22 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

72 Kânunusani 1937 e am «ESAM “Konsey topland ı, Sancak işi gelecek haftaya görüşülecek (Baş tarafı 1 inei sahifede) | Türkiyenin üç sene için statükoyu | muhafaza etmeye razı olmalari ve Fransanın 1921 anlaşmasından de- ğan Türk haklarını tanıması muhte- mel gönrümektedir. ANADOLU AJANSININ NOTU: m————— Bu son haberi kaydı ihtiyatla veri- yoruz. KONUŞMALARA DEVAM EDİLİYOR Cenevre 21 (A.A;) M. Delbos ve M. Vienot, Dr. Tevfik Rüştü Arasla, Mi- letler cemiyetine müşterek bir proje takdim edebilmek için konuşmalarına devam < etmişlerdir. Müşahidler, bir tarzı tesviyenin yakında elde: edilebi- leceğini zannetmektedirler. M. Delbos ve Vienot bugün öğle ye- meğini M. Eden ve Avenol ile beraber yemişlerdir. Cenevre 21 (A.A) — Anadolu ajan sm hususi muhabiri bildiriyor: Ra- Portör M. Sandler bu sabah Fransız heyetile temasta bulunduktan sonra Saat 15,30 da Dr. Rüştü Arası ziyaret etmiş, ve hariciye vekilimizle uzun müddet konuşmuştur. Raportör her İki tarafın teklif ve iddialarını dinli- yerek bir itilâf zemini bulmaya çalış- maktadır Konsey âzası bulunan devletler, bilhassa dest ve müttefiklerimiz İn- giltere, Sovyet Rusya ve Romanya hariciye nazırları meselenin kısa bir zamanda halli için uğraşmak husu- unda büyük bir arzu ve temayül Böslermektedirler. Bugün için henüz sarih bir vaziyet Yoktur. HÜKÜMETİMİZ TARAFINDAN FRAN- SIZ BAŞVEKİLİNE VERİLEN MUH- TIRANIN METNİ > Ankara 21 (A.A) — Sancak hekkın- da bir Türk - Fransız muahedesinin Akdine esas olmaya hizmet edecek Prensiplerin ifadesini muhtevi olarak 11 Kânunusani 1937 de hükümetimiz dan Fransız başbakanına veri- Muhtrayı aynen neşrediyoruz: İ — Suriye, Lübnan ve Sancak üç federes devlet teşkil eder, 2 — Aşağıdaki müşterek işlerde Cönfederatlon'a bırakılan salâhiyet Mahfuz kalmak üzere her devlet Kendi hakimiyetini tam ve mükemel Olarak muhafaza eder: A — Diplomatlar ve konsoloslar Böndermek ve kabul etmek" suretile temsil dahil olduğu halde harici mü- Basebetler, B — Confederes devletler arasında Gümrük ittihadı, C — Meskükât birliği, 3—Confederationun merkezi..... dir. i — Confederationun yukarda zik- Tedilen müşterek işlerine müteallik imasrafları Confederes devletler arö- Snde ker birinin nüfusu nisbetinde İfraz edilecektir. 5 — Confederes devletler parlamen- toları tarafından müsavi adedde inti- hab edillecek o murahhaslardan mü- Tekkep bir komite © Comfederatlon'un müşterek işlerinde era kuvvetini ha- İzdir. Harici münasebetlere ve müşterek Masrafların İfrazına ait bütün mese- lelete mütedair kararlar ittihadiarâ İle ittikaz olunur, Confederation dev- etlerinden - birinde tatbiki o devlet Mevzuatı kanuny”-'nin tadilini müs- telzim kararlar için de ittihadıâra 18- zımdır, Diğer bütün mmukarrerat için ekse- riyet kâfidir. Cemiyetçe ittihüz olunan bir kara- Tin Confederes devletlerden birinde mevkii tatbika konulması için bir ka- Buna lüzum görüldüğü takdirde, o ancak alâkadar devlet parlâ- Mehtosu tarafından ona dair hüküm- ler kabul olunduktan sonra icrasi Mecburi bir kuvvet iktisab edebilir. 8 — Conlederes- devletlerden her her biri tarafından tasdik edilir. I Maamafih şurası mukarrerdir ki İ Confederatianun ihdası, osırasında mevcud olan siyasi muahedenameler » yani Fransa, Suriye, Fransa - Lüb- nan muahedeleri - meri olmakta ber- devam olacak ve müddetleri inkıza edince temdid edilebileceklerdir. 8 ÇConfederes devletler meyanın- da, Sancak gayri müsellâh daimi bi- taraf bir hale konm! Orada hiç bir mecburi askerlik ya- pılamaz ve dahili emniyetin iktiza ettirdiği teslihattan gayri hiç bir tes- lihat ikame ve idame edilemez. 9 — 1921, 1923 ve 1026 müuahddatı- mın Sancağa talluk eden ahkâmı yes rine kaim olmak üzere bir Fransız - Türk muahedenamesi akdoluncaktır. İşbu muahedename,, Confederationun ihdası ile tarzı faaliyeti hakkındaki ahkâmdan maada Türkiye ve Fran- sanın Sancağın mülki tamamiyetini hariçten gelen - öteki iki devlet dahil - her güna taarruz ihlâl ve müdahale- ye karşı müştereken ne suret, ve şekil- lerle zamin olacaklarını tesbit gayesi- ne matuf ahkâmı ihtiva eyleyecektir. 10 — Bundan maada bu husustaki teminat Sancağın bitaraflığına ve muahedenin tayin eylediği statüye dahi şamil olacaktır. 11 — 'Türk - Fransız muahedena- mesi, İskenderun limanında 20 Teş- rinievvel 1921 tarihli Türk - Fransız itilâfnamesine ilişik imza protokolun- da münderiç olduğu vechile Türkiye- ye tanınacak hak ve faideleri tasrih eden bir maddeyi dahi ihtiva eyliye- 12 — Sancak yurddı ana yasası hakkında reyini verecek olan ilk parlamentoyu intihap cde- ceklerdir. Bu yasa, mecburi olarak vicdan- serbestisini ve din serbestisini tasdik ve ilân eyliyecektir. Bundan masada devletin Cumhuriyet şeklini ve Türkçe olacak olan resmi dilini tesbit eyliyecektir. İlk parlamento intihabları Türkiye ile Fransa arasında âkdolunacak bir itilâfnamei mahsus ile teyin olunacak şekil ve surelte vuku bulacaktır, 13 — Yukarıdaki “maddenin hük- müne göre, halen yabancı bir tabii- yeti haiz olmıyan, bizzat veya ba- bası Sancakta doğmuş olan ve bir de 20 Teşrinlevvel 1920 tarihinde orada yerleşmiş bulunan her şahıs Sanca- gın yurddaşıdır. 14 — Sancağın ana yasası ancak Türkiye ve Fransa hükümetlerince tasvib olunduktan sonra meriyete konabilecektir. FRANSIZ BAŞVEKİLİNİN CEVABI Ankara 21 (A.A.) — Fransa başba- kanı M. Blum tarafından 11/1/1937 tarihli muhtıramıza cevap olarak gön- derilen 19/1/1937 tarihli mektubu aşağıda aynen neşrediyoruz: Mesaimin ve düşüncelerimin neti- cesi şudur: Tamamen juridigüe noktai nazar- dan meseleyi mülâhaza edersem, Fran 8ız hükümeti taralndan Cenevrede müdafaa, edilen teziwiltizam etmek mecburiyetinde kalacağım. Lozan mu ahedesinde mavzuubahis hâkimiyetin terki, Sancağa taalük eden kısım için constitutionnel bir mahiyet arzetmi- yor. fikrindeyim, Fransanın 1921 senesinde maândater bir devlet sıfatile müzakere ettiği mülühazasındayım. 1921 muaheğâle- ri tatbikinin, mandanın tamamen ic- rası suretile Fransa tarafından temin edilmediği müddetten itibaren, San- cak istiklâlini o istilzam edeceğini zannetmiyorum. Lâkin- juridigue sa- hada itilâfm temininin müşkül oldü- gunu tecrübe göstermiştir. Binaen- aleyh itilâı başka bir sahada aramak Yâzımdır, Ve bu mülâhaza iledir ki Cemiyeti akvam rolünü derpiş ediyo- rum. Cemiyeti akvam, bizim malik olma- biri diğerleri nezdinde bir irtibat me- Muru tarafından temsil edilir 7 — Confederatioanun müşterek iş i alâkadar eden muahedeler icra N tesi tarafından müzakere ve ak» “UP Üç devlet parlâmentolarının dığımız tam serbestiye maliktir, Ces miyeti akvamın; âzası bulunan ve ona merbut olan iki devlet arasındaki gi- yasi mahiyette bir ihtilğfin, 11 inci madde mucibince halini aramasını memnuniyetle kabul ediyorum. Fransa hükümeti, raportörün ken- disine verilen mandayı en vâsi surette kullanmasına hiçbir suretle mümana- at etmiyeceğini ve konsey tarafından verilecek kararı peşinen kabul edece- ğini beyan eder. Bu kararı aramızda şimdiden ha- zırlamak mümkün müdür? Bunu kuvvetle temenni ederim. Benim temayül gösterdiğim dü- şünceler şunlardır: Zannedersem ta- mamen ayrı iki mesle mevcuddur. Fransa - Suriye muahedesinin tat- bika vazından itibaren Sancakta tat- bik eğilecek kati statü, ve ara devre- de tatbik edilecek rejim, Bunlardan birincisi en mühimidir. Fransa - Suriye muahedesinin tatbi- ka vazından sonra, Türkiye Cumhu- riyetinin 1921 müuahedelerinin tatbi- kiki ile yakinen alâkadar olması si- zin niktai hazarımızdan meşrudur. Ancak bu muahedelerin tatbiki, Fran- sa devleti ile ayni gayeyi güden Su- riye devleti tarafından yalnız olarak garanti edilmeyip ayni zamanda mandater devletin 1921 de namma hareket etmiş olduğu » Cemiyeti ak- vam tarafından da garanti edilmesi iktiza eder fikrindeyim. Binaenaleyh Cemiyeti akvamın 1921 muahedelerinin tatbikile mükellef ka- lacağı mülâhazasındayım. Bundan şu neticeyi çıkarıyorum: Fransa-Suriye muahedesinin tatbike vazından sonra dahi yalnız Sancağa münhasır olmak bir nevi devamı mülâhaza olunabilir. Bu manda do- hususi bir rejim ve Cemiyeti akvanın gös- tereceği bir Haut Commissaire nasb- olunur. Bu Haut Commissaire tabi- atile Fransız olacaktı. bana mühim görünüy esas gailesini zanhederim. Diğer taraftan, : Fransa kendisini istihlâf edecek devlete geçen taahhü- datı Türkiyeye karşı tecdid ve ga- ranti edecektir, Ara devrede tatbik edilecek rejime gelince, bu rejim devam ettiği müd- , detçe Türk ahalisi için endişenizi mu- cih bir şey yoktur. Bu ara rejim, kati rejimi hazırlıya- cak bir şekile tanzim edilecektir. Yani Sancağı şimdiden tamamen ayrı bir sentite» olarak gösterecektir. İdari ve kültürel usuller, İskende- Tun limanının gayri askeri hale ifrağı ve Türk hükümeti tarafından istimali hakkında size her türlü «Satisfaction»! verilecektir. Kalan yegâne nazik noktalar; Gouverneur'ün sureti tayini mest lesi ki, bu işe mandat'lar komisyonu. müdahale edebilir zannederim. Ve Su- riye' meclisine Sancak mebuslarının iştirakidir. Lâkin Cemiyeti akvam konseyinin bu hususta bir sureti hal veya bir uzlaşma metni bulamıyaca- ğını zannetmiyorum. Ve tekrar edi- yorum, böyle bir kararı peşinen ka- bul ediyorum. 'Tek bir kaygım vardı ve vardır: İh- ülüfn hakiki sebeblerini anlamak ve buna çare bulmak. Bu çok dikenli meseleyi memleketlerimiz arasında daha döstane bir takarrüb vasıtası üzere, mand. Ve hükü- karşılıyor Size Söylediğim gibi juridigue ve politiğue o mülâhazattan ziyade bu dostluk endişesidir ki, tecrübe ile sa- bit olduğu üzere gitirlısiz ve çarpış- madan işliyemiyecek olan Konfederas- on projesinden beni çekindiriyor. M. BLUMUN MEKTUBU ÜZERİNDE TETKİKLER Cenevre 21 (A.A.) — Anadolu ajansı- yun muhabiri bildiriyor: Dün öğleden evvel ve sonra, İsveç hariciye nazırı raportör M. Sandler'n reisliğinde, Türk ve Fransız murah» has heyetleri arasında ik! hüsüsi içti ma olmuştur, Bu içtimalarda son Fransız teklif lerini havi olarak M. Blum tarafından gönderilen mektuptaki bazı noktalar hakkında tenevvür etmek fzere Tür- kiye * heyeti tarafından - Fransızlara bazı sualler sorulmuş, ve M. Delbos bu süa'lere tahriri cevablar vermiştir, Bu Suggestion” | İstanbul komutanlığı Satınalma Komisyonu İlânları İstanbul Komutanlığı birlikleri için 22000 kilo sabun kapalı zarf usulile ihalesi 12/2/937 cuma gü- nü saat 15,30 da yapılacaktır. Mu- hammen tutarı 8580 liradır. Şart- namesi her gün öğleden evvel ko- misyonda görülebilir, İsteklilerin 644 liralık ilk teminat makbuz ve- ya mektuplarile 2490 sayılı kanu- nun 2 ve 3 cü maddelerinde yazılı vesaikle beraber ihale günü vakti muayyeninden en az bir saat evve- line kadar teklif mektuplarını Fın- dıklıda komutanlık satınalma ko- misyonuna vermeleri, (416) * Rami kışlasındaki tavlanın tami- rine ihale günü talibi çıkmadığın- dan pazarlıkla ihalesi 8/2/937 pa- zartesi günü saat 15 te yapılacak- tır. Muhammen keşif bedeli 4118 lira 12 kuruştur. Şartnamesi her gün öğleden evvel komisyonda görüle- bilir. İsteklilerin 309 liralık ilk te- minat makbuz veya mektupları ile beraber ve ihale gününden evvel komutanlık inşaat şubesinden ala- cakları vesikalarla beraber ihale günü vakti muayyeninde Fındıklı- da komutanlık satınalma komisyo- nuna gelmeleri. (417) Ordu sıhhi ihlkacı olan 83 kalem göz lâboratuvarları alâtlarına ihale) günü talibi çıkmadığından ihalesi pazarlıkla 8/2/937 pazartesi günü saat 15,30 da yapılacaktır. Muham-i men kıymeti 1639 lira 30 kuruştur. İ Şartnamesi her gün öğleden evvel komisyonda görülebilir. İsteklilerin 123 liralık ilk teminat makbuz ve- ya mektupları ile beraber ihale gü- nü vakti muayyeninde Fındıklıda komutanlık satınalma komisyonu” na gelmeleri, (418) Çatalca sühstalikni mevki komu- tanlığı hayvanatı için 18000 kilo laf açık eksiltme ile ihalesi 8/2/93 pazartesi günü saat 16 da yapıla- caktır. Muhammen tutarı 1170 li radır. Şartnamesi her gün öğleden evvel komisyonda lebilir. İsteks! lilerin 88 liralık ilk teminat veya makbuzları ile beraber ihale günü vakti muayyeninde Fındıklıda ko- mutanlık satınalma komisyonuna gelmeleri. (419) * İstanbul komutanlığı birlikleri için 7900 kilo zeytin yağı kapalı zarf usuliyle ihalesi 10/2/937 çar- şamba günü saat 15 de yapılacak- tır. Muhammen tutarı 5214 liradır. Şartnamesi hergün öğleden evvel 391 liralık ilk teminat makbuz ve- ya mektupları ile 2490 sayılı kanu- nun 2, 3 üncü maddelerinde yazılı vesaikle beraber ihale günü vakti muayyeninden en az bir saat evve- line kadar teklif mektuplarını Fın- dıklıda komutanlık satınalma ko- BUYUK PI istanbul Levazım Amirliği Satınalma Komisyonu ilânları Yedek Subay okulu için 1750 adet gömlek 28/1/937 perşembe günü saat 14,30 da Tophanede sa- tınalma komisyonunda açık eksilt- mesi yapılacaktır. Tahmin bedeli 2625 liradır. İlk teminatı 196 lira 87 kuruştur. Şartname ve nümunesi komisyonda görülebilir. İsteklilerin kanuni vesikalarile beraber belli sa- atte komisyona gelmeleri, (292) (175) * Yedek subay okulu için 3000 adet fildikos fanilâ 29/ikincikânun/937 cuma günü saat 14,30 da Tophane- de satınalma komisyonunda açık eksiltmesi yapılacaktır: Tahmin be» deli 1950 liradır. İlik teminatı 146 lira 25 kuruştur. Şartname ve nü- munesi komisyonda görülebilir, İs» teklilerin kanuni vesikalarile bera» ber belli saatte komisyona gelmele ri, (293) (176) i * İstanbul Levazım yollama mü- dürlüğü emrinde bulunan kam- yonlar için yedi ton benzin 25/1/ 937 pazartesi günü saat 15 de Top- hanede satınalma komisyonuüda pax zarlıkla alınacaktır. Hepsinin tah- min bedeli 2187 lira 50 kuruştur. | İlk teminatı 164 lira 6 kuruştur. ' Şartnamesi komisyonda görülebilir, İsteklilerin kanuni vesikalarile be- raber belli saatte komisyona sek | meleri. | (310) (356) Operatör- Urolog Dr. Mehmed Ali İdrar yolları hastalıkları mntehassıs. Köprü! Eminönü han Tek 21916 BANKA KOMERÇİYALE İTALYANA Sermayesi Liret 700,000,000 İhtiyat akçesi Liret 145,769,054,50 Merkezi İdare: MİLANO ŞUBELERİ a İngiltere, İsviçre, Avusturya, Maca- ristan, Yugoslavya, Romanya, Bul. garistan, Mısır, Amerika Cemahiri Müttehidesi, Brezilya, Şili, Uruguay. | Arjantin, Peru, Ekvatör ve Kohu.nbiyada Afilyaayorlar ISTANBUL ŞUBE MERKEZİ Galata Voyvoda caddesi Karaköy. Palas (Telef. 44841 /2/3/4/5) Şebir dahilindeki acenteler: İstânbüldaz Alalemciyan hahında Telef. 22900 /3/11/12/15 Beyoğ- lunda: İstiklâl caddesi Telef, 41046 İZMİRDE ŞUBE Dr. FETHİ YANGOSU 4 cü Keşide 1i Şubat 937 dedir Büyük ikramiye 50.000. liradır. Ayrıca: 15,000, 12,000, 10,000 Tiralık ikramiyelerle (10.000 ve 20.000) liralık iki adet mükâfat Vardır. DİKKAT: Bilet alan herkes 7/Şubat/9$7 günü akşamına kadar biletini değiştirmiş bulunmalıdır. Bu tarihten sotra bilet üzerindeki hakkı sakit olur. ©