulleri araştırmak, ve bu gayeyi islihsal edecek suretle ıslah ve tensik tedbirlerini almak baş- luca üzerinde durduğumuz ehemmi- yetli mevzulardan birini teşkil etmeğ- tedir. Hedefimiz, devlet varidetmın yeni vergilerle değil, mevcut ver- gilerin ıslah ve tekemmül ettirilmesi, mükelleflere kolaylık ve sadelik temi- ni suretile arttırmakladır. Vergi nis- betlerinin bütçe imkânlarile tejif edil- mek suretile indirilmesi hususunda. ki mesaimize devam olunacaktır. Bu ker i ci #5 Spbife 11 sene yüksek heyetinizin de malâmu bulunan ahval ve şerait dolayısile bir kaç senedenberi devamlı olarak üze- rinde yürüdüğümüz bu yolda her han» gi bir tahlif yapmak imkânını elde edememiş olmakla beraber önümüz. deki senelerde bu mesalmizin daha müsgit neticeler vereceğine şüphe €t- miyorum. Muhtelif vergilerden yapılan tahfiflerin şayanı memnu- niyet neticeleri Muhtelif vergilerden yapmış oldu. gumuz tahfiflerin memnuniyete $a- yan neticelerini bu münasebetle arz- etmek isterim: Hayvanlar vergisi, bu senenin elimizde bulunan kayıd neticelerine göre, vergiye tâbi hayven miktarlarının geçen seneye masaran 1565670 aded artmış olduğu an- Jaşılmaştır. Gecen sene bu vergi üzerii- den yapılmış olan tahfifden mütevelliğ takriben 2 600,600 lirayı mütecaviz verkdat moksanının yüzde 56 si bu suretle iki se- ne içinde telâfi edilmiştir. Bilhassa bu Yaridat noksanlığından bir kısmının at, eşek, karların vergiden tamamen İstisna edilmesinden mütevellid bulunduğunu ve bu noksanlığın dahi, diğer ların gösterdiği artışla telâfi edilmekle olduğu görülürse, bu vaziyetin bir kat dahâ mermuniyeti mucib olduğu kolaylıkla. an- Jaşılar, ğ Hayvanlar vergisi üzerinde devamlı şe- kilde yapılmış olan tahfifler, memleketi- mizin mühim bir servet menba: olan hay- yancılığın inkişafını temine çok yardım etmiştir. Hayyan (vergisinden (o soüra mühim bir valandaş kütlesini alâka- dar eden kazanç vergilerimizde de de» vamlı bir artış müşahade edilmektedir. Yeni kazanç vergisi kanununun tatbikin- deberi geçen beş senelik devre içinde bu vergi hasilâtınm dört milyon liradan Jazla ârtmi$ olmasında İş hacminde gö- rülen genişlemenin tesiri olmakla beraber verginin dayandığı esasların memleketin iktisadi bünyesile Iyi bir şeklide imtisaç etmiş olmasının muhtelif tarihlerde bu vergi üzerinde yapılan tahfiflerin de bü- yük bir hissesi bulunduğu muhakkaktır. Ayni tezayüd hizmet erbabından alınmak» ta olan vergilerde de daha bariz bir şekille görülmektedir. Bu itibarla bu neticenin de kayde değer şeyanı memnuniyet bir hadi- se olduğunu arzetmek isterim. lerimize gelince, bu vetgi- rtma seyrini takib et tedir, Evvelki sene petrol ve benzin ÜZe- rinde yapılan yüzde elli derecesindeki, ten zilâttan sonra bu vergi basılâtında görülen artış devamlı surette yükselmekte olduğu gibi musmele vergisi de halkın iştira ve istihlâk kabiliyetinin tezayüdü nisbetinde artmaktadır. Şeker islihlik vergisinde yapay tenzi- Iâtın neticeleri yüksek heyetinizce de ma- Yümdur. Dört sene evvel memleketimiz en Az şeker istihlâk eden memleketler arasin” da bulunmakta iken bugün oldukça mü- him bir istihlâk kabiliyeti iktisap etmiş- tir. Dört sene gibi kısa bir zamanda şeker istihlâkimizin 55'bin tondan 110 bin tona kadar yükselmiş, yani istinlâk vüzde yuz nisbetinde almıştır. Damga resminde çen sene yaptığımız ehemmiyetli tahfife Tağmen bu resim basılâlında tahfifle mütenasip bir 'noksanlıkla karşılaşılama- mıştır. Önümüzdeki senelerde bu noksan- ğın tamamen. telâfisinden başka resim hasılâtının tezayüdünü kuvvetle ümid et- mekteyiz. İnhisarlar hasılâtı da seneden seneye artmaktadır. Memleket mahsnlâ- tanın büyük bir kısmını kiymetlendiren ve müstahsile ehemmiyetli yardımlar te- min eden İnhisarlarımızda devamlı bir inkişaf müşahede edilmesi menüniyete şayan bir netiecdir. Memleket sanaylini yakından alükadaz eden vasıtalı vergiler üzerindeki dikkati- miz, sınai hayalin bu yüzden ağır bir taz- yike maruz kalmamasını tamine matvf bulunmaktadır. Memleket o sanaylinin muhtaç olduğu ve hariçten idhale mecbux bulunduğu bam ve yarı mamül maddeler üzerindeki gümrük resimleri asgari hadde indirilmiş olduğu gibi, yalnız Teşviki sa- nayli kanımundan istilade eden müesse- geler vermekte olan makine, âit ve edevat gümrük muafiyeti, bütün sai teşebbüsler erbabının ve bilhasın küçük Sanat ve hirfet sahiplerinin de istifadesi Bi temin edecek yeni bir sisteme bağlan- muştar. Bunlar cüzi miktarda gümrük 7es- mine tâbi tutularak buna mukabil jdhrlât muamele vergisinden tamamen istisna edilmiştir. Bu sistem dahilinde memleke- tin bütün sanayi erbabı muhtaç oldukları makine âlât ve edavatı ucuz bir surette tedarik edecek vaziyete getirilmiştir. Vel- hami vastaşz — vergilerimizde de hem mükelleflere kolaylık göstermek, hem de devlet varidatını atırmak gayelerinin ta- bakkuku için mümkün olan ber türlü ted- birleri almaktan fariğ olmamaktayız. Mahsulâtı arziyeden tayyare ianesi Varidat hakkındaki maruzatıma niha- yet verirken şu hadiseyi de huzurunuzda arzetmeği faydalı görmekteyim. Hükümet, bütçe imânları derecesinde vatandaşlar Üzerindeki vergi. yüklerinin tahfifini düşündüğü sırada halkın Tay- yare cemiyetine mahsulâtı arziyeden mü- ayyen bir nisbette vermekte olduğu iame- lerin de müstahsil olan köylümüzün ge- lirine müessir olmakta bulunduğunu gör- müş ve bunun köylümüzün kalkınması ye- Yundaki mesai ve gayelerimize uygun bu- Yunmıyarak yeni mali sene iptidasından (Devamı 13 üncü sahifede)