10 Aralık 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

NE YE Dolmabahçedeki facia tahkikatı Müfettişler dün tedkik Dolmabahçedeki izdiham faciasını tahkike memur edilen mülkiye müfet- tişlerinden Ali Seyfi, Sâim ve polis | müfettişi Şeriften mürekkep (teftiş heyeti dün de vilâyetleki müfettişlik dairesinde meşgul olmuştur. Mülkiye müfettişleri, dün dahu ziyâde şimdi- ye kadar dinlenenlerin verdikleri ifa- deler üzerinde telkiklerde bulunmuş. | lardır. Eski polis müdürü Salih Kılıç mü- | fettişlere verdiği İMfadede kendisinin hâdise gecesi sarayda bulunmadığını ve oradaki inzibat kuvvetlerine mua- vini B. Kâmranın nezaret ettiğini söylemiş, hâdisenin vukuundan ken- disine hiçbir mesuliyet teveccüh etme. mesi lâzım geldiğini beyan etmişti. O gece sarayın ve meydanın inzibat ve intizamına memur olup da müfet- tişler tarafından dinlenen bazı polis Galata ile Beyoğlu (Buş tarafı 1 inci sahifede) rüsünün bitmesi ve köprünün her iki başındaki yolların yapılıp açılması lâ- #ımdır. Vali Doktor Lütfi Kırdar, Şiş- hane yokuşu İle Karaköy arasındaki tramvay caddesi üzerinde sıkışan mü- nakalât hareketlerini kısmen olsun hafifletmek üzere şimdiden bazı ted- birlerin alınmasını faldeli görmüştür. Vali ve Belediye reisi köprünün in- | şasile her iki bâştaki yolların açılması beklenmeksizin, Beyoğlundan gelen nak- Eye vestalarının Meyyit yokuşundan Perşembepazarı yolile Karaköye geç- melerini düşünmüştür. Bu maksadla Meyyit yokuşu ile Azapkapı arası pars kö ve Perşembepazarı ile Karaköy ara. sındaki Mahmudiye caddesi asfalt olarak insa edilecektir. Bu yerlerin in- şasi bittikten sonra Beyoğlundan ge- len otobüs, otomobili ve araba gibi na- Wil vasıtaları Voyvoda tramvay cad- desile Karaki inmiyecekler, Meyyit Bir hakaret davası İstanbulda intişar eden Apoyev Malini gazetesi sahibi B. Kostantin tarafından bir seyahat şirketinin İs- tanbu! acentesi B. Niko aleyhine açı- Jan hakaret davasına dün Üçüncü ceza mahkemesinde bakılmıştır. İd- diaya nazaran davanın mahiyeti şu- dur: B. Niko bir Alina seyahatine ald basıp dağıttığı el ilânlarının altına bir not ilâve ederek bunda, ilânları gâzetesine kabul etmiyen B. Kostan- tine karşı hakaretâmiz kelimeler yaz- mıştır. Bunun üzerine B. Köstantin de B. Niko aleyhine dava açmıştır. Dün asliye üçüncü ceza mahkeme sinde yapılan muhakemede müddeiu- | mumi Iddianamesini okuyarak gerek mahkemenin tahkikatı ve gererse ehlivukuf tarafından yapılan tedki- kat neticesinde seyahat acentesinin ilânlardaki notunda gâzete sahibi B. Kostantini halkın husumetine mâ- ruz bırakacak surette âdiyen haka- rette bulunduğu sabit olduğundan maznun B, Nikonun matbuat kanu- munun 2 inci maddesi delâletile Türk ceza kanununun 482 nçi maddesinin 4 üncü bendine göre cezalandırılma- “sını istemiştir. Maznunun müdafaa- sımı yapması için muhakeme başka güne birakılmıştır. Çarpışan vapurlardan biri yoluna devam etti Evvelki gece Sarıyer önlerinde İtak yan bandıralı Glorono ve Panama bandıralı Beno vapurlarının çarpış- tıklarını Beno vapurunun, aldığı ya» Ta dalayısile Kibrit fabrikası önlerin- de karaya oturduğunu dün kaydet- miştik. Hadise tahkikatına el koyan zabıta ve liman İdaresi keyfiyetten Sarıyer müddeiumumiliğini haberdar etmiş- tir. Yapılan tahkikat sonunda hadise tamamile hukuki mahiyette görüldü- gü cihetle İtalyan vapurunun tevki- fine lüzum görülmemiş ve vapur İtal yaya müteveccihen yoluna devam et» miştir, KR düğün ilerliyor verilen ifadeleri ettiler Amirleri Atatürkün mukaddes tabu- tunu ziyaret edecek olan halkın zi- yaret tarzının ve oladaki intizam ve | inzibat şekil ve tarzının bizzat Salih Kılıç tarafından evvelce tanzim ve tesbit edildiğini söylemişlerdir. Mülki. ye müfettişleri, bu noktuyı tesbit ile meşguldürler. Bundan başka'dün bazı polis âmir ve memurlarla bir kısım saray me- | mur ve hademeleri de celbedilerek İ dinlenmişlerdir. Bundan başka kaza- ya şahid olanlardan bazı kimseler de İ müfettişiiğe çağrılarak ifadeleri alin. mıştır. Dün bir gazete, hâdise sıra- sında sarayda bulunan bazi yüksek rütbeli zevata bildiklerini söymeleri | rica edileceğini yazıyordu. Dün ma- | | Tu? zevattan hiç kimse müfettişleri ziyaret etmemiştir. yokuşuna saparak Perşembepazarım- dan Karaköye geçeceklerdir, İ Vali Doktor Lütfi Kırdar, inşaata başlanmak üzere bu yolların keşit plânlarının hemen yapılmasını fen iş. leri müdürü B. Hüsnü Keseroğluna emretmiştir. Belediye Gazi köprüsünün açılması münasebetile Azapkapı ile Meyyit yo- kuşu arasındaki sahada İstimlâk yap- | mak üzere bir müddettenberi tedkik- lerde bulunuyordu. Yeni yapılıcak | yokuşu - Azapkapı yolu istim- bozmıyacaktır. Esasen Prost plânına göre Meyyit yokuşunun yeti bozulmamaktadır. Bu kısım- daki istimlâk muamelesi ikmal edi dikten sonra meydana çıkacak suha- nın inşası bilâhare ikmal edilecektir. Fen heyeti bu yolların keşif plânını süratle bitirecek ve inşaat için derhal tahsisat bulunarak münakasa İlân edi. lecektir, Ii Babıâli caddesinin inşası tesri edilecek Babıâli caddesinde İnşaata mâni olan bazı biha mecralarının belediye vesaitile umumi mecraya bağlanması Vali Dr. B. Lütil Kırdar tarafından emredilmiştir. Bu mecraların bağlan- | ma masrafı bilâhare bina sahiplerin- Gen tahsil edilecektir. Temizlik işleri kontrol ediliyor Vali ve Belediye reisi Dr. B, Lütfi Kırdarın şehrin temizlik işlerine da- ha erken başlanmasını ve şehrin t&- mizlik faaliyetinin gece gündüz tef- tiş ve mürakabe edilmesini emretti- ğini yazmıştık Temizlik müdürü B. Mustafa, şehir temizlik işlerine m&- mur edilen Dr. B. Remzi İle beraber sabaha karşı sast dörtten itibaren Beyoğlu, Beşiktaş, Eminönü ve Fatih kazalarını birer birer gezmeğe, ame- lenin «kendi. mıntakasında çalışıp çalışmadığını, tedkik etmeğe başla- mıştır, Dr. B, Lâtfi Kırdar İstanbuluri te- mizlik işlerini daha esaslı surette tanzim için bir mesai programı ha- | Bütün vatandaşların hizmet İ yette, sizin gibi güzide âzaları saye- aarlıyacaktır. 9/12/98 Esham ve Tahvilât Sıvas - Erzurum 1 Sıvas - Erzurum I Sıvas - Erzurum Hr 1910 İ İkramiyeli Ergani 19.40 PARA ve ÇEKLER (Kapanış flatleri) Londra. 1 Sterlin 587 New-York 100 Dolar 128/715 Paris 100 Frank 33075 Milâno 100 Liret 6.175 Cenevre 100 İsviçre Pr. 28.46 Amsterdam 100 Florin 68.355 Berlin 100 Kayhşmark (o 804525 Brüksel 100 Belga 21.185 Atina 100 Drahmsi 107 Bofya 100 Leva 1045 Prag 100 Çekoslovak Kr. 43925 Madrid 100 Pezeta 547 Varşova 100 Zloti 237115 Budapeşte 100 Penso 24715 Bükreş 100 Ley 0.40 Belgrad 100 Dinar 2795 Yokohama 100 Yen 3417 Stokholm 100 Isveç Kr. 40.235 Moskova 100 Ruble 23.105 19.05 29.10 “İsmet Inonu Kastaltonuda yledi ühim bir nutuk sö (Baş tarafı 1 inci sahifede) l hiyet veren Parti teşkilâtını muhab- | | | | betle selâmlarım. Bu vesileden istifade ederek bir kaç gündür beraber bulunduğum Kasta- monu Vilâyetinin muhterem halkına teşekkür ve saygı duygularımı sö; lemek İsterim. Kastamonudan bütün | Türkiyeyi haberdar etmekle bahtiya rım ki, halk içinde geçirdiğim bugün- lerin intibamdan pek memnunüm Büyük Türk milleti, Çankırı ve Kas- tamonu merkezinde, kazalarında ve köylerinde yaşıyan vatandaşların ça» lışkan sek ahlâklı, iyi ve vatan- perver vatandaşlar olduğundan emin ve müftehir olabilir. Kadın ve erkek vatandaşlarla te- maslardan aldığım intiba şudur ki, onlar, şuurlu ve fedakâr olarak, Bü- yük Türk ailesinin içinde milliyetçi ve lâlk Türkiye Cümhuriyetinin asın- maz ve sarsılmaz kalesi olmak mezi- yetini isbat etmeğe her zaman hazır- | dırlar. Kastamonulular takdir duy- gularım, bütün meleketin kendilerine emin olduğum teveecühlerinden do- Jayı, tebrik arzusila beraberdir. Vatandaşların meselelerini, şehirli ve köylüsünden ayrı ayrı dinledim. Sade, terbiyeli ve hülâsa — söyliyerek, dünyanın her yerinde güzel konuşur | sayılacak olan vatandaşlarım, seya- | hat günlerimi istifadeli o görüşleriyle i süslemişlerdir. Vatandaşlarımın, ken- | di hususi ihtiyaçlarını söylerken, va- | tanın umumi mesele ve ihtiyaçlarını | da beraber düşünecek kabiliyette ol- duklarını takdirle zikretmek isterim. | Türk milleti emin olsun sırlardanberi vatan hududlarına yiğit göndermiş olan şimali Anadolu yatandaşlarımızın, tarihe şöhret sa- lan kahramanlık vasıflarının, en te- miz. bir canlılıkta bulunduğundan Büyük Türk milleti emin olabilir, Va- tandaşlarımın Cümhuriyeti nasıl ken- di öz canları saydıklarını, Büyük Mil let Meclisine ve Cümhuriyet hü | metine nasıl temiz bir surette bağlı ve inanmış olduklarını yakından bir daha görmek beni güvenle ve iftihar- la doldurdu. Cümhuriyet hükümeti ile vatandaşlar arasındaki bü yakın kaynaşma, vatanın ümranı için bü- yük müjdedir. Rahatça söylenebilen ve vatandaşla devlet memuru ara sında ciddi ve samimi ahenk bulunan yerlerde, ihtiyaçların / tesviye ve te min edilmesi muhakkaktır. Memle- ketimizin servet ve kudretini arttıra- | cak o kadar güzel imkânlar görüye- rüz ki, zaman içinde, Kastamonu kelimesi ile hülâsa etmek istediğim, şimali Anadolunun kültürü ve Üüm- ranı ile mümtaz bir cevher gibi par- hyacağına kati olarak emin bulunu- yorum. ve ihtiyaçlarının temini vazifedir Kongrenin sayım âzası, Cümhuriyet Halk Partisinin Vilâ- sinde, temin ettiği sevgi ve itimadı muhabbetle kaydetmek isterim. Unut - mayınız ki, sırlıf ve zümre farkı ta- nımaksızın, Büyük Türk milletinin yekpare bir insanlık ve medeniyet kütlesi olmasını ideal tutan Partimi- zin başlıca kuvveti, bütün vatandaş- ların muhabbet ve itimadı olduğu gi- bi başlıca vazifesi de, bütün vatan- daşların hizmet ve İhtiyaçlarının te- minidir. Parti âzalığını, hususi men- faat mülâhasına asla tenezzül ve mü- sande etmiyen bir siyasi terbiyenin sfatı ve şartı telâkki etmek sayesin- de, Partiyi bütün vatandaşları ku- caklıyan büyük bir âile ocağı haline getirebiliriz. Şimdiye kadar aldığımız yol daha güç idi. Geçmiş partilerden yılmış olan Türk milleti, Cümhuriyet Halk Partisinin hususi menfaatsiz ve va- tanperverane (o çalışmasına itimad ettikten sonra, siyasi hayatında hu- zur ve emniyet bulmuştur. Milletin kalbinde kazandığınız bu kiymetli iti. madı gelecek zamanlarda daha ziya- “de arttırıp yükselmek başlıca hede- #iniz olacaktır. İsmet İnönünün nutkun- dan parçalar Geçmiş partilerden yılmış olan Türk milleti Cümhuriyet Halk Partisinin hususi menfaatsiz va- tanperverane çalışmasına itimad ettikten sonra, siyasi hayatında huzur ve € bulmuştur. Milleğler < arası münasebette sulh ideaii ve karşılıklı emniyet havasının vücud ve  ması ana siyasetimiz defidir. Dünyanın nk vaziyetinde elimize geçen her zamanı Jirsat bilerek vatanımız imar etmek ve millelimizi yükseltmek istiyo- ruz. Türk milleti bahtiyardır Vatandaşlarım, İ Bugün bir çök milletler, siyasi ve içtimai bakımdan gerek kendi içlerin. de, gerek biribirine karşı kararsız bir haldedirler. Bir çok memleketlerde, gerek komşuları ve gerek kendi balk» lârı arasında yarinıh, beklenilmiyen ne hadiseler meydana çıkaracağını | bilmemek endişesi . vardır. İnsanlık için ıztıraplı olan bu kararsızlık kar- şısında, Türk milleti, İçerde ve dışar- da, fikirleri sade ve açık ve kararları | kati olarak verilmiş bulunmakla bah- tiyar ve mağrurdur. İçerde, | Cümhuriyetçi ve milliyetçi bir rejim, huzur ve istikrar içinde bütün vatan- daşların samimi hizmetinden İstifa- de etmek; vatanı imar etmek, vatan- daşların maddi ve manevi seviyeleri. ni yiikseltmek fikirleriyle meşbudur. Milletlerarası münasebetle- rimizin hedefi sulhtur Milletler arasındaki münasebetle, | sulh ideali ve karşılıklı emniyet ha vasımn vücüt ye kuvvet bulması, ana siyesetimizin açık hedefidir. Sözüne güvenilebilecek ahlâkta sözünü yü- | rütecek kudrette bir Türkiye, bugün- | kü Türkiy elbette milletler arası sulh ve ahenginin başlıca mesnetle- rinden en kıymetlisidir. i Fransız -İtalyan gerginliği (Baş tarafı 1 inci sahifede) | hürat yapıldığını ve İtalyan şehirle. mayişler tertip ini yazmaktadırlar Popolo d'İtalia gazetesinin bildirdi. ğine göre şimendifer işçileri Tunusta. ki İtalya konsoloshanesinin önünde arak büroda general | m önünde bulunduğu pen. cereye taş atmışlardır. Atılan taşlar büronun duvarlarında ssılı bulunan İtalya kral ve kraliçesinin resimlerine isabet etmiştir. Ayni gazete, biraz sonra Ogenera) Konsolosun refakatinde o Viskonsolos olduğu halde Tunus umumi valisini ziyaret ederek uzun bir mülâkat yap- tığını İlâve etmektedir. Zannedildiğine göre Konsolos, polis | kuvvetlerinin İtalya aleyhinde yeni nümayişlere meydan vermiyecek Şe kilde takviye edilmesini istemiştir. Konsolos, bu hâdiseler devam ettiği takdirde Tunusta oturan İtalyanların | tahrikâtta bulunmaktan içtinap et. mekle beraber kendilerini müdafaa et- meğe matuf tedbirler alacaklarını söy» lemiştir. Bununla beraber Tunustaki İtalyan. ların tehditlerini icra etmek üzere ter- tibat alıp almadıklarına dair bir haber veritmemektedir. İtalyan memuru halkı “ kışkırtımış Tunus 9 (A.A.) — Dün Faşistlerin lehinde ve aleyhinde yapılan nümayiş- ler esnasında tevkif edilmiş olan 16 kişi arasında İtalya konsoloshânesi erkânımdan B. Bicinio da vardır. Bu zatın halkı, «Tunusu İtalyaya verme- lis diye bağırmağa davet etmiş oldu- ğu söylenmektedir. Nümayişçiler kolaylıkla dağıtılmış- lardır. İtalya konsolosbanesi, İtalyan Türk vatandaşı ve millet hizmetin- de vazife sahibi olarak, dünyanın bugünkü vasiyetinde elimize geçen her zamanı fırsat bilerek vatanımızı imar etmek ve milletimizi yükselt- mek istiyoruz. Vazife ifa ederk kaybedilecek bir saniyemiz yek gibi dikkat ve süratle ve büyük insanlık ailesinde yüksek mevki ve vazifelere namzet bir büyük millet sifatiyle de istikamet. kudret ve kahramanlıkla hazırlanmak mecburiyetindeyiz. Yi ce hedefler için taşkın bir şevk ve azim İle çalışmak havası; işte Türk milletinin bugün ciğerlerini doldu- ran temiz hava budur. Nutku müteakib kongrenin normal mesaisini takib etmesi için Riyaset mevkiini Vali Avni Doğan'a bıraktı- lar. Vali, Reisicümhurun kongreye bahşettikleri şerefi heyecanlı şükran cümlelerile ifade etti. Bundan *01- ra; kürsüye gelen Parti âzalarından bayan Hacer Dicle, “heyecanla titri- yen bir“desle' Relsicümhur İsmet İnönüne bütün memleketin hissetti. ği bağlılığı bildirdi. Reisicümhurumuz, ruznameye ge- çen kongrenin mesaisini yarım sâat kadar takih ettikten sonra, yeni vâ- pılan vilâyet hastanesini ve stadyo- mu ziyaret ettiler Reisicümhurun öğleden son- raki tetkikleri Kastamonu 9 (A.A) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor: Reisictimhur İsmet İnönü bugün öğleden sonra Kastamonu fidanlığı ile eğitmen kursu binalarını gözerek tedkikatta bulunmuş ve ondan san ya Araç heyetini, Kastamonu Beledi. ye Reisi ile bazı Kastamonuluları ve Devrekâni mümessillerini kabul bu- yurmuştur. Savarona yatı İneboluya gitti Kastamonuda bulunan Relsicüm- bur İsmet İnönü orüdan - İneboluya gidecek, İneboludan Zonguldağa ha- reket edecektir. Reisicümhür burâ- larda da tedkikler yapacaktır. Relsicümhuru Zonguldağa götür- mek üzere Savarona yatı dün İstan- buldan İneboluya hareket etmişti ... mağazaları polis tarafından muhafa- za edilmekledir. Trablusgarbden gelen yahudiler bu şehirde birçok yahudi mağazalarının taşa tutulmuş ve yahudilere fena üu- ameleler yapılmış olduğunu söylemek- tedirler. İtalyada nümayişler Roma 9 (A.A.) — Fransızların Tu- nusta İtalyanlar aleyhinde aldıkları tedbirlere Karşı muhtelif İtalyan şe- hirlerinde talebe ve halk tarafından nümayişler yapıldığına dair haberler gelmeğe devam elmektedir. Her ver- de slaylar teşkil eden halk: «Tw. nus, Kofsikav diye bağırarak sokak. lardan geçmektedir. Trablusta bir nümayiş Trablus 9 (A.A.) — İtalyada Tu- nustaki İtalyanlar lehine olarak ya- pılan tezahürlerden sonra Trablus halki da bir miting akdederek bu tarz- da tezahürlerde bulunmuştur. Faşist gençleri sokklardan dolüşa- rak tezahürlerde bulunmuş ve niha- yet hükümet konağının önüne gide rek orada bir miting yapmıştır. Trablusgarb 9 (A.A.) — Tunusta İtalyanlar aleyhinde yapılan yeni nü- mayişler ve şiddet hareketleri, Libya ahalisi arasında büyük bir infial tev- lid etmiştir. Dün sabah Trablusta genç faşistlerden mürekkep bir grup Me faşist üniversiteliler grupları, mil- Ji maişlar söylemek suretile şehrin s0- kaklarını dolaşmışlardır. B. Eden, B. Ruzveltle görüşecek New - York 9 — Edenin bu akşam New - Yorka muvasalatı böklenilmek- tedir. Mumaileyh pazar günü Beyaz Saraya gidecek B. Ruzveltie görüse- cek ve pazartesi günü Agultanla ve purile hareket edecektir.