13 Haziran 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Büdle 4 Beynelmilel iktisadi faaliyetin en büyük miyari nakliye vasıtaları ve bu meyanda bilhassa deniz nakliyatı- dur. Nakliyatı tahrik eden normal cari mübadeleler haricinde, yani memleketlerde zirai mahsulâtın, ta- bii sebeblerin tesiri altında az veya gok mahvolması neticesinde hariçten hububat getirimek zarureti de tica- yetin inkişafında mühim bir Tol ay- nar, 936 senesinde Avrupsida ve bilhassa Almanya ile İtalyada mahsul az ye- tiştiği için bu memleketler çok mik- tarda buğday, mısır vesaire idhal et- mek mecburiyetinde kaldılar. Alel- Ade senelerde Avrupa, noksanlarını dünyanın ambar vazifesini gören Amerika ve Kanadadan tedarik ve #kmel ederdi. Halbuki 936 senesinde Amerikada devam eden kuraklıklar neticesinde, Amerika, başkalarına karşısında bulundu. İşte bunun Üze- rinedir ki gerek Avrupa ve gerek şi- mali Amerika, o sene müstesna bir mahsul elde eden Arjantine başvur- dular, Bu sayede deniz nakliyatı işitilmemiş bir surette inkişaf etti. Bu mübadeleden yalnız Amerika ve Avrupa büyük nakliye şirket er- matörleri değil, hatti Şark limanla- rında Uzun zamandanberi pinekleyip duran vapur sahipleri (çoğu Yuna- nistanda, sayılı bir kaç müteşebbis de bizim memleketimizde) (O külliyetli miktarda para kazandılar, O vakitler söylendiğine göre, bir vapur iki se- ferde elde ettiği navlun ile kıymetini çıkarabiliyordu. Fakat bu faaliyet çok devam etme- di. Vaktile üç misline kadar fırlıyan navlun eski haddine indi. Şimdi va- purlar yerlerine avdellie yalnız iş bek- lemekle kalmayıp, masraf yüzünden kendi kendilerini kemitiyorlar, Gerçi bütün memleketlerin harp tedariki yüzünden nakliyat işi bir dereceye kadar devam etmekte ise de bu faa- liyet, bilümum nalıl vasıtalarını iş- gal edecek kadar mühim değildir. Okuyucularımızı yormamak için uzun uzadıya istatistik rakamları vermekten içlinap ediyoruz. Fakat hülâsatan şunu söyliyelim ki yapılan hesablara göre hali hazırda ancak fennin icabatına göre yeni inşa edil- miş olan gemiler cüzi bir temettü elde etmek ümidini besliyebilirler, ve. Almanya hükümeti, 1933 senesinde Milletler Cemiyetinin kefaleti ile bazı devletler tarafından Avusturyaya ya- pılan istikrazların faizlerini ödeme- meğe karar verdiği için bu devletler- le Almanya arasında bir ihtilâf çık- mıştır. Devletler, Milletler Cemiyeti- re müştereken müracasile şikâyette bulunmuşlardır. Almanya, bu istik- razların siyast bir maksadla yapıldı- ğını ileri sürerek faizlerin verilmeme- sinde ısrar ediyor, ... Gazelemizde evvelki gün intişar etiği vechile, Maliye Vekilimiz geçen hafta zarfında Agence economigu et financier'in Türkiye muhabirine ver- diği mülâkat esnasında, Türkiyenin mali sahada elde ettiği muvaffakı- yetleri tebarüz ettirmiş ve hemen bü- tün memleketlerde olduğu gibi, kam- biyo müşkilâtı karşısında badema harici borçlarımızın yüzde yüz nisbe- #inde Türk lirası ile ve Türk malı ola- rak ödeneceğini söylemiştir. Bu mecrada düyunü umumiye ha- milleri ile başlıyacak olan müzake- relerin muvaffakıyetle neticelenece- ğinde hiç şüphe etmiyoruz. Çünkü dünyada mevcut altınların Amerika, İngiltere ve Fransada teraküm etme- sinin mesuliyeti bize aid değildir. Bu altınlardan borcumuzu kapaya- cak miktarını satın alsak bile bunun karşılığını madem ki yine malen tes- viye edeceğiz, o halde bu altını ken- dilerinden alıp yine kendilerine ver- mekten ise doğrudan doğruya mal göndermemiz gayet tabil ve makul bir iş olur. “.” Hafta zarfında Çekoslovakya dahi- Binde 40, 50 kişinin mecruhiyeti ile İktisadi ve mali hafta Vapur navlunları eski haddine indi —— Memleketimizde asham ve tahvilât vaziyeti nihayetlenen çarpışmalar, İspanyol tayyarelerinin Fransa hududunu te cavüzü ve İspanya sularında İngiliz gemilerine yapılan taarruz iş adam- larını yine endişeye düşürmüştür. Bu yüzden pisayalarda umumiyetle fa aliyet azalmıştır. Masmafih siyasi vaziyet tehlikeli addeditmemektedir. Fransada sosyalistler iki hizbe ay- rulmıştır. Bunların geçen hafta zar- | fında Royanda akdettikleri kongre | de, Blum yine maclisi âyana hücum simiş ve paranın iştira kuvveti na- zariyesini tekrar müdafaa etmiştir. İ ( O nazariye ki Fransu milli servet ve gelirini üçte bir nisbetine indirdi ve istihsali felce uğrattı.) Fransada rantlar yine yarmdan bir puana kadar sukut etmişlerdir. Memleketimizde esham ve tahvilât vaziyeti Ankara borsasında mugmelât umu- miyetle durgundur. Yüzde yedi bu- çuk faizli Türk borcu tahvilleri ge çen hafta gibi 19 lirada kapandı. Pi- yasamızda de bu fiatten yüz para aşağı veya yukarı olmak üzere tektük muameleler cereyan etti. Artık bu kâğıdlar speculatif bir mahiyet irae etmekten çıkmıştır. Çünkü, her daim dahili istikraz tahvilâtımızla müba- deleleri mümküri olduğu için, Parisin flat temevvüçlerinden müteessir de- Dahil istikraz kâğıdlarımızdan ik- | miyordu. AKŞAM Aa 18 Haziran 193070 a (Baş tarafı 1 inci sahifede) ! binlerce halkın sevinç ve heyecanı çıl- gınlık derecesini bulmuş, ve «yaşasın Atatürk; ve yâşasın generalimiz» 505- | lerini yerler ve gökler alamaz olmuş- tu. 700 metre yüksekliğinde olan ve tabiatin esasen bin bir rengini ihtiva eden bu güzel Beylân, üzerinde «kırk yılık Türk yurdu esir olmaz» yazılı kırmızı takın, renk renk kadın ve ço- cuk elbiselerinin ve hazırlanmış bü- ketlerin inzimamile cidden güzel bir manzara arxediyordu. Kilometreler- ce mesafe insân kümelerile dolu idi. Alkış, yaşa seslerinin ardı, arkası gel- İşte Beylân geçidini geçiyor, Bey- Jân sırtını aşıyoruz, Aşağıda Amik ovası bir zümrüt sahası halindedir. Amik gölü, biraz ölede Asi nehri, Bu kutlu alayı sabırsızlıkla bekliyor. Şimdi virajları geçtik, Top boğa zındayız. Kırıkhandan ve köylerden inen binlerce halk köprüyü tutmuş, generali görmeden, otomobilden in- dirmeden geçirmek istemiyor. Davul, zurna, alkış, yaşa sesleri ve köy bay- rakları arasındayız. Büyük ve tarihi bayram günlerine mahsus bir man- zara içindeyiz. Kurbanlar kesiKyor, gözlerden s€- vinç yaşları damlıyor. Otomobilimiz, Türkün bu göğüs kabartan tezahü- rünü bozmamak ve bu heyecan kay- nağından uzaklaşmamak istiyor. Bir türlü uzaklaşamıyoruz. Bir kaç kilo- metre ötde aynı manzara, Köy bay- Takları, yine davul zurna sesleri, gü- zel köy kostümleri ve <Yaşasın Tür- ramiyeli Ergani geçen hafta gibi 95,25 kuruştadır. Sıvas - Erzurum 98,25 kuruştan on para yükselmiştir. Anadolu grupunda muamele ehem- miyetsiz olmakia beraber fiatlerde yükseliş vardır: Hisse senedleri 2450 lira Tahviller 40,55 > Mümessiller 4175 » etmektedir. Merkez bankasının 2 puan kadar yükselerek 94,50 lirada kalması da şayanı kayıddır. OHafta zarında Tramvay hisselerine talip çıkması üzerine fiat 12,50 den 14,50 liraya ka- dar yükseldi. Diğer endüstriyel kâ- ğıdların kominal fialleri şunlardır: Aslan çimento 12.45 lira; Umum si- gorta 11,25 lira; İttihadı milli 21,25 Mira; Terkos 6,05 lira; Bomonti 735 ta kazancını geri vererek 19,75 ku- ruşta kaldı. Altın fiatinde tebeddül yoktur. 1025 kuruştur. Mısır kredi fonsiye fiatlerinde ya- rımşar lira değişiklik vardır. 1903 tertibi (o 10750 lira 1911 tertibi 995 > ediyor ÖLÜM Kandillide dava vekillerinden bay Bogos Yaldızcıyan urun müddetten beri müpte- 14 olduğu hastalıktan kurtulamıyarak cu- kün Büyük Atası» ve «Yaşasın heye- General ve maiyeti, bu cuşu huruş içinde Antakyaya yaklaşıyor. Bura- da halkın kesafeti ve coşkunluğu her türlü tahminin fevkinde. Kırk bin nü- fuslu bir şebrin bütün imkânlarının fistündedir. Böyle kendiliğinden yu- kubulan tezahüratta değil, müretteb tezahürlerde bile iki yüz bin nüfus- Yu şehirler bu manzarayı veremez. Denilebilir ki bütün Antakya, tek bir ferd hariç olmamak şartile, heyeti- mizi alkışıyordu. Otomobillere atı- lan çiçekler artık bir yağmur halini almıştı. İşte orgeneral Asım Gündüz ve re- fakatındaki zevalı hamil olan otomo- biller bu çılgınca tezahürat arasında saat 1740 da Anlakya belediyesinin önüne vardılar, General o noktadan itibaren ihtişam vaziyetinde kendi- sini selâmlıyan askeri kıtayı teftiş ederek ikametine tahsis edilmiş olan kaymakam Süreyya Halefin evine girdi. Kapıda kaymakam tarafından selâmlandı. Evin önünde biriken halk kendini tutamıyordu. General mü- teaddid defalar dışarı çıkmağa ve halkı selâmlamağa mecbur kaldı. Dışarda evvelâ İstiklâl, sonra onur” cu yıl marşı çalınırken, evvelâ Halk Partisi erkânı ve sonra Fransız aske- ri erkânı generale takdim edildiler. Kapı önünde dizilmiş olan kız talebe martesi günü vefat etmiştir. Cenaze me- rasimi 14/6/936 salı günü sabah önal do- kuz buçukta Şişlide Ermeni katolik kil- ruhani merasim yapılacaktır. Be- , Bayan AN Acele kaydolunuz 16 Temmuz — 20 Ağustos Birinci Mevki Vapurlar. Ege, Yunanistan, Arnavutluk, Dalmaçiya, Bulgaristan, Ren s8 hil ve şehirlerini gezerek. AVRUPANIN En güzel mörkezleri olan BERLİN VİYANA En Birinci sınıf otellerinde Tam 35 gün Rahat ve eğlenceli bir seyahat 290 Lira Müracaat: NATTA Galatasaray, Tel. 44914 kendisine büket verdiler. General küçük kızların (o hatırlarını sordu. Şu sırada halk dışarda çılgınca tezahüratına devam ettiği için general tekrar bahçeye çıkarak çok mütehassis ve müteşekkir olduğunu bildirdi ve istirahst etmelerini ısrarla rica etti. Ancak bu ısrar üzerinedir ki, halk intizam içinde dağıldı. Fransiz askeri heyeti Antakyada Antakya 12 (A.A.) — Anadolu ajan- Sının hususi muhabiri bildiriyor: Heyetimizle müzakere edecek olan orgeneral! Hutzınger'nin (o başkanlığı altındaki Fransız askeri heyeti bu ak- şam saat 21 de tayyare ile Antakyâ- ya gelmiştir. Orgeneral Asım Gündüzün beyanatı Antakya 12 (A.A.) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Orgeneral Asım Gündüz, muvasa- Jatlarını müteakib bana yapmak lüt- funda bulunduk'arı beyanafta bu fev- kalâde tezahüratın kendisinde çok büyük bir intiba ve ihtisas hasıl eyle- diğini, ve Fransız generali Monenin gösterdiği nazik kabul ve munmele- den dolayı ayrıca mütehassis olduğu- nu söylemişlerdir, | heyetimiz | danti olanlar Reyhaniyenin Ayrancı İ vwerdirmişlerdir. Yanan evlerden dör- “Askeri heyetimiz İskenderun ve. Antakyada coşkun tezaüratla karşılandı İ şası münasip olacağını ileri sürmüş” İ Ziyafet Antakya 12 (A.A.) — Anadolu ajan- | sınm hususi muhabiri bildiriyor: Bu gece Türkiye konsolosluğunda şerefine bir ziyafet veril- miştir. Bu ziyafette Halk Partisi er- kânile vali, kaymakam, belediye rei- si ve gazeteciler bulunmuşlardır. Vaziyeti karıştırmak için evleri ateşliyorlar Antakya 12 (A.A) — Anadolu ajansının hususi mubabiri bildiriyor. | Son dakikada aldığım malümata göre, vaziyeti karıştırmak ve dünya efkârını yanlış yola sevkelmekte men- göyüne gönderdikleri kundakçılar vasıtasile bu köyde sekiz eve ateş dü Türklere siddir. Dışardan gelen bu şahıslar kimsenin evinden çıkarak yangınları söndürmeğe teşebbüs ede- memesini temin için cvvelemirde hâ- vaya 15 el silâh sıkmışlardır. Kayıd işleri sükünet içinde geçiyor Antakya 12 (AA) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor. Kayıt muameleleri her tarafta de- vam ediyor. Mühim hiç bir hadise kaydedilmemiştir. Evvelki gün bü- Toyu terkeden Süveydiye Türk mü- messilleri tekrar vazifelerine başla- mışlardır. Hiç bir tarafta hiç bir ha- dise kaydeditmemiştir. Üç jandarma kumandanı işten uzaklaştırıldı Antakya 12 (A.A) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor. Vazife ve salâhiyetlerini Türklük | geyhinde suiistimal etmiş olan İsken-! derun jandarma kumandanı yüzbaşı | Münir, eski Antakya jandarma ku- | mandanı Mihran ve Kırıkhan jan- darma kumandanı Abdüssamed İş- ten uzaklaştırılmışlardır. Bu gevşeklik neden? Antakya 12 (A.A) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor. “Türk unsuru üzerine yapılan taz- | yik kalktığındanberi tescil bürola- | rındaki delegelere bir gevşeklik arız oldu. Ekseri bürolar erken kapan- makla ve az kayıt yapmatadır. Bunun Ankerin Cenevreden avdetine intiza- ren vakıt kazanmağa matuf olduğu- nu zannediyorum, Komisyonun halkı asayişi bozmağa ve hükümete karşı koymağa teşvik eden tebliği kâfi gür- | miyormuş gibi Levsiye bürosu reisi vazife ve salâhiyeli aşarak halka hi- taben bir nutuk söylemiş ve «Türk - Fransız anlaşmasının bizce kıymeti yoktur, netice bizim vereceğimiz ka- rara bağlıdır» demiştir. Diğer taraftan mayısın başında Türklerin yaralanmasile neticelenen ilk hadiseye sahne olan tahrikât kay- nağı Tavla nahiyesindeki tescil bü- rosunun reisi ve Alevi cemaati mü- messillerini olomdbiline almak sure- tile Türk listesi aleyhinde kayıdı teş- vik ve tezahüratı teşçi etmek iste- miştir. Çölden getirilen bedevilerle Berut- dan, Şamdan ve Halepten alelacele celbedilen Ermeniler 24 saat içinde bütün merasimi ikmal edilerek kay- dedildikleri zaman Türk cemaati mü- meşsillerinin bütün itirazlarına kar- şi «Bizim kükümet memurlarına iki- madımız vardır» cevabını veren ko- misyon delegeleri şimdi Halay Tür- künün hâmisiz olmadığını görerek kendini biraz toplamış olan aynı hü- kümet memurlarınin temine çalış- tıkları düzeni bozmak ve Türk liste- sin! baltalamak için ellerinden gele- ni yapmağa azmetmiş görünüyorlar. Tahrikçi gazeteler Hatayda satılmıyor z Antakya 12 (AA) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Tamamen yalan ve tahrikiamiz neşriyat yapan bütün Suriye gaze- telerinin Hatayda satılması ve dağı- tılmasının meneğdildiği haber alın- mıştır. Bir sarhoş bir kahvenin camlarını kırdı Karagümrükte bir kahveye Mus- tafa isminde biri sarhoş olarak gel- miş, kahvenin camlarını kırmıştır. Polis, bu adamı yakalıyarak mahke- meye vermiştir. İ bu fikir ik nazarda makul görün” | Ti . ii . yi a Daimi sergi binasi! (Baş tarafı 1 inci sabifede) Bazı mahafll sergi binasının deniği kenarında, Sarayburnu civarında İle tür. Ticaret odası bu fikirde bulun muştur, Limana yakınlığı dolayısilö mekle beraber B. Prostun nâzım piğe nına göre müstakbel limanın Yeni kapıda yapılacağını unutmamak lie zımdır. Bugünkü liman muvakkaf mahiyettedir. Sergi binası gibi da mi binanın muvakkat tesisatı DİR sahada inşası doğru görülmemiş, bü sebeple bu mütalea kabul edilmemiş” tir. Son vaziyete göre sergi binasımi Maçkadaki sefaret binasında tesisi © fikri hâkimdir. Yapılan tedkikler ike mal edildikten sonra hükümet binde nın salın alınması için İtalyan sef&e relile temas edecek, müzakereye hâşe Uıyacaktır, Taksim kışlası e omüştemilâlmi gelince: Bu binaların yerine sergi binasi yapılmasından vazgeçilmekle ven şehrin bu sahası için çizilen plânının tatbikine devam edilecekti. Ancak Taksim Emlâk şirketinin bis” e senedleri hükümete intikal ettiği ne ve şirket muamelâtı da tasfiye eğik meğe başlandığına göre belediye, kiğ lanın istimlâkini yapmıyacaktır. kümet, ileride kışla ile müştemilâtıni belediyeye terkedecektir. Hükümetin şehre yapacağı yardr mın bir kısmı kışlanın devri suretile temin edilecektir. Bu devir muamelesi tekmil edildikten sonra kışla yıktın” lacak ve müştemilâtı Taksim meyda” nının tevsii maksadile meydana ilâ“ ve edilecektir. Fakat evvelce kararlaşlırıldığı gibi İstanbulun imarı için ilk beş sened& yapılacak işlerin başında bu iş b” İunmıyacaktır. Programdaki diğer işlerin, bilhassa Karaköy ile Taksim arasında açılacak viyadüklü yol ile Gazi köprüsünün her iki başına GP © kacak yolların tanzimi işine daha & vel başlanacaktır. ULU UNU Bir işçi düştü, ayağından yaralandı Karagümrükte oturan Kizim İ# minde bir işçi, Fatihde bir inşaat işim de çalışırken, iskele çökmesile düğ müş ve ayağından yaralanmıştır, mi 13 Haziran 938 Pazartesi İstanbul — Öğle neşriyatı: 12,30: PâKİN Türk musikisi, 1250: Havadis, 1349 Plâkla Türk musikisi, 1330: Muhtetif pik neşriyatı, 14: BON. Akşam neşriyatı: 1830: Pidkia dan9 musikisi, 19,15: Çocuklara masal; Bays” Nine, 19,55: Borsa haberleri, 20: Grepovi$ Tasathanesinden naklen saat ayarı, 2002: Rıfat ve arkadaşları tarafından musikisi ve halk şarkıları, 2045: Hav& raporu, 2048: Ömer Rıza tarafından âi ca söylev, 21: Fasıl Saz Heyeti: fbrahii ve arkadaşları tarafından, 2145: OR KESTRA: 1 - Rossini: Vilheimlel uvef” tör, 2 - Leon Kavallo: Pagliyaç!, 3 - PAP Vals pudre, 22,15: Ajans haberleri, 2298 Plâkla sololar, opera ve operet pat* 2250: Son haberler ve ertesi günün prof” ramı, 23: SON, “ei Psy EESSBBE SEJSEHKAYY Rusya Ankara — Öğle neşriyatı: 1230: KAM? “8 G&k plâk neşriyatı, 1250; Plâk: Türk m sikisi ve halk şarkıları. 13,15: Dahili i harici haberler. ; Akşam neşriyatı: 1830: Harışk pğX i neşriyatı, 1850 Cİngilizce ders (AZİ* İpek), 19,15: Türk musikisi ve halk Le kıları (Servet Adnan ve l 20: Sani ayarı ve arapça neşriyat, 2015” Türk musikisi ve halk şarkıları (HAİÜS , 2: Konlermi$” 2115: Stüdyo salon orkestrası: Humphries: Dreams of yesterday, Râbiko!!: Walzer aus Der ue 4 - Pred Ralph: Bel einer Flasehe Mot 4 2 M Lövine: Humoreske, 5 - Frederik, sen: Aus dem Nordlande, 22; Alans > berleri, 2215: Yarınki program ve İst JAl marşı Satılık köşk Yeşilköyde ağaçlı, çiçek | bah” geli, havuzları, elektrikli motörlü m kuyusu mevcud konforlu büyük iŞ bir köşk satılıktır. İstasyon cİv8” hu rında Cami sokağında 29 No. id müracaat edilmesi, Telefon: 18.4 na CEMAL SAHİR OPERETİ — Bu akşam Beşir İ ka Suad Parkda ik a olarak Hind Mi opereti 3 perde. AT dil 4 ca Sahir Caz Kon i numaralar kemi gi Pek yakını ğ i Aşk Resnigeçili