16 Kasım 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7
Dün geceki ve bu sabahki telgraflar Son dakika Amerika Almanya İle münasebetlerini mi kesiyor ? Berlin Amerika sefiri geri çağırıldı Ame- rika Berlinde teşebbüs yapılmasını istiyor Berlin 16 — Amerika sefiri B. Vil- son Alman Hariciye Nazırını ziyaret ederek hükümeti metbuasi tarafın- dan Vaşingtona geri çağırıldığını teb- iğ etmiştir. Vaşington 16 — Amerika Cümhur- reisi B. Ruzvelt, Berlindeki Amerika tebaasının geri çağırıldığını diselerin vukuuna güçlükle inanıla. bileceğini ilâve etmiştir. Udndra 16 — Amerika sefiri B. | Kenedy dün İngiliz Başvekili ile uzun bir mülâkatta bulunmuştur. Deyli Telgraf gazetesinin istihbaratına gö- re B. Kenedy, Berlin Amerika sefiri- nin B, Ruzveltin talimatına tevfikan geri çağınıdığım tebliğ etmiştir. Amerika, Almanyadaki yahudilere teyid | etmiş ve yirminci asırda bu kabil ha- | karşı yapılan tazyikleri hafifletmek için en kısa bir müddet zarfında fay- dalı bir teşebbüste bulunulmasını is- | tiyor, Berlin 16 — Almanyadaki son hâdi. | İ seler münasebetile Avam Kamarasın- | da cereyan etmiş olün müzakereler Al man mahafilinde şiddetli bir hiddet uyandırmıştır. Bu mahfiller, Avam ka-| marasında söylenen sözlerin Alman- yanın dahili işlerine açıkça bir müda-; bale teşkil ettiğini beyan ediyorlar. Alman gezeteleri, İngiliz gazelele- | rinin yahudiler lehindeki neşriyatına İ bir mukabele olmak üzere Filistin Arablarını hararetle müdafaa etmek- | te ve İngilizlerin Filistinde takib et- | tikleri şiddet siyasetini tenkld et- | mektedir. Fransa - Suriye itilâfı Pariste imza edildi Evvelce yapılan muahedenin meriyete konmasına mani olan noktalar halledildi Paris 15 (A.A.) — Havas ajansın- | lehine vereceği neticeler keydedil. dan: Dün'İmza edilen Fransız - Su- riye itilâfları ile 22/9/938 tarihli muahedenin meriyele konmasına mâni olan muallâkte kalmış son nok- talar halledilmiştir. Bu itllâflaria iki taraf aralarında- ki münasebetleri tanzim edecek olan statünün meriyete konmasının daha fazla geciktirilmemesi menfaatleri ik- tizasından olduğunu müşahede et mektedir. Protokolda Suriye tarafından şim- dider alınmış olan ve herköse din hürriyetini temin eden tedbirlerle bu hürriyetin müslüman olmuyanlarm Ispanya harbi Franko kuvvetleri yeniden bazı mevkileri aldılar Salamanka 15 (AA) — Büyük umumi karargâhın resmi tebliği: Kıtaatımız, pazartesi günü Ebre mıntakasında ileri hareketlerine de- vam ederek Fatarella kasabasını ve Fateralla dağındaki düşman mevzi- lerini işgal etmişlerdir. Cephenin sağ cenahında kıtaatımız Ebre mıntakasında Metarrena nehri mensabına Ribar Royu'ya kadar hâ- kim bulunmaktadır. Sağ cenahta Frankist kıtaat, bazı mıntakalarda 1i kilometre kadar ilerlemişlerdir. Zaptedilen erazinin mesahası 100 ki- lometre murabbaımdan fazladır. Bir çok ganimet elde edilmiştir. Fransada müstemlekât me- selesi hakkında bir istihzah Paris 15 (A.A.) — Cümhuriyetçi fe- derasyon relsi B. Marin müstemlekât meselesi hakkında hükümetten İstiza- hatta bulunulmasını istemiştir. B. Marin, meclis reisine göndermiş olduğu bir mektupta, Fransa hükü- metinin müstacelen Fransa müstem- lekeleri ile Fransız mandası altındaki memleketler hakkında hiçbir diplo- matik müzakere yapılmasını kabul et- miyeceğini beyan ve İzah etmesinin bir zaruret olduğunu bildirmiştir. Bir İngiliz tayyaresi düştü, 2 kişi öldü Londra 15 (A.A.) — Dün akşam bir Askeri tayyare Stradishall'de bir tar. e reyammin,içlide iHikbir miştir, Protokolda Fransa tarafından Suriyenin emrine verilen Fransız memurları ve bu memurların kadro- su hakkında husule gelen anlaşma» İ Jar teyid edilmektedir. | Suriye ademi merkeziyet hakkın- | da kanunları sadakatle tatbik etmek hususundaki arzusunu (teyid et- mekte ve Fransız lisanına tedrisatta | şimdiki işgal ettiği mevkie muadil bir mevki vereceğine dair teminat ver- mektedir, Askeri sahada İki taraf, araların. daki işbirliğinin daimi esaslarını sa- rih bir şekilde tesbit etmekledir. İngilterede askerlik Bu mesele yeniden tetkik ediliyormuş Londra 15 (A-A.) — Daily Express gazetesinin bildirdiğine göre, mühim bir nazırlar grupunun ısrarı üzerine Kabine yarınki içtima esnasında mec- bur askerlik meselesini yeniden ted- kik edecektir. Kabinenin bu hususta derhal bir ka- rar vermesi de muhtemeldir. Söylen- diğine göre, perşembe günü Avam ka- marasında bu mesele hakkında beya- natta bulunulacaktır. Yorkshire Post gazetesi, bir kere daha bu tedbirin lehinde bulunarak diyor ki: «Mecburi askerlik hizmetinin tesis edilmesi elzemdir. İngiltere imparator- Tuğunun ahalisile ecnebi memleketle- rin müdafaa çarelerini temin etmek dezere ciddi tedbirler aldığımızı öğ- renmeleri lâzımdır, Fakat sırası gel diği zaman bu tedbirlerin tatbiki için de elde hazır adamlar bulundurmak Jâzımdır. Almanyada bir ev infilâk neticesinde yıkıldı Offenbach - Am -Mein 15 (A.A.) — Bir evde şiddetli bir infilâk vukua gel- miştir. Evin büyük bir kısmı yıkıl- mıştır, Birçok kişi enkaz altındadır. Civardaki evlerin tahliyesine mecbu- riyet hasıl olmuştur, Şimdiye kadar bir ölü, birçok yaralı çıkarılmıştır, Enkaz altında dört kişi vardır, Facia, bir gaz musluğunun açık bi- rakılması neticesinde bir odada gaz toplanmasından ileri gelmiştir. İnfi- ARİ İ muz acı derin ve müşterektir, Taziye- | rim» AKŞAM Umumi meclis Dün toplandı, çekilen telgraf- lara gelen cevaplar okundu Umumi vilâyet meclisi dün toplan- mıştır, Sabık zabit okunduktan sonra geçen toplantıda meclis kararile Rei- sicümhur İsmet İnönü'ye çekilen tel- grafa gelen şu cevap alkışlar içinde dinlendi: Muhiddin Üstündağ Vali ve Belediye reisi İstanbul C. Teşekkür ederim, değerli vazife- nizde muvajfakıyet dilerim. İ, İNÖNÜ Bundan sonra Büyük Millet Meclisi reisi B, Abdülhalik Rendanın da şu cevabi telgrafı okundu: «Atatürkün ölümünden duyduğu- nize teşekkür ve size başarılar dile Başvekil B. Celâl Bayarın da gön- | derdiği telgraf şudur: İ «Ulu Önder Atatürkün maddi ha- yata gözlerini yumarak büyük mille- timizin sıcak kalbinde ebedi hayata intikalinden dolayı derin ve unutul- maz acı ile karşılıklı taziyetlerimizi sunarım.» 'Telgraflar okunduktan sonra riya- set makamının bir tezkeresi okundu. Bu tezkerede Atatürkün Ankarada yar pılacak cenaze merasimine meclis na- muna iştirak edilmesi teklif ediliyordu. Azadan Refik Ahmed, meclis nami- na birinci reis vekilinin gönderilme- Sini teklif etti ve bu teklif kabul edil- di. Bu karara göre, cenaze merasimin- de İstanbul vilâyeti Umumi Meclisini | birinci reiş vekili B. Necip Serdengeç- ti temsil edecektir. Meclisin içtima müddetinin on beş gün daha temdidine dair riyaset ma- kamı tezkeresi okunduktan sonra 15 imzalı şu takrir okurdu: Riyaset yüksek makamına İ «Gözbebeğimiz Atatürkün çok sey- diği İstanbulumuzun sinesinde gözle- rini ebediyete kapamış olmasından, mübarek naaşını ebediyen muhafaza edecek olan anıtta İstanbulun da top- rağının bulunması ricasının Büyük Millet Meclisinin tasvibine arzını meclisimizin o kararlaştırmasını arz ve teklif ederiz.» Bundan sonra gelen bazi evrak en- cümenlere havale edildikten sonra İç- tima cuma gününe talik edildi. Kral Karolun Londra seyahati İngiliz gazeteleri uzun makaleler yazıyorlar Londra 15 (A.A.) — Romanya krah Karol ile vellahtinin yakında Londra- ya yapacakları ziyaretten bahseden Taymis gazetesi, Romanya kralı ka- dar memleketinin siyasetine sid me- suliyeti doğrudan doğruya deruhte etmiş olan hiçbir hükümdar mevcud olmadığını yazmaktadır. İngiltere, kendisine dostane bir surette hoşâme- di beyan edecektir. Bu ziyaret, Avru- panın cenubu şarkisinde mühim ka- rarlar ittihaz edileceği bir sırada yar pılmaktadır. Alman ticaretinin Tuna havzasında inkişafı tabii olduğu ka- dar arzuya şayandır, çünkü beynelmi- del ticaret ile İngiliz ticaretinin mena- fline hâdim olacaktır, Tavmis gazetesi, cenubu şark! Av- rTupadaki memleketlerin kehdi iktisadi ve siyasi hereket şerbestilerini muhg- faza etmek arzusunda bulunmaları- nın gayet tabif olduğunu ilâve etmek- tedir. Daily Telegraph, kral Karol'un ya- pacağı ziyaretin salâhiyettar İngiliz mahafilinin Romanyanm ehenmiye- tini her zamandan ziyade takdir et- mekte olduğu bir sırada yapılmakta bulunduğunu yazmaktadır, Ayni gazetenin diplomasi muhabiri, kral Karol'un Londrada mühim bir istikraz akdetmesine ve bu İstikrazın İngiltereden yapılacak mübayaata tahsis edilmesine intizar edilmekte ol- duğunu yazmaktadır. Daily Herald, prensip itibarile kral Karol'un en yüksek hedefi memleke- Bahite 7 Ecnebi heyetler hafta içinde geliyorlar Fransız heyetine Dahiliye Nazırı B. Sarraut reislik edecek Büyük Önder Atatürkün cenaze merasiminde bulunacak heyetler haf- ta içinde geleceklerdir. Merasimde bu- lunmuak üzere İngilterenin Akdeniz filosu kumandanı amiral Pavnd'ın ge- leceğini yazmıştık. Haber aldığımıza göre amiral, Varspite dmdnotu ile İs- tanbula gelecektir. Drdnottan 230 ki. şilik bir askeri kıta ile 55 kişiden mü- Tekkep bir bando muzika çıkarılacak» tır, Askeri kıta ve muzika, amiral ile birtikte Ankaraya gidecek ve yapıla- cak merasime iştirak edecektir. Yabancı devlet resmi heyet- lerile, askeri kıtaların te- şekkülü Ankara 15 (A.A) — Atatürkün ce- naze lörenine iştiraki bildirilmiş olan yabancı devlet resmi heyetlerile a$- keri kıtaların teşekkülü aşağıdadır: Yugoslavya heyeti A — Heyet: 1- General Milutin Nediç, Harbiye ve Bahriye Nazırı, 2 - Ekselâns Brank Adzemoviç, Yugoslay- yanın Ankara elçisi, 3 - Amiral Dra- gutin - Prica, Yugoslavya Kralı fah- ri yaveri, Heyetin . maiyetinde: 4 - Kolonel Yernomoviç, Harbiye ve Bahriye Na- zırının kalemi mahsus müdürü. 5 - Yarbay Peter Tomaç, Yugoslav ataşemilteri. 6 - Deniz önyüzbaşı Ni- kita 'Taranovki, B — Kıtaat; 4 subay, 4 yarsubay, 80 nefer. Heyet 19 ikinciteşrinde İstanbulda bulunacaktır. Askeri kıtanın muva- salstı bir gün evveldir. İngiliz heyeti A — Heyet: 1 - Mareşal oLord Birdwood. 2 - Yarbay Whiteford. B — Kitaat: 1 - Amiral Sir Dudley Pound, Akdeniz filosu kumandanı, 2 - Deniz mülâzimi Duff 8 - 12 su- | bay, 120 deniz eri, 60 silâhendaz, 56 * kişilik bando muzika, Heyet, 18 ikinciteşrinde İstanbulda olacaktır. Amiral Pound, Malaya dritnotile ayni tarihte sabah saat 8 de İstanbula gelecektir. Yunan heyeti A — Heyet: 1 - Ekselâns general Metaksas Başvekil, 2 - General De- mestichas, saray askeri komutanı, $ - General Papadimas, Harbiye Nezareti müsteşarı, 4 - Ekselâns R. Raphael, Yunanistanın Ankara elçisi, 5 - Bay Androulis, Başvekâlet ve Hariciye Ne- zareti hususi kalem müdürü, 6 - Bay Syndca, Yunanistanın Ankara sefare- ti müsteşarı. 7 - Deniz albay Juannu- dis, Yunan deniz ataşesi. 8 - Yarbay Zumbulakis, ataşemiliter. 9 - Yarbay Nobelis, General Meteksasın yaveri. 10 - Yüzbaşı Korokas, General Metak- sasın yaveri, 11 - Bay 'Tendis, Ankara» Ta elçiliği kâtibi. 12 - Bay Kavalyera- tos, Yunan Hariciye nezaretinde ateşe. B — Kıtaat: 100 nefer, 4 subay, Heyet ve kıtâaat İstanbula trenle ayın 19 unda gelecektir. Romanya heyeti A — Heyet: 1 - General Paul, Teo doresco, Hava ve Harbiye Nazırı, 2 - General Molaş, ordu umumi müfet- tişi, 3 - General Tralan Grigoresco, 4 - Ekselâns Telemague, Romanyanın An- kara elçisi, 5 - Bay ElNiad, Romanya sefaret müsteşarı, 6 -Yarbay 'T. Teodo- resco, ataşemiliter. B — Kıtaat: 60 nefer,veyâ birkaç subay. Heyet ve kıtaat, 19 teşrinisanide İs- tanbula gelecektir. Bulgar heyeti A — Heyet: 1 - General Panof, sa- ray nazırı, 2 - General Daskelof, $ - General Bukachi, B — Kıtaat: 72 nefer, 5 subay, 6 yarsubay. Heyet ve kıtaat, İstanbula 18 teşri nisanide gelecektir. Afgan heyeti 1 - Altes mareşal Şah Veli han, (Kralın amcasıdır) 2 - Ekselâns Sul- tan Ahmed han, Afganistanın Anka» ra büyük elçisi, 3 - İstâm bey han, Paris sefareti müsteşarı. ” Heyet, 18 leşrinisanide sabah tren- | f konsolosu, -o0Çç0Ç((0 İran heyeti A — Heyet; 1 - Ekselâns Halli Te, himi, İran Ankara büyük elçisi, $. bahı gelecektir, Kıtaat, 17/11/9838 sa» at 18 de Telköçekten hareket edecek olan Toros ekspresile gölecektir. Sovyet heyeti 1 - Bay Potemkin, Hariciye halk komiser musvini, 2 - Amiral Yumaşel, Karadeniz filosu kumandanı. 3 - Bay Terentiev, Sovyet Ankara büyük el- gisi, İrak heyeti 1 - Ekselâns Naci Şevköt, Irak An- kara büyük elçisi. 2 - Ekselâns Abdul lah Dumlucu. 3 - İsmajl Namık, 4- Yarbay Salâhaddin Sabbag. Heyet, 19 teşrinisani sabahı Ankâ- raya gelecektir. / Fransız heyeti Heyet; 1 - B, Albert Sarraut, Da- ra büyük elçisi, 2 - General Georges. 8 - Amiral Laborde, Heyetin muvasalâtı tarihi henüz malüm değildir, Bilâhara bildirile- cektir. Alman heyeti 1 - Baron Von Neurat. 2 - Korg& neral List. 3 - Yarbay Von Rost. Heyetin ne zaman geleceği bilâba- ra bildirilecektir. Arnavutluk heyeti 1 - Ekselans Faik Shatkok, Adliye Nazırı. 2 - Bay Korteha. 3 - Bay Djavld Leskovikou. 4 - Asaf Djadjowli, Arnavutluk Ankara elçisi. İ Heyetin muvasalât tarihi bilâhara bildirilecektir. f Macar heyeti 1 - Ekselans Zoltan Mariasiy de Batizfalva. Macar Ankara sefiri, 2 - Tuğgeneral Eugene Buszkay. 3 - Ak bay Emerlem Nemet. 4 - Albay Aleka sanâr Magyarossy. l Heyet, 19 teşrinisanide İstanbula Milletler Cemiyeti heyeti 1 - Walters, Miiletler Cemiyeti kâ- tibi umumi muavini. 2 - Bay Agnidis, direktör. 3 - Bay Tevfik Erim, şube azası, Heyetin İstanbula muvasalat te rihi bülâhara; bildirilecektir. 5 İtalyan heyeti ş 1 - Ekselans Baron Pempeo Aloizi, 2 - General Currlo Barbezetti, Amiral Alberto Tais. Heyet, 19 teşrinisani sabahı trenli İstanbula gelecektir. M Memleketlerini Ankaradaki elçileri vasıtasile temsil etti- ren devletler ş Japonya: Ekselâns Taketomi, bü- yük elçi. Polonya: Ekselâns Sokoloniski, büyük elçi, teher, elçi, di Hollanda: Ekselâns Christan Wis- ser, elçi, | : Ekselâns baron Ere Giyilens- Suriye: Emir Âdil Aslan, mümessil, İspanya: Bay Begowaay Candaron, maslahatgüzar, Ğ hatgüzar, Letonya: Bay Koconf, İstanbul 1 Ş ” game i
