22 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

. 21 Mayıs 1939 AKŞAM İSTANBULUN KUNDURA BOYACILARI.. “Elli erkek iskarpini boyayalım, fakat bir çift kadın iskarpini...,, “Istanbullular gün geçtikçe kunduralarının boyalarına daha fazla meraklı oluyorlar ,, iğ. » , Doğrusunu isterseniz ben de bu sey- Yahın fikrindeyim. İstanbulda kun- yÜura boyacılığı, bu meslek erbahını gu- Türlandıracak, derecede ilerlemiştir. Hele insan son zam: da aynalarla süslü lostra salonlarını Bündükçe bu işin gün geçtikçe ileriedi- | Bini de anlıyor. Evvelki gün böyle bir Ta salonuna girmiştim. Baktım sn- bin solum ayna... Bütün boyacılar kah- Me tenginde aynı ebbiseyi giymişler, aym biçimde kasketler... bir radyo... İstediğiniz gazete- Yi burada bulabilirsiniz. Kapının ya- * Kanda vezne... Uzun iskemlelerde şık $ik kadınlar, erkekler oturmuşlar. Bo- Ozaman aklıma geldi. Acaba İstan- bulda ne kadar kundura boyacısı var? #tanbultuların eskisine nazaran ayak- ılarının parlaklığına merakları ari- Muş midir? Yoksa eksilmiş midir? Kim-i daha ziyade kundura boyalırlar? zamanlarda iskarpinler daha çok , boyanır? Böyle bir sürü sual düşün. . Bir köşede oturup işçilere neza- te eden ihtiyar bir boyacıya sordum: — Acaba İstanbulda ne kadar kun- , dura boyacısı var bilir misin?... © Kendisine itimad eden bir adam tav- tile gülümsedi: — Tabii bilirim, dedi, tamam 28 se- Medir kundura boyacılığı ediyorum. 28 #enedir elimden fırça düşmüş deği- dir. Eskiden, operatör bay Emin Şeh- Yemini iken biz bütün kundura boya- Car, birleşmiş bir cemiyet yapmıştak. O zaman hepimiz cemiyete kaydol. Muştuk. Bugün İsanbuda lostra salo- * Mu olarak 142 dükkân vardır, Bu 143 boyacılığı edenler de Yukarı 3000 kişidir. bn Yirmi sekiz senelik kundura boya Sima sordum: — İstanbullular eskiden mi yoksa Simdi mi kunduralarının boyalarına daha meraklı oluyor? Eskisine naza , Yan şimdi daha çok mu kundura bo- Yuyorsunuz? Yoksa daha az mı?... W Şimdi daha çok... Eskisine güre İl İstanbullular kunduralarına çok da, “ İazia merak sarmışlardır, Şimdiki * Bençler, eskilere nazaran derli toplu ©l8 ayakkabılarına, iskarpinlerin$ k daha düşkün oldular. Bunun içini ç daha fazla kundura boyuyoruz, “Eski-boyacı gülümsedi: İl ç — Eeee... Dost başa bakar, düşman arda Beyoğ'un- | Lostra salonları daima böyle doludur ayağa... dedi. Sonra ilâve eti: — Sonra eskiden İstanbullular sarı veya başka renkte ayakkabi az giyer- lerdi. En fasla sürülen siyah boya idi, Onün için boyacılık da bu kadar İleriye gitmemişti. İhtiyar boyacı bunları söylerken bir taraftan da arkasındaki dolabın camlı kapağını açtı. Oradan bir kataleğ çi- kardı. Bunda bir takım renkler altal- ta dizilmişti. Boyacı bunu bana gös- tererek: — işte... dedi, bizim kullandığımız boyalar... Tam kaç çeşid bilir misiniz? 54.. Siz zannedersiniz ki ayakkabi iki üç renklir. Ya sarı olur, ya siyah... Ya da beyaz, kurşuni... Halbuki yalnız Sarı iskarpinlerin tam 21 çeşid boyası vardır. Hani bazıları kundura boyacısı der geçer, halbuki kazın ayağı öyle değil âir, — En fazla Kimler kunduralarını daha çok boyatırlar? — En fazla gençler... Kadınlar da iskarpinlerini çok boyatırlar. Eskiden hiç bir kadının ayakkabı boyattığı gö- rülmemişti. Bunların ayakkabıları pek bozulduğu zaman bir kâğıda sararlar bize getirirlerdi. Hafbuki bugün kadın müşterilerimiz erkeklerden daha çok- tur. Boyacı dükkânındaki müşterilere Şöyle bir göz gezdirdi. Kunduralarını boyatan kadınlara işittirmemek için sesini alçaltarak, sanki bana müdhiş bir sır tevdi ediyormuş gibi, şunları anlatlı: — Doğrusunu istersen biz kundu- ra boyacıları elli çift erkek kundurası baoyamağa razıyız. fakat bir çift «ba- yan iskarpini. boyamak bizi harap eder. — Sebebi? — Onlara kundura boyası beğendir- mek deveye hendek atlatmaktan çok daha güçtür, Şimdiki bayanlarımız & «Bak sana peşin söyliyeyim... İyi bo- yayacaksan boyâ...» Otururlar.. Bu seler de! saman çoraplarını boyama... Vallahi kıyametleri koparırımi...» der- ler. Halbuki erkekler öyle dğildir. Boya» cının önüne otururlar, gazetelerini a- çarlar. Boya bitince parasını verirler, giderler, Kadınlar öyle mi ya? Gözle. ri hep boyanan £ iskarpinlerindedir. İkide bir: — Bak... Topukları hiç parlamadı.. Orayı da bir parliit... diye atıhırişr. — Demek erkeklere nazaran kadın. lar, kunduralarına daha meraklı, Başka böyle kunduralarına karşı kim- ler daha fazla merak gösterirler? — Gençler... Bugün günde sabah akşam iki defa kunduratarını boyatan meraklılar vardır, — Hangi zamanlarda daha çok kun-| dura boyarsınız? — Yağmurlu günlerden sonra... Bi- Ze yağmur bayram gibi gelir... En faz- la kundura boyadığımız günler de cu- martesidir. Fakat her işte olduğu gi- bi bizim de bazi şikâyetlerimiz vardır. Meselâ iskarpin muodaları... Dört beş renkli deriden yapılmış iskarpinleri boyamak bir azaptır. Düşünün bir ke- re... Birinin boyası ötekine geçmiye- cek. Halbuki böyle iskarpinleri de ka- dınlar giyer. Onların iskarpinlerine ne kadar meraklı olduğunu da söyle- dim. İşte aksi şeytan. Bütün aksilikler de kadınların iskarpinlerinde olur, Ya dört beş parçalı bir iskarpinin bir par- çasının boyası ötekine geçer, yahud çoraplara boya kaçar... Sakınan göze çöp batar derler... Her halde bir aksi- lik olur. Bizim hiç sevmediğimiz iskarpinler. den biri de yılan derisinden olânlar- dır. Çünkü bu işkarpinleri kadınlar gayet seyrek boyalırlar. Sonra şimdi bir çokları da iskarpin. lerini evlerinde kendileri boyuyorlar. Bu usul gittikçe yayılıyor. İşte bu bi. zim için çok fena bir şey... HE. Adana mektupları Vakıflar idaresi Adanada Apartımanlar yaptırıyor Bundan başka ticaret binaları, memurlar gazin Adana (Hususi) — Adana Vakıflar idaresi, Belediyenin büyük imar ham- lesinde, üzerine bir vazife almıştır. Vakıflar idaresi, şehirde alle meskeni olmak üzere apartımanlar, ticaret bis naları yaptırmayı okararlaştırmıştır. | Şehrin merkezinde dört büyük aparti- man, mağazalar ve birde Vakıflar idaresi binası kurulmaktadır. Apartı- manlar ikişer katlı olacak, üçer, dör- der oda ve birer salonlu olmak üzere her katta üçer daire bulunacaktır, Vakıflar umum müdürlüğü, Adana» daki imar işlerile ehemmiyetle alâ. kadar olmaktadır. Umum müdür. lük, Adana Vakıflar müdürlüğü kad- rosuna mütehassıs mimar B. Honl'ü tayin etmiştir. Evkaf idaresi, yeni kurulacak Va- kıflar binası altına birde Merhurlar gazinosu yaptırmaktadır, Ayrıca Orfoz dibak meydanında muazzam ticaret- haneler binası kuruluyor, İnşaat için etüdlere başlanmıştır. Evkaf idaresi, Belediye ile mutabık kalarak şehirde ikinci bir sebze ve ka- saplar hâli inşa ettirecektir. Ayrıca Abidinpaşa caddesinde sekiz aile otu- rabilecek bir apartıman inşa edilmek- tedir. Bütün bu inşaat için âzami bir milyon lira sarfedilecektir. Vakıflar idaresi, şehrimizdeki tari- hi eserlerin tamiri için 15,000 liru sar- fediyor. Bu son büyük inşa hamlesinden sonra Adana tamamile değişmiş bir şehir olacaktır. Portakal cinsleri üzerinde tedkikler Adana bölgesindeki portakal tecrü- be bahçelerinde yeni portakal cinsleri üzerinde teğkikat yapılmaktadır. Bu bahçelere birçok narenciye cinsleri meyanmda Filistinden getirilen Va- lânsiya, Şamuti, Vaşington Neval fidanları dikilmiştir. Bu portakal çeşitlerinden Şamuti- ler orta boy, meyvaları gayet sulu, İri ve çekirdeği Azdır. Vaşington Neval cinslerinin de meyvaları gayet iri ve uzunca, kabuğu ince ve çok kokulu- dur. Bilhassa bu portakal cinsleri ih- racat için, dayanıklı olduğundan, ga- yet elverişlidir. Çukurovada 938 portakal mahsu- lünden hiç stok kalmamış, kâffesi sa- satılmıştır. Kozanda belediye faaliyeti Adananın tarihi kazalarından bi- risi olan Kozanda Belediye faaliyeti genişlemiştir. Kozan Belediyesi beş se- nelik bir imar programı hazırlamış ve işe başlamıştır. Kozanda birçok yenilikler yapılacaktır. Halihazırda 18,000 lira olan Relediye bütçesinin tezyidi imkânları da aranmaktadır. Adanada bir işçi bürosu kurulacak Adana (Hususi) —Hükümetimiz Çukurovanın mühim bir meselesini halletmek için teşebbüsata geçmiştir. İş dairesi genel müfettişi B. Said Ay- doslu Adanaya gelerek iş ve işçi me- seleleri hakkında tetkiklerde bulun- muş, alâkadar müesseseler, büyük ve küçük çifçiler, fabrikalar, sanayi, zi- radf işçileri, bunların mutavassıtları olanı ve «Bici; denilen kimselerle te- .maslar yapmıştır, ; Müfettiş, Avrupadaki emsalleri da osu inşa edilecek göz önünde bulundurarak Adananın hususi ihtiyaçlarına uygun bir <İş borsası» kurulması hakkında bir de mufassal proje hazırlamıştır. Adanada, etraftan ihtiyaca kâfi miktarda işçi celbi, bunların işlere Sureti tevzii, ücretlerinin tayini ve ibtiyaçtan fazla gelerek işsiz kalan işçilere yapılacak yardımların şekli mühim bir meseledir, ! Çukurovada ihtiyaç bir takım ipti- dal teşkilât ta doğurmuştur. «Elci» denilen mutavassıtlarla, amele komis- yonları bu meyandadır, Ancak, bun- ların muntazam ve âhenkli işliyeme- dikleri de uzun zamanın. tecrübeleri- le sabit olmuştur. Bundan dolayı da- lı budağı memleketin birçok mınta- kalarına yayılmış olan bu çok ehem- miyetli davanın, içtimai ve iktisadi ilimlerin icaplarma ve dünyanın bu husustaki en son tecrübelerine uy- gun ve aynı zamanda tatbiki kolay ve ameli bir tarzda halli zarureti gün geçtikçe ciddiyet ve istical ile kendi- ni hissettirmekte idi. İşin ehemmiyetine bir misal ver- mek için, Seyhan ve diğer cenup vi- lâyetler halkından her yıl 50 - 60,000 kişinin çalışmağa gelmesi ve bunun için beş altı yüz kadar mutavassılın faaliyette bulunması, pamuk gibi, memleketin en mühim istihsal mad- desirin bahis mevzuu olduğunu ha- tırlatmak kifayet eder. Yapılan etüdler, yalniz ziraat işçi- lerine inhisar etmiyor, her yıl yaz mevsimleri işçi tutmak hususunda zraatin şidçletli rekabetine maruz kalan dokuma sanayil de bu tetkik çerçevesine alınmıştır. Adanada kurulacak <İşçi borsası» işçi ücretlerine de bir istikrar vere- cektir. Bugün ne çilçiler ne de fabri- kacılar sabit ve müstakar bir malik yet hesabi tutamıyor. Hükümetimizin ele aldığı bu mü him meselenin ameli neticesini, mü him bir ziraat ve endüstri şehri olak, Adüna sabırsızlıkla beklemektedir. Adanada Atatürk parkında yeni tesisat Adana (Akşam) Adanadaki Atatürk parkında yapılacak tesisak için tanzim edilen avan projeler gel miştir, Projeleri mütehassıs mimat Viotti Violi yapmıştır, Belediye proje leri tedkik etmektedir. Mimara yâkımı da belediyenin noktai nazarı bildir. lecektir. Bornova ziraat mektebi ta- lebesinin tedkik seyahati İzmir (Akşam) — Bornova ziraa$ mektebi talebesinden 35 kişilik bie grup, başlarında mektep müdürü B. Avni Tunaboylu. olduğu halde Ay- dın, Nazili, Burdur, Antalya, İspar- ta ve Eskişehir havalisinde on beş gün süren çok faydalı bir tedkik se yahati yapmışlardır. İncir, portakal bahçelerini, pamuk tohumu üretme, narenciye, kuru zi- raat, tohum ıslah ve pancar istasyon» larını, fidanlıkları,, Nazilli basma kombinasmı, gül bahçelerini ve gül yağı fabrikalarını, halı imalâtını, ş9 ker fabrikalarımızı, Çifteler harssın- daki muhtelif faaliyeti gören ve tedkik eden talebeler, yakında Kara- cabey harasına giderek hasad ve hare