23 Şubat 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

İ azimlerinin canlı bir delili. Nutuklar Bükreş 22 (A.A) Balkan konfe- antantı fikrine ve barış davasına hiz- e edildiği hissiyatile ayrıldığım N kaydeylemiş ve <Antant bidayette Mkendisine tahsis edilen vazifeye ehil $ gn göstermekle müftehirdir; e Başvekil memleket için ve : memleketi dost ve müttefik Yunanis- fanı sevindiren parlek mili itilâya #evketmekte olan kral için takdir ve hayranlığını bildirmiştir. » Saracoğlunun sözleri İlüteakiben B. Saracoğlu aşağıda sözleri söylemiştir: «Gösterilen kabulden dolayı Ro- #manya hükümetine minnettarlığımı Bildirmek ve mümtaz devlet adamları B. Meiaksas, B. Gatenko ve B. Marko- İ Yiç ile çalışmaktan mütevellid sevin- imi bilhassa kaydetmek isterim. X Şurasını da büyük memnuniyetle “ave ederim ki, Bükreş toplantısı, filkan paktının barışı ve antantı teş- Wi eden devletler istikbalinin zâmanı i Wiarak kalmakta olduğunu bir kere Saha göstermiştir. Sözlerimi bitirirken, hine müteveccih her türlü kampan- © yayı müşterek suretle reddetmesini ve paktın milletlerimizin mili şuu- Tunda daha ziyade kuvvetle yerleş- mesi için çalışmasını rica ederim:> B. Markoviçin beyanatı © . B. Markoviç te, zıddiyetleri berta- Haf etmek arzusundan mülhem barış Ye iyi komşuluk politikasına olan İmanını ve Romanyanın ve onu sey- 'keden hükümdarının muazzam faali- yeti karşısındaki hayranlığını ifade © eylemiştir. B. Markoviç, Yugoslavyaya ve onun mümessiline karşı gösterilen kabul ve Mink beyanati Bunu müteakib B, Gafenko şu be- yanatta bulunmuştur: Muhterem kolleklerimin yaptığı be- yanata yalmz bir kaç kelime ilâve edeceğim. 'Tebiiğimizi dinlediniz. Bu WE tebiiğ, aramızda, cereyan öden görüş- (5 melerin kısa bir hülâsasıdir, Evvelden tesbit edilmiş olan teferruatı program K mucibince yapılan görüşmeler, alâ- © Ka tevlidinden hali kalıniyan zaman ve ahval içinde, tam görüş, telâkki ve his birliğimizi müşahede ve tes- bite bir kerre daha imkân vermiştir. Bu görüşmelerden bir nikbinlik ha- Yası çıktığını sizden gizlemiyeceğim Ye zannederim ki, kolleklerim de be- nimle ayni fikirdedir, Gerçi vaziyetin ciddiyetini nazarı dikkate ahyorua b itirdi, resmi tebliğ neşredildi Hariciye Vekilimiz Bulgar Başvekili ve Hariciye Nazırı R. Köselvanofla birlikte Fakat bazı tezahürlerde ve bu arada vetlerimizle ve bütün kalbimizle hâ- dim olmak İstediğimiz aşikârdır. Bi- | zim için kuvvet, birlik ifade eder. Kalbde itimadaver ve kardeşçe teş- riki mesai yolunu göstermektedir. haksızlıklarını daha yakında ve pek yakından milletleri düşünüyorum ve ilkbaharın nihayet İspanyaya güneş- le birlikte barış saadetini getireceğini ümid ediyoruz. İspanyol milletine, yaralarını sarması kuvvet ve hayatını tekrar kazanması için elimizden gel- diği kadar yardıma amadeyiz. Barıştan bahsederken, ayni zaman- da nizam fikrine de (tevecciih edi- yorum, Nizam olmadan, fikirlerde vakalar- da nizama, siyaset ve toprak saha- larında nizama riayet edilmeden, milletler - maksad ve hüsnüniyetle- Tİ ne olursa olsun, -birbirlerine yar- dım edemezler, işte Bükreş konferansının size bir Şimdi, başkalarını büyük kiyaset- lerinden, politik tecrübelerinden isti- fade ettirmek hususunda gösterdikleri cömrtlikten dolayı muhterem kollek- lerime teşekkür etmek sırası gelmiştir. Hiç şüphe etmiyorum ki, Başvekil, B. Metaksas ile Bakan Şükrü Sârac- oğlu ve Markoviç, Romanyanm ken- disini dost ve müttefikleri Yunanis- tan, Türkiye ve Yugoslavyaya bağlı- yan sadakat ve muhabbetini kendi devlet Teislerine, hükümetlerine ve milletlerine bildireceklerdir. Paktın müddeti Atina 22 — Yunan Başvekili B. Me- taksas, Eleftron Vima gazetesinin Bükreş muhabirine, bazı ecnebi gü- getelerin yazdıkları veçhile, konseyde Balkan paktının temdidi meselesi or- taya atılmadığını söylemiştir. Zira paktın müddeti 1940 senesinde bit- mektedir. Pâkt, feshedilmeyince oto- matik bir surette yedi sene daha meri ve muteber kalıyor. Hariciye Vekilimiz Atinada üç gün Kalacak Bükreş 22 (AA) — Anadolu ajan- sının Hariciye Vekilimize refakat eden hususi mühabiri bildiriyor, Balkan antantı konseyi toplantıla» rının bugün bitmesi üzerine Hariciye Vekili B. Şükrü Saracoğlu, bu gece hu- Susi trenle Belgrada hareket edecek, orada bir gün kaldıktan sonra Selâniğe geçecektir. Hariciye Vekilimiz, Selâ- nikte kendisini bekliyecek olan B, Metaksas ile birlikte Atinayı ziyaret edecektir. B. Şükrü Saracoğlunun Atinada ikametinin üç gün sürmesi muhtemeldir, Haricye Vekilimiz, ora» Gan deniz yolu ile İstanbula döne- cektir, Atina 22 (A.A.) — Türkiye Hariciye Vekili Saracoğlu'nun Balkan antantı konferansından sonra Bükreşten Ati- naya geleceği haberi bütün Yunan mahafilinde husus! bir sevinç uyan» dırmıştır. Bulgaristanla yaklaşma arzusu Bükreş 22 (A.A) — B. Gafenkn. dün öğleden sonra Bulgaristan elçisi B. Seyakirofu kabul etmiştir. Öğre nildiğine göre, B. Galenko, elçiyi, Bal- kan antantı âzası devletlerinin Bul. garistanla' yaklaşma arzusundan ha- berdar eylemiştir. Ziyafet Bükreş 22 (AA.) — Bugün saat 13.45 te Türkiye elçiliğinde konsey Azası şerefine bir öğle ziyafeti veril- miştir. Bu yemeği saat 15 te Yugoslavya büyük elçiliğinde bir resmi kabul ta- kip etmiştir. Bükreş 22 (A.A.) — Dün gece, sarayı kralide senfonik konseri müteakip da- vetlilere büfeden şampanya ikram edilirken, Kral Karol, Elen Başvekili ve Hariciye Nazırı B. Metaksası, Tür- kiye Hariciye Vekili B. Şükrü Sara coğlu'yu ve Yugoslavya Harleiye Na- ırı B. Cincar Markoviçi yanma almış ve kadehini «Memleketlerimizin saa- detine ve antantımızın ebedi olması- naz kaldırmıştır. Yunan gazetelerinin e ö Atina 22 —. Bütün gazeteler, Bük- reş konferansına ait haberlere uzun Sütunlar tahsis etmekte ve evvelce de tahmin edildiği gibi Bükreş temas- larının Balkan amtantı devletleri arâr sındaki görüş benzerliğini ve gerek sulhü, gerek Balkan menfaatlerini korumak husuğundaki müşterek si- yasetlerini bir kere daha tebarüz et- tirdiğini yazıyorlar, Etnika gazetesi diyor ki: kuvvetli olarak çıkmıştır. Bu antanf kendi âzasna bütün ihtilâfları dostça halletmek, bütün | meseleleri düzeltmek ve endişe için- de bulunan dünyaya muslihane bir teşriki mesai nümunesi göstermek im- kânını vermiştir.» Katimerini. gazetesi, dört Balkan devletinin sulh yolundaki gayretleri- ni birleştirelidenberi dalma müttehid. ve mültesanid davrandıklarını kayde- derek diyor ki: «Balkan paktının beş senedenberi işleyiş tarzı hiçbir zarar kaydetmek. sizin münhasıran faydalar temin eden siyasette bu devletlerin devam arzusunu teyid eder.» Şimal devletlerini alâkadar : eden meseleler Helsingtors 22 (A.A) — Danimar- ka, Finlândiya, Norveç ve İsveç Ha- riciye Nazırları 20 şubattan 22 şuba- ta kadar burada toplanmışlar ve Şİ- mal devletlerini alâkadar eden bütün meseleleri gözden geçirmişlerdir, Bu toplantılarda, İsveç ve Finlân- diya Hariciye Nazırları, Aland ada. larının tekrar askeri hale konulması hakkındaki anlaşmaya dair izahat vermişlerdir. Dört nazir sonbahar a$- samblesinden evvel bir kere daha top- Balkan Antantı Konseyi mesaisini (İngiltere müsaade devrini kapamağa karar verdi (Baş tarafı 1 inci sahifede) Türken mebuslardan hiç biri bu hu susta itirazda bulunmamıştır, Yalnız bazı mebuslar hükümetin diş politi- kasını tenkid etmişlerdir. Muhalefet reisi B. Attlee demiştir ki: «Fansarın emniyeti için zararlı olan hâdiseler bizim için de zararlı- dır. Müşterek emniyet çemberi pek daralmıştır. Biz bir tek müttefikle aşağı yukarı yalnız vaziyetieyiz Dünya vaziyetinin daha kuvvetli bir istikrara kavuşabilmesi için Sovyet- ler birliği ile müzakereye lâzımdır. Böyle bir müzakereye girişil- miş midir? Harb halinde İngiliz or- dusu ne yapabilecektir?» B, Attlee bir Müdafaa Nezareti ih- dası lüzumüunda ısrar etmiş ve hükü- meti, ehemmiyeti pek büyük olan ahlâk prensiplerinden fedakârlikta bulunmakla itham etmiştir. Hatip hükümetin demokrasiyi ve hürriyeti müdafaa etmesini istedikten sonra netice olarak İngiliz efkârı umumi- yesinde Başvekilin mütecavizler ve diktatörlerle beraber olduğu kanaati hâkim olduğunu söylemiştir. Bundan sonra muhafazakârlardan ve eski nazırlardan B. Churchill bir nutuk söylemiştir. B. Churchill de- miştir ki: «Hükümetin müdafaa programımı tasvib ediyorum. Yalmız bu tedbirle rin daha evvel alınmamış olması te- essüf edilecek şeydir. Silâhlarma İşi- nin iyi yürümesi için bir Techizat ve İaşe Nezareti Ihdası lâzımdır. İngiliz ve Amerikan efkârı umumiyesinin bü yük bir ekseriyeti mütecavize karşı manlaların çoğaltılmasına taraftar- dır. Başvekilin İngiliz - Fransız birliği hakkındaki beyanatını memnuniyetle selâm'arım. Bu birlik hoyratça bir harekete karşı pek mühim bir mü- dafaa hattı teşkil eder. Ben İngiliz ve Fransız erkânı harbiyeleri arasın da daha sıkı temaslar yapılmasına taraftarım. Harb halinde İngiltere nin harbe iştiraki meselesi daha vazih bir şekilde tayin edilmelidir.» B. Churchili'den sonra Mander söz almış ve demiştir ki: «Fransa ve Sovyetler Birliği bir taaruza uğrar Jarsa kendilerine yardım edeceğimi- ze dair teminat verilmesini istiyo- rum, Bir harb olursa İngiliz kuvvet- lerinin sevkedilmesine taraftarım. giltere icab ederse mecburi askerlik usulünü kabul edecektir.» Muhafazakârlardan ve eski nazır. lardan B. Amery de harb halinde İn- gilterenin Fransaya askeri Mtalar göndereceğini ilân etmesi için hükü- meti tezyik etmiş ve demiştir ki; «Başvekil İngilterenin Fransaya yardımı edeceğinden bahsetmiştir. Bu vaad, erkânı harbiye müzakerelerile takviye edilmedikçe hiç bir kıymet iade etmez. Fikrimce eltı ay hiz melle mükellef 100 bin kişlik daimi ve hususi bir ihtiyat kuvveti vücuda getirilmeli, sulh zamanında İngiliz vatandaşlarına metburi talimler yap- tırılmalıdır.> Mebusların sözlerine hükümet na- mına” nazırlardan B, Morrisson co- vab vermiştir. Nazır demiştir ki: « B. Churchill beyanatında haklı» dır. Bir harb çıkarsa İngiltere mah- dud mesuliyet prensiplerine bağlı kal- âddetmiyor. Biz sadece hazırlıklı bu- Yanmak istiyoruz. Başvekilin kendini yağmurdan muhafaza etmek için şemsiye taşıması muhakkak yağmur yağacağına alâmet değildir (kahkar halar). Netice olarak şunu kaydedebilirim: Fransanın emniyeti İngiltere için hayati bir ehemmiyeti haizdir.» B. Cbamberlainin sözleri Londra 22 — Dün akşam Avam Ka- marasında müdafaa işleri hakkında- ki müzakereler esnasmda Başvekil B. Chamberlain söz almış ve müdafaa meselelerine temas ederek ezcümle demiştir ki: — Harb levazımı istihsalinde, bil. hassa tayyare inşaatında müşuhede edilen muazzam fazlalaşma, hüküme. tin bir Levazım Nezareti vücuda ge- tirmemekte bakli olduğunu ispat etmiştir. 1939 ve 1940 senelerinde milli mü- dafnaya tahsis edilecek olan 580 mil- yon İngiliz liralık yekün, umumi harb başlangıcındaki milli borç yekünun- dan uzak değildir. Bununla beraber, beş senelik plân devresinin nihayet- lenmesinden evvel, bir istikraz sure- tiyle yeni bir fazlalaştırma ihtimal. leri de göz önünden uzak tur Ima- malıdır.» Gazetelerin. yazıları Londra 22 (A.A.) — İngiliz silâhlan- masından bahseden gazeteler, bir harp vukuunda bütün İngiliz menbaları- nm Fransızlarla birlikte çalışacağı hakkında B, Morrison tarafından ya- pılan beyanalı bilhassa kaydetmekte- dirler. Daily Mail gazetesi, umumiyetle bu beyanatın bir hârp vukuunda İngilte- Tenin Avrupa kıtasına bir ordu gönde- receği şeklinde tefsir edildiğini kay- dediyor, News Chronicle gazetesi de tama men ayni mütalâadadır. Felemenk Amerikadan tayyare alıyor Tayyareler Felemenk Hin- distanının müdafaasını kuvvetlendirecek Vaşington 22 (A.A.) — Askeri tay- yareler satın almak üzere Amerikaya gelmiş olan ve mütekaid amiral Van Dulm'un riyaseti altında bulunan Hollanda heyeti, Harbiye Nezaretine giderek bir nezaket ziyaretinde bu» Tunmuştur. Heyet, Felemenk Hindistanının mü dafaasını kuvvetlendirmek için bom. bardıman tayyareleri satın almak âr- zusundadır. Amerika senede 5500 tay- yare yapabilecek Vaşingten 22 (A.A.) — ehili ha. vacılık forumunun kapanma celsesin- de hava ticaret odası reisi B. John Joett, şu beyanatta bulunmuştur: Amerikadan yapılmakta olan tay- yare ihracatı, Amerikada tayyare sa- nayiinin salâh ve inkişafı hususunda mühim bir âmll olmuştur. Amerika fabrikalarının imal imkânmun süratle senede 5500 tayyareye baliğ olacağını ümid etmekteyim, İngiliz topraklarının bombardımanı Japonya tahkikat yaptır- mağa Tokyo 22 (A.A.) — İngiliz sefareti müsteşarı B. Dodds, Japon tayyarele- rinin Shamchung yakınında kâin ve İngiltereye aid Hongkong arazisini bombardıman etmelerini dün akşam Hariciye Nezareti nezdinde protesto etmiştir. Hariciye Nezareti namına söz söy» lemeğe salâhiyettar olan bir zatın be. Japon raporları İngiltereye aid arazi. Bu güzele Tunusta böylelikle İtalya aleyhinde bir hava yaratılmak istem diğini yazıyor.