20 Temmuz 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

“ 20 Temmuz 1937 AKŞAMDAN AKŞAMA: Bozmak ve düzeltmek, yıkmak ve yapmak... «Yıkmak kolay, yapmak güç...5 der“ Ter, Annemin sesi hâlâ kulaklarımda çınlar; Biz çoğükken ortalığı dağıtır. dık ta «Bir dağıtıcıya on toplayıcı bile kâfi gelmez!» derdi, Yalnız ev değil, sehirlerimiz noktasından da bu böyle- dir. Halk eğer şehirciliğin bir dağıtıcı, bozucu, haşarı unsuru halini alırsa, değil belediye, hattâ devlet kuvveti, hattâ jandarma bile baş edemez! Ço- cuklar yeni yapılan binaların üstünü kömürle karalarsalar; hizmetçiler ya- hut ev kadısları çöpleri sokağa döker- seler; efendi kafesi kaldırıp, destu- run, aşağı türürürse.. Bir annenin çocuğunu şöyle eterbiye» ettiği, ma- halle arasından geçerken işitilirse — Oğlum... Burası sokak değil... ev... Ne kirletiyorsun? Artık varın kıyas edin: Sokak kir- letilmeğe mahsus bir yer... Bu, körpe dimağlara aşılanıyor... * Bu anlattıklarım hep bozmak, kir- letmek cihetleri... Bir de yıkmak tara- & var. Anadoluda gezerken, mütema- diyen şöyle manzaralar göze çarpmak- tadır; Bir kasabanın tam ortasında bir boşluk görüyorsunuz... Birdenbire yü- reğiniz hop ediyor. Zira filânca tarih» te buraya gene gelmiştiniz. Sarmaşık- lı yollarile, eski dükkânlarile burada hayli «pitoresk - şairane, şirin» bir çarşı vardı, — Ne olâu?.. Vah vah... Yangın çik- tı demek? diye soruyorsunuz... Gaze- telerde okumadımdı... — Hayır... Yangın değil... Bundan üç sene evvel bir belediye relsi vardı. Burasını, şehri modernleştirmek mak. sadile yıktı. — Hani modemleşmemiş ya?.. — Tabii, bütçe meselesi... Para yok... — Demek, meşhur hikâyedeki gibi: Musayı darılttınız, Muhammede kul olamadınız... Vah vah. ... İmar hulyasile, şairane manzara nın, ihtiyaca güçbelâ kâfi gelebilen mevcut asgari iktisadi cihazm, husu- si menfaatlerin, tarihi âbidelerin yiz kıldıkları, imha edildikleri çok defa görülüyor: Hattâ Üsküdarda bile, yol açıyoruz diye Mimar Sinanın bir €s6- rini vaktile yıktıkları malümdur, ... Düzeltme, yapma, imar etme husu- sunda halk belediyelerle elele verme- Hidir diye temenni ederken, beleğiye- lerin de elinden böyle imha kazaları çıkarsa tamamdır! Peki; bunun önüne geçmek için ne yapmalı? Evvelâ yıkıcılıktan vazgeç- meli: Eskiden ve eski zihniyete göre tesis edilmiş bir şeyi yeniye çevirmek, | ekseriya, bir arabayı otomobil haline getirmek derecesinde güçtür, abestir. Onun için yeni namına ne yapılacak- sa boş bir sahada başlamalı, O, eğer günün birinde hâkim unsur hali- ne gelirse, eskiye nasıl olsa galebe ça- lacaktır. Eski o zaman ya tamamile yıkılır, ya kısmen ıslah edilir. Ekser yeni medeniyetler, buldukları eski ka- Sabaların yanında birer yeni şehir ya- ratmışlardır. Bizim de usulümüz ek- ser yerlerde bu olmalıdır. Yoksa, ha- bire yık... Bütün memleketteki beledi- yeler bundan sakınmalıdırlar. Akşamcı — Belediyenin göze çarpan faaliyete letinden biri de Karaköy köprüsünün Loyanması oldu bay Amca... | AKŞAM 20 Tifo vakası Temizlik mücade- lesine hararetle devam ediliyor Son 24 saat içinde İstanbulda 22 tifo vakası tesbit edilmiştir. Belediye ve hükümet hekimliklerinde tifo aşt- larına dün de devam edilmiştir. Vali ve Belediye Reis Vekili B. Şük- rü, evvelki Pazar günü bütün şehri | ve bu sırada çarşıyı, dolaşmış, dük- kânların önüne çöp ve saire atılıp a tılmadığını tedkik etmiştir. Bu tef- tiş neticesinde halkın belediye emir ye talimatına büyük bir alâka ile ehemmiyet verdiği ve artık çöp, süp- rüntü atılmadığı anlaşılmıştır. Mahmudpaşa, Tarakçılar, Sultan- hamamı ve civarı esaslı bir surette | temizlenmiştir. Deniz yarışları Yapılan hazırlıklar bitmek üzere 25 temmuz pazar günü Moda ko- yunda yapılacak deniz yarışlarının hazırlıkları bilanek üzeredir. Yarışa hemen bütün klüblerin deniz vessiti iştirak edecektir. Bunların arasında Fenerbahçe, Galatasaray, Beykoz, Anadoluhisarı idman yurdu vardır. Yarış sahası şamandıralaria ayrıla- cak ve Moda iskelesi önünde hakem heyeti için bir duba bulunacaktır. Yarış proğramında klüplerden baş- ka kotra, sandal yarışları, tahlisiye #andalları, balıkçı sandalları, yüzme müsabakaları, yağlı direk ve saire var- Haklı şikâyetler Zehirli dumanlar Galatada Yağkapanında 16 nu- martidâ Yunus Sevinç yazıyor; «Galata Yağkapanı Kuyumcu Tahir sokağındaki dükkânlar kâ- milen dökmecidir. Bu sokakta hiç bir dükkânda baca tertibatı olma- diği için pis ve zenirii duman vU- tim civarı kaplamakta ve dolayı- sile halkın sıhhatini tehdid etmek- tedir. Bu sokak ve civarı öyle bir hal almıştır Ki buralardan geçenler âdetâ maske takmak mecburiye- tile karşılaşıyorlar. Bununla be- raber sokak pislikten. ve kokudan geçilmez bir vaziyettedir. Bugünlerde halkın shhatile çol yakından olâkadar olan Belediye- nin bu işe de âlâka göstermesini civar halk: ve esnafı namına rica ederiz» Okuyucumuzun bahsettiği me- sele mühimdir. Belediyenin naza» rı dikkatini celbederiz. 101 MAM Sırt hamallığı Fatih ve Eminö- nünde kalkacak Geçen Cumartesi gününden itiba ren Karaköy köprüsü üzerinden sırt hamallığının kaldırıldığını yazmıştık, İlk gün hamallar Köprüden geçme- Ke teşebüs etmişler, fakat polisin mümanaat! karşısında kalmışlardır. Şimdi hamallar Köprüden geçmeğe teşebbüs etmiyorlar, Dün toplanan daimi encümen &irt hamıllığının bundan sonraki safhala- rının tatbiki için yeni kararlar vers miştir. Bu karara göre ay başından itibaren Fatih ve Eminönü, bir müd- det sonra da Beyoğlu ve Beşiktaş ka- zalarında sırt hamallığının kaldırı mâsı muvafık görülmüştür. Bu suret- le kısa bir zaman içinde bütün şehir- de sırt hamallığı tamamile kalka" | caktır. istanbul Belediyesinden: 1 — İstanbul belediyesinin Eminönü ve Fatih şubeleri içinde 28 Temmuz 1937 tarihinden itibaren ve Beyoğlu ve Beşiktaş şubeleri inde 5 Ağustos 1937 tarihinden itibaren arkalıkla her nevi eşya taşınması yasak edilmiştir. Bu yasak en kısa zamanda diğer belediye şubeleri mintakalarında da tatbik edilecektir. 2 — Eminönü belediye şubesi içinde Valdehani iskele- sinden Yağ iskelesine uzanan kıyıdaki hamal bölüklerile İp- çiler, Asmaaltı, Gazcılar ve Çiçekpazarı hamal bölükleri ve Galata cihetinde Yağkapanı iskelesi hamal bölüğü mıntaka- Aybaşından sonra Temizlik mücadelesine dair Gazetelerde temizlik mücadelesini, yaptığı marifetleri de dü- şündükçe böyle demekten vazgeçiyo. rüm, Ne ise şu sokaklara tükürmek bir cürüm haline geldi ya... Buna ne de rece memnun olsak yeridir. Şimdi bir | (| mestle var; Mademki sokaklara tü- | siniz de ne isim verirsiniz?.. Fakat kaçamaktan yere tüküren keze... 1 — Bir daha kirletmem ağabey... İsterseniz sileyim. Mendilimle sile yim... Görüyorsunuz ya bu temizlik müca- (|| delesi sıralarında bugünlerde şehirde epey komik sahneler oluyor. Gene larında, bu sahalar içinde kalmak ve hiç bir suretle dışari dır. Geceleyin bütün Moda koyu dona- nacak, sallardan hava fişekleri atıla- caktır, Seyirciler için karada yerler ayrılacağı gibi Akay ve Şirketi Hayri- yenin muhtelif vapurları yolcu ala- caklar ve Moda koyunda demirliye- ceklerdir. Ankara, Güneysu, Kocaeli vapurla- rı Moda koyünda demirliyeceklerdir. Geceleyin vapurlar donanacaktır. An- kara vapurunda ve Moda deniz klü- bünde balo verilecektir. Vapurdan atlıyanlar 40 kişi yakalandı, birer lira ceza alındı Emniyet direktörlüğü tarafından ve- rilen bir emir üzerine dünden itibaren bütün vapur iskelelerinde birer polis memurunun bulunması kararlaştırıl- muştır. Bu polisler resmi veya sivil ola- bilecekler, vapurların hareket halinde inip binenleri yakalıyacaklardır. Ayrı- ea her mmtakanın zabıta âmirleri de bu memurları günün gayri muayyen saatlerinde kontrol edeceklerdir. Va- purlardan atlıyanlar da birer lira para cezasile cezalandırılacaklardır. Yirmi dört saat içinde muhtelif va- pur iskelelerinde atladıkları için yaka» , Zaten, seyyah akınının çoğaldığı mevsimlerde... çıkmamak şartile 1 Eylül 1937 tarihine kadar arkalık kul lanılmasına müsaade edilmiştir. Bu tarihten itibaren bu saha- lar içinde de el arabaları veya diğer nakil vasıtaları kullanı- lacaktır. 3 — Taşıma maksadile küfecilik yapılmasına muvakka- teh izin verilmiştir. Şu kadar ki bu taşıma usulünden münha- sıran küçük hacimda zati eşya ve ev eşyasile havayici zaruri- ye taşınması için istifade edilecektir. Hiç bir küfeye 50 kilo- dan fazla yük konmıyacağı gibi konacak eşya da gerek yük- seklik ve gerek genişlik bakımından küfeleri 15 santimden fazla geçmiyecektir. Bavul ve'çanta gibi zati eşya ile Çiçek ve fidanlar bu'son kayıttan istisna edilmiştir, : 4 — İskelelerde deniz vasıtalarından kara vasıtalarına yükleme ve boşaltma işlerile kara vasıtalarından mağazala- ra ve hanlara boşaltma ve buralardan kara vasıtalarma yük- leme işlerinde arkalık kullanılması şimdilik caizdir. 5 — Şehrin muhtelif mıntakalarında bulunan ve araba, kamyon ve kamyonet gibi vasıtaların işlemesine müsait ol- mayan dar ve dik yokuşlarda nakliyat için arkalık kullanı- labilir, Ancak bu nevi eşyanın yokuşların başına kadar araba ve yahut kamyonla taşınmış olması lâzım geldiği gibi taşına- cak her parça yükün yetmiş beş kilodan fazla olması caiz değildir, 6 — Her türlü deniz vasıtalarından yalnız kıyılara kadar kömür, kum ve tuğla ve çakıl ve kereste taşınmasında arka- lık kullanılmasına izin verilmiştir. 7 —Butenbihler şimdilik seyyar satıcılar hakkında tat- .. Şehri derleyip toplamak lâzım- | dır... y MO (4378) bilmem muvafık mıdır?., “ » Fakat gri, bronz, netti gibi renik- 4 ler dururken köprüyü yeşile boyamak | kat sokaklarda yeşillik ihtiyacını mız lâzımdır. Bari yaptığımız hayır tamam olsun, — H.F. Erken bağıran kalaycı Uykudan uyandırdığı adamla aralarında kavga çıktı Gürültü ile mücâdelenin sik sik mevzu olduğu şu zamanda garip bir vaka cereyan etmiştir. Balatta otü- ran Hilmi isminde biri, birkaç sabah- tır erkenden o caddeden geçen bir ka- laycıya müteaddid defalar ihtarda bü- Yunmuş, kendisini uykudan uyandır. dığını, sabahleyin sekizden evvel bağır mamasını söylemiştir. Kalaycı bu ih- tarlara hiç kulak asmamıştır. K Evvelki sabah fevkalâde asabileşen Hilmi, bir aralık alt kat penceresinden tam kalaycı geçerken, kendisini küfe- sinin üzerine atıvermiştir. Altalta üst üste boğuşma bir hayli devam etmiş, ein mek için ha ün er