26 Haziran 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

l 1 : i | İ | i Sahife # AKŞAM 26 Haziran 1938 mg Elektrik fabrikasının tevsii İçi i için tedkiklere başlandı Her yere cereyan verilecek, memurların yar- dım ve tekaüd sandığı hükümete devredildi Nafia Vekâleti münakalât dairesi reisi ve elektrik işleri idaresi umum müdür vekili B. Kadri tedkiklerine de- yam etmektedir, I temmuzdan itiba- ren yeni vazifesine bilfiil başlıyacak olan umum müdür vekili bu tarihe ka- dar tedkikatını ikmal edecektir. Ha- *ziran bldayetinde başlıyan devir ve teslim muamelesi de bitirilmiştir. Şir- ketin malzemesi evvelce muhtelif vesi- Jelerle gözden geçirildiği ve tesbit edil. diği için tesellüm işi uzamamıştır. Mühendisler heyeti geldi Nafin Vekili B. Ali Çetinkayann Silâhdarağa fabrikasındaki tedkikleri sırasında fabrikanın tevsli için proje- ler hazırlamak üzere şehrimize mü- hendislerden mürekkeb bir heyet ge- leceğini evvelce yazmıştık. Bu heyet evvelki gün Ankaradan şehrimize gvl- miş ve tedkiklere başlamıştır. Dün de geç vakte kadar Silâhdarağa fabrika- sında, meşgul olan heyet, fabrikanm ,umumi vaziyeti, istihsal kudreti ve kazanlar hakkında fabrika müdürü B. 'Necipten izahat almıştır, Heyet fabri- kanın tevsiine aid tedkikatı bir kaç güne kadar ikmal edecek ve projeleri hazırlıyarak derhal tatbikata geçi!- mek üzere Nafia Vekâletine arzede- cektir, Fabrikaya sipariş edilecek yeni kâzanların adedi de bu tedkikatlan sonra belli olacaktır. Cereyan verilemiyen yerler Elektrik şirketinin ihmalleri yü- günden bilhassa son aylarda bazı yer- lere cereyan verilemiyordu. Taleplerin vakit vakit çoğalmasına rağınen kâr» şılanamaması alğkadarların ehemmi- yetle” nazarı dikkatini eelbetmiştir. Cereyan verilemiyen yerler yeni inşaat Milletler Gemiyeti mahud komisyonun ve fazla cereyana ihtiyacı olan mües- seselerdir. Elektrik işleri idaresi her şeyden önce bu meseleyi halle karar vermiş ve tedkikata başlamıştır. Bu gibi yer- lere cereyan en kısa zamanda Yerile- cektir. Silâhdarağa fabrikası tevsi edildikten sorira bu gibi meseleler kü- künden halledilmiş olacaktır. Memurların yardım sandığı Elektrik şirketi ile beraber şirket memurlarına şid yardım ve tekaüd- lük sandığı da hükümete geçmiştir. Elektrik şirketi memurlarının manş- Jarından her ay bir mikdar para kesi- lecek ve sandığa yatırılacaktır. Yani eski vaziyet şimdilik devam edecektir. İleride bu işe başka bir şekil verilmesi de muhtemeldir, Bu ayrı bir tedkik mevzuudur. Elekirik şirketi memurlarına şir- ketin vermesi icab eden tazminat veya ikramiye şeklindeki meblâğ için yapı- Jan tedkik ve temaslar da iyi neticeler vermiştir. Bu meseleye halledilmiş na- zarile bakılmaktadır. Umum müdür vekilinin izahatı Elektrik işleri idaresi umum müdür yekili B, Kadri dün kendisile konuşan bir muharririmizin muhtelif sualleri- ne cevaben kısaca demiştir ki: -— Henüz umumi vaziyeti tedkik et- mekteyiz. Tedkikatımızı yakında bi- tirmeğe çalışacağız. Cereyan verilemi- yen yerlere cereyan temini başlıca ga- yemizdir. Bu meseleyi kısa zamanda halledeceğiz. Memurların yardım san» dığı şirketle beraber devralınmıştır. Bu iş eskisi gibi devam edecektir.» hikmeti vücudü kalmadığını anladı (Baş tarafı 1 inci sahifede) ma hasıl olması Üzerine komisyonun hikmeti vücudü kalmamıştır. Bunun içindir ki Milletler Cemiyetinin doğ- rudan doğruya mümessili olan mez- kür komisyonun genel sekreterine vazifesine nihayet vermesi tebliğ edil- miştir, Bizzat Komisyonun da derhal aynı suretle hareket ederek mesaisi- ni tatil edeceği zannediliyor. Anker Cenevreye hareket etti Antakya 24 (A.A.) — Anadolu ajan-| &nın hususi muhabiri bildiriyor: Komisyon genel sekreteri Anker | Cenevreye hareket etmiştir. Hatay Türklerinin protestosu| Antakya 24 (A.A) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Hatay Halkevi başkanı ve seçim bürolarındaki Türk cemaati mümes- | silleri tarafından Berutta fevkalâde komiserliğe, Antakyada seçim komis- yonu relsliğine, Cenevrede Milletler Cemiyeti genel sekreterliğine, orge- neral Asım Gündüze, kolonel Koleye ve Antakyada Türkiye baş konsolos- Tuğuna aşağıdaki protestolar türkçe ve fransizca olarak verilmiş ve gön- derilmiştir; «Manda idaresi bir kaç gün evve- Jine kadar Türklere her türlü meza- limi reva gördüğü, ölülerimiz yara- larımız ve dövülerlerimiz ve adedi sayılmyan tehdit görenlerimiz ve mücrimlerin hele bir ceza görmek şöyle dursun tevkif bile edilmeyişleri bu hakikati açık göstermektedir. Miralay Kolenin işleri biraz yolu- na koymak için çalışmağa başlaması bile Cemiyeti Akvam komisyonunun | Türkler aleyhindeki faaliyetini açığa | vurmasına sebeb oldu, Tahrikâtçıla- rın hükümet konağına hücum eden- lerin başında her vakit komisyon âza- sı ve bilhassa reisi görünüyor, binler- ce Türkün kayıt olunmaması için her türlü mümanaatlar gösteriliyor, İ tiğimizi beyan eder vesikaları alınamıyor, alanlar için kayıt büroları vaktinden evvel kapa- n bugüne kada: muhtelif suzlukların cihan efkârı önünde is- batı için icabında neşredebileceğimiz. pek çok deliller ve vesikalara malik bulunmaktayız. Her gün salâh ümi- dile katlandığımız bu ahvali iyileşe- cek yerde Cemiyeti Akvam kömisyo- nunun artık zahiri korumayı dahi düşünmiyen aleyhtarane faaliyeti önünde daha ziyade sabır ve taham- mülün milletimize ve adalete “karşı af olunmaz bir cürüm teşkil edeceği- ni görüyoruz, Bu endişe içinde mev- cud komisyonda vazifelerimize devam imkânı bırakılmamıştır, Bugünden itibaren kayıt işlerinde emniyet tesis edileceği zamana ka- dar töscil muamelâtına iştirak edil miyeceğini ve Sancak statüsüne uy- mıyan ve her tü intihabalın isti zam ettiği asgari sükün ve emniyet şartları içinde yapılmıyan kuyudat ve muamelâtı kesnlemyekün addet- ve komisyona karşı prolestolarımızı ilân ederiz» Usbecilerle jandarma arasında müsademe Antakya 25 (AA) Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyr: Bir kaç Suçlu. Usbecinin tevkifi üzerine Usbeci tahrikâiçılar yine 200 kadar kadın ve çocuğu önlerine kata- Yak mevkufları jandarmaların elle- rinden almağa teşebbüs etmişlerdir. İki jandarma taşla başlarından yara- lanınca zabıta silâh istimaline mec- bur kalmış ve nümayişçilerden bir kişi ölmüştür. Jandarmalar bu suret- le yollarına devam ederek mevkufları karakola sokmağa muvaffak olmuş- larsa da mütecavizler bu sefer de ka- rakola hücum ettiklerinden Jandar- ma tekrar ateş etmeğe mecbur kal- miş ve Antakyadan asker istemiştir. Bu defaki ateşte mütecavizlerden bir kişi daha ölmüş ve bir kadın yâra- lanmıştır, Yetişen asker mütecayizle- ri dağılmağa ve asayişi tesise muvaf- fak olmuş ve mevkuflar bu suretle Antakyaya sevkedilmişlerdir. Bir Alevi polisi yaraladı Antakya 25 (AA.) -—- Anadolu nsının hususi muhabiri bildiriyor: Cezaevleri kanunu Çalıştırılacak mahküma verilecek paralar Ankara 26 (Telefonla) — Adliye Vekâleti ceza eyleri umum müdür- lüğünün vazife ve teşkilâtı hakkında- ki kanan projesinin o encümenlerce müzakeresi bitmiş Ve proje Meclisin Tuzneamesine alınmıştır. Adliye encümeni, tahliye edilen mahkümlara ve fakru zaruret İçin- de bulunan mahküm ailelerine yar- dımda bulunmak üzere bir yardım sandığı teşkili hakkındaki hükmü doğru görmiyerek projeden çıkar- mıştar. Encümen çalıştırılacak mahküm- lara verilecek gündeliklerden, iaşele- ri için sarfedilecek para çıkarıldık- tan sonra geri kalanının her bir mah- küm namına açılacak hesablara kay- dedilmesini ve bu suretle birikecek paraların tahliyelerinde kendilerine verilmesi esasını kabul etmiş ve pro- jenin - bu hususa ajd maddesini ona göre değiştirmiştir. Bütçe encümeni de hükmi şahsi- yeti haiz cezaevlerinde çalıştınlan mahkümlardan uygunsuz hareketle- ri sebebile, iş esası üzerine kurulma- mış cezaevlerine nakilleri halinde o zamana kadar hesablarına kaydolu- nan paraların mütedavil sermayeye irad kaydedilmesini muvafık görmüş ve bunun için projeye - bir fıkra ilâ- ve etmiştir. Proje Meclisin pazartesi içtimaında müzakere mi Akay ve Haliç iseleri (Baş tarafı 1 inci sabifede) Dün sabah, bir taraftan Akay ida- resinin köprüdeki hesab memurluğu odasinda, diğer taraftar da Haliç ida- resinin müfettiş odasile, birinci ve ikinci gişelerine gelen memurlar oda- larının karşık vaziyetini görerek hiç bir şeye &l sürmemişler ve zabıtayı haberdar etmişlerdir. Memurlar, odalarına biraz daha dikkat edince; tavanlarının da delin- miş olduğunu görmüşlerdir. Az sonra gelen memurlar, Halicin müfettişlik odaslle, birinci ve ikinci gişelerinin tavanlarının, Adalar iske- Jesindeki Akay hesab memurluğu oda- sınm da dubalara istinad eden döşe- mesinde açılan delikten hırsızların girdiği görülmüş Haliç / gişelerinden bir mikdar para ile, Akay hesab me- murluğu odasından yetmiş lira çalm- dığı görülmüştür. Derhal faaliyete geçen memurlar, evvelâ parmak izleri üzerinde tedki- kal yapmışlar, bir müddet sonra da bu işin, korsan David isminde bir sa bıkalı tarafından yapılmış olduğunu öğrenmişlerdir. Bunun üzerine David, Hasköyde yakalanarak sorguya çekil- miş ve Moiz isminde bir çocukla be- raber bu işi yaptıklarım, bir sandalla köprü altına geldiklerini, burada ken- disinin sandalda bekleyip gözcülük ederek ve çocuğu odaların üst kısım- larına çıkararak içeriye onu soktuğu- nu birer birer itiraf etmiştir. David çaldığı paraları da denize dü- şürdüğü iddia etmektedir. Bu cihet tahkik edilmektedir. Davidin suç or- tağı Moiz de Balatta yakalanmıştır. bir polis memurunu yarslanuıştır. Mü tecaviz kaçmağa muvaffak olmuştur. Akçakocalılardan Hataylı kardeşlere selâm götürecek tayyare için Akçakoca 25 (A.A) — Halkevinde bu akşam Akçakoca askerlik şubesi reisi ve Türk Hava kurumu başkanı tarafından Halay ve anayurt konu- su üzerinde bir konferans verilmiştir. Konferansı dinlemeğe gelen Akçako- calılar, yükselen milli duygularının heyecanile Hataydaki Türk kardeşle- rine ilk Kardeş selâm ve muhabbetle- rini götürecek Cümhuriyet tayyare- sinin Akçakoca adına uçmasını dile- mişler ve ilk uçacak tayyarenin mas- rafına karşılık olmak üzere Milli Mü- dafaa emrine o anda 300 Ilra teber- rü etmişlerdir. Ayrca Atalarına ve Cümhuriyete olan candan bağlılıkla- rının, büyüklerine arzı heyecanlı alkışlarla istenmiş, Atatürke, Başba- kanlığa, Mihi Müdafaa ve Cümhu- riyet Halk. Partisi genel meri © Otobüs davası B. Ahmed Emin Yalmanın vekili müdafaasını yaptı Aleyhine açılmış davalardan beraetini, Recai Nüzhetle Avni Bayerin mahkümiyetini taleb etti Otobüs münakaşası neticesinde -açı- lan davalara dün < asliye birinci ceza mahkemesinde devâm edildi. Dünkü celsede Recai Nüzhet Baban da malı- kemeye gelmişti. Celse açılınca B. Ahmed Emin Yalmanla B. Sabri Sali- min vekili B. Nazmi Nuri, geçen cel- seden yarım kalan müdafaasına de- vam etti, B. Nazmi Nuri bu müdafaasında şimdiye kadar geçen muhakeme sala- hatını izah ettikten sonra dedi ki: — Bu davanm ilk celsesinde Ahmed Emin Yalman; Avni Bayer adında bir dişçiyi ömründe bir defa bile görme- diğini, Avninin bir tezvir ve fesada âlet olarak bin ira vermek efsanesi- nin tertib ve tasni edildiğini açıkça söylemiştir. Avukat burada dişçi Avhi Bayerin Recai Nüzhetle birlikte bu iftiraya deliller bulmak üzere çalıştıklarını ve mahkemede verdiği ifade de bin Hreyı Ahmed Emin Yalmana teşrinisaninin 6 veya T nci günü verdiğini iddia etti- ğini, bilâhare müddelumumilikçe ya- pılan tahkikat neticesinde Ahmed Emin Yalmanın teşrinisani ayı için- de müstemirren Ankarada bulunduğu evrak ve delillerle sabit olduğunu, Avni Bayerin, bu parayı Ahmed Emi- ne verdiğini ispat etmek üzere şahid olarak gösterdiği Adnanm da mah- kemede verdiği ifadede, bu şekilde şa- hidlik yapması Avni Bayer tarafın- dan kendisine teklif edilmişse de bu teklifi reddettiğini, diğer şahid Züh- tü ve İhsanm da mahkemedeki ifade- lerinde, bir gün Recai Nüzhet Büba- nın kendilerini bir kahvede bularak Ahmed Emin Yalmana bin lira ver- diklerini söyledikleri takdirde mükâ- fal verileceğini vaadederek böyle bir protesto çeklimesini teklif etmiş ise de kendilerinin bu teklifi kabul etme- diklerini söylediklerini izah ederek o zaman bu İşte elbirliğile hareket eden Avni Bayerle Recai Nüzhet Babanın bugün kavgalı ve dargın olduklarını anlatmıştır. B. Nazmi Nuri müekkili Ahmed Emin Yalmana bin lira verli- diği iddiasile tecavüz edildiğini tek- rarlıyarak dedi ki: — Otobüs yolsuzluğu olduğunu or- taya atarak bunun tahkik edilmesini istemek maksadile yazdığımız yazı üzerine bir fırtına koptu. Şerel ve na- musumuza insafsızca saldırıldı. Na- mus ve şerefine tecavüz edilen her şahıs müdafaada şiddetli hareket et- miş olsa bile mazurdur. B. Nazmi Nuri iddia makamının iddianamesine geçerek B. Sabur Sami hakkında 'Tan gazetesinde yapılan bazı neşriyattan dolayı müekkilleri- nin cezslandırılmaları istenilen nok- taya temas etmiş ve demiştir ki: -— Bu davaların yüksek mahkeme- nizde rüyetine başlandığı zaman Sa- bur Sami, Recai Nüzhet Baban ve Avni Bayer aleyhine açtığımız dava dosyasına konulmuştur. Bu hareket te gösteriyor ki bir cihetten suçlu farzedilsek bile âmmenin menfaatleri namma yazı yazmak suretile cemiye- te hizmet eden kimse, herhalde saygi- ya lâyık bir suçlu vaziyetinde görül- müştür. Bu manevi mükğfalın mane- vi hızile huzurunuzda samimiyetin bütün açıklığile neşriyata niçin baş- ladığımızı izaha çalıştık, B. Nazmi Nuri devam ederek Ah- med Emin Yalman, inkilâb Türkiye. sinde gayrimeşru hareketlerin yaşamı- yacağını ve bu yolda çalışanların im- tiyaza nail olamıyacağını ve bu şekil- dekiler cemiyetin vücudüne giren bir tufeyli uzuv olduğundan kâldırılma- sını istemiştir. Bu yüzden de hakarete uğramıştır. Avukat, bu neşriyatım gayeleri ve verdiği neticeler etrafında uzun İza- hat verdikten sonra müdafaasını şöy- le bitirdi: — Ahmed Emin Yalman aleyhine Recai Nüzhet Baban ve Avni Bayerin akları dereler, ii bakımından rek hareketlerinden doğmuş olmasına göre Ahmed Emin Yalmanın bu hu- Susa matuf neşriyatı suç olamıyac&- © ğından beraetine karar verilmesi adâ- let iktizasıdır. - Akmed Emin Yalman tarafından Recai Nüzhet Baban ve Avni Bayer aleyhine ikame edilen maddei mahsu- sa tayini süretile hakaret davaları şa- hidlerin ifadelerile sabit olduğundan her ikisinin de Türk ceza kanununun 480 inci ve 65 inci maddelerile cezâ- landırılmaların; ve hâdisenin mahi- yet ve tesirinin şümulüne birsen c&- zalarının arttırılmasını, Avni Baye- rin meslek ve sânâtten mahrumiyeti- ne, hakkı şahsimizin her'iki suçludan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini dileriz. Sabur Saminin aleyhimize açtığı davaların mahiyeti lâyihamızda izah edilmiş olmakla bu davaların mevzu- unu teşkil eden makalelerin menfaa- ti umumiyeyi aramak gibi âli ve necib bir hisle yazıldığı, makaleler mevzuu birer tahkik mevzuu olmakla umu mun menfaatine hizmet edildiği res- mi kayıdlarla sabit olmuştur. Binaen- aleyh makalelerimizin kül olarak mü- taleasını, mabaad makalenin makabi makâleyi itmam ve faillerin mahiyeti umumiyesini tebarüz ettirmek için Küanü niyetle ve âmmeye hizmet mak- sadile yazılmış olduğundan bu dava- lardan dolayı dâ beraetimize karar i dileriz. keme, diğer davacı ve ma” mun Avni Bâyerle Recai Nüzhet Ba- banın müdafaalarını hazırlamaları için önümüzdeki salı gününe btrakıl- mıştır, Orta muallimlik imtihanları Şifahi imtihanlar, yarın Ankarada yapılacak İlk mektep muallimlerinden - orta mektep mualilmliğine geçmek isti yenler için geçenlerde Üniversitede tahriri bir imtihan yapılmıştı. İmti- hanın şifahi kısmı da yarın Ankarada Gazi terbiye enstitüsünde yapılacak- tır. Bu imtihan neticesinde taliplere A, B ve C dereceleri verilecektir. A derecesini alanlar derhal münhal muajlimliklere tayin edilecekler, B derecesini kazananlar Gazi terbiye etstitüsünde iki senelik bir tahsile tâbi tutulacaklardır. C derecesi mu- vaffak olamıyanlara verilecektir, B derecesi alan muailimlere iki se- nelik tahsilleri müddetince kenâile rine ayda yirmi beşer lira ücret veri- lecektir, Bu maksadla bütçeye 250 bin liralık tahsisat konulmuştur. Mısırda kabine buhrani Kahire 25 (A.A.) — Başvekil Meh- med Mahmud paşanın istifa ettiği bildirilmektedir. Kral, kendisine bir milli birlik hükümeti teşkili vazife sini tevdi etmiştir. Acele satılık 4 ev ankazı Ayaspaşa cihetinde dört aded ahşap evin ankazı satılacaktır. f- Evleri görmek ve fiat vermek isteyenlerin Gümüşsuyunda İzzet- paşa sokağında Ekselsior apartı- meni kapıcısına müracaat. Çarşamba akşamı Yeşilköy İstasyon Bahçesinde 3 YILDIZ