14 Şubat 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Romanyada yeni kabine bir beyanname neşretti Goga kabinesinin çekilmesi her tarafta büyük akisler yaptı Bükreş 13 — Yeni seçim münase- betile memleketin muhtelif mahalle. rinde vukua gelen çarpışmalar, kanli hâdiseler olacağını anlatmıştır. Bu 86- beple Goya kabinesi çekilmeğe mec- bur olmuştur. Kral, yeni kabineyi teş- kil vazifesini Romanya patriği mon- senyör Mirona tevdi etmiştir. B, Mi- ron yeni kabineyi kurmuştur. Kabi- neye Goga ve çifçi birliği reisi Maniu hariç olmak üzere bütün eski Başve- killer girmiştir. Hariciye Nazırlığını 'B. Tataresko deruhte etmiştir. Yeni hükümet memlekete hitaben bir beyanmame neşretmiştir. Beyan- namede hükümetin programı şu su- retle hülâsa ediliyor: Rumen milleti- nir yenilenme temayülüne daha uy- gün yeni bir kanunuesasi tanzimi, milliyet fikrinin kuvvetlendirilmesi, umumi harpten sonra verilen Rumen tabiiyeti hakların tedkiki, fazla Ya- budi bulunan diğer memleketlerle birleşerek Yahudilerin istedikleri va- tanda çalışmalarının temini, bütçe müvazenesinin korunması, para kıy- metinin muhafazası, ordunun kuvvet- Jendirilmesi, hariçle gnanevi politika» ya devam, Gazetelerin sansürü şiddetlendiril- miştir. Gazeteler hükümetin harekâ- ta hakkında mütalâa serdedemiyecek- Aksu vapuru karaya oturdu Yolcular ba başka vapura nakledildi, vapurun kurtarılmasına çalışılıyor Bayramdan evvel Karadenizde baş- ıyan tipi ve fırtına düne kadar fası- Talı surette devam etmiştir. Bu fırt. malar dolayıslle dün limanımıza gel- mesi mukarrer olan Denizyolları ida- resinin «Tarı» vapuru geç vakte ke- dar gelmemiş, Aksu vapuru da bir ka- 3a geçirmiştir. Ayın sekizinci salı gü- nü İstanbuldan hareket ederek Ke radeniz postasını yapmakta olan Ak- su vapuru ayın onuncu gecesi âni surette çıkan bir tipi ile yolunu şa- şırmış ve Sinop civarında İnceburun yakınlarında Latyes mevkiinde kara ya oturmuştur. Aksu süverisi bay Ziya, gemiyi kendi manevralarile kurtarmak iste- mişse de hava vaziyeti dolayısile mu- vaffak olamamış ve bu sırada da baş omuzluğundan bir yarâ almıştır. Bu sırada İstanbula gelmekte olan idarenin Karadeniz vapuru Aksu va- purunun İstimdadı üzerine yetişmiş ve Sirloba 8 mil mesafedeki Aklimana iltica eden Aksu yolcularını almıştır. Bu yolcular Sinoptan tleri gidecek- leri, «Karadenize İse İstanbula gel- mekte olduğu için yolcular Sinop li- manmda bulunan ve havanın dur- dir. Karadenizde fırına dün gene #iddetlenmiştir. Son vaziyet boşallılınca vapurun kurtarılacağı muhakkaktır. Vapurun baş tarafın- daki yara tamir edildi. Yolcular Cum- huriyet vapurile yollarına devam edi- yorlar, Yolcular arasındaki fakirlere yemek ri lerde bulunamıyacaklardır. Londra 12 — İngiliz gezeteleri: «Goga faşist temayllti takib ediyor- du. Halbuki Romanyanın demokrat devletlerden uzak kalamiyacağı an- laşılmıştır. Bu sebeple kabine çekil- miştir» diyorlar. İngilterenin Bükreş sefiri bir müd- det evvel Gogaya bir nota vererek Ro- Manyanın akalliyetlere karşı taah- hüdlerine riayet etmesini istemişti, Gazeteler, kral Karolun son tebeddü- lü hazırlamakla âkılane hareket — ğini yazıyorlar. Moskova 12 — İzvestiya ei Goga kabinesinin istifasından bahis- le diyor kiz «Hıristiyan sosyalist hükümeti ik- tidarda kaldığı kısa müddet içinde Romanyanın beynelmilel mevkiini çar 'mura düşürmek için ne yapmak lâ- sım idise onu yapmıştır. Bu hüküme- tin takib ettiği siyasetin uyandırdığı itimadsızlık ve endişeler Fransa, İn- giltere, Amerikayı Bükreş nezdinde teşebbüslere sevkelmiştir. Bu siyasetin en başında olarak Sovyetler aleyhine şiddetli bir mücadele gçılmış ve bu, Sovyetlerin Bükreşteki resmi mümes- silinin, Rumen makamatının da müsa- mahasile kaçırılmasına müncer ok muştur.» / Ege mıntakasına müthiş yağmur yağıyor Gediz suları karaya bir erkek cesedi attı İzmir 13 (Telefonla) — Ege mın- takasına bilhassa İzmir civarına ynüd- hiş yağmur yağıyor. Gediz ve Mende- Tes nehirlerinin üçüncü dafa taşma- sından endişe ediliyor. Gediz nehri- nin suları Menemen hududunda ka- raya erkek cesedi atmıştır. Cesedin hüviyeti henüz tesbit edilememiştir. | ler, kabine erkânı hakkında tenkld- Buğday mubayaa sistemi basitleştirilecek Ankara 13 (Telefonla) — Ziraat Ve- kâleti buğday ihracatını arttırmak için yeni kararlar almak üzeredir. Söy- lendiğine göre, bugün tatbik edil- mekte olan buğday mubâyaa sistemi daha basit bir usule bağlanacaktır. Balkan konseyi Toplantı bu ayın yirmi beşine bırakıldı Ankara 12 (A.A.) — Hariciye Vekâ- letinden tebliğ olunmuştur: Yeni Romanya Hariciye Nazırının seyahat edebilmesini kolaylaştırmak için Balkan antantı konseyi mesaisini kısa bir müddet için tehir etmek Jâ- ayın 25 inde Ankarada toplanlıya çağırmaktadır. p Cabir kalesi yeniden inşa ; edilecek Ankara 13 (Telefonla) — Suriye ra içerisinde bulunan ve Lo- muahedesile Türkiye toprağı sa- yılan Cabir kelesinin yeni baştan in- şasına karar verilmiştir. Buraya ge- len malümeta göre Haleb konsolosu- muzun relsliğinde bir heyet Cabir ka- lesine gitmiş ve orada yapılacak me- zarın temel atma merasiminde bu- lunmuştur. Erzincanın kurtuluş günü dün kutlandı Erzincan 13 (Hususi) — Kurtuluş bayrami bugün halkın coşkun teza- hüratile kutlanmıştır. o Halkevinde gn pasta ve çay ikram edilmiş- A id veli GÜNÜN HADİSELERİ Demokrat memleketlerde | şahsi mülkiyet meselesi Pransada da, Amerikada da Kömünüzm halka aykırı gelen bir fikirdir. Şahsi mü gün İerin teşkilâtı, sırf bolşevikler iştirak ed: diye, «Sart enternasyonal dan çekli- ek istemiştir. Buna rağmen demokrasinin mühim bir dedihi ölün Fransadaki sol ceneh ri Şu iddiadadırlar: eMemleketi- miz, 200 ailenin esiridir. Hemen hepimiz bu mahdud zümre için çalışıyoruz. Bü 200 ailenin kök sulan iktisadi hükümran- ğına karşı tedbir!» Amerikada da ayri sözler: eMemleke- timizde 60 alle, bülün iktisadi pınarları ellerine geçirmişlerdir. Onlarin mücadele!» Hattâ bizzat Ruzvelt bu mücadelenin bay- raktarıdır. Üçüneti ve mühim demokratik meme ket olan İngilterede ayni fikir mevcud- dur: «Tabii servet pınarlarını millileş- tirmek..» Bimlardan en mühimi şüphesiz maden- lerdir. Son günlerde işçi mebuslarından Parkinson, bülün yeraltı servetlerinin #shsi yaülkiyei halinden çıkarılarak unlu- mi mülkiyet haline getirilmesi için bir Kanun Jâyihasi teklif etmiş, fakat teklif, Avam kamurasında 117 ye karşı 167 reyle reddedilmiştir. «Evets ve shayıre diyenler arısındaki nisbet o kadar fazla değil. Görülüyor ki, demokrat memleketlerde, ümumiyetle şah- si mülkiyet aleyhine olmamakla beraber, milli menbaların mahdud bir kaç ferde inhisar etmesi aleşhine haylı kuvvetli ce- reyanlar mevcut, F. Tapor Maraşın kurtuluşu Cumartesi günü büyük merasimle kutlandı Maraşın kurtuluşunun 18 inci yıl- dönümü Maraşlı yüksek tahsil genç- leri tarafmdan cumartesi günü öğle- den sonra Eminönü Halkevi salonun- da büyük bir kalabalık huzurunda kutlanmıştır. Törene İstiklâl marşile başlanmış, şâlr B. Necip Fazıl Kısakürek Maraşı anlatan güzel bir nutuk söylemiş ve alkışlanmışlır. Bunu müteakip mu- harrir B. Nizameddin Nazif, Maraşlı 'B. Zahir Güven kürsüye gelmişler ve heyecanlı nutuklarla e eş an- latmışlardır. Maraşlı gençlerden, İktisad fakülte- sinden Fethi Yazıcı 'en son olarak kürsüye gelmiş ve Maraşın Kahra- manca kurtuluşunu anlatmış ve söZ- lerini şu cümlelerle bitirmiştir: «Biz bu kurtuluş günlerinde dün- den çok bugüne, bugünkü hakikate seviniyoruz. Bu hakikat Türk milleti- nin istikbalini aydınlık gösteren s€- beplerin bugün mevcud olmasıdır. Şayet bir gün bu ihtiyar küre, her hangi fiziki bir hâdise dolayısile inhi- lâl edecek olursa, beşer tarihinin son müverrihi, son kitabının son cümlesi- ni şöyle bitirecektir: «Dünyanın en €$- ki, en büyük milleti Türk milletidir. Beşeriyete “İlk medeniyeti o getirmiş- tir ve bugün en medeni millet olarak dünya ile-birlikte tarihini kapıyor; ne mutlu.Türk olanlara!» Nutuklardan sonra konservaluar talebelerinden bayan Can ve orkes- tradan B. Vahid seçili parçalar çal- dılar, B, Münir Nureddin Maraş tür- küsünü okudu, Tayyare piyangosu Bu seferki keşidenin en bü- yük ikramiyelerini yazıyoruz Tayyare piyangosunun 24 üncü tertib dördüncü keşidesi cuma ve cumarlesi günleri çekilmiştir. Bu keşidenin en büyük ikramiyesi olan 50 bin lirayı 26713 numaralı bilet ka- zanmıştır. 15 bin liralık mükâfatı 39849, 12 bin liralık mükâfatı 36472 numaralı biletler kazanmıştır, 5191, 4247 numaralı biletlere 10 bin, 11479, 10716 numaralı biletlere $ bin, 10586, 4322, 39985, 24040 numaralı biletlere de bin lira isabet etmiştir. Sonu 13 ve 49 ile biten biletler de Lİ lira amorti alacaklardır, 40 bin liralık bono hilebazlıği İzmir 13 (Telefonla) — Maliye ve- kâletini iğfal suretile Yanyalı bir mü- badilin hükümetten ikinci defa ai- mış olduğu 40 bin liralık mübadil bo- 14 Şubat 1938 iB. Eden: “Herkesle dost olabiliriz,, diyor Yalnız şu kaydı koyuyor : “idealleri- mizi feda etmemek şartile...,, Londra 13 — Hariciye Nan B. Eden Birminghamda mühim bir nu- tuk söylemiştir. Nazır nutkunda de- miştir ki; <İngiltere beynelmilel ada- te, elbirliğile çalışma ve biribirine yar- dım zihniyetine sadık kalmalıdır. Dış politikada müsamaha fikrile hareket etmelidir. Devamlı olmıyacak çabuk neticeler için hiç bir prensip feda edilmemelidir. - Biz herkese, müsavi şartlar dahilinde, dostluğumuzu &ra ediyoruz. Yalnız ideallerimizi feda etmemek şartile... Genç İngiliz esli hürriyet idealine sadık kalmalıdır. Demokrat ve faşist memleketler arasında düşünüş farkı- na rağmen dostluk teşssüs edebilir. Babırla herşey elde edilebilir. Yalnız ele geçen fırsatlardan istifade etmek lâzımdır» Leh dış bakanı | Romaya gidecek | İtalya kralını Habeş İmpa- ratoru olarak tanıyacak İ Varşova 13 (A-A)— Siyasi mahatll, | B. Beck'in İtalyan makamatinn dâ- | veti üzerine yakında Romaya gidece- ği haberini teyid etmektedir. Bu seyahalin tarihi henüz tesbit edilmemiştir. Fakat B. Beck'in Roma- | dax İtalya kralı ve Habeşistan impa- | ratorusnun sıhhatine kadehini kal- | dıracağı anlaşılmaktadır. Amerika ordusu takviye ediliyor Vaşington 12 (A.A.) — Relsicümhur | Roosevelt ordunun takviyesi için 16 milyon 880 bin dolarlık yeni bir mun- zam tahsisat istemiştir. Kutuptaki seyyahlar Buz kıran vapuru * çok yaklaştı Moskova 19 (A.A.) — Tass ajansı- nın Talmyr buzkıranındaki muhabi- ri, telsiz vasıtasile Papanin grupu ile temasa girmiştir.” Tainiyr, hafif tayyareler için İniş sahası hizmetini görebilecek 400 met- relik buz parçasına 2 kilometre mesa» fede, 71 derece 37 dakika arzı şimali- de ve 20 derece 10 dakika tulü garbi- de bulunmaktadır. Papanin grupu, şimdiden buzlar arasnda yavaş yavaş ilerlemekte olan Talmyr'in projektörlerini görmeğe başlamıştır. Şehirler arası telefon mükâ- leme ücretleri ucuzlatılacak Ankara 13 (Telefon) — Posta ve telgraf ve telefon umum müdürlüğü şehirler arası mükâleme ücretlerinin ucuzlatılması imkânlarını araştır- maktadır. Tedkiklerden ucuzlatma imkânları elde edilirse hazır yeni tarife | hazirandan itibâren sahasına çıkarılacaktır. İhtiyar bir kadın tren altında başından yaralandı Ankara 13 (Telefonia) — Halkapı- nâr - Hilâl istasyonları arasında bu- gün feci bir tren kazası olmuştur. 65 yaşlarında bir kadın tren altında ka- larak başından ağır surette yaralan- mıştır. Bir bodrumda bir çocuk ölü bulundu Fatihte Haydar caddesinde bir evin bodrumunda 10 yaşlarında bir çocuk ölüsü bulunmuş, bununda bitişik komşunun oğlu Mevlâd olduğu tesbit tbik edilmiştir. Cesedi Adliye doktoru Salih Haşim muayene ederek morga kaldırılması- na lözum göstermiştir. İcah eden Müstakbel Başvekil Londra 13 (AA) — Havâs ajansı muhabirinden: Parlâmento mahafili, B. Edenin dün Birmingham'da söy“ lediği nutku. harci siyasete hâkim olması lâzım gelen ahlâki prensip” lere olan merbutiyeti ve daimi. bit kıymeti haiz olması imkânı olmıyan Acil neticeleri reddetmesi İtibarile son derece mühim addetmektedir. Zira bu muluk B. Edenin afkârı um mijenin ekseriyeti nezdindeki vaziye- tini tasrih edecek olup yetişmekte © olan neslin memleketin idaresini eli- ne almak zamanı hülül edince B. Edenin hükümet reisi olacağına dair genç muhafazakârlar tarafından ileri , sürülmekte olan mütalâayı muhik göstermektedir, . Kaybolan Sovyet diplomatı Pravda gazetesi Rumen hükümetine hücum ediyor Moskova 12 (A.A) — Sovyetlerin Bükreş maslahaftgüzarı B. Boutenko- nun gaybubeti, Pravda gazetesinin, | Romanyada yapılan birçok toplantı- larda, söylenen nutuklarda ve matbu- atla Sovyetlere karşı yapılan faaliyeti teşçi etmekle itham eylediği Goga hü- kümetine karşı şiddetli hücumlarını davet eylemektedir. Pravda bilhassa diyor ki: «Rumen zimamdaranı mesuliyetlerini hesa- bını vermeğe borçludurlar. Sovyet ef kârı umumiyesi, her ölçüyü unutan | ve bir maslahatgüzara el uzatmağa cüret eden muharriklere karşı şiddetli zecri tedbirler alınmasında ısrar ey- lemektedir.s Milletler cemiyeti Almanya bazı şartlar dahilinde tekrar girecekmiş Londra 12 (A.A) —Sler gazetesi- “nin emin bir menbadan öğrendiğine göre, Almanyanın Milletler cemiyetine karşı olan vaziyetinde, mahrem diplo- matik müzakerelerden sonra bir deği- şiklik hasıl olmuştur. Almanyanın tensik edilmiş bir Milletler cemiyetine dönmesi ihtimali yardır. İtalyada yahudi di düşmanlığı Roma 13 (A.A.) — Aslan. yahudi * olan veson zamanlarda Antisemit * gazetelerin hücumuna uğrıyan mebus Alivetti mensucat birliğinden ve diğer * resmi vazifelerinden «şahsi sebeblere dolayısile istifa etmiştir. ! İki kaza Fındıklıda Mebusan caddesinde oluran bayan Bcdia mutfağa inerken merdivenden düşmüş, kalçasından tehlikeli surette yaralandığından Bes yoğlu hastanesine kaldırılmıştır. Unkapanında Zeyrek caddesinde bir kahve üzerindeki odada yalan Salih, gece merdiveni çıkmakta iken düşmüş, başından ehemmiyetli $# kilde yaralandığı için Cerrahpaş hastanesine kaldırılmıştır. 5 Bir otobüs bir çocuğu yaraladı 1 -— Sirkeci - Topkapı hattind$ çalışan şoför Cemalin idaresindeki otobüs Taşkasapta 8 yaşında Ay? isminde bir kıza çarparak yaralamı$” tar. Asılsız bir haber Ankara 13 (A.A) — Bazı ecnebi matbuatında Türkiye, İran ve Irak arasmda İstanbulda anti kominter? mücadele için bir müzakere cereya” etmekte olduğu hakkında bir haber. intişar etmiştir. Bu haberin asıl v8 esastan tamamen ari olduğunu be di Gi