8 Mayıs 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 9

ya eD li n bal onları Almanyada yeni ve büyük bir zeplin balonu daha yapılıyor Bundanbaşka iki balon daha yapılacaktır, son kazanın bu inşaata tesir etmesi muhtemel değildir Yanan Hindenburg balonunun yemek salonu 129 1. Z. Hindenburg balonu 1935 senesinde yapılmış ve 1936 senesin- den itibaren Fredrikshafen-Lakehurst * arasında işlemeğe başlamıştır. Hin- denburg, eşi Graf Zeplin balonundan 40,000 metre mikabi daha büyük ya- ni 190,000 metre mikabı hacminde idi, Motörleri, 4800 beygir kuvvetin- de, üzami sürati saatte 135, seyrüse- fer sahası da 13,500 kilometre idi. Şimali Amerikaya yaptığı on seyâ- hâtlen sonra Avrupadan Amerikaya vasati gidiş müddeti 60, Amerikadan Almanyaya dönüş müddeti de 48 saat olarak tesbit edilmişti Hindenburg balonu teknik itiba- rile gerek hacmi ve gerek inşa tarzı | bakımından çok emniyetli bir hava gemisi addolunuyor ve şimdi yapılan ve yapılacak olan yeni balonlara ör- nek tutuluyordu. Hindenburgun gövdesinde Helium He doldurulmuş 16 küçük balonu var- dı, Bu balonların de muldalma ile doldurulmuş birer yardımcı baloncu- ğu vardı. Yanan Hindenburg balonuna eş olmak üzere 130 L. Z. balonu, şimdi Almanyada inşa edilmektedir. Bu ba- lonun inşaatı sonbaharda bitirilecek- tir. 1937 sen onlarında aynı ha- cim ve evsafta 131 L Z. balonunun yolculara mahsus ları daha büyük ve daha geniş olacak- tar. 1938 senesinde 131 L. Z. balonunun benzeri olacak 132 L. Z. balonunun | inşasına başlanacaktır. re salon- ilk zeplinler Almanyada Kabilisevk balonları Mmşa eden kont Zeplindir. Kont Zep- | lin on sene süren propaganda mü- cadelesinden sonra 1907 senesinde Zeppelin III balonunu inşa etmiştir. Bu belen sabih hangarında bağlı bulunduğu sırada müthiş bir fırtı. na neticesinde, hangar kısmeu uç- muş, balon hasara uğramış, kendisi bırakılarak bu tipten dördüncüsünün inşasına. ve 1909 senesinde bununla uçuşlara başlanmıştır Balon ilk tecrübede 12 saat havada kalmıştır. - Fakat bu da diğer balon gibi talili çıkmamış, bir gün hangar- dan çıkarken şiddetli rüzgârın tesi- rile hangarın yan tarafına çarparak gaz dolu baloncukları patlamış, kons- tans gölünde batmak üzere iken güç- Yükle kurtarılmıştır. Balon tamir edil- dikten sonra saatte 38 kilometre süratle uzun bir uçuş yapmış, sonra gaz fikdanından do bir tarlaya İmmiştir. Fakat rüzgâr balonu sürük- Tiyerek ağaçlara çarptırmış, balon in - filâk ederek yanmıştır. Kont Zeplin, bu talisizliklere ve ka- zalara rağmen ümidsizliğe kapılma- mış, ilk kabilisevk balonlarından al- dığı tecrübelerden cüret alarak yeni- lerini inşaya devam etmiştir. Umumi harp esnasında Umumi harb zamanında Alman Zeplinleri Londranın üzerine uçuş lar yaparak şehri bombardıman et- mek istemişler, fakat geceleyin ka- ranlıkta şehri bulamamışlar, döner- ken fırtınaya tutularak harab olmuş» lardır. Tayyareciliğin şâyanı hayret bir surette terakki etmesi ve bu munta- zam hava şubelerinin seri tayyareler tarafından kolaylıkla tahrib edilme- leri, diğer devletleri bu sahada Al manyayı taklid etmekten vazgeçirt- miştir. Amerikalıların yaptırdıkları iki kabilisevk balon da bundan bir kaç sene evvdi fırtına neticesinde ha- rab olmuştur. Bugün Almanyanm elinde kabili istimal Graf Zeplin balonu vardır. 131 LZ. balonu da yukarda yaz- dığımız gibi yapılmaktadır ve bu s€- nenin sonunda bitirilecektir. Hindenburg balonunun başına ge- len son feci âkibet, acaba Almanları, böyle muazzam hava gemileri inşa- sından vazgeçirecek mi? Bu çok şÜp- helidir. Öyle zannediliyor ki Alman- Ya Zeplin balonları inşaatına devam edecektir. Kumandan Ekner bir kasd ihtimalinden'bahsediyor Balonun Nev Yorka uğramaması için bir çok tehdid mektupları almış Graz T (A.A.) — Dün akşam bura- va gelen kumandan Ekener, Reuter nsının muhabirine Hindenburg faciasının bir kundakçılık eseri olma” sının pek muhtemel olduğunu beyan etmiş ve şu sözleri ilâve etmiştir: «Şimdiye kadar ber birçok defalar imzasız tehdid mektupları aidım. Bu mektuplarda bilhasen dalonu > Lake hurst'a yanaştırmamaklığım ihtar 6 diliyordu. İnfilâka bir yıldırımın. 8€- bep olmasına imkân yoktur. Çünkü balon ultra modern emniyet tertiba- tile mücehhezdi.» Avusturyaya yapacağı seyahatten vaz geçen Eckener, bu sabah Beriine müteveccihen hareket etmiştir. Ani bir kıvılcım Lakehurst 7 (A.A) — <Hindenburg» balonunu mahveden ve içinde bulu- | nanların üçte birinin hayatına malo- Jan esrarengiz infilâkın sebebi ne ol duğu bilinemez, yalnız tam infilâk- dan evvel dümenin yakınında ani bir ( kıvılcım parlaması görülmüştür. Kont Zeplinin yeğeninin sözleri Şikago 7 (A.A. — Kaşifin yeğeni Kont Zepplin felâketin bir kundak- çılık eseri olabileceğini söylemiş fekat bu kanaatinin ilk şehadetlere müste- nid sadece bir şüpheden ibaret bu- İunduğunu ilâve etmiştir. Kont Zepplin infilâkın balonunu arkasında vuku bulduğunu ve gazla dolü olan baloncukların ortada bu- Junması hasebile geride kabili iştizi hiçbir madde bulunmadığını tasrih etmiştir. * Kumandan Ekner Tahkikat başladı Vaşington 7 (A.A.) — Amerikanın yarı resmi mahafili, Zeplinin uğradığı felâketin sebebi bulonun müvellidil- ma ile şişmesi olduğunu beyan etmek- tedirler. Bu mahafll, kumandan Eck- nerin balonun İlk seyahatlerinde heltum. istimalini düşünmüş olduğu- nu hatırlatmaktadır. Bu gazdan kâ“ fi miktarda veritmesi için herşey ha- zırdı. Fakat Almanya, helium satın Müdhiş hava faciası nasıl oldu? (Baş tarafı birinci sahifede) Kaptan İchmar ile Pruss'un pek ağır bir vaziyette oldukları söylenmekte- dir, İlk infilâktan sonra birçok küçük infilâklar vukua gelmiştir. Felâket- zedelerin haykırmaları aşikâr surette işidilmiştir. Hükümet memurlatı tah- kikata başlıyacaklardır. İnfilâkın sebebi nedir? Lakehurst 7 (A.A) — Zeplin, müş- kül bir seferden sonra 12 saat teeh- hürle Nev - Yorka gelmiştir. Birkaç saat sonra Avrupaya müteveccihen hareket edecekti, Balonu fik defa ola- Tak kaptan Max Pruss idare ediyor- du. Saat 21,15 te - Amerika saati - #elâketten 3 saal sonra hâlâ tütmek- te olan balon enkazında 3 infilâk da- halk kütlesini ve felâket- zedelerin akrabalarını yerle mağa uğraşmaktadır, Facianın şahit- lerinden biri, infilâkın balonun ön ta- rafında vukua gelmis ve balonun top- rTaklan 100 metre kadar yüksekte bu- Junduğu #irada palamar direğine ta- kılmış olduğunu söylemiştir. İnfilâk, felâkete şahid olan kimse- leri bu müthiş ateş korunun hs-are- tinden kaçmağa mecbur etriştir. Bununla berber çarçabuk 3 eosed çıkarılmıştır. Bu cesedler, 6 derecede kömür haline gelmiştir ki hü rinin tayini mümkün olamamıştır. Yolcular arasında şu zevat vardır; Londralı Charles (Symourhiggims, Londradaki Hambourg - Amerika - Line - nin direktör muavini Grant, Amerikanın İsveçteki sefirinin yeğeni albay Nelson Morris, Grant ile Mor- Tis hayattadırlar, Balona İngiltere kralının taç giyme merasiminde hâzır bulunmak üzere Londraya gitmek için 70 yolcu bine- cek'idi. r Iskehurst tayyare meydanı müdü- TÜ, balonun gerideki kompartiman'a- nnin müvellidilma baloncuklarında garib bir infilâk vukua gelmiş olduğu- nu söylemiş ve demiştir ki: « 21 senelik tecrübem var. Hinden- 'burgun infilâkına benzer hiçbir infi- lâk duymadım, Felâketin sebeblerin- de herhalde garib bir şey vardır. Son liste Lakehurst 7 (A.A.) — Son haber- lere göre Hindenburg balonu kazası 33 kişinin ölümüne sebeb olmuştur. 16 yolcu, 17 mürettebat. Balonda 36 si yolcu olmak üzere 97 kişi vardı. Palamar kordonları tutanların sür- atle müdahale etmeleri sayesinde ya- ralılarla bazı cesetler ateşin içinden çekilip çıkarılmıştır. Bu kordonları tutanlar, infilâk vukua gelir gelmez telâşa düşerek kordonları bırakıp ko- şaraktan kaçmağa başlamışlar ise de biraz sonra soğuk kanlılıklarını bu- Jarak hemen balonun düştüğü nok- taya gelmişler ve büyük gayretler sar- federek yaralılaria birkaç cesedi çe- kip çıkarmağa muvaffak olmuşlardır. Hinderburg balonu, gece yarısı, yas ni muvasalatından bir kaç saat son- Tâ Avrupaya hareket edecekti. Bir çokları İngiliz Kralının taç giyme me- raslminde bulunmak üzere Londra- ya gidecek olan yolcular, balona bin- mek üzere tayyare meydanına gel- dikleri zaman balon yerine onun tüt- mekte olan iskeletini görerek hayret ve dehşet içinde kalmışlardır. İkisi balonun kaptanları olmak ü- zere hastaneye kaldırılmiş olan bir- çok yolcuların vaziyeti çok ağırdır. Amerika Reisicumhurunun telgrafı Berlin 7 (A A.) — Mezun bulunan Amerika reisicumhuru B. Roosevelt Hindenburg balonu kazasından dola- inde tut- | yı Hitlere bir taziye telgrafı gönder- miştir. Roosevelt Amerikan milletine hita ben de neşrettiği bir beyannamede bu”. felâketten dolayı teessürlerini bildir- mekte ve ölenlerin ailelerine taziyede bulunmaktadır. 26 cesed çıkarıldı Lakchurst 7 (A.A) — Şimdiye ka- dar enkaz arasından 26 cesed çıkarl- mıştır. Parçalanan balonun içinde 6 cesed daha bulunduğu zannedilmek- tedir. Ölü veya kayıblar arasında bir” Stockholm gazetesinin baş muharrir! olan Leger Brinek bulunmaktadır. Kaybölanların büyük bir kısmı Ak mandır, Balonun inişini seyrederken kazaya uğramış Lakehurst 7 (A.A.) — Balonun €n- kazı arasından çıkarılan ölüler ara- sında konma ameliyatını seyredenler» den biri olduğu zannedilen Amerikalı ahaliden birinin cesedine tesadüf edil- miştir. Bu adamın ne suretle öldüğü anla» şılamamıştır. Amerikanın Polonya eş ki sefirinin oğlu, bulanun içinde işgal ettiği kamaranın penceresinden ken- Gini dışarı atmak suretile kurtulmuş- tur. Balonun inmesini bekliyen bir memur ne anlatıyor? Lakehurst'i (A.A.) — Zeplinin iniş direğinin dibinde beklemekte olan memurlardan biri demişti ki; <İnfilâk vukubulduğu zaman ba- lon yüz metre yükseklikte idi, Muva- Salatlarından sevinen yolcuların mer» dil salladıklarını görebiliyordum. Bir denbire infilâk vukubuldu ve bize doğru gelen duman ve ateşten evve- la kaçtık, sonra balona gittikse de bulabildiğimiz bir kaç cesed tama- men kömür haline gelmişti. Her tarafta teessür Berlin 7 (A.A) — Buraya gelen ha berlere göre, Hindenburg faciası, büs tün dünyada şiddetli bir heyecan uyandırmıştır. Muhtelif memleketler. " den samimi taziyet telgraflar gek mektedir, Paris 7 (A4) — B, Delbos, Berlin- deki Fransız maslahatgüzarı B. Ar- nalı Almanya hükümetine Fransa hü- kümetinin taziyetlerini o bildirmeğe memur etmiştir. Hava işleri nazırı B. Cott, Alman hava işleri nâzırına bir telgraf gön- dererek Hindenburg balonunun 2i- yâımdan kederli bir heyecan ve tees sür hissetmekte olan Fransız tayya- recilik âleminin Alman tayyarecilik âleminin matemine iştirak etmekte olduğunu bildirmiştir. Gazetelerin makaleleri Berlin 7 (A.A) — Hindenburg ka- zasını vaktile öğrenib yazabilen ge zeteler bu balonun ârızasız birçok de- falar hat etmiş olduğunu ve Zep- linin altı seni beri sayıs'7 se» ferler yaptığını kaydeylemekte Bu felâketin Alman milleti için hiç beklenmeğik bir darbe teşkil ettiğini, ancak Alman milletinin bundan ürk- mediğini ve pek az bir zaman sonra Friedrichshafen inşaatının kısa. bir zaman sonra yeniden Atlas denizleri- ni geçeceği beyan olunmaktadır. Balon sigortalı idi Londra 7 (AA) — Britiseh Ava- ton Insurance Compary'ye mensub olan kaplan Lamplugh, Hindenbur- gun büyük bir kısmının Londrâda si- gorta edildiğini ve balon için şimdiye kadar ancak bir çarpışmadan korku duğunu beyân etmiştir. ğun aa 0m va a almak zaruri olan dövizlerin çıkarl- masını menetmiştir. Malümdur ki he- Yum'un tabii membaları yalnız Ame- rika ve Kanada'da bulunmakta we sun'i olarak imali ise pek pahalıya malolmaktadır. Kumandan Eckner, yangın tehlike- sine rağmen müvelildilmz kullanmak mecburiyetinde kalmıştır. Ticaret nezareti tayyare şubesi ka- za hakkında bir anket yapacaktır. Almanyadan giden heyet Berlin T (A.A.) — Zeppelin tezgüh- İarı ve kumpanyasi mümessillerile hâ- va seferleri idaresi ve Hava nezareti mütehassıslarından mürekkep bir komisyon Hindenburg kazasının s6- bepleri hakkında yerinde tahkikatla bulunmak üzere Lakohurst'a gidecek- tir. Berlin'i (A.A.) — Hindenburg faci- asının sebepleri hakkında tahkikat yapmağa memur Alman heyeti, bu sa“ bah tayyare ile Hamburg'a hereket etmistir. Buradan Europa gemisile Amerikaya gidecektir.