22 Eylül 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

22 Eylül 1984 AKŞAM Kibrit şirketi itiraz etti Fiatlerin indirilmesinden dolayı mahkemeye müracaat etti Hükümet, kibrit şirketinin mu- kavelesi mucibince, doların suku- Bunu nazarı itibara alarak kibrit fiatlerini yeniden indirmiştir. teşrinievvelden itibaren büyük ku- tular 60 paraya, küçük kutular -aya satılacaktır. Şirket mü- i, bu tenzilâta itiraz ede- yek Ankara ticaret mahkemesine müracaat etmiştir. Mukavelenin 12 inci maddesi- ine göre üç aylık bir devre sonun- 'da doların yüzde beş veya daha ziyade sukutu halinde kibrit fiat. deri indirilecektir Şirket, kibrit fiatlerinin mün- hasıran doların düşmesi nisbetin- de tenzil edilmesi lâzım geldiği mütaleasını kabul etmemekte, kib- rit maliyet fiatile acentalara ve- rilen paraların gözönüne alınarak kibrit fiatinin tesbit olunmasını istemektedir. Yeni tenzilâtla şirkete sandık başına kalacak para miktarı 21 Jiradır, Şirket bu suretle zarara gireceğini iddia ediyor. Şirket, ihtilâf halledili hükümetin emrine tev-| fiatlerini indirecek- İhtilâfın neticelenmesi için mahkemenin kararı beklenmektedir. Memleketimizde on aylık ihti- yaca kâfi kibrit stok vardır. Fab- rika ayda 1700 sandık mal çıkar. maktadır. Şirket, kibrit çöpleri ve katula- ri için kullanılan kavak odunla- rını memleketimiz dahilinden te- min etmek üzere ziraat vekâle- #ine müracaat etmiştir. Şirketin se- nede 5000 metre mikâbı kavak ağacı ihtiyacı olduğu tesbit edil. bu miktarı müteahhitler munta- zaman veremedillerinden ancak yekâletle bir anlaşma yapılmak Suretile mesele halledilebilecektir. Afyon satışı Paristeki müzakereler iyi neticeler verdi Afyon satışları için Avrupada rda bulunan afyon inhisa- ri müdürü ze dönmüştür. Ali Sami bey dün bir muharririmize demiştir ki: «— Yaptığımız temasların bir kısmından müsbet neticeler aldık. Bu suretle afyon stokumun bir kıs- mını ihraca imkân bulunmuş olu- yor. Bazı gruplarla müzakereler he- miz neticelenmemiştir. Fakat esas- farda mutabık kalınmıştır; bunla 7: muhabere elmek suretile neti- celendirmeğe çalışacağız. Biz Avrupada şarkın başlıca müşterilerile temas ettik. Yalnız kartellerle kalmıyarak doğrudan doğruya mübayaa için münferi- den vaki müracaatları da nazarı itibara alacağımızı alâkadarlara bildirdik. Vaziyet memnun olacak gibidir.» GUNUN HABERLERİ Japon rekabeti şiddetlendi | ingilizler telâşa düştüler, tedbir arıyorlar Londra 20 (Hususi) — Japon mensucat fabrikalarının İngiliz sa- mayiine karşı rekabeti şiddetlen. miştir. İngiltere her gün bir yasayı kaybediyor. Şark piyası ları hemen kâmilen Japon malı al- maktadır. Şimdi de Afrikada Ja- ponlar şiddetli bir rekabete giriş- mişlerdir. Bir müddettenberi | Japonlar Mısıra mühim miktarda pamuklu kumaş gönderiyorlardı. Şimdi Af- rikann bütün şimal sahillerini ve Fası tamamen ele geçirmişlerdi Japonlar İngilizlere nazaran yarı yarıya ucuz fiatle raal satıyorlar. Japon rekabeti İngilizleri çok düşündürmektedir. İngiliz fabri- kaları birleşerek büyük bir trüst teşkilini ve bu suretle mücadeleye girişilmesini dü Japonya ile sanayi meselesinde anlaşmak için yakında yeniden müzakereye başlanacaktır. Fakat | şünüyorlar. bu müzakerelerin neticelenmesi | ümit edilmiyor. Amerikada mensucat grevinde ölenler Nev York 20 (A.A.) — Mensu- cat grevi yüzünden ölenlerin mik- tarı on üçtür. Milli muhafızlar ta- rafından himaye edilmekte olan fabrikaların açılmış olmasına rağ- men grev harekeli nihayet bul muş değildir. Yeniden yirmi bin | kişi greve iştirak etmiştir. Bilbas- sa Waterville, Maine, Lymanda bir takım şiddet hareketleri ok muştur, iyanada iki polisin mahkümiysti Viyana 21 — Viyana radyo, merkezine hücum eden Nazilere karşı vazifelerini yapmıyan iki polis memuru müebbet kürek ce- zasına mahküm edilmişlerdir. Ekalliyetler Lehistanın teklifi etrafında müzakereler Vaşington 20 (A.A.) — Cenev- redeki Leh gazetecileri, ekalliyet- ler hakkındaki Lehistan teklifi hakkında bugün Asamblenin al- ncı komisyonunda cereyan eden müzakereler hakkında tefsiratta bulunarak, bütün hatiplerin, Le- histan tarafından intihap edilen usul hakkında ihtirazi kayıtlar dermeyan etmiş olmalarına rağ- men, hali hazırdaki usulün mu- hafazası imkânsız olduğunda müt- tehit bulundaklarını yazıyorla: Muhabirler, bu müzakerelerin şunu İsbat ettiği kanaatindedir. ler. Mesele ortaya atılmış ve hattâ bir sureti halle doğru inkişaf et mekte bulunmuştur. Irlanda faşistleri Dublin 21 — frlândada faşist- lerin faaliyeti artmıştır. Bunların tayyare de tedarik etmek istedik- leri anlaşılıyor. Hükümet şiddet- li tedbirler almaktadır. 'Nörasteni, zafiyet va Chlorose GUNUN MESELELERİ Birlik mi, ayrılık > mı ? » Fransada M. Dönmerşeenin reisliği alında bulunan bugünkü milli birlik hükümeti muhtelif frkalara, bilbmzsa ra dikallere dayanıyor. Radikaller olma dikça kabinenin ekseriyet temin etmesi kabil. değildir. Halbuki som zamanlar. 'da radikal Gras erkânumdan bir kasmı arasmda kabine aleyhinde bir cereyan başlamıştır. 25 teşrinievvelde toplama cak Fadikal kongresi hükümeti tutmağa devam edilip edilmiyeceği hakkında bir karar verecektir. 25 teşrinieveelde toplanacak kongre işin şimdiden Fransanın mehitelif yer. İerinde mahalli kongreler yapılmakta, marahbaslar seçilmekte ve bu murak. basların asıl kongrede hangi esas mü- dafan edecekleri kararlaştırılmaktadır. Şimdiye kadar toplenan kongrelerde verilen kararlara bakılırsa genin fırkanın bugünkü mili birlik ka- binesine yardıma devamı kararlaştıra- cağı anlaşılmaktadır. Bir aralık bundan Hüphe edilmişti. Fakat şimdi her tm kal frkasının başlıca erkân mili ve fırkalar arasında mütareke esasma riayet edilmesi lâzm geldiği kanaatindedir. Fırkanın reisi M. Hertiot İ yonda toplanan kongrede bu esazı mü- dalan etmiştir. Diğer bir çok mebus ar bu kanmntte bulunmuşlardır Fakat mili bilim Hürumamu en si yade kerevetle ve en açık sartte müz dafaa eden, burünkü kabinede tcuret narın olan radikal firkasnın genç, fakat müfeslu. mebuslarından M. Lamoureu” tur. Bu zat Alli departmanın kon. greinde, çok mühim bir mutuk irat e mili. Ticaret nazır demir kiz «25 teşrinievvel kongresinde milli birlikten aylmağa karar verinek © M. Dowmergue derhal edecektir. Bunu açikça söylemiştir. Acaba yerine bap vekâlete kimi getireceğiz? Şu sırada başvekâlette bulunacak zatın memle- ette büzük bir müfaru bolanmamı lc saredr. Halbuki çimdiki halde başvelil olabilecek bütün zevat diya mücnde ielerde yıpranmışlardır, isünleri bir çok ycseller karmtr. Unutmamalıyız ki teşimisveelde 6 buçuk © milyarlık hazine bonosunun. Ödenme sama geliyor. Bunları ödemek, için bir istikraz yapmak Bu. Bünkü kabine devrilirse, hattâ tehlikeye düşerse hiç bir maliye nazırı bu istik. razı yapamaz. O zaman iflâş muhal kalıtır. Meclisi dağıtmağa gelince, memleket bir şey kazanamaz. Bilikür mücadeleler vahim hadiselere sebep ola- bilir. Fırkamıza gelince, frkamız. yeni bir intihap tama günle silem ancak başla aşarak ve mütekabil müsaadeler yapac rek bize muvaffakiyet temin edebilir. Yeni intihapta bir. tarafta. sosyal ve komünint birliği, diğer tarafta üc. cara, irat sahiplerine, — para birltiren. lere dayanan muhafazakörine buluna- cak, bunlar aşağı yuları müsavi mebus çıkaracakdlardır. Böyle bir meefile işleri dere etmek kabil olamıyacnltır. O za- man bir parça cüretkâr biri, biraz taraf. tarile başımıza ceşip diktatör olabilr. ML Lamoureux bir çok defalar mazır- Me elmiş, mevki huri beslemiyen zattır. Bunun için sözleri her tarafta bü. yük Dir ehemmiyetle karşılamıştır. Bu beyanat bütün radikal mahafilmde rin akişler uyandırmış Ingiliz hava nazırı Singapora gidiyor Londra 20 (A.A.) — Times ga- zetesi, hava işleri nezareti müste- şarı M. Phlipp Sassoonun cumar. tesi günü bir deni tayyaresi ile Singapora gideceğini; Malta, Ka- hire, Bağdat ve Basrada tefti bulunduktan sonra 29 teşrinieve velde avdet edeceğini yazmakta dir. Nazırın seyahati esasında ketedeceği mesafe 30 bin kilomet- zedir. Leh -Alman ticaret müzakeratı Varşova 21 (A.A. —Leh- Ak man ücaret müzekeratına burada tekrar başlanmış TASKERİ BAHİSLER üyütülen hava korkusu Askeri muharririmizden: Gazetelerde okuyoruz: | Son günlerde Paris üzerinde yapılan hava manevralarında şehrin mür defi tarafından kurtarılamadığı ve mühacim kuvvetin Parisi ye beraber yıktığı kabul edilmi Zavallı Paris!... Daha evvel Londra hava manev- yasında başvekil muavini büyük gürültülerle avam kamarasının üzerinden geçen tayyareleri işaret &derek Londranın bugünkü hava kuvvetlerile müdafaa edilemiyece, ve şehrin kâmilen harap ola- cağını söylemiş ve bu suretle s0s- yalistlerin muhalefetine rağmen hava bütçesini tezyide muvaffak olmuştu. O vekit te zevahire ak danan herkes «zavallı Londra!» demişti. Nihayet İtalyanın aylardanberi şimal kısmında kara ordularile birlikte ve bilâhare de kara ordu- sundan ayrı olarak ha raları yaptığı ve bunların netic: sinde bugünkü hava kuvvetleri Romayı müdafaa etmenin imkâni olmadığı, bir harp halinde düşman tayyareleri tarafından yıkılmıya mahküm bulunduğunu duyuyoruz ve arkasından «zavallı Romal» diyoruz. Evet zavallı kuvvetli dev- İetlerin büyük şehirleri, İyi amma, ya az veya hiç hava kuvvetine malik olmıyan diğer memleketler ne desin? Bunlar bu hesapça harabinin de ötesinde bir tehlikeye maruz demektirler. Hayır efendim, biz bu kadar saf- dil olmıyalım. Bu korkuların, bu korkutmi daha ziyade dahil ve hariçte göz boyama için yapıl. dığım unutmıyalım, “O Paris ki harbin ikinci senesinden itibaren üzerinden kuş geçirtmez, o Lon- dra ki Almanların bütün gayretle rine rağmen hiç bir ehemmiyetli muvaffakiyete müsaade etmez ol muştu. Bugün de ayni haldedir ve hattâ daha da kuvvetlidir. Diyeceksiniz ki tayyareler ve alelümum hava vasıta ve silâhları eskisile kıyas kabul etmiyecek ka- dar terakki etmiştir, kuvvetlen- Amenna, Fakat ya mi Onları hiç nazari lmızacak mıyız? 1914 te tayyare toplarının isabet ettirme ir milyon atışta bir iken bugün yeni aletler ve toplarla bu ihtimal yüzde bire, hattâ bizzat İngilizlerin kanaatınca yetmişte bire inmiştir. Makineli tüfek si ratine yaklaşan otomatik toplarla her tayyareye bir kaç dakika zar- fında yüzlerce mermi atılacağına manev- göre bu hesapça karadan esaslı müdafaa olunan yere yaklaşmak nerede ise gayri mümkün hale giz Böyle olmasa da çok mü kül bir şekil Sonra eskiden tayyarelerin ge- İngilterede ordu, donanma ve neyralara başlanmıştır. Yokarıki <e hücumları belli başlı bir müş küle maruz kalmıyordu. Fakat bu- gün bu da değişmiştir. Gayet da- kik dinleme cihazları kuvvetli ışık. daklar sayesinde tayyareleri daha 2530 kilometre uzaktan ışık alt na almak mümkündür. Bu cihaz Isra merbut toplarla ışık altına ren tayyareyi tahrip İse eski Ne kıyas edilmiyecek derecede ko laylaşmıştır. Ve hergün bu mi fan vasıtalarında terakki vücuda gelmektedir. Sislemeler, gizleme- ler hülüsu fennin binbir vasıtası havaya karşı müdafaa ve korun mayı temin etmektedi En çok korkulan zehirli gazlar da böyledir. Bugün kâfi maske da- ğitmakla, bazı mahalli tedbirler alınmakla zehirli gaz tesirleri çok azaltılmıştır. Bu tedbirlerin almdığı hisolunan şehirlere karşı tayyareler bundan sonra belki de gaz hücumu yapmaktan vazgeçe- ceklerdir. Zehirli gazların ancak mal leri ve tesirleri bilinmediği zaman. dehşetli tahribat yaptıklarını bü- yük harp göstermiştir. Bizzat mü- da bugünkü müthiş araştırmalar bütün zehirli gaz nevilerini meyda. na çıkarmış ve bunlara karşı ted- birler alınmıştır. Yeni basit cisim- ler bulmak ne kadar müşkül ve en- der ise yeni zehirli gazlar bulmak ta o kadar güçleşmişt Hülâsa: Harbin esas prensipleri bugün de değişmemiştir. Yeni bir takim müessir hücum vasıtaları ve silâhları bulunmuş, bunlara karşı da derhal müdafaa vesatıları keş- folunmuştur ve olunacaktır. Her devirde yeni bulunan harp vasıta- larının harbin esasatını tamamen değiştirdiği iddia edilegelmiştir. Bizzat büyük harbin başında ma- kineli tüfek ve seri ateşli top yü- zünden devamlı bir harp imkânı olmadığı ve tekmil harekâtın en geç altı ayda bitiri nazariyelerinin kuvvetile | maruf Fransız erkânı harbiyesi, bikatta büyük işler gör: saddak olan Alman erkânı harbi- yesi kabul etenemiş miydi? Sonra ne oldu. Büyük harp tam dört se. he uzıyabildi. Çünkü bu. hesabi yapanlar bu süratli ateşe malik taarruz vasıtalarına karşı buluna» cak müdafaa vasıtalarını, mevzi tahkimatı ve saireyi nazarı itiba. ra almadılar ve yanıldılar, Mesele takriben gene öyledir. Taarruz silâharında değişiklik var. dır, fakat müdafaa silâhlarında da. Binaenaleyh İyi surette yetiş- tirilecek ordular memleketleri. ne müdafaa imkânını mükemme- len bulacaklardır. Bunun için de halkı korkutmak değil ve fakat yeni müdafaa imkânlarını öğren mek lâzımdır. M. Şevki hava kuvvetlerinin iştirakile ma» resimde bu manevralardan bir