8 Mart 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

ie. Bahife 2 AEŞAM 8 Mart 128 İngiliz Başvekili silâhlanma programı hakkında mühim bir nutuk irad etti Avam kamarası işçi partisinin silâhlanma | programı aleyhindeki takririni reddetti Londra 7 — Bugün Avam Kama- rasnda İngiliz silâhlanma © pro gramı hakkındaki müzakereler Baş- vekil Çemberlaynın büyük bir nutku ile açılmıştır. Başvekil, İktidarda her hangi bir hükümet bulunursa bulunsun İngil- tere için silâhlanmanın bir zaruret olduğunu ehemmiyetle kaydettikten sonra harbin yalnız silâh ve adamla değil ihtiyat kuvvetlerle ve parayla yani bir milletin mukavemet ve ta- hammül kabiliyeti ile de kazanıldığı- nı ve bunun da tlcaret o ve endüstri faaliyetinin idamesine bağlı bulundu- Hunu söylemiş ve ezcümle demiştir ki: «Bizim mukavemet ve tahammül nin müttefiki olan devletlerle, bunun topraklarını müdafaa üçin teşriki mesai etmek, ve her şeyden evvel İn gilterenin müdafaasını temin etmek, Başvekli demiştir ki — Harp takdirinde İmparatorluğun sevkulceyş noktalarına mühim ku- vetler göndermeğe mecburuz. Fakat müdafaalarının ehemmiyeti bakımın- dan mütaler (edersek bizzat kendi memleketimizin müdafaası kadar &- hemmiyetli değildir. Biz, kendi mem- leketimizde mağlüb olmadığımız müd- detçe, hariçte mağlübiyetlere de uğ- rTasak bilahare onları telâfi imkânını bulabiliriz. Beşvekil silâhlanma masrafının da- ha şimdiden çok yüksek bulunduğu- nu kaydettikten sonra muhalefetin ademi itimad takririni tenkid etmiş- tir. Başvekilin nutku uzun sürmüş ve çok alkışlanmıştır. ririni 134 muhalife karşı 354 reyle reddetmiştir. Italya Ispanyaya asker göndermiş Uçaklı Polis teş- kilâtı yapılacak Trablusgarpten 50 5000 kişilik Polis müdürleri vazife başında bir kuvvet nakledilmiş Londra 7 (A.A) — Deyli Herald gazetesinin Cebelüttarıkdaki muha- biri; B. Mussolini'nin İspanya iç har- bini bir an evvel bitirmek için son bir gayret olarak yeni kıtaat gönderdiği- ni haber veriyor. Muhabir, geçen hafta Gradiska has- tane gemisile Antonyo Sigfottas'ın kumandasında küçük bir torpido muhribi filosunun Kadiks'e Garp Trablusundan beş bin asker naklet- tiğini ve bu kıtaatın Guadelajara'ya sevkedildiğini yazmaktadır. Adliye encümeni mazbata muharrirliği Ankara 7 (Telefonla) — Parti ida- resindeki işlerinin çokluğu dola- yısile adliye encümeni mazbata mu- harrirliğinden istifa eden Ankara mebusu B. Mümiaz Ekmenin yerine Kocarii mebusu B. Salah Yarcı se çilmiştir. Mahalli idareler umum mü- dürlüğüne almacak memur- edilen bir kanunla teşkilâtı genişleti lerek riyasete kalbedilen mahalli idare- Jer umum müdürlüğüne alınacak me- murların imtihanları yarın (bugün) yapılacaktır. Aynı kânünla mezkür idarede ihdas edilen üç daire riya- setinden ikisine mülkiye müfettişle- rinden B, Refik ile Adana vali muz- hava seferlerine nisan ayı İçinde başlanacaktır. Ge çen sene yalnız İstanbul - Ankara a- Yapı ve yollar kanunu Ankara 8 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti hususi bir komisyon tarafın- dan hazırlanan yapı ve yollar kanu pu projesini yeniden tetkike karar ermiştir. Projenin tetkiki sırasında hazır bülünmak için İstanbul beledi. yesi imar müdürü Ankaraya çağ- rlmiştır. resmi elbise giyecekler Ankara 7 (Telefon) — Vekiller He- yeti emniyet teşkilâtı memur ve müs- tahdemlerinin hıyafet ve techizatı hak- kındaki nizamnemeyi tasdik etmiştir. 'Bü nizamnameye göre şirhdiye kadar sivil elbise ile vazife gören emniyet müdürleri bundan sonra vazife ba- İ şında resmi elbise giyeceklerdir. Dördüncü sınıf emniyet müdürle- Tİ ile bu sınıfdaki memurların yaka- larında birer, üçüncü sınıfdakilerin İkişer, ikinci sımftekilerin yakala- rında da üçer yıldız bulunacaktır. Birinci sınıf emniyet müdürleri ile bu derecedeki memurların yakaların- daki levhanın ortasında kalan müs- #atil: şekildeki kırmızı çuhünın Üze- rinde sarı renkte müdenden yapıl. miş üç yıldız, Ankars ve İstanbul em- niyet müdürleri ile bu derecedeki memurların yakalarındaki levhanın ortasında kalan müstatil iç çerçeve- sinin dışa doğru iki üç milimetre ge- nişliğinde gene sarı renkte maden- den yapılmış bir kordon ile çevrildik- ten sonra kalan boşlukta keza sarı renkte madenden yapılmış üç yıldız bulunacaktır. Görülecek lüzum üzerine ihdas o- lunacak uçaklı polislerin kıyafetleri de bu nizamname ile tesbit edilecek- tir, Fransız elçiliğinde büyük suare Ankara 8 (Telefonla) — Fransız büyük elçiliği binasının tamamen açı- şı münasebetile 12 mart akşamı bü- yük bir suare verilecektir. i | Hatay intihabatı Milletler Cemiyeti komi- tesi dün in toplandı Cengre 7 (A.A) — Hatayda yapı larak lik intihabat nizamnamesini tedkik etmeye memur Milletler Ce- zamname hakkındaki mülâhazalarını bir mukabil proje şeklinde komiteye tevdi eylemiştir: Komite, evvelâ, intihab nizamnan mesinin cezai ahkâmı meselelerini tedkik etmek üzere bir tali komite teş- kilini kararlaştırmıştır. Bunu müteakib komite derhal meselenin tedkikine geçirmiştir ki, GÜNÜN HADİSELERİ Öğretmen buhranı Erzurum'da çıkan «Doğu» Yefikir, taşrr matbuntı arasındaki en muvaffakıyetii Bazetelerdendir, Bu arkadaşımızın Sarıkamış muhabiri | söyle haykırıyor ve feryadı, gazetede iri Puntularia yer buluyor: «Mektep var, talebe çok, fakat öğretmen yok!» «Sarıkamış'ın Bölükbaşı okuluna bir öğretmen bulunsa beş köyün okuma ça- fındaki çocukları feyiz alacak» Ve altında da çu tafsilât: «Bölükbaş köyü okuluna, beş köyün çocuk Jarı, yakınlık hesabile sabahları gelip ak- şanıları köylerine dönecek vaziyettedirler Bu okulun beş sınıflı yapılması 932 yılla- rında vilâyet sürel komisyonunca düşünü- lerek okul binasınm dört dershaneli ya- pılması için gereken tahsisas verilmiş ve köylü tarafından okul binası bir misli da- ha genişlendirilerek tamir ve inşa edilmiş iken bugün için, - her hangi bir sebep ve #aik ile olursa olsun - kapalı bulunması doğru bir keyfiyet değildir. Bu okulun he- men açılmasını ve hattâ ilk fırsatta beş sınıflı yapılmasını her yurttaş ve hasse- ten bu beş köydeki okuma çağındaki beş yüz kadar çocuk ile ataları candan dileyip beklemektedir.» a.e. Diğer taraftan, 1635 de kıdem zammına mali olmuş öğretmenlerden bir kısmının hâlâ bu haklarını alamamış olmaları ha- Kikatı var. İş arıyan pek çok münevveri- miz olduğu halde musilimliğe az rağbet oluşunun sebebi kendiliğinden meydana çıkıyor. Öğretmenliği yalnız manevi şerefle bi- rakmamalı, onu maddeten de heveslene- cek bir meslek haline sokmalıyız. TA Kİ, Yalnız adedee pek çok münevverlerimiz değil, kıymetce pek yüksek gençlerimiz de ilk başta bu işe heveslensin, ei mar Teknik büro Dahiliye vekâleti bir kanun projesi hazırlamağa başladı Ankara 8 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti, Atatürkün nutuklarında işaret buyurdukları teknik büro teş- kili hakkındaki kanun projesini ha- zırlamağa (başlamıştır. Şehrimizde lüzum görülecek valilerle bazı umumi müfettişlerin iştirak edeceği ve bütün bakanlıklar (delegelerinin bulüna- tağı bir komisyon kurulacaktır. Ha- zırlânmakta olan bu pröje ile imar fen heyetinin mevcut teşkilâtı yepyeni bir şekle sokulmak suretile genişleti- lecektir. Bu yeni heyet ayrı ayrı fen heyeti teşkiline mali kudretleri mü- said olmıyan belediyelerin işlerile meşgul olacaktır. Ziraat köne ini Başvekilir açması muhtemel Ankara 7 (Telefonla) — Ziraat kongresi kazırlıklarma devam edili- yör. İktisad Vekiline vekâlet eden Baş- vekil B. Celâl Bayar hazırlıklar hak- kında alâkadarlardan malümat almış- lardır. Kongrenin toplanma tarihi bugünlerde tespit edilecektir. Kongreyi Başvekil B. Celâl Bayar'ın açması muhtemeldir. Son dakika Bulgar intihabatının neti- cesi hükümetin aleyhinde Bir dairede hükümet 48 mebusluktan ancak sekizini ni kazandı Sofya 8 — — Pazar azar günü yapılmağa başlanan mebus intihabatına ait ilk neticeler hükümet aleyhine çıkmış- tır. Hükümet bir intihap dairesinde 48 mebusluklan ancak sekizini kar zanmıştır. İntihabata Oönümüzde ki ve gelecek pazar günlerinde de de» vam: edilecektir. Balear kruvazöründe 390 kişi boğuldu Londra 8 — Deyli 'Telgrat muhabi- rine göre son deniz muharebesinde batırılan âsi gemilerden Balear kru- vazöründe 790 zabit ve tayfa vardı. İngiliz harb gemileri bunlardan dört yüzünü kurtarmışlardır. İspanyada feci bir tren kazasi Barselon 8 — Bir marşandiz treni- da Kine ilmi emilimi le bir yolcu treni Barselon - Reus hat- kelimesinin tefsiridir, Hataydaki inti- iüenimie yeklenilasde. 9 Dü e, “ hab tarzı bu tefsire bağlıdır. 168 yaralı vardır. Dün Geceki ve Bu Sabahki Haberler Moskova muhakemesi Buharin dünkü muhake- mede yeni izahat verdi İddiaya göre maznunlar, rejimi devirmek için, isyan, hazırlamışlar, memleketi parçalamağı kabul etmişler müdafaa kabiliyetini de baltalamışlar Moskova 7 (AA) Sovyetler Birliği yüksek mahkemesinin bu sabahki celss- dinde Bubarinin isticvabına devam olun- muştur. Maznun sağcıların sulkasd teşebbüsü hakkında izahat vermiştir. Bunlar Krem- inin işgalini ve Sovyet rejiminin yıkılma. snı hazırtıyorlardı. Bubarin ve Rikofun idaresi altında şimeli Kafkasya ve Siber- m çiflik sahiplerinin oralara gönde- Tismont, Slepkof ve Yakovenko ta- Fatin isyan hareketleri tertip edilmiştir. Buharin, müddelumuminin suallerine li yollarla cevap vermek İste miş, fakat Rikof, çiflik sahiplerinin isyan hareketini hazırlamak yolunda sağcıların deriler vasıtasile ecnebi memleketlerde bulunan Kazak ve beyaz Rus mültecilerile irtibat Rusyayı Polonyaya vaadetmiş olduklarını Miraf eylemiştir. Buharin ve Hocaef karşılaşlırılmışlar ve Buharinin Hocaefe sağcılay bloku e Alman faşistleri arasında bir anlaşma mevcut olduğunu bildirdiği ve Hocaefi de İngilizlerle mümasil bir anlaşma yapmağa memur eylediği anlaşılmıştır. Gene Buharinin isticvabından anlaşıl miştır ki, Karahan, sağcıların talimal dahilinde Alman faşist mahafıli ile mü- zakerelerde bulunmuş ve mezkür Alman mabafilinin şartlarını sağcılara bildirmiş- tr: 1 — Almanlara, Rusyadan bazı parçala” Fin verilmesi, Pransa ve Çekoslovakya ile olan karşılıklı yardım pakilarının feshi ve Almanya ile askeri bir ittifak akdi. Seğ- cılar bu şartları kabul etmişlerdir. Buharin ve Rikof gene ifadelerinde !ti- raf etmişlerdir ki, Sovyet rejimini de mek için memleketin hududları Alman ordularına açık bırakılacaktı. Buharin müddelumuminin sualine ce- vaben casusluk etmediğini söylemiştir. Bus nun üzerine müddelumumi Rikofu istic- vab etmiştir. Rikof, Biyelo Rasya grupu- nun başında Çepvicakp! olduğu halde ve bizzat kendisile ve Buharinle irtibat ha- linde Polonyalılaria casusluk yaptıkları- Di itiraf eylemiştir. Buharin bunu inküğ etmek istemiştir. Fakat Rikof ısrar etmiş ve demiştir ki Buharinin casuduklardan haberi var- dı, Bunu biliyordu. Bunun üzerine müddelumumi şöyle de- miştir: «Bütün bu ifadelerden şu net çıkarılabilir ki, gerek Rikolun gerek Bu- harinin mensup olduklarını grupun susluk işlerile de meşgul olduğu aşikâ Her iki mazmun bunu kabul etmiştir.» Filistinde çetecilerden bir kısmı İngiliz çemberini yarağı yarmağa muvaffak oldular Telâviv ve Sarafand'dan Cenine'ye yeniden İngiliz ku vvetleri gönderildi Kudüs 7 (A.A.) — Cenlne muhare- | besi, isyanın başlangıcındanberi vu- kua gelmiş olan muharebeleri en şiğ- detlisidir. Asilerin telefatı yüzü bul- maktadır. Tedhişçilerden mürekkeb ufak bir takım gruplar, muntazam ki- taatın vücude getirdiği çemberi yar- mağa muvaffak olmuşlardır. Bunlar Mâverayüşşerlâ hududunu geçmeğe uğraşmaktadırlar. Manmafih iaşe güçlüğünün kendi- lerini pek yakında hükümet kuvvetle- rinin eline geçireceği muhakkaktır. Kasahalardân kaçmak mecburiyetinde kalmış olan tedhişçiler, yaralılarını nakletmek üzere katırlarını ve atları» ni beraber götürmektedirler. İngiliz âli komiseri sir Harold Mak Mihael, yüksek memurin ile ve hare- kâtı idareye memur generallerle gö- Tüşmüştür Kara kuvvetleri kumandanı gene- ral Vavel, hava kuvvetleri kumandâ- ni generel Hil ve polis umumi müfet- tişi harekât mahallinde daimi temas halindedirler, Bundan başka, harekâta iştirak et- miş bazı cüzülamları değiştirmek üze“ re 'Telaviv ve Sarafand'dan istenilmiş olan kuvvetlerin de Cenineye vasıl ol- dukları öğrenilmiştir. muntakası hemen kâmilen tathir edil* Kudüs 7 (A.A) — Tedhişçileri ten- kil hareketleri" Filistin'in şimaline, bilhassa Nosıra mıntakasina kadar genişlemiştir. Buna mukabil Cenim mıntakası hemen kâmilen tethir edile miştir. Bu mintakada birkaç yolda serbesçe gidip gelmek kabil olabilmek» tedir. Askeri müfrezeler, bu havaliden çekilmiştir. Büyük okyanusdaki adalar Amerika iki ada üzerinde; hâkimiyetini ilâ ilân etti ki adalara ilhakı için hükümete hita ben yazdığı kararnameyi neşredecek- tir. Hariciye nezareti, büyük Okyanu- sun ortasında bulunan ve hâkimiyet- Jeri hakkında İngilizlerle hadise veya müzakereleri intaç etmiş olan birçok adanın kanuni statüsünü tedkik ei. meğe devam etmektedir. Necaşi tekzib ediyor Londra'i (A.A) — Necaşi, kendisi le İtalya hükümeti arasında bir tes- iye sureti bulunması imkânına mü- teallik olan şaylaları kat'i surette tek- zip etmiştir. B. Bek Leh hariciye nazırı Romada ada görüşüyor : Roma 7 — Lehistan “Lehistan Hariciye Nazır) | | İ | B. Bek bu sabah saraya giderek def- teri imzalamıştır, Bundan $onra İtal ya Hariciye Nazırı Kont Ciano ilg uzun müddet görüşmüştür. Bu mü- likatta Avrupaya sid meseleler ve İtalyan - Leh münasebatının daha xi e yala görüşülmüşe Muin Atatürk günün kutladılar Antalya 7 (A.A) — Atatürkün Ans talyaya gelişlerinin yıl dönümü mü» nasebetile bütün şehir baştan başa donanmıştır. Bu münasebetle Halke evinde büyük tören (o yapılmış, Atâ türkün askeri ve siyasi dehası ve yük #ek varlığı hakkında konferanslar ve- rilmiştir, Bu gece büyük bir fener alayı yö pılacak ve Halkevinde bir müsamere yerilecektir,