14 Şubat 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 11
14 Şubat 1933 WBaş tarafı altıncı sahifede) Reis sordur . we Müddeiumuml!likteki ifadenizde, Bin Yirayı Ahmed Emin Yalmana ver- Biğinizi Alinin gördüğünü söylemiş- Biniz. İİ “Avni Bayer — Ben öyle söylemedim. Hastalarım orada idiler fakat parayı Verirken kimse görmedi dedim, Rels — Müddetumumilikteki ifaden- e, senelik kazancının dört, beş bin Yira olduğunu söylemişsin? Ani Bayer — Ben her sene dışariı- Ya gider, ticaret yaparım. Bazı sene Deş bin, bazı sene on bin lira kazanı- rim, Rels — Siz, bu bin lira meselesinden €vvel Ahmed Emin Yalmanla görüş- Müş mü idiniz? Avni Bayer — Hususi otomobille- Tim Varken Taksimdeki şirketlerine gi- derdim. Bu münasebetle kendisini ta- irım. Fakat kendisile konuşmuş de- Bilim, Reis — İstanbulda bukadar otomo- Dil acentesi varken otobts almak için, Bazetecilik yapan Ahmed Emin Yal- Mana niçin müracaat ettin? Avni Bayer — Kendisinin otobüs sa- tişlarile meşgul olduğunu bildiğim #- Şin ona müracaat ettim. Çünkü, ruh- #atiyesi ve plâkası alınmış hazır bir otobüs almak istiyordum. Reis — Bin lirayı annen nereden âl- di. Annenin şahsi serveti var mıdır? Ayni Bayer — Annemin emlâki yar- di. Bunları sattı. Fakat ne zaman sat- tığı bilmiyorum. Annemle, bir apar- İlmanın ayni dairesinde oturuyoruz. Bin Jirayı, Ahmed Emin Yalmana ver- diğim gün annemden aldım. Bundan sonra müddelumumilik ta- Fafından suçlu Avni Bayer aleyhine Çürüm tasnii suçundan dolayı yapılan hazırlık tahkikatı neticesinde verilen Karamame okundu. Bu karsrnamede; Avni Bayerin bin lirayı Ahmed Emin Yalmana şahidler huzurunda verdiği- Mİ söylediği fakat şahidlerini getirme- ÜlĞI, diğer taraftan gazetecilere de şa- huzurunda parayı verdiğini söy- İediği halde bunu isbat edemediği gi- verdiği ifadeler arasındaki mübaye- de, bin lira verdiği hakkında- iddiasının asılsız olduğu meydana fakat müddelumumllikce bu- bir cürüm tasnii değil, teşhir ve le tayini suretile hakaret mahiye- görüldüğü ve cürüm tasnii su- dolayı Avni Bayer hakkında takip kararı verildiği bildirili- iu. Protestosunu okumadan imzalamış Avni Bayerin vilâyete gönderdiği en vilâyet tarafından müd- lumumiliğe havale edildiğini bik $iren 15/11/937 tarihli tezkere ile Protesto okundu. İstahbul altıncı no- iğine hitap eden protestoda şunlar Yazılı idi: «Tan gazetesinin başmakulesinde İstan- bul Vali ve Belediye reisinin bir tekzibi İntişar etmiş ve Vali tarafından mezkür Bazeta muharrirlerine söylenmiş bir sör ilmiştir. Muhiddin Üstündağa atfe- beyanat şudur: (Başmakaleyi yazmak için Ahmed Enfin para aldı?) Bunun cevabını iki kelime Me ben vereceğim. Yalnız bin İlra... Amatör mfatile otomobii kullanırdım. Otobüs işletmek için Ahmed Emin Yalma- Ba müracaat ettim. Otobüsün kendi vası- hp alınmam ve ruhsatiye içinde bin Yerilmesini şart koştu. Parayı verdim. 18 ruhsasiyeyi almadı. Belediyeden Sordum. Ruhsatiye için böyle bir müracaat ğını öğrendim. Tan güzetesine Biderek kendisine sordum. (Maalesef izin ik. Fakat buradaki sulistimalleri Öğrendim. Şimdi neşriyal, yapurak sizin 15- izi yerine getireceğim.) dedi. Fakat İşimiz yapılmadı. Şahidler müvacehesinde #lman bin lira isde edilmediği takdirde eye müracast edeceğimi fh.» Reis tekrar sordu: — Bu ifadenle müddelumumilikte iin ifaden de biribirini tutmu- Avni Bayer — Evet. Protesto ile i- erim arasında mübayenet var. yu, vekilim Yusuf Kenanın sinde daktilo ve başka biri İle yazdı. Suretini ben arap erile yazmıştım. Suretindeki ya- M böyle değildir. Makineye geçirirken iŞ yazmışlar, Reis — Protesto yazıldıktan son- VA İmza ederken okumadınız mı? Avi Bayer — Ben, arap harflerile Yazdığım surette, bin liranıf otobüs Dedeli olarak verildiğini yazmıştım. Avni Bayerin muhtelif ifadeleri arasında mübayenet var Makinede yanlışlıkla ruhsatiye parası olarak yazılmış. Protesto makinede ya zıldıktan sonra ben şöyle bir göz ger- dirdim, Fakat tamamile okumadan imza ettim. Reis — Protesto keşidesinde seni teşvik ve tahrik eden kimse var mı? Avni Bayer — Böyle bir şeyin ne münasebeti var? Rels — Recai Nüzhet Babanı tanır- mism? Avni Bayer — On beş seneden beri tanırım. Ailece görüşürüz. Kendisi ev- rak muakkibliği yapar. Hattâ ben o- nu, vekilim Yusuf Kenanm kâtibi zannederdim. Protesto meselesi et- rafında Recai Nüzhet Babana da bah- gettim. Fakat beni teşvik eden o de- gildir. Reis — Notere kiminle beraber git- tiniz? Avni Bayer — Recâi Nüzhet Baban- la beraber gittik. Ben altıncı noteri bilmiyordum. Onun da o gün adliye- de işi varmış. Notere beraber gitmemi- zi kendisinden rica ettim. Beraber git- tik. Reis — Ahmed Emin Yalmana bin lira verdiğini başka kimseye söyleme- din mi? Avni Bayer — Bir kaç kişiye söyle- dim. Fakat isimlerini burada söyle- mem. Ahmed Emin Yalmanın arzuhali Bundan sonra, davacı Ahmed Emin Yalman tarafından verilen 24/12/937 tarihli arzuhal okundu. Arzuhelde; «Otobüs işlerinden bâhis, Tan gâzete- sinde çıkan yazılar üzerine yıuharrir- lerimizden Reşada, vali ve belediye re- | isi Muhiddin Üstündağ, (Ahmed Emin! bu yazıyı yazmak için kaç para aldı?) demesi üzerine gazelede buna cevap verdim, O sırada Recai Nüzhet Baban, dördüncü vakıf hanının sıtındaki kah- veye giderek benim de eskiden tamıdı- ğım Zühdü adında birini bulmuş, pa- ra kazanmak ister misin, demiş. Züh- tü, tabii, diyince Recal Nüzhet Baban, (otobüs ruhsatiyesi almak üzere ah- med Emin Yalmana bin lira verdim.) dediği takdirde kendisine üç yüz lira verileceğini ve müdafaa için de bele- diye avukatlarının hazır olduklarını söylemiş. Zühtü, bu işi yapamıyaca- Kanı söyliyerek arkadaşı İhsanı tavsi- ye etmiş. İhsana da ayni teklif yapılı rak belediyede yüz elli lira maaşlı : l iş verileceği vadedilmiş. Fakat İhsan da bu teklifi reddetmiş. Bunun üzeri- ne Recai Nüzhet Baban. Avni Bayer- Je uyuşmuş. Beraberce matbaanm ö- nüne gelmişler, Recai Nüzhet Baban, beni Avni Bayere gösterip tanıtmak is- temiş. Matbaa civarında dolaştıkları- nı da şahidlerimle isbat edeceğim. Re- cal Nüzhet Babanla Avni Bayer el bir- liğile aleyhimdeki protestoyu tertip edip göndermişler, Bayerin protestosu . gazetelerde intişar edince önce kendi- sine müracaat edilen Zühtü ile İhsan matbaaya gelerek beni aramışlar, bu- lamayınca, gazetenin idare memuruna, Recai Nüzhet Babanın, kendilerine ev- velce yaptığı teklifleri anlâtmışlar. Ben de alâkadar makamlara müracâ- at ettim. Maddel mahsusa tayinlle hakarete maruz kaldım. Bu cürmü Avni Bayerle Recai Nüzhet Baban be- raber işlemişlerdir.» Deniliyor ve Recni Nüzhet Babanla Avni Bayerin cazalandırılmaları, yir- mi beş bin lira manevi tazminatın ka- rar altına alınması isteniyordu. Ahmed Emin Yalmanın izahati Bunun üzerine Ahmed Emin Yal- man da kalkarak dedi ki: — Arzuhalimi âynen tekrarlamakla beraber bu protesto keşidesi suretile işlenen suçun mahiyetini ve delillerini birer birer arzedeceğim.Evvelâ: Pro- testodaki ifadeyi temin suretile söy- lenen sözler vardır ki, onlara cevap ve- receğim. Ben, gazetecilikten uzak kaldığım on sene içinde ticaretle meşgul oldum. Fakat şirket içinde iş bölümü yolile ba- na düşen vazife, ingilizce muhabere yapmaktan ve Ankarada taahhüd iş- Jerile meşgul olmaktan ibaretti. Hattâ 1934 senesinden 1936 senesi ibtidasına kadar doğrudan doğruya Ankarada i- kamet ettim. 1936 ibtidasında gazele- ciliğe dönünce her türlü ticari faali- yeti bıraktım. Gazetedeki vazifem çok Ağırdır, Başka bir iş yapmama imkân vermez. Avni Bayer, kardeşlerimin da- hil bulunduğu şirketten bir otobüs al- mağa niyet etmişse müracaat edeceği yer, o şirketi, Oradaki salâhiyettar memurdan kataloğ ve flat alarak ©- tobüs satın alabilirdi. Kendisi böyle bir iş için bana müracaat - ettiğini ve 2300 liraya mutabık — kaldığımızı söylemiştir. Halbuki tahkikatıma göre, plâka meselesi mevzuu bahis olmadan, bir otobüsün asgari fiati 3750 liradır. Bundan başka, hiç bir otobüs satan müessese, plâka almakla meşgul ol- maz. Plâka, bir otobüsün muayeneye arzedilmesinden sonra verilir. Ve za- ten, İstanbul belediyesi yeni otobüs- lere plâka vermemeyi usul tutmuştur. Halbuki asıl protesto, dolandırıcılık ve rüşvet fiillerini : tazammun eder. Daha başmda valinin bir sözüne atle- dilerek söze başlanıyor ve, bir makale yazmak için bana bin lira verdiğini Söylüyor. Daha aşağısında, ruhsatiye almak için verdim, netice çıkmayınca atlatıldığımı anladım, diyor. Bana do- landırıcılık filli isnad ediyor. «Matbaasına gittim, bana; neşriyat yapacağım, o tarikle ruhsatiye ala- cağım, dedi» diyor, Bu suretle şantaj yapmayı teklif ediyorum. O da kabul ediyor. Şantaj netice vermeyince hu- kuki ve cezal takibat yapacağını söy- lüyor. Bu iftiradan,dolayı müddelu- mumilik tarafından, rüşvet ve dolan- dırıcılık suçlarından takibata uğruyo- rum. Suçlu olarak ifadem almıyor. Fakat, şifahi tevil dolayısile suç tasnil unsurlarının tamam olmadığına müd- deiumumilikçe karar veriliyor. Ortaya koyacağım şahid ve deliller- den başka, Ayni Bayerin sözlerindekl mübayenetler bütün' hakikatin ay- dınlanmasına kâfidir. Gazetecilere ifadelerinde, beni ta- nımadığını, sadece olobüs almak mü- nasebetile tanıştığını £ söylemiştir. Muhakemenin geçen celsesinde, 6, 7 sene &vvel Vakit gazetesinde tani- dım. demiştir. Halbuki ben, tam 15 sene evvel Vakit gazetesinden ayrık mış bulunuyorum. Gazetecilere ifadelerinde, bin lira- yı matbaada dört şahid önünde öde- dim, demiştir. Sonradan; muayene- hanemde ödedim, kimse görmedi, di-.| yor. Bunun gibi birçok tenakuz gös- teren noktalar vardır. Ben, Teşrinlevvelin 16 sından Teş- rinisaninin 12 sine kadar Ankarada bulunuyordum. Evrak arasında bu- lunan (Ankara Palas) otelinin hesap pusulaları ve faturalarile bunu isbat ettiğim gibi, lüzum görülürse keyfi- yet, yataklı vagonlar şirketinden de sorulabilir, Avni Bayeri tanımam. Dünyada böyle bir şahsiyetin mevcudiyetinden bile haberdar değilim. Binaenaleyh, bana dolandırıcıhk suçu ismad sure- tile hakaret etmiştir. Cezalandırılma- sını ve arzuhalimde yazılı olan 25 bin lira manevi tazminatın hüküm altına alınmasını isterim. 5 numaralı zarf Bundan sonra maznun Avni. Baye- rin vekili Npri kalkarak: — Evvelce mahkemeye vermiş ol- duğum beş mazruftan 5 numaralısı- nin açılıp okunmasını İstiyorum. Dedi.» Mahkeme heyeti, muhte- | if yerlerinden mühürlenmiş olan zarfı yırttı. Bu evrakın kaydiye üc- retleri de zarfın içine konulup kapa- talmıştı. Suçlu vekili Nuri söz alarak: — Celpnamenin bize tebliği ile du- ruşma arasında 8 gün mühlet bulun- ması lâzım gelirken tebliğatla duruş- ma günü arasında üç gün bırakılmış- tır. Bu hareket, kanuna muhaliftir, Diğer taraftan, iddianame de bize tebliğ edilmemiştir. Kanuna uymı- yan şu hareketlerle, müekkilime kar- şı istimal muamele yapılıyor de- ektir. Dedi. Rels, matbuat kanununun, usulden hariç olarak bu davalarda süratle muhakemeye £ girişilmesini emrettiğini bildirdi, Bundan sonra 5 numaralı zarfın içinden çıkan ve süçlü Avni Bayer vekili Nurinin İmzasını taşıyan isti- da okundu. Bu istidada deniliyordu ki: «Müek- kilim Avni Bayer ile Ahmed Emin İngiltere kolayca anlaşamıyacak (Baş tarafı birinci sahifede) İspanyol meselesi? Rus - Fransız - İn- giliz blokunun oraya (gönderdiği adamların kurşunları âltında can ve- ren binlerce ve binlerce gönüllüleri- mizi unutamayız. İki telâkkiyi bugün kan lekeleri biribirinden ayırmakta- dır. Bu nevi konuşmalardan artık bık- tık. İngiltere para vermiyor Londra 12 (A.A.) — Havas ajansı muhabirinden; İyi malümat almakta olan mahafil, İtalyanın yakında Lon- | drada bir istikraz akdedeceğine dair olan haberlerin tamamen asılsız oldu- | Eu fikrindedir. Bu mahafil, uzun müd»! dettenberi birçok İtalyan ricalinin ve | bilhassa kont Volpi ile maliyecilerden | Glanini'nin bazı İtalyan sanayi mü- €sseselerine istikraz Llemini için Lon- drada iskandiller yapınış ve bu İstik- raylara karşı, ne olduğu tasrih edil memiş olan bir takım garantiler gös- termiş olduklarını hatırlatmaktadır. Ancak bu teklifler iyi kabul görme- miştir. İş rahafili bir istikraz akdi imkânının Londra ile Roma arasın- daki bütün muallâk meselelerin hal- inden evvel tedkik edilemiyeceği mü- talğasındadır. İtalya Filistine gönülü göndermek istiyor İ Londra 12 (A.A) — Manchester Gu- ardian gazetesinin iyi bir membadan | aldığı kaydile verdiği bir habere göre İ İtalyanlar Libya halkı arasında Filis- l tin arapları lehine olrak bir hateket İ tuyandırmağa ve Filistine geçirmek | üzere gönüllü kıtaatı toplamağa çah- şıyorlar. Bu gayretler büyük bir mu- vaffakıyet temin edememiştir. Sebebi, | Arapların bir yandan İngilterenin ta- kibinden kurtulamıyacakları endişe- si diğer taraftan de İtalyanlara iti- mad etmemeleridir. Filistin yerine İspanyaya gönderil- mekten korkuyorlar, İngiliz kabinesinde iki cereyan Londra 12 (AA) — Daily Expres gazetesi, İngiliz kabinesinin İtalya ile mukarenet işlerine faaliyetle devam ettiğini ve fakat nazırlar arasında ih- İ tilâf çıktığını yazmaktadır. Başvekil Chambelain, Mussolini fle derhal uzlaşılmasını istemektedir. Çünkü böyle bir mukarenet bütün dünya siyaset piyasalarmda hemen kendini hissettirecektir. Hariciye Na- zırı Eden ise -İstical gösterilmesine katiyen muarız bulunuyor. , Eden'in mütalâasına göre, İtalya Habeşistan ve İspanyada bütün ma- HASAN D bayramını kutlar, ağrılarınızı Yalman arasındaki davanın esnayı muhakemesinde bazi matbuat müs- tesna olmak üzere ekserisi, Ahmed Emin Yalmanın lehine ve benim aley- ne kadar bazı gazetelerin zabıtname Sahibi Eczacı Hasan Muhterem müşterilerinin, ahbaplarının ve bütün din ile İtalya beşistan ona pahalıya maloluyor ve buna mukabil ticaret azalıyor. İtalyan. bankasının altın stoku da düşmüştür. İtalya derhal istikraz zaruretindedir ve ilk rakam olarak 25 milyon sterlin- den bahsediliyor. Bu para mukabilin- de İtalya, İngiltereye Tsana gölü civa- rmda şerit halinde bir toprak teklif ediyor. Bu sayedö İngiltere, Nil'in kay- nağı olan bu gölü kontrol edebilecek- tir, Bu istikraz meselesi de nazırlar a- rasında ihtilâtı mücib olmuştur. Bir kısmı bünür ik meselenin hal- ledilmesini, diğer bir kısmı ise bu pa- ranın yeni bir İtalya silâhlanmasını temin edebileceğini ileri sürmektedir. Maamafih İspanyol meselesi süratle halledilirse Hlenin diğer meseleler hakkında İtalya ile müzakerere giri- Şilmesine muhalefet etmiyeceği söyle danslı çay verilmiştir. Çayda birlik azası ve diğer - bir çok zevat bülun- muş ve geç vakta kadar eğlenilmiş- tir, ——— m Beyoğlu Birinci Sulh Hukuk mahkemes sinden: sayıp Kontesi Naz Korinaldi ie EPOSU (X Baş, diş, nezle, grip, romatizma, nevralji, kırıklık ve bütün derhal keser. İcabında günde 3 kaşe alınabilir. TERE YAŞ BE TP ESME AİLE SA hilâfına neşriyat yaptıklarını iddia ederek bu hususta bir karar verilme- sini istemişse de, duruşmanın aleni olmasına göre bu iddia mahkemeyi
