21 Ağustos 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Sahife 8 AKŞAM Ağustos 1937 © Şanghay nasıl bir yerdir? Avrupa ve Amerikanın ihtişamile Çinin sefaletinin bir araya toplandığı şehir Dünyanın hiç bir şehrinde Şanghayda olduğu kadar muhtelif ırk ve dine mensub adam yoktur Şanghayda beynelmilel mıntakadan bir görünüş Uzak Şarktaki yeni hadiseler, 1932 de olduğu gibi, bütün dünyanın na- zarı dikkatini Şanghay üzerine çe virdi. Bu şehir beş yüz milyona yakın nüfusu bulunan Çinin en büyük tica- ret merkezi olduğu gibi nüfusunun çokluğu itibarile Londra, Paris, Ber- lin, Nev York ve Tokyodan sonra dün- yanın altıncı büyük şehridir, Mavi nehir havzasınıri teşkil ettiği orta ve asıl Çinin bütün dünyaile kapısı şehirdir. Nüfusu dört mil- yondan fazladır. Bunun bir mil yonu 1848 senesinde Çin ile harbeden İngiltere ve Fransa tarafından Nan- kinde kabul ettirilen muahede mu- cibince burada tesis olunan beynel- milel mıntaka ile Fransız mıntaka- sındadır, Kalanı Çapei tesmiye edilen Çin mahallesinde yaşıyor. Ecnebi ve Fransız mıntakaların- daki halkın da kahir ekseriyeti Çin- lidir. Ecnebilerin başlıcası yirmi bin kişi tutan Japonlar ve gene yirmi bine yakın olan beyaz muhafız deni- len Rüs mülteciler ve on bin kişi tu- tan İngiliz tebaasıdır. İngiliz tebaa- sından çoğu Hintlidir. Bunlar ara- sında Bombaydan hicret eden sir Sason da vardır. Bağdaddan Hindis- tana ve oradan Şanghaya nakleden bu milyoner Musevi, Londrayı geride bırakan ve Nev-York ile rekabet eden eflâke ser çekmiş muazzam apartı- man ve ticaretgâh binaları yaptır- mıştır. Bunları işletiyor. Bir milyona yakın Çinli, ecnebi idaresi ve zabıtası sayesinde huzur içinde yaşadıklarından çok zengin ol- muştur. Mavi nehirin havzasında 250 milyon halk yaşar. Bunlar bütün ihtiyaçlarını Şanghay vasıtasile te- min ederler, Beynelmilel mıntakanın belediyesi ve zabıtası burada yaşıyan muhtelif ecnebi milletlerin mümessillerinden mürekkeptir. En ziyade Japonlar uya- nık olup intihaplara tek nüfusa kadar iştirak ettiklerinden belediye idare- sine hâkimdirler. Mıntakanın muhafazası için efra- dının ekserisi beyaz Rus olmak üzere gönüllü teşkilâtı vücuda getirilmiş- tir, Zabitleri İngilizdir. Mıntakanın muhafazası için Japonya, İngiltere, Amerika ve Fransa askeri ve bahri kuvvetler bulundurmaktadırlar, Bun- ları istedikleri kadar artırabilirler, 1927 hadiseleri esnasında İngiltere bütün İngiliz imparatorluklarından getirttiği kuvvetlerle Şanghaydaki İngiliz muhafaza kuvvetini 20,000 kişiye çıkarmış ve sonradan tedricen bunları geri almıştır. İngüterenin ve bütün Avrupanın ve yüzde altımışı Şanghayda bulundu- Zuna nazaran bu şehrin rie kadar zengin olduğunu fazla izah etmeğe hacet yoktur. Şanghay zengin olduğu kadar da sefahat yeridir. Londra ve Paris Şanghayın yanında hiç kalmaktadır. Barları ve dans salonları dünyaya şöhret salmıştır, Buraları gayet güzel Çinli ve Rus kızları ile dolmuştur. Bunlardan her biri 6 pense sabaha kadar dansederler, Servet ve sefahat ayni zamanda cinsyetleri de çoğaltmıştır, Bilhassa Amerikadaki gangâterleri (e taklid eden haydudlar ve irisan kaçıran teş- kilâtı Şanghayda almış yürümüştür. Bu haydudların teşkilâtı bütün Çinli tacirleri haraca kesmiştir. Haracı muntazam vermiyen her hangi taci- rin cesedini Vangpu nehrinin ça- murlu sulari 12 kilometre uzaktaki Mavi deryaya götürmektedir. Gangs- terlerin korkusundan Çinli tacirler g j beraberlerinde müsallâh muhafızlar gezdiriyorlar, Bunların çoğu Bolşe- viklerden kaçan Çarlık ordusunun 78 bit ve küçük zabitleridir. Maahaza cinayet ve haydudluk benynelmilel mıntakada yapılamıyor. Burada, ekseriya âmirleri Japon ve İngiliz zabitleri bulunan polis teşki- lâtı Londra ve Tokyo zabıtaları kadar sıkıdır. Lâkin beynelmilel mıntakanın hududundan birkaç metre ötede gangsterler ve haydudlar istedikleri gibi cirit oynıyorlar. Şanghaya (Büyük Okyanosun in- cisi) lâkabi verilmiştir. Bir derece doğrudur. Avrupa ve Amerikanın bü- tün ihtişamı burada toplanmıştır. Fakat Avrupa ve Amerika medeniyeti. nin muazzam eserleri yanıbaşında Çi- nin en derin sefaleti de yaşamaktadır, En Kibar klüplerin yanıbaşında af- yon köşeleri vardır. Dünyada hiç bir şehirde bukadar muhtelif ırk ve din- den olan adamlar toplanmamıştır. Şanghaya lâyık olan asil ünvan (Asri Babil kulesi) bulunuyor. Ayni zamanda Şanghayda üç türlü kaza usulü ve kanun caridir, Çinli şehrinde idamı mucib bir hal Fransız mıntakasında hiç bir mesuliyeti ve eczayı müstelzim olmaz. Yalnız iki işten yani afyonculuk ile komünist- lik fillinde üç mıntakada da aynı ce- za verilmektedir. Beynelmilel mınta- kada afyon içen yahut komünistlik yapan bir Çinli yakalanırsa Çinli bel- denin zabıtasına teslim edilir, Cezası idamdır, —P, Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatını kontrol Tatbik edilmeğe başlanan nizam- namede mühim esaslar var Ankara 20 (Akşam) — Vekiller he- | yetince tasdik edilerek 15 ağustostan itibaren meriyete giren «çekirdeksiz kuru üzüm ihracatının mürakabesi» hakkındaki nizamnemeye göre Tür- kiyeden ihraç edilecek çekirdeksiz ku- ru üzümler aşağıdaki hükümler dai- resinde kontrole tabi olacaktır: I — Kontrol İzmirde yapılacaktır. Maamafih İktisad Vekâleti lüzum gö- receği diğer yerlerde de kontrol mer- kezleri açmağa salâhiyettardır. 2 — Geyri safi 25 kiloya kadar gönderilecek nümuneler veya yolcu beraberinde götürülecek ayni mik- dara kadar çekirdeksiz kuru üzümler- le vapur ve gemi kumanyaları için 260 kiloya kadar liman ve iskeleler- den çıkanlacak çekirdeksiz kuru üzümler kontrolden hariç olacaktır. 3 — Çekirdeksiz kuru üzümler tah- ta, bez veya kâğıd üzerine serilerek kurutulacaktır. Bunlar bulunmadığı takdirde, yerde taşsız ve temiz top- rakla yapılmış bir sıva tabakası Üze- rinde üzümlerin kurutulması caizdir. 4 — Çekirdeksiz kuru üzümleri ih- tiva eden çuvalları gayri safi sık- leti 100 kiloyu geçemez. Çuvalların kaldırılması veya indi- rilmesi gibi işlerde çengel veya kan- ca kullanılması ve beşten fazla çuva- ın birbiri üzerine konulmak sureti- le istif edilmesi yasaktır. 5 — Müstahsil tarafından satıla- cak üzümlerin temiz, taşsız kâfi de- recede kurutulmuş salkım çöplerin- den ayrılmış, yabancı koku ve lezzet- ten âri ve ıslatılmamış olması şarttir, İşleme yerleri ve işçiler hakkında aranacak şartlar. İktisad Vekâletince yapılacak bir talimatname ile ayri- ca tesbit olunacaktır. İhraç edilecek kuru üzüm- lerin vasıfları ve tasnifi İhraç edilecek çekirdeksiz kuru üzümlerin içinde, birbirine yapışmış Üzüm tanelerinden hasıl olup €To- panş adı ile bilinen külçeler ve kal- bur makinesinden çöplerle karışık olarak düşen küçük, etsiz, bozuk ta» nelerden mürekkep olup kalbur altı denilen üzümler bulunmiyacaktır. Üzümlerin sülfür diaksit mikdarı on binde yedi nisbetinden fazla ola- miyacaktır. Çekirdeksiz kuru üzümler aşağıda yazılı tiplere göre hazırlanmış olarak Mhraç edilecektir: A )Standard tipler, B) Hususi tipler, Standard tipler «normal» ve «in- ce» namile iki kışma ayrılmışıtr: Normal Standard tipler 7 numara- dan 12 numaraya kadar altı tipten ve ince standard tipler de 17, 18,19, 20 ve 21 numaralı beş tipten ibaret- tir. Bu tiplere göre hazırlanmış üzüm- lerin kutuları markalanarak ve üze- rine tiplerin isimleri yazılarak ihraç edilecektir. Her sene ihracat mevsimi başında, İktisad Vekâleti kontrol memuru ile Vekâlet tarafından seçilecek iki, ti- caret odasınca üzüm ihracatçıları arasından seçilecek ve borcasa seçile- cek bir zattan mürekkep bir heyet teşkil olunacak, bu heyet nihayet bir eylüle kadar o seneki standard tip nümunlerini tesbit edecektir, Standard tiplere göre ihraç edile- cek çekirdeksiz kuru üzümlerin bu nümunelere uygun olması şarttır. Ancak yüzde beşe kadar bir Tolerans kabul edilebilecektir. Ambalâj nasıl olacak? Nizamnamede İhraç edilecek çekir- deksiz kuru üzümlerin ambalajı hak- kında da hükümler vardır. Bu hü- 'kümlere nazaran standard tiplere gö- re hazırlanmış üzümler haricen 39 -30,5 X 27-28 X 15 - 15,50 santi- metre ebadında tahta kutular için- de ihraç olunacaktır. Bu kutuların başlıkları ve yanları 10 - 12 ve kap- ları 6 « 9 milimetre kalınlığında ola» caktır. Bununla beraber İktisad Ve- kâleti yukarıda yazlı ebadı değiştir. | meğe ve standard tiplerin bilümum veya bazı numaraları için, çekirdek- siz kuru üzüm kutu içinde ayır ca kâğıda satılmasını mecburi kık mağa salâhiyetiar olacaktır, Kutu- lar üzerine konulacak yazı ve işaret- ler kızgın presi âletleri ile basılacak- tır. Standard tiplerin numara isimlerinin kutu üzerindeki yer İktisad Vekâletince tesbit olunacak ve bu yerler sabit olacaktır. Hususi tiplerin ihracında, çüval müstesna olmak üzere her türlü ku- tu ve sair ambalâjlar kullanılabile- cektir. Topan ve kalbur altı her türlü ambalâjlar içinde ihraç olunabile- cektir, Bunlardan başka nizamnamede kontrolün ne suretle yapılacağına ve nizamnameye aykırı hareket edenle- re tayin olunacak cezanın mikdarına dair hükümler vardır. Zeytin mahsulü Bu sene diğer yılların üç misli olacak Bir zeytin dalı İzmir (Akşam) — Ege mıntakası. nın bu seneki zeytin mahsulü çok gü- zel ve verimlidir. Köylüler, bu sene- nin bereket senesi olduğunu söylüyor- lar, Diğer yıllara nazaran bu sene zeytin mahsulü üç misli olacaktır. Ağaçlar, mahsulle yüklüdür. Mevsi- min kurak gitmesine rağmen bazi yerlere hafif düşen yağmurlar, zey- tin mahsulü için çok faydalı olmuş- tur. Bir gencin muvaffakiyeti Gümrükler ta- rife müdürlüğün-” den mütekaid B. | Hakkının oğlu! Reyan Paris üni- versitesi hukuk © fakültesinde li- © sans yaptıktan i sonra, yazdığı«Les. anglo - saxon et itallen comparösu”” mevzulu tezi mü- dafaa ederek hukuk doktoru olmuş tur. 1 B. Reyan ayni zamanda Sorbonda ve yüksek siyasi ilimler mektebinde de tahsilini ikmal etmiş, bu aradâ Londra ve Viyanada ilm ve İlsans cl hetlerinden malümatını tevsi edereli yurda dönmüştür. ak