4 Mayıs 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

İnyiliğre ami final maçı nasıl oldu ?)| Maçta 93 bin kişi bulundu, 400 - o bin kişi yer bulamadı Londra 3 (A.A) — İngiltere kupası final maçı Wembley stadında 93,000 seyirci önünde, bu yıl finale kalan Sunderland ile Preston North End ta- kımları arasında oynandı. Stadda 93,000 kişilik yer olduğu halde bu mik- tarın beş misli yer için taleb vaki ol- muştu. Bu itibarla, yerler dolduktan sonra yapılan bilet siparişlerine aid paraların iade edilmesi icap elmiş ve İngiltere futbol fedrasyonu 400,000 bi- let siparişi bedellerini sahiplerine ia- de edebilmek için bir çok memurlar- dan mürekkep ayrı bir kadro çalıştır- mak mecburyetinde kalmıştır. Maçm tafsilâtına geçmeden oynıyan iki ta- kımın kimleri mağlüp ederek bu şere- fi kazandıklarına bir göz atmak fai- deden hali değildir. Sunderland takımı: Southampton'a karşı 2/3 galip, Luton'a karşi 2/2 be- rabere, kendi sahasında ayni Luton'a karşı 1/3 galip, Swansea Town'a kar- gı 0/3 galip çıktıktan sonra Wolver- hampton Wanderer ile üç maç yap- mış 1/1, 1/1, 2/3 berabere kalarak an- cuk son müsabakada 0/4 mağlüp ede- bilmiştir. Bunu müfeakip Miliwslle takımı ile karşılaşarak 1/2 kazandık- tan sonra finale kalmıştır. Preston North End takımı: New- castle United'i 0/2, Stoke City'yi 1/5, Exeter City'yi 3/5, Tottenham Hots- puru 1/3, West Bromwich Albion'i 1/4 yenerek finale kalmıştır. Maça tekaddüm eden cumartesi ge- cesi olobüscülerin ani olarak grev ilân etmeleri milyonlarca insanin seyrü- seferini felce uğratmışlı, Yüzbinlercef kişiyi City'den epiırak olan stadyoma nakletmek meselesi mesul makamları çok müşkül bir vaziyete sokmuştu. Bundan dolayı bu defa mutad hilğ- fına olarak yığın halinde kafileler çok erkenden yollara dökülmüşlerdir. Ni» hayet, yerallı tramvay seferlerini bir kaç misli sıklaştırmak suretile, futbol meraklılarını bu büyük maça vaktin- de yetiştirmeye imkân hasıl olmuştu. Havanın fevkalâde güzel ve güneşli oluşu, stadı dolduran 100,000 kişilik seyirci kütlesindeki bu büyük maçla mütenasip heyecana ayrı bir neşe kat- mıştı. Hele maç başlamazdan biraz evvel kral ailesinin gelmesi bu neşe- yi tasvir edilemiyecek derecede bü- yütmüş ve birçok sevinç tezahürleri- ne vesile olmuştur, Maçın cereyan ve neticesi de göster- diği gibi, Sunderland bilhassa ikinci oynamıştır. Preston Morth End gayet kombine bir oyun oynamağa başlamış ve mütema- diyen hücuma geçmek suretile hasmı- nı sıkıştırmıştır. Sunderland ise, bu haftayımda ekseriya müdafgaya çe- kilmiş olmakla beraber, bazı anlar ,. hasmmın tazyikinden kurtulmağa muvaffak olarak açık bir oyunlu mu- kabelede bulunmuştur. Ancak, haf- tayımın başlangıcından itibaren bü- yük bir enerji ve hesapla hareket eden Preston North End gayet kombine bir mesine 8 dakika kala oyunu ile hak ettiği birinci devre galibiyet sayısını atmıştır. Sol açıkğ Hugh Donneli topu sür- müş ve hücumu idare eden kardeşi Frank'a gayet sıkı bir pas vermiştir. Pası almasile top ile birlikte iki mü- daflin arasından ok gibi fırlayan Frank, kaleye, tutulmasına imkân olmıyan müthiş bir şut çekmiş ve ta- kımına çok güzel bir sayı kazandır (| mıştır. İkinci haftayım başladığı zaman, Proston North End'in enerjik bir oyun ile tekrar hücuma geçtiği görülmüş- tür. Sunderlandın müdafaası, halen birinci haftayımdaki yedikleri golün tesiri altında çekingen oynadığı belli oluyordu. Fakat, kendi hücum hattı, gayet mükemmel bir anlaşma ile işle- meye başlayıp ta merkez muhacimi Gurney'in ayağile beraberlik sayısını yaptıktan sonra, bu çekingenlikten eser kalmadı. Bundan sonra artık Sunderlandın gittikçe ağırlaşan bir baskı halinde rakibini sıkıştırmaya, ezmeğe başla- dığı görülüyordu. Preston North End kendi nısıf sahasına çekildi. Ve biribi- ri üzerine yaptığı üç korneri pek zor- Jukla defedebildi. Baskısına devam eden Sunderland,, İevkalâde mükemmel taktik ile oyni- yordu. Nitekim, 27 inci dakikada, bu üstün oyununun mükâfatı olan ikin- ci gölünü de attı, Takımına bu defaki galibiyet sayısını kazandıran sağ İç Carter idi. 5 dakika sonra, Sunder- land, ilk kupa şampiyonluğunu sigor- ta altına aldı. Sol açık Burbanks ga- yet dar bir zaviyeden sıkı bir şutle üçüncü sayıyı bizzat verdiği zaman heyecan payan- sız bir ölçüyü bulmuştur. Muhtelif memleketlerde lig maçları Londra 3 (A.A.) — Devam edil mekte ölan lig yaa son neti- celeri şunlardır: Arsenal - Bolton Minrilez 0-0, Birmingham - Manchester City 2-2, Chalton Athletic - Brenord 2-1, Grimsby Town - Stoke City 3 - 1, Hu- dersfield Town - Sheffield Wednes- düy 1-0, Leed Ünited - Porlamouth 13 -1, liverpool va Chelsea 1-1, Westbromwich - Albion - Midales- brouch 3-1, Wolverhampton - Wan- derese - Derby Conuty 3 - 1. Bere 3 (AA) — İsviçredeki lig maçlarının son neticeleri Young Fellows - Frayburger 5 - 0, Juventus - Zürich - Sportfreunde 2-0, Örlikon Singen 5 - 1. Fransada Paris 3 (A.A) — Son defa yapı- Jan lig maçlarının neticeleri: Raring Paris - Olympigne Lille 3-0, F.C. Sorhaux - OfC, Sete 6-2, As. 'annzs - Racing Roubaix 0-0, P.C. - FP. C. Rouen 4 - 4, Sxeelsior Roubaiz F.C. Antibes2-1, Olym- Pigue Mâreeille - F. C. Mulhouse 5-1, $. C, Fives Lille - Reg Stâr Paris 2-1, Racing Strasbour - Stade Rennes 3-0. italyada Koma 3 (AA) İtalyada yapıl makta olan lig maçlarının bu bafta- Xi neticeleri: As Roma - FP, C, Florensa 2-2, Amborsiana Milâno - F. C. Napoli 2-29, Juventus Torino - F, C, Milâno 2-0, Novara - Cineve 1 - 0, F. C. Bologna - F.C. Trieste 2 - 0, Sampierdarena - P. C. Lucca 3 - 0, Alessandria - La- zie Roma 1-5. Avusturyada Viyana 3 (A.A.) — devam edilmek- te olan lig maçlarının neticeleri şun- lardır; Siportklub - Astria 3 - 1, Posts- port - Florizsdarf 0 - 2, Favoritner Ac. - Wacker 2 - 0, Libertas - Vienna 1-3, Rapid- F.C.Wien5-0, Ad mıra - Hakoah 2 - 0. ada Prag 3 (A.A) — Çekoslovakyada- ki lig maçlarının neticeleri: Sparta Prag - Viktoria Zizkoy 2-2, S, K. Kladno - Viktoria Pilzen 2-1, 8. K. Nachod - 8. K. Prossnitz 2.9, 8. K. Pressburg - 8. K. Pilsen 2.2, Mzhorod - Moravşka 5 - 0, Zidenice Brumn - Slavia Prag 4-2. Çekoslovakya takımlarının yapa» cakları 22 maça mukabil 19 maç üzerinden son vaziyetleri aşağıda gösterilmiştir: di po Sparta Mili kümede hakiki vaziyet 1.— Galasataray ataray oynadığı maç» larda iki puvan kaybetmiş ol makla en iyi vaziyette bu- lunmaktadır. Ancak Galatasır ray, sekiz takım içinde en OZ maç yapmış takımdır. Önünde ikisi Ankarada ve sekizi İstanbul- da olmak üzere on oyunu daha vardır, 2 — Fenarbahçe şimdiye — dar üç puvan kaybetmiştir. İki- si İzmirde, altısı İstanbulda ol- mak üzere sekiz maçı daha var- dır. 3 — Beşiktaş beş puvan kay- betmiş ve sekiz takım içinde en fazla maç yapmıştır. Beşiktaşlı- lar Ankara ve İzmirdeki maçla” rınt bitirmişlerdir. Geriye kalan beş maçından ikisi Galatasaray, biri Fenerbahçe, biri (Güneş, biri de Doğansporla olmak Üze- re İstanbuldadır. 4 — Bu üç takımdan sonra y& dişer puvan kaybetmiş olarak Güneş, Gençlerbirliği ve Doğan spor gelmektedir. Bunlardan bi- rincisinin dokuz, ikincisinin altı, üçüncüsünün yedi maçı kalmıştır. 5 — Ankaragücünün şimdiye kadar kaybettiği puvan dokuz, geriye kalan maçlarının sayısı da yedidir. 6 — MİL kümede sonuncu va- ziyette bulunan İzmirin Üçok takımıdır. Bu takım şimdiye kar dar on Üç puvan kaybetmiştir. Geriye alta maçı kalmıştır. 8. Galip Avrupada mühim maçlar | Almanya - Isviçre maçı nasıl cereyan etti! Zürih 3 (A-A.) — Yirminci defa ol- mak üzere karşılaşan “Almanya milli futbol takımı ile İsviçre milli takımı arasında yapılan maçta Alman milli takımı sıfıra karşı bir sayı ile galip gelmiştir. Almanların yegân€ sayılarını sol açıkları Kitznger yapmıştır. Büyük bir alâka ile beklenen bu ma- ça hususi tren ve otomobillerle Ak manyadan 10,000 futbol meraklısı . Maç, İsviçre için yeni bir re- kor teşkil eden 35,00 kişilik bir seyir- 4 külleri önünde Gramoppası sne sında yapılmıştır. Seyircilerin tehacü- mü o kadar büyük olmuştur ki, ma- çın başlaması yaklaştığı zaman, bir Sim duhuliye bileti 100 İsviçre fran- gına satılmıştır. Hollanda - Belçika maçi Roterdam 3 (A.A) — Bu yıl ikinci defa olmak Üzere karşılaşan Hollan- da milli futbol takımı ile Belçika mil- 1i takımı arasında 60,000 seyirci önün- de yapılan maçta Hollanda milli takı- ma sıfıra karşı bir sayı ile galip gelmiş- tir. Bundan evvel Brükselde yapılan karşılaşmada Belçika Milli takımı bi- Te karşı iki sayı ile Hollandalıları yen- mişti. Aa 19 maç 21 puvan, 8, K. Prostejom 19 maç 25 puvan, 5. K. Zidenice 19 maç 23 puvan, 8. K. Presbur 19 maç 21 puvan, 8. K. Bilsen 19 maç 20 puvan, 8. K. Kladno 19 maç 20 Viktorla Zizkov 19 maç 18 S. K. Nachod 18 maç 16 pu- van, Viktoria Pilsen 18 maç 4 puvan, Mahorod 19 maç 8 puvan, Moravşka Slaria 19 maç 3 puvan. Bu vaziyete nazaran Slavianın ge- ri kalan üç maçta mağlüp olöa dahi şampiyon çıkacağı muhakkaktır, P Macaristanda Budapeşte 3 (A.A.) — Sonlig maç- larının neticeleri şunlardır; Nemzeti «3 Ker 2-1, Ferenvaraş- Mipest 4-2, Bockai - Budafok 22, Phöbus - Hungaria 0-1, Ofner Eelf- Vkispest 2 - 2, Elektromos - Sseged 6-0, v SARAY ve BABI ÂLİNİN İÇ YÜZÜ Yazan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme iktibas hakkımakfuzdur. Tefrika No. 875 Sarayda çalışanlar, Abdülhamidin dört türlü yaveri Abdülhamidin son senelerinde s3d- razamı Ferid paşa bunu takdir etti- ği için resmen yürütemiyeceğini bil- lâmatını takdir ettiği Berlin kongre- sl başmurahhası ve eski hariciye na- ari Aleksandr Karatodori paşaya mabeyinde bir daire tahsis cylemişti. Namus ve iktidarile temeyyüz etmiş ölün Karatodori paşa burada hün- kârın kendisine sorduğu siyasi mese- eler hakkında mütalen beyan eder- di. Verilen fransızca evrakın tercüme- sini yapardı. Mabeyinde resmen mü- tercimi evvellik Karatodori paşa uh- desinde idi, Fakat Karatodori paşa etliye, sütlüye karıştırımazdı. Müter- elimi evvellik vazifesi fiilen mabeyinci Ragib paşanın uhdesinde idi. Jön Türk neşriyatında Ragıb paşa Giritliliği do- layısile (Ragıbakl) diye yadedilirdi. Hariciyeden çıkarıldıktan sonra Lütfi ağaya çalıp saraya alınan Nişan efen- di harici matbuat müdüriyeti vazife- sini görür ve türkçeye, fransızcaya mükemmelen vâkıf olmasile okuduğu İransızcâ gazetelerde Osmanlı devlet Ye hükümetini alâkadar eden yazıları tercüme ederdi. Gerek bunlar, gerek bu vazife kardeşi Sefer efendiye tev- di olunmuştu. Sarayda mabeyin mütercimliği da- #resinde hünkâr için roman tercüme edilirdi. Babıâli hukuk müşaviri Hak- kı bey de - meşrutiyette sadrazam - bu dairede çalışırdı. İkinci kâğb ve karin İzzet paşa- nın dairesi mabeyinin en işlek yeri idi. Burada bir Hicaz demiryolu, bir de maliye ıslahat komisyonu inikad. | ederdi. Abdülhamidin bizzat seçliği ma- beyincilerinin vazifeleri mabeyine ge- len vükelâ, vüzera, erkân ile sair 26- yatın maruzatını bünküra 8x7, aldık- ları iradeleri de mahallerine tebliğ ey- Jemekten ibaretti. Saraya resmi, hür susi işleri için gelenler pek çok oldu- ğu için mabeyinci beyler bunlarla fa- sılasız meşgul olurlardı. Abdülhamidin bütün devlet işlerini sarayda toplamak, her tarafa şamil bir istihbar ve kontrol şebekesi vücu- de getirmek arzusu onu resmi kayıt ve şartlara tâbi olmıyan, hususi şekilde işliyen bir şifre dairesi tesisine sev. ketmişti, Valiler, Kumandanlar, elçiler, bazi sefaret müsteşarları, bazı vali mua vinleri İle (memuriyeti mahsusa ile) gönderilenler bu mabeyini hümayun şifre dairesinden birer miftah alırlar, bununla hünkâra doğrudan düğru- ya maruzatla bulunurlardı, Fakst bu daire en ziyade jurnal mahiyetinde işarlara vasıta olurdu. Abdülhamid elçilerle mülfiketları- na pek ehemmiyet verirdi. Bu mülâ- katlarda tercümanlık vazifesini ya- pan tercüman divanı hümayun ve teşrifat nazırı elçilerin ifadelerini, pa- dişahın beyanatını aynen zapteder, mülâkattan sonra Abdülhamide tak- dim eylerdi. Mabeyinde sivil teşkilâ- tın yanında askeri teşkilât dahi top- Janmıştı. Mabeyin müşiri Gazi Osman paşa saray nazırlığı gibi bir vazife ifa eder- di. Bu mansıb daha ziyade bir un- vandan ibarelti. Muhteşem ve müzey- yen bir dairede oturan Gazi Osman havale etmekten ibaret kalırdı. İ Bu arzuhalleri selâmlıkta boyun- Maral gantalar. si yaslar tap- il konular bu arzuhal- (OMaruzatı rikâbiye da- Peayma Brdi. Müşir Derviş paşa mabeyinde ken- disine tahsis olunan dairede Amavut- Yuk ahvalini takib ve tetkik eder, lü- zum gördüğü tedbirleri padişaha ar- zeylerdi. Bu tedbirlerin çoğu Arnavut- hareketlerini saraydan takib ve İdare maksadile mabeyinde bir (teftişi as- keriy komisyonu ihdas olunmuştu. Bu komisyon Abdülhamidin riya» setinde idi. Gazi Ahmed Muhtar pa- şaya riyaset vekâleti tevcih edilmişti. 'Tesalya muharebesi kumandanı yâr veri ekrem İbrahim Etbem paşa ikin- ci reisti, Komisyonun askeri erkân ve ümeradan 42 âzası ve 4 fahri Azası vardı, Şemseddin Sami bey bu Komisyo- nun baş kâtipliğinde bulunmuştu. Mu- ayyen bir işi olmıyan bu komisyo- nun kendisine havale olunan mesele- leri tetkik ederdi. Bundan başka sw rTayda Çit köşkünde serasker paşa ri- yaselinde inikad eden askeri Komis- yon dahi vardı ki vazifesi erkânı har- biye riyasefinden takdim olunan ra- porları tetkik, kararları ittihaz eyle- mekti. Bunun &zası teftişi askeri gibi çok değildi; Müşir Ethem ve Ömer Rüştü paşalarla ferik Şakir paşadan ibaretti. Mabeyinde bir de Balkan devletlerinin askerlik ahvalini tetkik eylemek, buna göre plânlar hazırla- mak, askeri tensikat hakkında padi- şaha rapor vermekle mükellef (mâiye- ti seniye erkânı harbiye Heyeti) bu- Junurdu. Bu heyette müşirden yüz- başıya kadar on altı kişi vardı, Abdülhamid askeri tensikat için piyade muallimi sıfatlle Alman Kamp- hofner paşayı getirtmiş, uhdesine mü- şirlikle yaveri ekremlik unvanını tevcih eylemiş, maliyetine bir çok za- bitler vermişti. Kamıphofner paşa sa- rayda ciddi bir iş görmekten uzak ve bir süs gibi tutulmuş, o da buna kat- lanmıştır, Abdülhamidin dört türlü ve takım yaveri vardı: Yaveri ekremler, harp ya» verleri, fahr? yaverler, hususi yaver- ler. Yaveri ekremlik ancak iltifat eseri olmak Üzere müşirlere tevcih olunur- du. Ayrı vazifesi yoktu ama yüksekçe tahsisatı vardı. Abdülhamidin son saltanat sene. sinde yaveri ekremlerin adedi yirmi yi bulmuştu. Yaverliğe cakası ve tah- sisatı için talib olanlar çoktu. Padişa- hın harp yaverleri müşirden mülâzi. misaniye kadar 277 idi. Seryaver mü- şir Mehmed paşadan başka gene mü- gir rütbesinde damad puşalar, Berlin elçisi müşir Tevfik, İstokholm elçisi Şürayi Devlet reisi Said paşanın oğlu Şerif, Madrid elçisi Keçecizade İzzet, Bulgaristan komiseri Sadikulmüey- ferik Zülüflü İsmail, husust yaverler- den ferik Şakir, süvari feriği Sakallı Mehmed, Fehim, Hasan paşadan son- ra Beşiktaş zabıtasına memur Vasıf, liva Mustafa Nalık, hususi yaver liva Halet pağalır, hususi yaver miralay 'Tarık bey de padişaha harp yaverliği edeceklerdi. Padişah harbe gitseydit.. Yanında böylece iş görecek hayli adam bulmuş olacaktı! Fahri yaver- lerin başımda ikinci sonra başmabe- yinci müşir Nuri paşa vardı. Bunla- rın da miktarı müşirden mülâzime kadar 108 idi! Hususi yaverler ancak yediden ibaretti, (Arkası var)