26 Ocak 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

26 Kânunusani 1939 Polonya hariciye nazırını mühim beyanatı Polonya Sovyetler birliği ile Almanya arasında müvazen eyi temin edecek Polonya Fransa ve romanya ile Ittifaklarına sadakatle riayet ediyor Varşova 25 (A.A.) — Hariciye Na- zırı Beck, Daily Telegraph gazetesi- nin muhabirini kabul etmiştir. Mes- leki olan askerliğin bir devlet adamı #ıfatile faaliyeti üzerinde ne derece tesir ettiğini soran muhabire Beck, harb tecrübesinin herkes için kıy- metli olduğu cevabını vermiş ve de» miştir ki: hsen askeri nizamlar üze- s bir hattı hareket inti- hab ettim. Her şeyden evvel vaziyeti mütalea etmek, ondan sonra seri bir karar vermek ve bu kâtarı tatbik &derken irmemek lâzımdır.» Polonya harici siyasetinin o €sas prensiplerinin neden ibaret olduğu sualine Beck, şu cevabı vermiştir: «Bu siyasetin esas prensipi, kom- Şularımızla iyi geçinmektir. Bunun için Polonya hükümeti Almanya ve Sovyetler birliği ile münasebetlerine büyük bip ehemmiyet atfetmektedir. Siyasetimzin diğer bir prensipi de Polonyanın Romanya ve Fransa ile akdettiği ittifaklara sadakatle rlayet etmektir. Nihayet üçüncü prensipi- miz de Polonyayı alâkadar eden bir mesele hakkında karar verilirken Polonyanım mütalâasının alınmasına mani olmaktır. Polonyanın bu me- seleye karşı gösterdiği alâkanın de- recesi ekseriya bu mesele ile Polonya hududları arasındaki mesafeye göre ölçülür.» İstikbale aid umumi tahminler ve Polonyanın iki büyük komşusu ara- sında muvazeneyi temin imkânları İ hakkında Beck, şöyle demiştir: «Ben bedbin değilim. Vazifemiz ya- | pıcı bir mesaj için elzem olan sulhü idame etmektir. Polonyanın Sovyet- ler birliği ve Almanya arasında mu- vazeneyi temin etmesi tabildir. Bu şekilde hareketimiz bu iki kamşumuz- Gan birinin aleyhine müteveccih te- cavüzkârane plânlara müstenid her türlü teşriki mesaiden uzak durmak hususundaki umumi kanaatimizin bir neticesidir.» Müstemleke meselesinde Polonya harici siyasetinin rolü hakkında da Beck, şu malümatı vermiştir: «Polonya iki sebebden dolayı müs- temleke meselesile alâkadardır: Bun- lardan birincisi, muhaceret için âra- zi araması, İkincisi, endüstrisi için lâzım olan ibtidat maddeleri temin edecek menbalara ihtiyacı olmasıdır. Bu iki prensipe dayanarak Polon- ya şimdi müstemlekeleri olan mem- leketlerle teşriki mesaide bulunmağa çalışmaktadır.» Impeks şirketi hakkında tahkikat devam ediyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) B. Kemal Seden Banka hanının 9 numaralı dairesinde ve kardeşi ve | ortağı B. Şakir Seden de Boğaziçinde | Emirgânda Çeşme sokağında beş nu- maralı evde oturmaktadır. B. Kemal Seden vaki davet üzerine Ankaraya gitmiştir. B. Şakir Seden filim işleri için Londrada bulunmaktadır. Şirketin mukavelenamesi İki ortak, aralarında, aşağıda hü- lâsa ettiğimiz mukavelenameyi yap- mışlardır: 1 — Şirketin maksadı her nevi kömis- yon işleri, ilhalât ve ihracat ticaretidir. 2 -— Şirkelin Ünvanı «lmpeks Limited Şirketiz dir, 3 — Şirket, Türkiye dahil ve haricinde şubeler tesis edebilir. Şubeler açılırken Iktisad Vekâletine malümat verilecektir. 4 — Şirket sermayesinden 50 hinse Ke- mal Seden, 50 hisse de Şakir Şedene ait- tir. Bu hisselerin yüzde ellisi yukardaki hissedarlar tarafından tediye olunmuş ve diğer nıstının tediyesi de teahhüd edil- miştir. Hissedarların adedi beşi geçmedi- Bi müddetçe ortakların ittifakile ve geç- tiği surette sermayenin üç rub'unu temsil eden ortakların muvafakatile sermaye tez- yid olunabilir. Sermaye tezyid olunduğu takdirde gerek ortaklar, gerek (halefleri himelerini tezyid kararının tekemmülün- den itibaren üç ay içinde nakden ödeme- yi teahhüd ederler. Bu baptaki kararlar ve tadiller İktisad Vekiletinm müsaade- sile tekemmül eder, 8 — Şirketin müddeti yedi senedir. Bu müddet İktisad - Vekâletimin müsaadesi Üzerine Sicili tlcaretçe tesçil ve usulen Mân gününden başlar» Mukavele 21 maddeden ibarettir ve 19/10/9938 de tesçii edilmiştir. “Şirketin merkezinde araştırma Evvelki gün Ankaradan gelen teb- Mgat üzerine İstanbul müddelumumi- liği burada araştırmalar yapmıştır. Müddelumumi B. Hikmet Onat, Baş- muavin, Polis müdürü ve zabıta me- murları bu daireye gidip araştırma yapmışlardır. Araştırma beş saat kadar devam etmiş, «Kemal filim müessesesinin evrakı gözden geçiri- lerek mühürlenmiş ve bir sandığa ko- nulup zabıla marifetile Ankaraya gönderilmiştir. Bazı gazetelerin yazdığı şekilde İ bü araştırmalar .münasebetile tevkif edilmiş kimse yoktur. Ayni handa B. Kemal Sedenin “ İkâmetgâh ittihaz ettiği 9 numaralı | ğ dairede de arama yapılmıştır. , , İmpeks şirketinin İ ça şiddetli yeğ, B | mi mmm Şakir Sedenin Emirgândaki evinde evvelki akşam zabıta arama yapmış. tar, Üçüncü kardeş Şirketi kuranların B. Süleyman adında bir kardeşleri vardır. Bu zat Denizbankta tekniloji servisi şefidir. Zabıta ansızın B. Süleymanın Deniz. * banktaki mesai odasında arama yap- mış ve bü zeta ait evrakı alarak oda kapısını mühürlemiştir. B. Süleyman dün Denizbankta bu mesele Üzerinde kendisile görüşmek istiyen gazetecilere demiştir ki: Benim şahsen hiçbir şeyden ha- berim yoktur. Ailemizin başına bir fe- lâket geldiğini görüyorum. Bu iş re- kabetten doğma bir iftiradan ibaret olsa gerektir. Biz de şaşırdık kaldık. Size yemin ederim ki, yalnız kendimin değil, kar- İ deşlerimin de bu işle alâkaları yok- tur, Ben bundan eminim...» Emniyet direktörü ne diyor? Emniyet direktörü B. Sadrettin, bu mesele hakkında bir muharririmize: — «Müddeitumumiliğin gösterdiği lüzum üzerine Kemal Filim müessese- sinde bir araştırma yapılmış ve bazı evrak muhafaza altına alınarak müd- delumumiliğe teslim edilmiştir. Tev. kif edilmiş kimse mevcut değildir; demiştir, Şilide zelzele Birçok ev yıkıldı 2000 kişi öldü Santiago «Şili» 25 (A.A) — Evvel ki gece vuku bulan bir zelzele neti- cesinde birçok binalar yıkılmıştır. 10 ölü ve 20 yaralı vardir. Londra 25 (A.A.) — Santiago de Şiliden bildirildiğine göre zelzeleden 2000 kişi ölmüştür. Santiago - Şili 25 (AA) — Olduk- r zelzelede Victoria ve Curico şehirlerinde bir çok ev yıkıl- mış ve yine bi rçok ölmüş vaya yaralanmıştır. hissedilmiştir. Orada de bir çok hasar ve ölü vardır, Hapisane binası tamâ- miyle yıkı n | edecektir, ei AKŞAM © Sahife 14 Barselondan ayrılanlar İngiliz sefareti memurlari neler anlatıyorlar Marsilya 25 (A.A.) — Greyhound ismindeki İngiliz torpido omuhribi dün gece Barselondan buraya gel miştir. Muhvibin oİspanyadaki İngi- liz sefaretinin 10 kadar memurile bunların aileleri fırtına dolayısile bu sabah karaya çıkabilmişlerdir. Sefaretin erkek memurları şimdiki halde Gerone'da (o bulunmaktadır. Bunların verdiği malümata göre mubribin Barselondan hareket ettiği zaman vaziyet tehlikeli idi. Halk, sakin - görünüyordu. Son günler zarfında top sesleri gittikçe yaklaşmakta idi. Hava bombardıman- larının bilhassa çok zararı dokun- muştur, Limanda bir çok gemiler ba- tırılmış ve Greyhound, bu aralık bü- yük bir tehlike atlatmıştır. Hava mü- dafaası, müessir bir şekil alamamıştır, Cümhüriyetçilerin kâfi mikdarda malzeme ve cephaneieri olmadığı gö- rülmektedir. 'Barselon, ışıktan mah- rumdur, Şehrin İaşesi lâyıkile te min edilememektedir. Barselonda as- kerler dolaşmakta ve hasta arabala- rı gidip gelmekledir. Greyhound muhribile gelenlerde hasıl olan intibaa göre, Barselonun uzun bir mukavemete tahammülü yoktur, Muhrib, İngiltere sefarethanesin- deki dosyaların bir kısmını da getir- miştir. Yahudi meselesi Polonya (o Yahudilerinden mürekkep bir heyet Londraya gitti Varşova 25 (A.A) — Yahudi isti- mar komitesinin bir murahhas heye- tl, Londraya hareket etmiştir. Heyet, 'Yahtüdi muhacereti işinde müşterek bir tarzı hareket takib edilmesi için Yahudi ve ecnebi teşekküllerile temas Bu meselede bilhassa Polonya Ya- hudilerile Almanyadan Pölonyaya gelen mültecilerin ihtiyaçları gözö- | münde tutulacaktır. Heyet, Yahüdilerin çok mikdarda ve serbesçe Filistine hicret edebilme- Jerini de istiyecektir. Almanyada Ârileştirilen Ya- hudi ticarethaneleri Berlin 25 (A.A) — Alman ajansı bildiriyor: Yahudi perakende ticare- tinin tasfiyesi ve arileşdirilmesi işi bu aym başında hemen hemen ikmal edilmiş bulunuyordu. 1938 ağusto- sunda yekünu 3750 olarak kaydedil- miş olan Yahudi müessesesinden yal- niz 700 ü balis kan Almanların elin- | dedir, 3050 perakendeci müessese faa- | liyetini tatil etmiştir. Adliyede tayinler Ankara 25 (Telefonla) — Temyiz başmüddelumumi muavinliğine 'Tem- yiz raportörlerinden B. Halid, Tem- yiz raportörlüğüne üçüncü umumi müfettişlik Adliye müşaviri B. Nuri, İstanbul âza muavinliğine İzmit hâ- kim muavini B. Nadir, Kâramürsel hâkimliğine Akçadağ hâkimi Refik, Kayseri sulh hâkimliğine Sungurlu ceza hâkimi B. Fikri, Antalya ceza muavinliğine Ayvalık ceza muavini 'B, Necmeddinin tayinleri yüksek tas- dike iktiran etmiştir, Bundan başka bazı yerlerdeki sor- gu hâkim vekilleri sorgu hâkimliğine terfi etmişlerdir, Ayrıca sorgu hâkim- leri arasında da bazı nakiller yapıl- muştur. Bir Amerikan hesap makineleri için iyi elektro technik malümatlı, as- kerliğini bitirmiş olması lâzımdır. Tisan bilgisi şayanı tercihdir. Talip- lerin el yazısı ile tercümei hal ve sair malümatı Akşam gazetesine S.F. rumuzile bildirmeleri, Dr. IRFAN KAYRA Röntgen mütehassısı . Türbe, Bozkurd kiraathanesi karşı- sında eski Klod Farer sokak No, 8 - 10. Öğleden sonra $ten Tye kadar Ok Celâl Bayar Kabinesi dün istila etti (Baş tarafı 1 inci sahifede) Başvekil: Refik Saydam Dahiliye: Faik Öztrak Hariciye: Şükrü Saraçoğlu Nafia: Ali Çetinkaya Maliye: Fuad Ağralı Adliye: Fikret Sılay Milli Müdafaa: Naci Tınaz İktisad: Hüsnü Çakır Maarif: Hasan Âli Yücel Ziraat: Muhlis Erkmen Gümrük ve İnhisarlar: Rana Tarhan Sıhhat ve İçtimai Muavenet: Hulüsi Alataş Bu suretle yeni Kabinede B.Celâl Bayar veB. Faik Kurdoğlu müstesna olmak üzere eski vekiller mevcut bulunmaktadır. Kabinenin teşkili hakkındaki tez. kere okunduktan sonra vakit gecik- tiğinden yarın (bugün) saat on beşte toplanmak üzere celse tatil edilmiş- tir, Meclisin tatilini müteakip Parti grupu toplanmıştır. Kabine yarın Mecliste itimad reyi istiyecektir. Parti grupu toplantısı Ankara 25 (A.A.) — C. H. P. Bü- | yük Millet Meclisi grupu umumi he- yeti bugün (25/1/939) Büyük Millet | Meclisinin içtimamı müteakip saat | 17 de Trabzon saylavı reis vekili Ha- san Sakanın reisliğinde toplandı. | Yeni Başvekil Dr. Refik Saydam Söz alarak kürsüye geldi ve yeni te. şekkül eden hükümetin teşkilâtı esa- siye kanunu hükmüne göre cuma günü toplanacak Büyük Millet Mecli- si umumi heyeti içtimamda beyanna. mesini okuyup itimad reyi istiyeceğini bildirdikten sonra bu sabah saat 11 de Reisicümhur İnönünün riyaseti al. tında toplanmış olan Fırka divanının Büyük Millet Meclisi seçimini yenile- mek hususuna kadar verdiğini, bu ka- rar umumi heyetçe de tasvip edildiği takdirde cuma günü toplanacak Bü. yük Millet Meclisi umumi heyeti iç. timamda müuamelesinin ikmal oluna. cağını izah-etti, Divan kararı grup umumi heyeti- nin tasvibine arzolunarak ittifakla seçimin yenilenmesine karar verildi, Müzakere edilecek başka madde ol- madığından celseye nihayet verildi. Reisicümhurla, B. Celâl Bayar arasında Ankara 25 (A.A.) — Sabık Başve- Fransa ile italya arasında harb ihtimali artıyor ! derilmiş olması ihtimalden uzak de| (Baş tarafı 1 inci sahifede) Öğrenildiğine göre, İngiliz Başve- kili, Frankonun İtalyaya olan borcu- nu İngiltereye devrini teklif etmeği düşünüyor. Bu suretle İtalyanın İs- panyada müdahalesine meydan Kal- | mıyacaktır. Öğrenildiğine göre, İngiliz Başve- kili, İngiltere ve Fransanın bazı f/6- dakâdıklar yapmasını düşünmekte. dir. İngiltere, Franko'nun İtâlyaya olan borcunu derühte edecektir. Fransa da şu müsândelerde buluna- caktır: 1 — Tunusta oturan İlalyanların vaziyetine mahsus statüde tadilât ya- pılması, 2 — Cibutide bir serbes iman ihdası, $ — Süveyş kanalin idare meclisine İtalyan mümessillerin ka- bulü, 4 — Adisababa - Cibuti şimen- diferinin işletmesinde ve idaresinde bazı tadiât yapılması, bu inıtiyazlar, ancak İtalya bütün kuvvetlerini İspanya- dan çekmek hususundaki vaidlerini tuttuğu takdirde £ verilebilecektir. Museolini, İspanyadaki İtalyan kıta- larmı gerialmak İstemezse, Fran- sanın garanti omakamındâ Bale. ar adalarından Minorgue adasını, ya- hut İspanyol Fasını işgel etmesi muh. temeldir. Bu takdirde, İngiitere, Fransanın kararını tasvib -edecektir. . Almanya şimdiden malzeme gönderiyormuş Paris 25 (A.A) — Ordre gazetesi, Alnırnyanın İlalyan taleplerine işti- rak ederek kendi müstemieke talep- lerini bu vesile ile ileri sürmesi muh- temel olduğunu söylüyor ve diyor Xi? «Teğkik edilmeden İekrarlaşması | muvafık olmıyan iddialara göre, Al- manyadan İtalyaya daha şimdiden | malzeme nakledilmektedir. Bu malze. | me İle birlikte teknikçilerin de gönde- yönle. vekil İzmir mebusu Celâl Bayar, Re- isicümhur İsmet İnönüne aşâğıdaki ârizayı takdim etmiştir. TÜRKİYE REİSİCÜMHURUNUN YÜKSEK HUZURLARINA Türkiye B. Millet Meclisi intihabı- nm yenilenmesine Parti divamınca karar verilmiştir. Partimizin intihaba yeni ve taze bir kuvvetle çıkmasını maksada ve esasa daha uygun ve fay- dalı mülâhaza ettim. Bu imkânı 2- tı devletlerine vermiş olmak için Baş- vekâletten istifamı arz ve takdim edi. yorum. ; Yüksek teveccühlerinin devamını sonsuz hürmet ve tazimlerimle istir. bam ederim, İzmir mebusu ©. Bayar Reisicimhur İsmet İnönü, ğu de. vapla mukabelede bulunmuşlardır: Celâl Bayar - İzmir mebusu B. M. Meclisi intihabının yenilen- mesi ihtimali üzerine vu ulan isti- fanız kabul olunmuştur. İktidar mevkiinde geçen hizmet zamanınızı takdir ile yadederek size ve arkadaşlarınıza halis teşekkürleri- mi ifade etmek isterim. Siyasi tarihi. mizin çetin bir devresini yüksek me- ziyetlerinizle iyi idare etmenizi, milleti miz daima teşekkür ve takdir duygu- larile hatırlıyacaktır. Hükümetin teşkiline İstanbul meb- usu doktor Refik Saydam memur edilmiştir. 1 Reisicümhur İSMET İNÖNÜ Yeni Başvekil ve Vekiller Yeni Başvekil B. Refik Saydam 1881 de doğmuştur. 58 yaşındadır. doktordur. Muhtelif sıhhiye işlerinde ve uzun müddet Sıhhat ve iştimal muavenet Vekâletinde bulunmuştur. Son Kabinede Dahiliye Vekili idi, Yeni Dahiliye Vekili B, Faik Öztrak 1882 senesinde Malkarada doğmuş- tur. Şimdi 57 yaşındadır. Mülkiyeden mezundur, kâymakamlıklarda, vali. Jiklerde, dahiliye teftiş relsliğinde bu. Yunmuştur. Yeni Ziraat Vekili B. Muhlis Erk. men 1891 de doğmuştur. 48 yaşında dır. Halkalı Ziraat mektebinden çık- tiktan sönra Almanyada tahsil gör- müştür. Halkalı ziraat mektebinde profesörlük etmiş ve evvelce de Zira at Vekâletinde bulunmuştu. ğildir. Akdenizin öbür tarafında, Bin gazide iki muhtelif noktada topçu kuvvetlerile askeri kıtaların karaya çıkarıldığı söylenmektedir, Bundan başka Libya'nın cenubun- da Kufra'da bazı hazırlıdar yapık maktadır. Bu mıntakada kuyular açılmakta, hava meydanları tesis edilmekte ve daha buna benzer faali- yetler göze çarpmaktadır.» Berlin 25 (A.A) — «Frankfurter Zeitung» yazıyor: İspanya harbinden sonra İtalyanın İspanyol arazisini tahliye etmesini garanti etmek üzere Fransa, İspanyanın bazı üslerini iş- gal ettiği takdirde, Almanya, ihtilâf- ların muslihane bir şekilde halledil- mesine dair 6 ilkkânunda imza edilen itilâfa rağmen, Fransa İle bu husus- ta istişarede bulunmağa ri etmiyecektir. Londrada bir toplanti «; Londra 25 (A.A.) — Nüzırlar, Baş- vekâlette toplanmışlardır. İçtima *. saat kadar sürmüştür. İtalya, İspanyaya gönderme üzere 30 bin asker hazırladı Roma 25 (A.A) — Reüter ajansı nm muhabiri bildiriyor: Cenova ve Spezin'da tahşid edilen 30,000 İtal- yan askerinin İspanyaya gitmek ems rini bekledikleri (e bildirilmektedir. Fransız kıtalarının İspanyada her hangi bir şekilde harekete geçtikleri haber verilir verilmez, bu emir we Jecektir, Bu münasebetle şunu da ilâve e mek lâzımdır ki, İtalya bugün yeni bir ihtarda bulunmuş ve Fransa son dakikade Cümhuriyetçi İspanyaya yardım etmeğe teşebbüs ettiği takdir. de, İtalyanın ademi müdahale bust sunda serbesçe hareket edeceğini bik