3 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

fi “bil çarpması neticesinde ölmüşlerdir. Son dakika Alman gazeteleri Lehistana çok şiddetli hücumlar yapıyorlar Fransız mahafiline göre bu hücumlar Südet arazisinin ilhakından evvelki vaziyeti andırıyor Paris 3 — Alman gâzeleleri, Lehislanâ çek şiddetli hicumlar yapıyorlar. Bu hücumlar, Südet erazisinin işgalinden &vvel Alman gazetelerinin Çekoslovukya- ya yaptığı şiddetli hücumları adırmaktar Gir. B. Hitlerin nutkundan sonra Lehis- tan, Avrupa buhranının ,merkezi olmuş- tur. Bütün nazarlar, Lehistana mütevec- eh bulunmaktadır. Berlin 3 — Alman gazeleleri, Lehistanın Almanyaya karşı aldığı vaziyeti şiddetle tenkid ediyorlar. Wolkischer Beobahter Gazetesi diyor ki: «Krakorani Ilustrani namındaki Leh Mecmuası, Silezya ile Şarki prusyanın Leh erazisi olduğunu ve orada suni bir Cer- menlik idame edildiğini ve bu toprakların Avusturya Almanyaya ilhak edildiği 2- man Lehistana iadesi icab ettiğini yazı- yor. Bu iddislar harbe en fena bir tahrik teşkil öder. Ne Chamberlain, ne de De- ladier bunları durdurmak için hiç bir şey yapmamakta bilâkis Lehleri kışkırimak- tadırlar.» Borser Zeitung gâzetesi diyor ki: «Le- histan, çok teblikeli bir dönemeç nokta- sindadır.» Zvoolsurblatt gâzetesi de şu mülalâa- yı yürütüyor: «Lehistana çok şiddetli bir ihtar körükörü- yapılmalıdır. ne takib ettiği siyaset iyi bir netice ver- miyecektir.» İngiltere Rusyaya üç taraflı bir pakt akdini teklif etti Pakt, Sovyetlere mücavir mem- leketleri de garanti altına alacak Yondra 3 — Hükümete yakın olan mah- filler, İngiltere ile Sovyet Rusya arasın- da cereyan eylemekte olan müzakerelerin bugünkü safhası hakkında beyanatta bulunmaktan istinkâf ediyorlar. Zannedil- diğine göre beyanatta bulunmak için el- yevm Sovyet Rusya ile Bulgar hükümeti arasında cereyan eylemekte olan müza- kerelerin neticesini bekliyorlar. İngletere, Sovyet Rusyaya Üç taraflı bir Fransız - İngiliz - Sovyet karşılıklı yar- Gm paktının aktedilmesini teklif etmiş- tir. Bu üç taraflı pakt, Sovyet Rusyaya komşu olan memleketleri de tecavüze karşı garanti altına alacaktır. Fukat İn- gillere İle Fransanın Sovyet Rusyaya ga- ranfisi Uzak Şarka şamil olmuyacsktır. Varşova 3 — Kuryer Polski gazetesi, Le- histanın İngiltere ile Fransanın Sovyet Rusya We bir pakt akdine itiraz ettiğine dair ecnebi memleketlerde dolaşan şayi- aları tekzib etmekledir. Meskür gazete diyor ki: Ingütere ile Rusya arasında cereyan etmekte olan müzakereler doğrudan doğ- ruya Lehistanı alâkadar etmiyor. Bundan başka Leh - Sovyet münasebetleri, şayanı memnuniyet bir surette inkişaf eylemek- tedir, Londra 2 (A A.) — Daily Express gazetesi, Sovyet Rusyanın sulh cep- besinde çalışması için on beş mayıs ta Cenevrede İngiliz, Fransız ve Sov- yet Hariciye Nazırları arasında müza- kereler olacağını haber almıştır. B. Chamberlainin bir suale cevabı Londra 2 (AA) — Bugün Avam kamarasında muhalefet işçi partisi reisi Attlee, Başvekliden İngiliz - Sov- yet müzakereleri hakkında izahatla bulunmasını tekrar rica etmiş ve ef- kârı umumiyenin sabırsızlandığını, bu müzakerelerin istenildiği süratle hükümet tarafından yapılıp yapılar madığında şüpheye ( düşüldüğünü söylemiştir. Cbamberlain şu cevabi vermiştir: «Ben kimseyi şu veya bu düşünce- de bulunmaktan menedemem, Ancak ! Attlee'nin bu gibi düşünceleri teşvik edeceğini ve İngiltere ile Sovyetler arasında müşkilât çıkarmak istediği- ni zannetmiyorum. Çok dostane mahiyette müzakere- lere devam ediyoruz. Birçok teferrü- atın nazarı itibare alınması icap cdi- yor ve diğer hükümetleri de göz önünde tutmağa mecburuz, Sabırsız- lık gösterilmesini anlamiyorum. Fa- kat Avam kamarasını temin ederim ki, eğer anlaşmanın akdinde teahhur oluyorsa, bunun sebebi, İngiliz hükü- metinin iyi niyetler göstermemesin- den mütevellid değildir.» İngiltere - Almanya ticareti Londra 2 (A.A.) — Avam kamara- &inda bugün Almanyaya harp leva- mı imalinde kullanılan maddelerin satışı meselesi tekrar mevzuubahiş olmuştur, Stanley, hükümet namma verdiği cevapta, hemen hemen bütün ipti- dai maddelerin harp levazımı imalin- de kullanılabileceğini, bu maddeler ticaretinin durdurulamayacağını ve sonra böyle bir tedbirin, asılsız olan çember siyaseti etrafında yapılan propâgandaları haklı gösterecek ma- hiyette telâkkiye sebep olacağını söy- lemiştir. Tayyare kaçakçılığı | Ruhinin muhakemesine bu gün Ankarada ağır ceza mahkemesinde başlanacak Ankara 2 (Telefonla) — Tayyare kaçakçısı Ekrem Göniğin suç ortağı Hariciye protokol memurlarından Ruhinin muhakemesine yarın Anka- Ta ağır ceza mahkemesinde başlana- caktır. Meclis Reisi Ankaraya döndü Ankara 2 (Telefonla) — Bir kaç gündenberi İstanbulda bulunan Bü- yük Millet Meclisi Reisi B. Abdülhalik Renda bu sabahki trenle şehrimize dönmüştür. i Almanyanın Tunus konsolosu otomobil kazasında öldü Tunus2 (A.A) — Almanyanın Tunus baş konsolasu von Biberstein İle refikası, Aouinina yolunda Tunu- sa 10 kilometre mesafede bir otomo- İspanyada Italyan ve “Alman mütehassısları General Franco, Berlin ve Romayı protesto etmiş Paris 3 — Londradan bildiriliyor: Eve- Bing Standard gazetesine göre general Franco, yol ve fabrikaları tamir bahane- ie İspanyaya gönderilen İtalyan ve Als man mütehassslarmın bolluğu karşısın. da Berlin ve Romada şiddetli protestoda bulunmuştur. Son günlerde davet edil. medikleri halde İspanyaya 5,000 Alman ve İtalyan mötehassısı gitmişlerdir. Franco, bu akın devam ettiği takdirde sıkı tedbirler almak niyetindedir. Kudüs müftisi Bağdada gidiyor Bağdad 2 — İyi malümatlı maha- fle göre Kudüs müftüsü, Filistin meselesi hakkında Irak Başvekili Nuri paşa ile görüşmek üzere bu haf- ta içinde Bağdada gelecektir. Hariciye Vekili, dünya hâdi- selerinin bizi alâkadar eden kısımlari etrafında izahat verdi Ankara 2 (A.A.) — C. H. Partisi Meclis grupu bugün (2/5/939/) saat 15 de reis vekili Hilmi Uranm relsli. Zinde toplandı. Söz alan Mariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, son hafta zarfında cere- yan eden dünya siyasi hâdiselerini ve bunlardan bilhassa bizi enterese eden kısımları çok canlı ve vazıh şekilde izah etti, Sarâcoğlunun izahatını büyük alâ- ka ile dinliyen grup, bü beyanatı ta- mamile tasvip etti. Ve ruznamede müzakere edilecek başka bir madde bulunmadığı için reislikçe celseye ni- hayet verildi. Harp silâh ve mühimmatı Bunları yapan müesseselerin kontrolü hakkındaki lâyiha ruznameye alındı Ankara 2 (Telefonla) — Türkiyede barp silâh ve mühimmat: yapan hu- susl sanayi müesseselerinin kontrolü hakkındaki kanun lâyihası Milli Mü- dafan encümeni ruznamesine alın- mıştır. Bu lâyihaya göre kismen veya ta- mamen her nevi harp silâh ve mü- himmatı yapmak üzere hakiki veya hükmi şahıslar tarafından işletilen hususi sanayi müesseselerini hükü- met kontrol etmeğe salâhiyetli ola- cak ve memlekette bu kabil müesse- selerin açılması hükümetten müsaa- de almağa mütevakkıf olacaktır. Kon- trol Mili Müdafan Vekâleti tarafın- dan yapılacaktır, Bu fabrika sahip- leri her sene imâl ettikleri harp silâh ve mühimmati ile ayni sene içinde aldıkları siparişlerin cins, miktar ve nevilerini bir beyanname ile Dahiliye İktısad ve Mini Müdafaa Vekâletleri- ne bildirmeğe mecbur olacaklardır. Heyetimiz Tahrandan hareket etti Heyet mayısın yedisinde Ankarada bulunacak Tahran 2 (A A.) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor; Türk heyeti Rana Tarhan riyase- iinde Başvekili, Meclis Reisini ve Hariciye Vezirini ziyaret ederek veda eylemiştir. Orgeneral Kâzım Orbay ayrıca as- keri makamata da veda etmiştir. Askeri kıtamız bügün saat 14 de heyetimiz ise saat 15 de otomobiller. le Tahrandan ayrılmıştır. Bu gece Kazvinde geçirilecek bir gece Ker- manşahta yatılacak ve mayısın be şinde Musulda bulunulacaktır. Heyetimiz ayni gün hususi trenle Musuldan hareket ederek ayın yedi. sinde Ankaruya vasıl olacaktır. Türkiye - Amerika ticaret anlaşması Ankara 2 (Telefonla) — Yeni, Türkiye - Amerika ticaret anlaşması yarın (bugün) gümrüklere tebliğ olu- nacaktır. Anlaşma, evvelce de bildir- diğim gibi, beş mayıstan itibaren mu- vakkaten meriyete girecektir. Cebelüttarıktaki barajlar kaldırıldı Cebelüttarık 3 — Cebleüttarık ka- yalığını İspanyaya bağlayan berzahın öte tarafında bulunan Alinca civarı- na konulmuş olan barajlar kaldınık maştır. Alman harp gemileri Cebe- lüttarıktan uzaklaştılar Cebelüttarık 2 (A.A) Tanca, Çeuta, Cadix, Algeziras ve Malagada bulunmakta olan Alman harp gemi leri buraları bugün terketmişler ve boğazın garp istikametinden geçerek uzaklaşmışlardır. c tamamen Voroşilof: “Sulh istiyoruz. Fakat mücadele etmesini de biliriz, diyor Meskova 2 — Tas ajansı bildiriyor: | Harbiye Komiseri Voroşilof, dün 1 | Mayıs münasebetile Kızıl meydanda söylediği nutukta ezcümle demiştir ki: *Beynelmilel vaziyetin müdhiş bir İÂhtilât arzettiği bu anda, bütün dün- ya işçileri ve kapitalist memleketlerin bütün namuslu insanları Sovyetler Birliğinin müstemirren dünya barışı lehinde mücadele eden bir memleket | olduğunu anlıyacaklardır, Sovyetler Birliği ordusu, kuvvetli ve kudretlidir. Fakat hiç bir kimseyi tehdid etmediği gibi Sovyet yuvası nın eşiğine ayak basacaklar müstes- na olmak üzere kimseyi tehdid de etmemektedir. Arzu edilmiyen böyle bir misafir | ezllecektir. Faşizm tarafından tertib edilen ikinci dünya harbi bütün dün- yayı istilâ tehdidi altında bırakmak- tadır. Bu fkinci dünya İntalinin ge- nişlemesine mani olmak için yegâne | İngilterede askerlik mükellefiyeti | Hazırlanan kanunun metni neşredildi Londra 2 (A.A) — Askeri mükek lefiyet hakkındaki kanunun metni evvelki akşam neşredilmiştir. Kanun- da 20 yaşına gelen ve 21 yaşını he- nüz ikmal etmemiş olan bütün erkek İngiliz vatandaşlarının . İngiltere'de bir askeri talim devresine iştirak et- mek üzere kaydedileceği tasrih edil- mektedir, Kayd servisleri İş Nezare- tine tevdi edilecektir. Bu suretle davet edilen gençler, milis sıfatile hizmete alınacaklar ve 6 ay müddetle hususi bir talim dev- resi . geçireceklerdir. Fasılasız devam, edecek olân bu talim devresini ikmal edenler, üç buçuk sene müddetle yar- dım Kıtalarından birinde veya mun- zam ihtiyat kuvvetlerinde hizmet edeceklerdir. Londra 2 (A-A.) Daily Herald müstesna olmak üzere bütün İngiliz mafbuatı mükellefiyet kanununu müsald bir şekilde karşılamaktadır. Alman - Macar dostluğu Nazırlar arasındaki görüş- melerden sonra bir tebliğ neşredildi Berlin 2 (A.A.) — Aşağıdaki teb- iğ neşredilmiştir: Alman ve Macar nazırları arasında yapılan müzake- reler her iki tarafın görüşlerinin ayni olduğunu müşahade etmek imkânını vermiştir, Müzakereler tam bir samimiyet içinde cereyan etmiş ve merkezi ce nubu şarki Avrupasile Macaristanın komşuları olan münasebetler ve bil- hassa Macaristan ve Almanyayı alâ» kadar eden meseleler üzerinde cere- yan eylemiştir. ii Fransız rejisi bizden tütün alıyor i Fransız rejisi mühim miktarda tü- tün mübayaa edecektir, Bunun için bir münakasa açmıştır, Misir bankası müdürü B. Zülfikar da tütün müba- yan etmek üzere şehrimize gelmiş, tü» tün piyasasında tetkikata başlamış. tır. Mısır sahillerinde 70 İngiliz harp gemisi Kahire 3 — Elbelâğ gazetesine göre Akdeniz İngiliz #losuna mensup 70 harp gemisi İskenderiye ve Portsalâde toplanmışlardır. Bunlar şarki Akdeniz- de manevralar yapacaklardır. 3 Mayıs 1939 Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler | —. Parti grupu toplandı Sopyef ordusu harp için! hazırdır | çare şantaj usullerile hareket eden Mmutaafrızlara Karşı konulacak haki- ki kuvvettir. Milletimiz mukadderatından emin ve huzur içindedir. Milletimiz biliyor ki, sükünet içinde çalışması, Kızl ordu ve donanma , tarafından temin edilmiştir. Biliyor ki, büyük bir harb için tamâmen hazırdır. Milletimiz barışı seviyor ve bunun büyük menfaatlerini tamamen müd- Triktir. Onun için bütün dünyada mü- cadele ediyor, Fakat milletimiz ayni ! zamanda mücadele etmesini de bilir i ve sever. Böyle bir mücadelede, tam ve nihai zafere kadar silâhı elden bi- rakmıyacaktır ğ Kim ordu ve donanma kuvvetlidir, | yenilemez. Fakat bu Iki kuvvet Sovyet. milleti adını taşıyan muazzam ordu- nun yalnız öncüleridir. Böyle bir or- du daima yenilmez bir kuvvet olmus, böyle kalmaktadır ve daima da böyle kalacaktır.» İngilterenin Romanyaya kredisi Beş milyon İngiliz liralık kredi ile | silâh alınacak Londra 2 (A.A.) — Financial 'Times gazetesinin, Bükreş muhabiri bildiri- * yor: İngiliz hükümeti, Romanyâya bes sene muteber olmak üzere beş milyoR İngiliz rak Kredi açmüğa âme dedir. Borcun ödenmesi 1940 senesin- den itibaren başlıyacak ve ham mad- de verilmek suretile yapılacaktır. Kre- di, silâh satın alınması için kullanı | Jacaktır, Frederik Leithross'un reisliğinde- ki İngiliz ekonomi heyeti yakında Bükreşten Atineya gidecektir. Times gazetesi, başmaknlesinde bu sarahati vermemekle beraber, «İngi- Miz heyetinin muvaffakıyeti, Roman- ya ile Yunanistanın mahsullerini İngilterede ve diğer memleketlerde serbes döviz mukabilinde satabilme- 1eri için yapacağı anlaşmalarla ölçü- | Jecektir» demektedir. i Japonyada şiddetli zelzele Japonyada birçok ölü var | 1000 kadar ev yıkıldı i neticesinde hasıl olmuştu. i Tokyo 2 — Japonyanın şimal batı- | anda vukubulan zelzelede 50 kişi ya- ralanmış, 25 kişi ölmüştür. 1000 kadar €v yıkılmıştır. 60 bin kişi geceyi di- şarda geçirmiştir. , Zeizelenin merkezi Japonyanın çi- maligarbisinde kâin Doga yarım Ankara 2 (Telefonla) -— Alman fabrikatör ve tüccarlarından mürek- kep altı kişilik bir heyet şehrimize gelmiştir. Alman başkumandani Libyada Roma 3 — Alman baş kumandanı £ neral Brausiç ve İlelyan harbiye müste şarı general Parlani tayyare ile Libyadi Bemahova meydanına varmışlar ve karşılanmışlardır.