14 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
7/7 Sahife 2 14 Nisan 1938 GÜNÜN HADİSELERİ İstanbulun plânı Şehircilik mütehassısı profesör bay Prostun uzun zamandan- beri hazırladığı plân gazetelerde neş- reğiliyor. Fena mıdır? İyi midir? İyi olduğundan şüphe etmemeli, Bahusus plânsızlıklan çok iyidir. Gönül itiyor ki, bunda artık hiç bir değişiklik yapılmasın. Atiyen de yapılmaması için, plân Mecliste tâs- dik edilsin, kanuriyet kesbetsin, Asır- Jardır hiç bir ürcrana nail olmamış ve herşeyi yüz üstü bırakılmış olan bu şehirde “sereden seneye yeni yeni meydanlar, caddeler açıldığını göre- Yim ve imar, plân mucibince, nesiller« ce devam etsin... Hosman tarafından 70 - $0 sene ev- vel çizilen Püris plânına göre şimdi bile hâlâ Fransız merkezinde genişle- meler olmaktadır, Onun gibi Prostun İstanbul plânı da, esas hatları kimse tarafından değiştirilmeden, nesillerce tatbik edilecektir fikri dimağlarda yer etmelidir. Pazarlık kalkıyor! aktu flat, kanuniyet kesbede- cekmin, Temenni edelim ki, bu, her madde hakkında olsun! Dün can- Jı misalile yazdığımız gibi 65 e satıla- bilecek bir mal için esnaf artık 180 östömesin! Mahdud düzenbazlardan maada bu habere kim sevinmez? Elbette na- muskâr esnaf da çekişmeklen bizar- dı; birçok vicdanlar, aldatmaklan muazzebdi. Lâkin piyasanın adeti olduğu için böyle gelmiş; böyle gidi- yordu. Dünyanın en medeni memleketle- rinde tatbik edilen maktu fiat Türki- yede de benimsenirken, ve memleke- timiz ticareti böylelikle adi şarkvart büzirgânlık seviyesinden yükselirken, lik zamanlar elbette bir takım alış- kanlık müşkilâtile karşılaşılacaktır. Meselâ etiketli bir mal karşısında, aksi müşteriler: — Daha ucuza olmaz mı? - diye a- yak direyeceklerdir. Hattâ mütekabilen Cezalar, sıkı kontroller koyarak buna mahal ver- memeli, etiketli mallar üzerinde pa- zarlık olmaması için azimle sebat et- meli, bir kaç &y içinde usul değiştir. mek mucizesini göstermelidir. Rejimimizin diğer bir mucizesi de hileye karşı şiddetli kanunlar vazede- rek piyasayı piripak etmesi, Türk ta- eirini ve esnafını lâyık olduğu evsafa iriştirmesi olacaktır, Hâmidin yedi ceddi ——— ün, Abdülhak Hâmidin ölümü- nün birinci yıldönümü mera- simle anıldı. Bu münasebetle üstadı rahmetle yad ederken en son yazdığı gu beyti de birlikte okuyalım: , Tad yek gecesinde, gündüzünde, Ben neyliyeyim cihan yüzünde? Merbumun ailesile alâkadar bir dosttan aldığımız aşağıdaki tafsilâtı, gayri münteşir sandığımız için kay- ediyoruz. Abdülhak Hâmidin yedi ceddi şu zevatmış: Abdülhalik Essüfyani efendi (İzmirli imla, Mısıra igitehiş); oğlu Ahmed Şaha- beddin efendi; oğlu Mehmed efendi El- musti; oğlu İsmail efendi; oğlu Mehmed Emin efendi; oğlu Abdülhak Molla; oğlu Hayrullah efendi; ve nihayet oğlu Abdül- hak Hâmid. Üstadın büyük babası Abdülhak Molla on bir defa evlenmiş, başından Aki saatlik, yirmi dört saatlik izdivaç- lar bile geçmiş. Nihayet Bulgaristan- dan gelen mühtedi Naci efendinin kızı Hasene hanımı almış, Hayreddin efendi bu kadından doğmuştur. Hâmidin son sözü «Allah» olmuş- tur. Haleti nezi'de sesi işitilmiyecek dereceye gelmişken, birdenbire böyle sayha etmiştir. F. Tanur Bema mn İzmirde 65 bin liraya çocuk hastanesi yapılmağa başlandı İzmir 13 (Telefonla) — İzmir be- Jediyesinin imar sahasında inşa etti- receği çocuk hastanesinin temeli bu- gün atılmış ve inşaata. başlanmıştır. Bihhat ve içtimal muavenet vekâle- tinin 60,900 lira sarfedeceği bu has- tanenin bü sene içinde famamlana- © cağına muhakkak nazarile bakılmak. edilecek; Italya, Londra 14 — İyi menabiden alınan malümata göre, Fransız başvekili B, Daladye ile hariciye nazırı B. Bonne 22 nisanda Londraya gelecekler, B. Çamberlayn ve Lord Halifaks ile görü- şeceklerdir. Paris 14 — Siyasi işlere vâkıf olan- ların fikrine göre Londrada İngiliz ve İ i Fransız nazırları arasında cereyan edecek mülâkatlarda Orta Avrupada- ki son hâdiseler ve İtalyanın Anşlusa karşı vaziyeti tedkik edilecektir. Siyasi mahafilin kanaatine güre, Anşlus İtalyanın Avrupadaki vaziye- tini değiştirecek ve"belki Avrupa dev- Jetleri arasında muvazeneyi bozacak- tor. Fransız siyasi mahafili B. Hitlerin Son dakıka Fransız Başvekili Hariciye nazırı ile 22 nisanda Londraya gidiyor Londrada Italyanın Anşlusa karşı vaziyeti tedkik Brenner hududunu tahkim edecek mayısta Romayı ziyaret etmesine rağmen İtalyanın oAnşlustan müt vellid endişelerini bariz bir surette gö- Tüyorlar. Ayni mahafile göre, İtalya Brenner hududu boyunca tahkimat yapacak- tır. Diğer taraftan Triyeste halkı Al- mânların pek yakma gelmelerinden endişededir. Harbden sonra İtalyaya ilhak edilen yukarı Adiz halkı arasın- da da endişeler vardır. Fransa Romaya nafiz bir şahsiyet gönderecek Paris 14 — Nafiz şahsiyetler B. Hit- lerin Romayı ziyaretinden evvel Fran- sanın İtalyaya karşı dostane bir ha- rekette bulunmasını ve Paris hüküme- ti tarafından Habeşistanın resmen İa- nınmasına intizaren Romaya nafiz ve mümtaz bir şahsiyet gönderilmesini tavsiye ediyorlar. Daladye kabinesi bu meseleyi İlk içtimada görüşecektir. Romadaki Fransız sefirliğine Hanri Beranje, Flanden, Demonzi, Fransua Pietri, Jan Miklerin tayini ihtimalin- den bahsediliyor. B. Lebrun Londraya davet edilecek Paris 14 — İngiliz kral ve kraliçesi haziranda Parisi ziyaret ettiği zaman Fransız cumhurreisi B, Lebrunu son- baharda İngiltereyi resmen ziyarete davel edeceklerdir. Bu ziyaret ikinci- teşrinde olacaklır, B. Mussolini B. Çemberlayne hususi bir mektup gönderdi Libya - Sudan ve Çana gölü hududu boyunca gayrıaskeri bir mıntaka tesis edilecek Londra 14 — Geçen hafta B. Mu- #olini, İngiliz o başvekiline hususi bir mektub göndermiştir. B. Çemberlay? nin etrafındaki zatlardan sızan haber- lere göre B. Musolini, bu mektubun- da İspanyadaki İtalyan gönüllülerini biran evvel geri çekmek hususundaki kati kararını bildirmiştir. İngilterenin Habeş meselesinin 9 mayıs rüznamesi- ne idhali için Milletler Cemiyetine yaptığı müracaat bu mektubla alâka- dardır. Londra 14 — İngiliz kabinesi dün toplanarak İngiliz - İtalyan itilâı metnini tasvib etmiştir. İtilâf cumar- tesi günü Romada imzalanacak, ayni gün e Londrada neşredilecektir. ; Çin kuvvetleri umumi taarruza geçtiler Çin çeteleri Şanghayın civarına kadar sokuluyorlar » Tondra 14 — Resmi Çin tebliğine göre Çin kuvvetleri bir çok noktalar- dan Sarı nehri geçerek Japonlara karşı umumi taarruza geçmişlerdir. 60 kadar Japon tayyaresi Hankeuyu bombardıman etmek istemişlerse de fena havadan ve tayyare toplarından teşebbüslerinde muvaffak olamamış- lardır. Çete muharebesi Londra 13 — Çin çeteleri her taraf- ta Japonları iz'aç etmektedir, Çeteler Şanghayın yakınına kadar sokulmuş- tur, Bazi Amerika gazeteleri Çin - Ja- pon harbinin yeni bir safhaya girdiği- ni yazıyorlar. Çine 300 Rus tayyaresi gönderiliyormuş “ Paris 13 (A.A) — Pöti Jurnal ga- zelesine Moskovadan bildirildiğine gö- re Mogol hududunda 300 Rus tayya- resi Çine gönderilmek üzere hazırdır. Japon başvekili istifa edecek Tokyo 13 — Nekahet halinde bulu- nan Başvekili Prens Konoye'nin istifa. edeceği söyleniyor. (O Haşi gazetesi prensin hem hükümeti, hem orduyu memnun etmesi - çok güç olduğunu yanıyor. N Yeni Antakya başkonsolosumuz Ankara 13 (Telefonla) — Antakya a tayin edilen B. Bu itilâf Çana gölü suları, Trablus- garb ve İspanyadaki İtalyan kuvvetie- rinin geri çekilmesi ve Arab âleminde tahrikâtırı kesilmesi meselelerinde İn- gütereyi tatmin ediyor. İtilâf mucibince İtalya, İspanya topraklarında katiyen gözü olmadı- ğını teyid ediyor, Libyada Südan ve Çana gölü hududu boyunca geyrlas- keri bir mıntaka ihdas edilecektir, İtalya ile Mısır arasında müzakere Roma 13 — İtalya ile Mısır arasında iyi komşuluk ve müşterek hududlar hakkında bir anlaşma vücude getir- mek üzere yakında müzakereye baş- lanacaktır. Fransız meclisleri bir buçuk ay tatü Paris borsasında bir kalkınma ı (hareketi başladı “Paris 14 (Akşam) — Akşam) — Âyan meclisi, hükümetin meli salâhiyet projesini 1 müstenkif reye karşı 290 reyle ka- bul ettikten sonra 31 mayısa kadar İç- timalarını tehir etmiştir. Mebusan meclisi de gece celsesinde, 31 mayısa kadar içtimalarını tatil et- meğe karar vermiştir. Bu suretle Da- ladya kabinesi, bir buçuk ay müddetle milli müdafaa ihtiyaçlarını kararna- melerle temin edecek, milli ve mali | kalkınma için icab eden tedbirleri ge- İ ne karamameler İle alacaktır. Bina- enaleyh bu bir buçuk aylık müddet zarfında Daladye kabinesinin vaziye- ti temin edilmiştir. Yeni kabinenin borsada hayırkâr tesirleri derhal gö- rülmüştür, Borsada bütün Fransız es- ham ve tahvilâtı yükselmiştir. Şampanya ve köpüklü şarap- ların gümrük resmi indirilecek Ankara 13 (Telefonla) — Hükümet şampanya ve köpüklü şarap kaçakçı- Tağının önüne geçmek için yeni bir ka- nun projesi hazırlamıştır. Bu proje ile şampanya ve köpüklü şaraplardan alınan gümeyk resmi miktarları indi- rilecektir. Ankarada atletizm müsabakaları Ankara 14 (Telefonla) — Önümüz- deki cumartesi ve pazar günleri bura- da atletizm müsabakaları yapılacak- tır, Bu müsabakaların bir hususiyeti de genç kızldiyn ilk defa iştirak ettirik eki. 1. e Gec ed | Üçşilep daha satın alınıyor Yabancı memleket limanla- rile limanlarımız arasındaki postalar kuvvetlendirilecek Ankara 13 (Telef (T iefonla) — Şilepçilik şirketinin yeniden üç şilep satın alma- ğa karar verdiği ve bu hususta teklif- te bulunan bazı firmalarla görüşme- lere başlandığı haber verilmektedir. Bu takdirde önümüzdeki ihraç mevsi- minde şirketin beş yeni şilepi olacak- tır. Diğer taraftan Deniz bank, yabancı memleket limanları ile limanlarımız arasındaki postaları kendi vapurlarile küvvetlendireceklir. Bu sırada Kös- tenceden başlayarak İskenderiyeye ka- dar olan bütün limanlara uğramak üzere yeni bir deniz yolunun açılma» 81 da kararlaştırılmıştır. Demiryollarımız Doksan lokomotif, 1125 vagon sipariş edildi Ankara 13 (Telefonla) — Her sene biraz daha genişlemekte olan demir- yollarımızın ihtiyaçlarını karşılamak Üzere kıymeli 16 milyon liraya varan malzeme siparişi için açılan münaka- sa. bitmiştir. Münakasaya bir “İsveç, bir Polonya, bir Macar ve üç Alman firması iştirak etmiştir. Neticede en müsaid şartlar dermiyan eden Krup fabrikasına ihale edilmiştir. İhale edilen malzemeler arasında 90 lokomotif, 100 küsür yolcu vagonu, 25 #rigorifik tesisatı haiz vagon, 1000 ka- dar yük vagonu da vardır. Sıvas - Erzurum hattı Ankara 13 (Telefonla) — Sivas - Er- zurum demiryolu inşaatına devam 0- Junmaktadır. Cümhuriyetin 15 inci yıldönümünde hat Erzincana varmış olacaktır. Bunun için büyük bir mera- sim yapılması mukarrerdir. Progra- mi hazırlığı başlanmıştır. Arşidük Otto için tevkif müzekkeresi Arşidük vatanına hiyanetle itham ediliyormuş Berlin 13 (A.A.) — Essende intişar etmekte olan nasyonal Çaytung'un Vi- yanadan öğrendiğine göre, Avusturya makamatı, Avusturya tahlinm müd- deisi olan Arşidük Otto dö Habsburg hakkında bir tevkif müzekkeresi dar etmiştir. Bu tedbirin sebebi, Arşidü- kün ecnebi gazetecilerine beyanalla bulunarak «tazyike maruz kâlmış olan Avusturya halkının imdadına koşmak tan bahsetmiş olmasıdır. Bu gazete, Arşidükün bu beyanatı- na inn: biyanak mazarile bakmak- Et meselesi Vali ve Belediye reisi B. Muhiddin Üstündağın beyanatı Vali ve Belediye reisi B. Muhiddin Üstündağ “et meselesi hakkında şu beyanatta bulunmuştur: Et meselesinin yürüyüş şeklin- den memnunuz. Fiatler normaldir. Ankara, İzmir, Konya gibi şehirlerde etin kilosu elli kuruştan aşağı değil- dir, Bu mevsimde zaten -et flatinin daha aşağı düşmesi imkânsızdır. Mayisteri itibaren piyasada ihti- yaştan çok fazla miklarda et bulu- nacak ve bu yaz İstanbul halkı 25-30 kuruşa kadar et yiyecektir. , . » YE e Daimi resim galerisi Ankara 14 (Telefonla) — Belediye- ler bankasının altındaki vitrin Halk Partisinin kararile Halkevi tarafından daimi bir geleri haline getirilecektir. Burada Türkiyedeki bütün ressamlar ve heykeltraşlar eserlerini teşhir ede- ceklerdir. Bundan başka Avrupada çikan sanate âid kitab ve mecmualar da galeride bulundurulacaktır. Türk - Mısır ticareti genişletilecek B. Rüştü Aras dün Mısır matbuat mümessillerine beyanatta bulundu Kahire 13 (A.A. — Türkiye Hari- ciye vekili doktor Rüştü Aras bu sa- bah saat 10 kırk beşde elçilik bina- #ında yerli ve ecnebi gazetecileri ka- « bül etmiştir. Türkiye Hariciye vekili beyanatın- da, Türkiye siyasetinin bir sulh ve di- ğer devletlerin dahili işlerine ademi müdahale siyaseti olduğunu, Türki- yenin komşularile kardeşçe geçinmek istediğini ve Balkan antantının bu- na bir delil teşkil eylediğini, aza dev- letlerden bazılarında hükümet deği- şiklikleri olduğu halde uradaki müna- sebalın daima daha ziyade sıklaştığı- nı söylemiştir. Rüştü Aras Türkiye ile Mısır ara- sında mevcut muahedesinin iyileşti- rilmesi için müzakereler açılacağını bil dirmiş ve Mısırın Sadabat paktına iş- tirakinin yakın bir ati için derpiş edik mediğini kaydeylemiştir. Kahire 13 (A.A) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Dok- tor Tevfik Rüştü Aras, bugün saat 11,30 da, yanında İş bankası direktö- Tü Suad olduğu halde Mısır bankasını siyaret elmiş ve Hariciye vekilimiz ora» da idare meclisi relsi Mitat ile genel direktör Fuat tarafından tay, Banka gezilmiş ve bir müddet ka- lnarak görüşülmüştür. Hariciye ve- kilimiz, bankadan çıkarken, burada toplannan halk daralır Şiddetle ak kışlanmıştır. Kahire 13 (A.A.) Anadolu ajansıs nin hususi muhabiri bildiriyor; Yunanistanın Kahire elçisi bugün elçilik binasında Hariciye vekilimiz doktor Tevfik Rüştü Aras şerefine bir öğle ziyafeti vermiştir, Bir otomobil köprüden dereye yuvarlandı Yaralanan dört yolcudan bi- ri ortadan kayboldu! İzmir 13 (Telefonla) — Bugün, Karşıyakada Soğukkuyu mevkiinde feci bir otomobil kazası oldu. İki genç kadınla iki erkeğin bulunduğu (Me- nemen 55) numaralı tenezzüh oto- mobili köprüden dereye yuvarlandı. Kadınlardan Kâmranm © bacağı ezilmiştir. Fahrünnisa kazadan son- Ta kaybolmuştur. Nereye gittiği belli değildir. Cafer ve Hüseyin de yaralan: yşlardır. Yaralılar hastaneye kaldı- rılmışlardır. Yapılan tahkikat neticesinde yol- cuların ve şolörün sarhoş oldukları tar. Şoför Nuri tevkif edil. d
