28 Haziran 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Cemiyetler kanunu lâyihasının tedkiki bitti Lâyiha encümenlerde görüşülürken esaslı tadilâta uğradı Ankara 27 (Telefonla) — Cemiyetler kanunu lâyihasının encümenlerce ted- kiki bitmiş ve lâyiha meclisi umumi heyetine verilmiştir. Bu proje ekal- Jiyetlere aid dini müesseselerin ida- resi tarzı ile cemiyetler hakkında hü- kümetçe hazırlanan iki projenin mec- dis encümenlerinde birleştirilmesi ile husule gelmiştir. Encümenlerde uzun müzakerelerden sonra esaslı bir surette tadile uğrıyan bu lâyikaya gör: 1 — Kazanç paylaşmaktan başka bir maksadla ikiden ziyade şahsın bilgilerini ye faaliyetlerini devamlı bir şekilde bir- Jeştirmek suretile vücuda gelen cemiyet- ler bil kanun hükümlerine tâbidir. Cemiyetler, teşekkül ettikten sonra hük- mi şahsiyet sahibi olurlar. 3 — Her cemiyetin bir ana nizamname- #i vardır. Bu nizamnsmenin aşağıdaki hu- susları ihtiva etmesi şarttır. tabiiyetleri, IV - Cemiyete girmek ve cemiyetten çıkmak için konan şartlar, V - Cemiyet şubelerinin nasil tesis, ida- Pe ve temsil edileceği ve salâhiyetlerinin derecesi, VI - Cemiyet umumi heyetinin ne yolda kurulacağı ve şubelerinin ve azalarının ması) vemsil edileceği, VII - Umumi heyetin vazifeleri, salâ- “Yiyetleri, davet tarzı ve alınan kararların . cemiyet azalarına ve başkalarına ne su- petie vi - İdare heyetinin ne suretle seçi- deceği, salâhiyeti ve aza adedi, IX - Yılda 120 lirayı geçmemek üzere cemiyet azalarının verecekleri aldat mik- tarı, X - Merabların ne suretle teftiş ve edileceği, murakabe edileceği, XI - Ana nizamnamenin ne yolda de- Biytirileceği, XII - Cemiyetin feshi halinde malları- nin tasfiye şekli 3 — Cemiyetlere aza olacakların me- deni haklara sahib bulunmaları lâzımdır. Ancak siyasi cemiyetlere aza olabilmek için mebus seçmek hakkını haiz olmaları sarttır. 4 — Memleket dışında Türk yurddaş- ları tarafından tesis edilecek cemiyetlerin Ana nizamnamelerinin tasdikli iki nüsha- sının ve idare heyetile cemiyet aza ve mü- messillerinin hüviyetlerini gösterir bir Hstenin cemiyetin bulunduğu yerdeki ve en yakındaki Türkiye konsolosluk- verilmesi mecburidir. Bu cemiyetler, idare heyetinde vuku bulacak değişiklikleri ve yeni girecek aza- nın da hüviyetlerini konsolosluk'ara bil- dirirler. 5 — Mevzu ve gayeleri aşağıda yazılı bususlara ald olan cemiyetlerin teşkili yasaktır: A) Devletin mağa çalışan, B) Teşkilâtı esasiye kanununun ikinci Hamidiye Mersinde . Halk akın akın gemiyi ziyaret etti Mersin 21 (Akşam) — Hamidiye Xkruvazörü dün limanımıza gelmiştir. Mapur kumandanı Valiyi ziyaret et- Miş, bu ziyaret iade edilmiştir. Akşa- ma Kadar halk akın akın gemiyi zi- yaret etmiştir. Gece Belediye tarafından Belediye bahçesinde gemi mensuplarına ziya- fet verilmiştir. Ziyafet neşeli geçmiş, kruvazörün bandosu güzel havalar imıştır, Hamidiye yarın akşam ha» ket edecektir . B. Yusuf Ziya Ankaraya gitti Denizbank umum müdürü B. Yu- suf Ziya dün akşamki trenle Anka- raya gitmiştir. -30 kuruş yüzünden İzmirde bir sarhoş bir garsonu öldürdü İzmir 27 (Telefon) -— Mezarlıkba- gnda Hakkının içkili lokantasında darhoş olan Yakub 30 kuruş yüzün- den garson Nihadla kavga etmiştir. “Yakub garson Nihadı kama ile iki den yaralıyarak öldürmüştür. mülki bütünlüğünü boz- maddesinde yazıl Devlet rejimine ayları maksad ve gaye güden, C) Emniyet ve zsayişe ve umumi âdah ve ahlüke ve gayesi kanunlara uymıyan, D) Siyasal ve ulusa! birliği bozan, E) Din, mezheb ve tarikat esaslarına dayanan, N F) Yerlilik ve yabancılık gibi yurddaş- Jar arasında ayrılık uyandıran, G) Her ne şekli vene nam altında olursa olsun mıntakavi maksad güden ve- ya unvan taştyan, MH) Alle, cemast, irk, cins ve sınıf esa- &ina veya adına dayanan, 1) Gizli tutulan gayesini saklıyan. 6 — Merkesi yurd dışında olan bir ce- miyelin Türkiyede şubesi açılamaz. Arsı- ulusal maksadlarla cemiyet kurulamaz. Ancak, milletler arasında o beraberlik yapmakta fayda mülüheza edilen cemiyet- lerin Türkiyede kurulmasına veya kurulu olanların yurd içinde şube açmalarına İera Vekilleri Heyeti kararile izin verile- bilir, Bu cemiyetler ve şubeler lüzumunda İcra Vekilleri Heyeti kararile fesih ve tas- Talebe cemiyetleri 7 — Talebe cemiyetleri her ne şekilde olursa olsun aiyasetle iştiğni edemezler. Bu cemiyetler bulundukları mektep ve müesseselerin idarelerine karşı bir hare- kette bulunamazlar. 8 —. Türklerin buna göre taşkili memnu olan cemiyetleri Türkiye dışımda kurma- ları ve kurulmuş olan bu kabil cemiyetle- re girmeleri yasaktır. 9 — Siyasi partilerden başka cemiyet- ler birden fazla mevzu ile uğraşamazlar. 10 — Bir cemiyet milli kelimesini ancak İcra Vekilleri Heyeti kararile kullanabi- ir. z Ekalliyetlere aid dini müesseseler 11 — Bu kanunun neşri tarihinde mev- end bulunan hayri, dini, içtimai, sıhhi, tedrisi ve terbiyevi, kültürel ve kültüel “Türk müesseseleri bu kanun hükümleri dairesinde teşkil edilecek cemiyetler tara- fından idare olurur. Bu suretle teşekkül etmiş cemiyetler ta- rafından idare edilen müesseselere Dev- Jetçe icabı halinde yardımda bulunulur. 12 — Cemiyetler, ikametgâblarile gaye- leri için zaruri olanlardan başka Eayri- menküllere tasarruf edemezler. Cemiyetlet bağışlama ve vasiyet suretile uhdelerine intikal eden gayrimenkulü Hükümetin tayin edeceği müddet içinde paraya çe- virmeğe mecburdur. İcra Vekilleri Heyeti kararile bezi & miyetler ihtiyaçlarından fazla gayrime 'küllere tasarru! etmek salâhiyetini verile- bilir. Muvakkat madde: A) Bu kanunun neşri tarihinde mües- ses cemiyetler ve müeşseseler en çok bir sene içinde kendi teşekküllerini bu kanın hükümlerine uydurmağa mecburdurlar. B) Bu kanunun neşri tarihinde mevcut ve müesses cemiyetlerin tasarrufları al- tında bulunan gayrimenkuller üzerinde ber türlü tasarrıf bak ve salâhiyetleri baki olup yukarıdaki hüküm dışında tuta- dur. Meclis yarın yaz tatili yapıyor Af kanunu da yarınki celsede müzakere edilecek Ankara 27 (Telefonla) — Bugün Büyük Millet Meclisinde avukatlık ve diğer kanununların müzakeresi geç vakte kadar sürmüştür, Bu münase- betle af kanunu iâyikasının müzake- resi çarşamba gününe tehir edilmiş- tir. Kanunun dördüncü maddesinde yazılı olup yabancılar hakkında Da- hiliye Vekâletinin haiz olduğu teb'id ve tebaüd salâhiyetinin affa nail olan istiklâl mahkemesi mahkümla- rile yüz elliliklerden gösterecekleri hareketleri itibarile salâh kesbettik- lerinde şüphe edilenler için de tatbik edilmesi “hakkındaki hüküm adliye encümenince aynen kabul edilmiştir, Meclis çarşamba günü yaz tatili ya- pacak ve af kanunu lâyihası da Mecli- sin yarınki son celsesinde müzakere edilecektir. Müteveffa Yugoslav kralı Aleksandr'ın teyzesi öldü , Paris 27 (A.A) — Müteveffa Yugos- lav kralı Aleksandr'ın teyzesi prenses Aleksis Karageorgeviç Kan şehrinde 76 milyon ingiliz liralık kredi Londradan gelen B. Dikson dün akşam Ankaraya gitti İngilterenin bize açlığı 16 milyon İngiliz liralık kredinin £ teferruatmı tesbit etmek üzere Export Credit ga- rantce departemeni: mümessili B. Dikson şehrimize gelmiş ve akşamki ekspresle Ankaraya hareket etmiştir. B. Dikson'a İngiliz sefareti ticaret ataşesi Albay Vuts, bayan Dikson, oğlu ve sekreteri refakat etmektedir. B. Dikson dün Haydarpaşa istasyo- nunda kendisile görüşen bir muhar- ririmize: — 16 milyon liralık kredi teferrua- tını hükümet erkânile birlikte tesbit etmek üzere Ankaraya gidiyorum. Ankaradan başka bir yere gidemiye- ceğim, Londrada iken arkadaşlarım, Karâbükü ziyaret etmekliğimi de tav- siye etmişlerdi. Fakat maalesef bu sefer buna imkân bulamıyacağım. Türkiyeyi ikinci defaki ziyaretimde bu arzumu tahakkuk ettireceğimi ümid ederim. Memleketinizi pek me- Tak ederdim. Bana Londrada verilen tafsilâtla İstanbulda inkisarı hayale uğramadığımı gördüm, Şehrinizi pek güzel buldum, Ankaradan dönüşüm- de bir müddet İstanbulda kalmak, şehrin güzel yerlerini, asanatikasını tedkik etmek isterim.» demiştir. 5 : Terbiyevi filimler Beynelmilel mukaveleye il- tihakımız hakkındaki proje Meclis ruznamesine alındı Ankara 21 (Telefonla) — Terbiyevi mahiyeti haiz filimlerin milletler arasında intişarım kolaylaşlırmak için 11 birinciteşrin 1933 de Cenevrede akdolunan beynelmilel mukavelena- meye iltihaka dair kanun projesi Mec- Misin ruznamesine alınmıştır. İktisad encümeni bü mukayelenin 9 uncu maddesinde yazılı ihtirazi kaydi dermeyan etmek şartile muka- veleye iltihak edilmesini muvafık görmüştür. Hariciye ve Maarif encü- menleri de İktisad encümeninin bu 'noktal nazarma iştirak etmişlerdir. İhzari kayd şöyledir: «Yüksek âkid taraflardan her biri mukavelenameyi imza eder veya ona iltihak eylerken hariçten gelen filimlerin istilâsına karşı kendi da- hili pazarını korumak zaruretinden dolayı bunların idhali hususunda men veya tahdid. tedbirleri almak hakkını muhafaza edecektir.» Avusturyada vaziyet Bir kısım Nazi şefleri aley- hinde cereyan varmış Londra 27 (AA) Avusturyalı Nazi mahafilinde hüküm süren tah- rikât muvacehesinde B. Hitlerin B. Seys İnkar ile B. Nöbâher'i Berştesga- den'e çağırmış olduğunu Deyli Herald gazetesi haber vermektedir. Bu iki Avusturyalı şefin vaziyetin vehameti hususunda İsrar etmiş ve B. Hitlerden mahalli zimamdarlar ile Avusturya komiseri Büerkel arasında- ki ihtilâfa şahsen müdahalede bulun- masını istemiş oldukları söylenmek- tedir. Deyli Meyil gazetesi, Büerkel'in Avus- turya Lejyonunun bazı eski âzasının husumetine maruz kalmış olduğunu yazmaktadır. Büerkel, aynı zamanda Avusturya Nazilerinin şef! olup halihazırda Hes- sin kalemi mahsusuna merbut olan ve Avusturya komiseri aleyhinde şah- si nüfuzunu istimal etmekte olduğu söylenilen Leopold'un da husumetine maruz bulunmaktadır. Almanyadaki Amerikan tebaası Yahudilerin vaziyeti Berlin 27 (A.A.) — Buradaki Ame- rikan diplomasi mahafilinde öğrenil- diğine göre Berlindeki Amerika sefa- retinin bir mümessili, bu- sabah Ha- riciye Nezaretine giderek Almanya- nın Amerikan tabiiyetinde bulunan Yahudilere karşı ittihaz edeceği hat- tı hareket hakkında, mütemmim ma- İspanyada tayyareler yeniden iki ingiliz gemisini bombardıman ettiler Bu gibi hâdiselere nihayet verileceği söylendiği sırada gelen bu haberler Londrada heyecan uyandırdı Valansiya 21 (A.A.) — Frankistle- ; gösterilmiş olan siyasi rin bir tayyaresi, bu sabaha Valan- siya limanında Arlon adındaki İngiliz vapurunu bofhbardıman etmiştir. Vapurda yangın çıkmış ve basarat vukua gelmiş, mürettebatından biri telef olmuştur. Madrid 71 (A.A.) — Alikant üze- rinde yapılan hir tayyare seferi esna” sında Franham adındaki bir İngiliz vapuru bombardıman edilmiş ve bu vapurda yangın çıkmıştır. Vapurda bir çok kimselerin ölmüş ve yara- Yanmış oldukları rivayet , edilmekte- dir. Londrada teessür Londra 21 — İngiliz bayrağını hâ- mil olan ticaret gemilerine karşı ye- niden tayyareler tarafmdan taarruz yapılmıştır. Bu gibi taarruzların ar- tık nihayet bulacağı bildirildiği sıra- da yapılan bu taarruzlar İngiliz ma- hafilinde derin bir tesir hasıl etmiş- tir. Bombardımanların yanlışlıkla mı olduğu, yahut general Franko'nun otoritesine tâbi olmıyan o fayyareler tarafından mı yapıldığı, yoksa uzlaş- ma yolunda gösterilen harici tema- yüllerin keenlemyekün mu addedil- mesi lâzım geleceği suale şayan gö- rTülmektedir. Her halde şurası muhakkaktır ki, Avam kamarasının son celsesinde Yugoslavyada azılı bir haydud Başını getirecek olana Yugos- lav hükümeti 100 bin dinar verecek Sofya 27 — Yugoslavyada iki haf- İadanberi bütün köy, kasaba halkı, polis ve jandarmalar tarafından dağ ve ormanlarda takib edilen tehlikeli haydud Pavel Dokiç Bulgaristana kaçmıştır. Hirvat çingenelerinden olan bu azılı haydud, Yugoslavyada 25 cinayet işlemiş ve'türlü türlü soy- gunculuklarda bulunmuştur. Bunun için Dokiçi yakalıyana veyahut öl- dürüp te başını getirecek olana Yu- goslav hük ümeti 100,000 dinar vere-- ceğini ilân etmiştir. Bunun üzerine haydıldun izi OYugoslavyada adım adım takib edilmekte ve ismi gazete- lere her gün geçmektedir. Belgradcik kazasına yakın Bulgar hududunda Yugoslav zabıtası ile bu haydud arasında bir çarpışma olmuş- tur. Haydudun Bulgar arazisine geç- tiği anlaşılmıştır. Yugoslav Zayçar kasabası kaymakamı da telefonla Bulgar emniyet müdürlüğünden, hay- dudun yakalanmasını rica etmiştir. Bunun üzerine Bulgar zabıtası, Bel- gardeik havalisini ve hudud boyları- nı abloka ederek sıkı araştırmalarda bulunuyor. Haydud henüz yakalana- mamıştır, Bir yarış 60 otomobilden 26 sının Alman olması memnuniyetsizlik uyandırdı Varşova 27 (A.A.) — Polonyanın siyasi ve askeri mahafili, Polonya oto- mobil yarışına iştirâk etmiş olan 60 olomobilden 26 sının Alman olmasın- dan dolayı memnuniyetsizlik izhar etmekle ve bu Alman otomobillerini idare ednlerin antrenman bahanesile bilhassa garb, şark ve cenub hudud- larında yolları, demiryollormı, köp- rüleri ilh... tedkik etmiş olduklarını yazmaktadırlar, Resmi makamat, zaruri olan ihti- yat tedbirlerinin alınması için müsa- asabiyetin sebebi, İspanyadan alınan son haber Jerdir. ' Madrid 21 (A.A.) — Alikant lima- nında bombardıman edilmiş olan Froniyan adındaki İngiliz vapuru mürettebatından 3 kişi ölmüştür. Londra 21 — 'Taymis gazetesi, İn giltere sivil ahalinin bombardımanı na nihayet verilmesi için çalışırken Barselon hükümetinin kararını mev» simsiz buluyor. Deyli Meyil, general Frankonun İngiliz vapurlarının bom- bardıman edilmemesi için emir vee diğini söylüyor. İngilterenin Franko nezdin- deki ajanı Londraya geliyor Londra 21 (AA) Burgosdakl İngiliz ajanı Hodgson'un, İngiliz ge“ milerinin bombardıman edilmesine müteallik olan İngiliz teşebbüslerine general PFrankonun cevabını getir- mek üzere bu hafta ortasında Lond- raya gelmesi muhtemeldir. Londra 21 (A-A.) — Diplomasi ma- hafilinde Sir Rober Hodgson'un ya çarşamba günü veyahut bugüne pek yakın bir tarihte Londraya gelmesine İntizâr edilmekte olduğu beyan edil- mektedir. Burgos hükümeti erkânı tarafın- dan mumaileyh vasıtasile muvakkat hiç bir cevab gönderilmemiş olduğu ilâve olunmaktadır. . ra is B la Macaristanda nazi propagandası Macar başvekili mühim bir nutuk söyledi Budapeşte 27 (A.A.) — Başvekil B. İmredi, dün Sebreken'de 40,000 kişi- nin huzurunda irad ettiği bir nutuk- ta hükümetin nasyonal sosyalist pro- pagandası muvacehesindeki (o vaziye- tini tasrih etmiştir. Hatib, demiştir ki: «Sağ cenah milli hirisliyan siyase- tini tatbik etmek suretile memleketin mali işlerini ve iktisadıyatını tarsin ettik ve beş senelik programın mali bir temelini vücuda getirdik. Eğer sahte peygamberler ortaya çıkıp işe karışmamış olsalardı, milli mamele- kimizi idare etmek çok daha kolay olacaktı, Millet, onların programlarını iyice anlıyamamıştır. Çünkü onlar ecnebi bir lisandan tercüme edilmiş bir lü- galçe kullanıyorlardı ve bu Jügatçe- nin mânası dalma mübhem kalmıştır. Muhitin havasında son zamanlar da bir küşayiş hasıl olmuştur, Eğer birşeyler söylemek isteyen kimseler, süyliyeceklerini açıkça söylerler ve söylediklerinin mesuliyetini deruhde edecek olurlarsa bu küşayiş daha zi- yade artacaktır. v İyi malümat alan mahafilde, son zamnlarda salâhiyettar katolik rical tarafından yapılmış olan beyanatın Başvekilin nazilere karşı yapacağı mücadelede ve içtimai icraatta ka“ tolik ruhbanın müzaheretine nail olacağını derpiş etmeğe müsaid ol- duğu söylenmektedir. Çin harbi Japonlar yeniden ilerlemeğe başladılar Tokyo 71 (A.A) — Domei ajansı- nm henüz teeyyüd etmemiş olan bir haberine göre Lung Hay'ın cenubun” da harekât icra etmekte olan Japon kıtaatı yeniden garbe doğru ilerleme- ğe başlıyarak sular altında kalmış olan mıntakayı geçmeğe ve bu min- takanın ilerisinde kâin bir noktayi “işgal etmeğe muvaffak olmuşlardır. :mektedir, 2 e 4» ki | eca FE Enn u noktanın