22 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Sahife 6 DOSYA Okyanus ve kuş suluğu! Yal... 191 Şairle edipler türlü türlüdür; bun- lardan bazısı duygu ve hayal um- manlarında Kristof Kolomp gibi yeni kıtalar keşfine gider. Kimisi bahçe havuzunda kotra yüzdüren çocukla” rı hatırlatır. İki zümrenin de ayrı ay- rı seyircilerine raslarız. Esasen dün- ya çarşısında ekser meta kendince müşteri bulur ve bulmalıdir. Unutma- malı ki birinci ile ikinci sınıf ilham dalgıçları arasma bazı orta tpler de girer, Meselâ sandalını Haliçte, Bo- Eaziçinde; o bumbartasını, gemisini, veya © Akdenizde ilâh gez- nler... Bunların hepsi. sanat- kârdır. Ve hepsi kendi çapındaki işte kazanacağı muvaffakiyete göre sev- gimize, saygımıza lâyıktır. Tuhaflık ne zaman başlar bilir misiniz? Bahçe havuzunda kotra yüzdüren çocuk ne vakit kendisini Bahrimuhiti aşmış bir Okyanus devi sanırsa! İşte sanat ve tenkid âlemimizde s€- zilen anlayış çarpıklığı buradadır. Ahmed Haşimle konuştukça bu haki- kati sık sık görüyorum. Yalnız Ahmed Haşimle değil ya o çaptaki bazı arka- daşlarla da vaziyet ayni kalıyor. Bir çiçek pek değerli olabilir. Fakat ayni çiçeklerden bir demet daha de- Ferlidir. Ya dünyanın en güzel çiçek- Terile dolü bir bahça.. Ya bahçeler, göller, ormanlarla ve şelâleler dolu bir memleket? Cevap gayet açık, Açık ama biz bunu bazı el çabukluklarile kapıyo- ruz, Vazifesini yapan bir nefer de, bir zabit te muhteremdir. Büyük ordular idare eden bir kumandan da. Fakat bunların arasındaki ölçü farkı düşü- nülünce İnsan sonsuz hayretlere dü- ger. İşte bazı arkadaşlar bu nükteyi anlamak istemiyor. Yahut daha açık konuşayım: Anlamak henüz işlerine gelmemektedir! “.. Yıl... 191 | Nasıl ki bazı Insanlar, ruhlarla bi- sim aramızda mabeyincilik eden bir takım varlıklara İnanırlar ve bunlara “(Medium) ağını verirler; ben de inan bağlamışımdır ki sanat, zevk ve zekâ Alemi İle üzerinde yaşadığımız toprak rasında postacılık eden bir makule yaratık mevcuttur. Ve büyük fikir adamlarile, derin şairler ve artistler bu smıf adamlardandırlar. Büyük in- sanların ağza alınmıyacak küçüklük- leri görülmez mi?, Evet, görülür. Ancak başını ta gök- lere değdiren ağaçların bile kökleri toprağın altından çıkamadığı çok de- fa söylenilmiştir. Gene anlaşılmıştır ki yalnız bir nebat olmak bakımından düşünülünce zanbakla sarmısak bi- ribirinin kardeşidir. Evet büyük adamların bir takım zâafları yok değil, hattâ pek çoktur. Hele artistleri içtimai varlıkta tertip- siz ve beceriksiz bir vaziyette hayli sık görürüz. Lâkin buna hiç şaşmıya- ım; gündelik hayattaki maddi mu- vaffakıyetin icaplarını bilmek elbet- te mühim bir hünerdir. Hem ehem- miyetli, hem pek faydalı bir hüner, Lâkin hatırlamahyız ki yalnız kafe sinin çubukları ile tüneği nrasında Koşan kuşçağız, nihayet uçma kabi- İiyetini kaybettiği gibi şahsi kaygu- larm kovuğunda kapalı kalan, bir baş ta namütenahinin ışığını göremez olur! Ve böyle bir ruh ister istemez cücedir. Hiç bir gönül atılganlığına ka- rışmayıp ta yalnız kendi çıkarını dü- şünen mahlüklar için ne güzel bir isim bulmuşlar: İdeyal kaçkım! Fazıl Ahmed Aykaç İnönü zaferi hakkında konferans Baltkesir (Akşam) — İnönü zaferi- nin dönüm senesi dolayısile Balıke- sir Halkevinde başkan Feyzi Sözener tarafından İnönü zaferinin tarihçesi hakkında bir konferâns verilmiş ve yüzlerce yurttaş tarafmdan dikkatle dinlenmiştir. Vali B. Etem Aykutun bu mevzua ald anlattığı (hatıra ve keriye, Çeltikçi ve Bucak yatı okulları yük bir tesir bırakmış ve hararetle alkışlanmıştır. Se sahillerimizin i 0 ik Bu güzel şehrin nüfusu son senelerde mütemadiyen artıyor . Su meselesini halletmek lâzım nin pek çök ve pek kıymetli eser- leri vardır. Şehir kale içi ve kale dı- şı diye iki kısmı- dan iborettir, Kale dışı otuz kırk sene zarfında, bina edii- miştir. Bazı muntazam ve oturulabi- Mir evleri vardır, Mübadele ile memle- 'ketten uzaklaşan Rumlar bir mahal- lede otururlardı. Kale içi tam munasile bir orta çağ kasabasıdır. Daracık sokakları, şekii- siz ve mimarisiz evleri insana kasvet vermektedir. Bu sokaklarda ve bu ev- lerde sıhhat mefhumu katiyyen ola» maz. İyi havalandırılamıyan ve gü- meş ışığı hiç alamıyan bu evlerde ve- rem * hastalığının eksik olmadığını doktorlar söylüyorlar. Kasabanın teiiz içme sularıda yoktur. İçme suyu meselesinin biran evvel temini lâzımdır. Halk ekseriyet- le iskele suyu d.dikleri ve fenni te- mizliği olmıyan suları içer, Bazı ev- lerde de sarnıçlar vardır. Kışın yağ- mur sularını kiremitlerden sarnıçla- * Antalyadaki şelâlelerden biri ra âkıtırlar ve onu içerler. Fakat en fakir tabaka - ki para ile iskele suyu- nu teminden âcizdir - Düden denilen bir çayın açık olarak kasabaya giren ve kasabada tamamile açık olarak akan sularını içer. Bu sebepten tifo hastalığı kasabada eksik değildir. Kasaba deniz sathından 25 - 30 metre yüksektedir. Bu suretle kasa- banın içinden açık olarak akan çay suları sahilin muhtelif yerlerinden şelâleler halinde denize akar..Muhte- Mf yerlerde deniğe akan bu suların teşkil ettiği bu şelâleler on beşten fazladır. Boşuboşuna denize akan bu şelâlelerden bir kereste fabrikasile elektrik fabrikası istifade eder, Bu- rada elektrik bu şelâlelerden İstih- #al edilen kuvvei muharrike İle elde edilir. m amme en iğ ey Elektrik fabri- kası husüsi bir şir- ketin idaresinde- dir. Kasabanın 80- kak tenviratı üçte #ki nisbetinde elek- trikle temin edili- yor. Diğer üçte bir kısmında da pet- rol lâmbaları ya- kılıyor. o Kuvvel muharrike mâsrafı olarak beş para sarfedilmiyen bu kasabada bir kısım sokak tenviratının petrolle temini ta- sarruf mefhumla- rı ile tabantabana gıddır. En bol elek- trik ziyasının para sız olarak teminine imkân bulunan bu kasabada sokak tenviratı için pet- role para vererek memleket servetini hârice kaçırmamız doğru olmasa ge- rektir. Ayni zamanda masrafsız olarak su- dan istihsul edilen elektriğin kilovatı halka istihlâk resmi hariç olmak üze- Te on beş kuruştan verilmektedir. Hak buki bu kadar şelâle bolluğu olan bu kasabada halk clektrik kilovatına beş kuşruştan fazla vermemelidir, İsten- bul büe elekiriğin kuvvel muhayrike masrafile istihsal ettiği halde on İki kuruşa indirmektedir. Antalyada ise resimsiz olarak kilovat başına on beş kuruş alınması halkın menfaati aley- hindedir. Esasen bu sebepten dolayı halkın büyük bir kısmı evlerinde elek- İrik yakamamakta ve petrole ışığını temin eylemektedir. Diyarıbekirde pamuk ekimi Klevelând cinsi pamuk tohumları uygun geliyor Diyarbekir 17 (Hususi) — Hü- kümeti cumhuriyemizin oendüstri- leşme programının tahakkuku mü- nasebetile muhitimizde de pamuk zeri- yatı için lâzım gelen teşebbüslerde bu- Yunularak pamuk ekimi tecrübelerine başlanmış ve bu işte oldukça mühim muvaffakıyetler hasıl olmuştur, Şimdi ye kadar Çermik, Silvan ve Lice ilçe- leri havalisinde iptidai bir tarzda pa- muk ekilir ve bundan pek az istihsalât vukua gelirdi, Şimdi ise pamuk ekimi- nin fennileştirilmesi ve tohumunun ıslah edilmiş ve temizlenmiş tohum- dan ekilmesi ve bu tecrübelerin ziraat, dairesinin kontrolü altında yapılması vilâyetçe tekarrür etmiştir, Bunun için pamuk zirgateine çok müsaid olarak Çermik ilçesi merkezin- de ve takriben üç buçuk dönümlük bir saha dahilinde Adana ve Nazilli pa- muk ıslah istasyonlarından ziraat dai- resince getirilmiş olan beş çeşid Ameri- kan pamuk tohumu bu sene ekilmiş idi. Bundan çok iyi netice aldığından muhite uygun gelen Klevelând pamuk çeşidinin vilâyet dahilinde tamimi için vilâyet ziraat müdürü tarafından bir. pamuk anketi tertib edilerek Diyarı- bekir matbaasında bastırılmış ve bütün köylere dağıtılmıştır. Bu anket köylüler tarafından dol- durularak ziraat müdüriyetine iade edilecektir. Bu anketin neticesinde bu- gün çiftçilerin elinde bulunan cinsi bozuk yerli pamuk tohumlarının mik- darı tespit edilerek bunların yerine Adanadan getirilecek olan işbu tecrü- be edilmiş ve muhitte iyi netice alm- mış olan Klevelind pamuk föhumu parasız olarak verilecek ve muhitte iyi cins pamuk yetiştirilmesine | çalışıla- caktır. Ihracat malları İzmirde bulunanların çoğu sevk edildi İzmir (Akşam) — Vapur bulunma ması yüzünden bazı tüccarlarımızın sattıkları hububat ve palamutlar sev- kedilememişti. Bütün dünyadaki va- pur acenteleri, son zamanda dünya istihsalâtının çokluğu sebebile fazla iş bulduklarından nakliye tarifelerini yükseltmişlerdir. İzmir limanındaki ecnebi vapur acenteleri de bu meyan- da tarifelerine zam yapmışlardır. İkti- sad vekâletinin teşebbüsile Amerika ve İngiltere memleketlerine yapılacak ihracat için tarifelerde yapılan zamla- rın tatbik edilmemesi muvafık görül müştür, Şimdiye kadar yalmız bir acentenin vapurları 5000 ton hububat ve pala- mut ihraç etmişlerdir. Limanımızda bulunan ve gene bu kadar tutan hu- bubat ve palamut da ay sonuna kadar sevk ve ihraç edilecek ve satıldığı hal- de dış piyasalara sevkedilememiş mah- sul, İzmir Hmanında kalmıyacaktır, İzmirde yeni bir vapur iskelesi İzmir (Akşam) — İzmir liman işlet- me idaresi müdürlüğü tarafından Kar- şıyakada olduğu gibi İzmirde konak mevkiinde modem bir vapur İskelesi inşa ettirilmektedir. Betonarme inşa edilmekte olan bu iskele için deniz içine çakılan beton kazıklar, sağlam toprak bulunmaması (yüzünden 15 metreye kadar işe yaramamış, bu de- Trinlikten sonra sağlam toprak bulun- muştur. Şimdi 15 metreden uzun 60-70 beton kazık çakılarak betonarme ve- - pur iskelesinin, bu kazıklar üzerine inşa edilmesi kararlaştırılmıştır. İzmirde bir sahtekârlık İzmir (Akşam) — Burada (1800) | Hiralık bir sulistimal meydana çıkarık mıştır, Bir şahsın, İzmir spor klübü reisi Adnanın imzasını taklid etmek suretile muhtelif tarihlerde, klübün Esnaf ve Ahali bankasındaki hesabı carisinden (1800) lira aldığı anlaşıl- mış ve sahtekârlığı yapan şahsın mey- dana çıkarılmasi için tahkikata baş- Janmıştır. Samsunda kültür faaliyeti Halk dershanesi açılıyor yeni mektepler yapılıyor Samsun (Akşam) — Vilâyetimizde kültür işlerine çok önem verilmekte- dir, Bir çok yerlerde gece dershaneleri açılmış olup buralarda yurddaşiarın okuma işlerini öğretmenler fahriyen mesel Bundan başka amele- 'miyi geçen depo ve fabrikalar da iü dershane açmağu meçbur tutula- Tak henüz yeni harfleri bilmiyenler okutulmaktadır. Halkevi de ceza evine bir öğretmen göndererek hapisleri okutmaktadır. Vilâyetimizde mekteb inşaatı da hayli ilerlemiştir. Samsunda Ermenilerden kalma büyük Kilise binası tadil edile. rek modem bir mekteb şekline konul- maktadır, Bu iş için yirmi bin liradan fazla para ayrılmıştır. Çarşamba, Terme Havza ve Lâdik kazalarile Samsunun Balaç köyünde 17 şer bin liralık mekteb binalarının inşaatı da bitmek üzeredir. Havzanın Kamlık köyünde evvelce Bayram âğa tarafından başlanarak yarıda kalmış olan mekteb binasının da bitirilmesine çalışılmaktadır, Bu bi- na çok büyük olup 24 odalıdır. Bura- da bir köy yatı okulu açılması düşü- nülmektedir. Bu'yıl mektepler de çok kalabalık olduğundan Samsun kadrosu na yeniden on öğretmen ilâve edilmiş- tir. Açılan yeni şubelerle boşta talebe bırakılmamıştır. Öğretmenler her onbeş günde bir toplanarâk mesleki müsaha- beler ve konferanslarla bilgilerini art- tarmaktadırlar, Bu toplantılar - kaza- larda da yapılmaktadır. Parazitoloji cer cemiyeti mümessiliği Ankara 19 (Telefonla) — Muhtelif devletlerin ilim ve fen adamlarından mürekkep olan ve merkezi Nevyorkta bulunan. beynelmilel parazitoloji ce- miyeti Türkiye mümessilliğine Ziraat enstitüleri parazitoloji profesörü Dr. Nevzad seçilmiştir. iris > Kânunu al KADIN KÖŞESİ Gece elbisesi Siyah kadifeden gece elbisesi, Açık ve öm mor muslinden eşarpı vardi Sipiğör dağında can kurtaran yeti Erzincan |: jandarma kumandanlığının güzel bir eseri Erzincan (Akşam) — Trabzondiğ Erzincan& gelenler 3300 rakımlı S€ pigör dağını aşmağa mecburdurlü” Yaz kış üzerinden kar eksik olmıyağ bu dağ, kar fırtımaları ve tipileriif meşhurdur. Her sene bu dağda D8İ yolevlar, ve yüzlerce hayvan kar $İ leri arasında telef oluyor. Bu yıl Öğ Bayburd ve Kilkit köylerinden bi kaç yolcunun hayvanları bu de Eşek meydanı denilen mevkiinde $€ Zuktan donmuşlardır. * Bu amansız dağın tam tepesinğf bir jandarma karakolu vardır. Kar$” kol, ayni zamanda dağda tipiye tuü£ lanlar için de bir can kurtarandır. odadan ibaret "olan bu jandarma kafi kolu senelerdenberi tamir yüzü gö” memişti, Karakolun büyük ehemmiyt tini göz önünde tutan Erzincan je darma kumandanlığı, yeniden bir K& rakol inşa ettirmiş yanına da otuz YP sanı istiap edecek bir can kurtarii odasile, gene 30 hayvan alacak bir ahif ilâve ettirmiştir. Sipigör dağından şimdi geçenlöfi bu cankurtaran odasından istifad? ediyorlar. Tekirdağ parti kongresi İzmir (Akşam) — Bu hafta kas& lardan gelen delegelerin iştirakilö Halkevinde toplanan parti kong başkan ve vali B. Sakib Beygonü Söylevile açılmıştır. Kongrede müş” hid olarak Zonguldak saylavı B. Ragi ve daire müdürleri ve halk kütlesi bi Tunmuştur. Kongrede delegeler arasi” da muhtelif seçimler yapılmış, 2 çalışma raporu okunmuş ve istekle” dinlenmiştir. Zonguldakta bir resim sergisi 'En kiymetli ve kudretli sanatkârları araya toplamış olan müstakil re: Jar ve heykeltraşlar birliği, senelerdfÖ beri muhtelif şehirlerde birçok sergi” ler açarak milli sanatimizde mü hareketler yapmaktadır. Bu defa bir w raftan Atina sergisine iştirak ederköf Giğer taraftan da Zonguldak Hali nin teklif ve daveti üzerine yüz y& parça kıymetli eserden müteşcickil ze gin bir sergi hazırlamıştır. Büyük bir zevk ve dikkatle hazırl” nan bu serginin resmi küşadı bugü” lerde parlak bir surette yapılacakti” Sergi esnasında birliğin reisi reesa Mahmud Cudz tarafından umu «Modem sanat ve bugünkü Türk s8 natış hakkında bir de konferans vefi lecektir,