8 Eylül 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

ML A Sahife 2 Gazi Hz. Reisicumur Hz. dün akşam tenezzüh yapmışlar ve Edirne- p) den gelen posta trenine binerek Istanbula avdet etmişlerdir. Gazi Hz. Floryada ve trende herkes tarafından (o bürmetle “selâmlanmış, Sirkeci istasyo- nunda da halk tezahüratta bulunmuştur. Gazi Hz. istas- yondan (otomobille (saraya (| avdet etmişlerdir. Türkçenin ıslahı (Baş tarafı birinci sahifede) tam mânasile, hâlâ benimseme- miştir. Nihayet bir mesele daha var ki, hepsinden mühimdir, ve her milletin dehasını, tefekkür tarzını gösterir, bir milletin mantığının ifadesidir: Bu da cümle teşekkülü- dür. Yazı lisanımız, bütün medeni milletlerin, ve alelümum insan zekâsının, mantıki teselsülünün zıddınadır. (Bunun içindir ki, halkın (konuştuğu asıl türkçe nahvi ile, yazdığımız sun'i türk- çenin cümle tertibatı arasında derin (Obir uçurum (vardır. Yazı lisanımızı, yavaş yavaş konuşma dili haline getirmek istediğimiz içindir ki, bugünkü türkçe, hitabete gayrı müsait bir lisan olmuştur, çünki, nahvimiz, fikirlerin zihindeki mantıki tevarüt ve teselsülüne zıttır... Kısaca temas ettiğimiz bu meseleler, gösteriyor ki türk dilinin tekâmülünü daha fazla başı boş bırakmak. tehlikelidir, tam bir anarşiye doğru gidiyoruz. Türk dili ile esaslı surette meşgul olmak zamanı gelmiş, hattâ geçmiştir. Bunun içindir ki, lisanımızı tetkik edecek £ bir ilim cemiyetinin işe başlamasını hakiki bir inşirah ile karşılıyoruz. O fikirdeyiz ki, dil meselesile meşgul olacak Dolma bahçe Kurultayı, lisan ve bars tarihimizin en büyük hadisesini teşkil edecektir. Kurultayın şekli, bu mühim işin, (bazılarının (o zannetikleri (oo gibi, muayyen zevatın şahsi düşünceleri mahsulü olmadığını ve bütün memleket (o münevverlerine söz söylemek, fikirlerini, tekliflerini, tenkitlerini açıkça ve millet müva- cehesinde izah etmek fırsatının hazırlandığını ispat ediyor. Her büyük eserini milletle beraber ve millet efkârna istinat ederek vücuda getiren Gazi hazretlerinin, Türk harsının bu en yüksek abi- esini de inşaya başlarken en demokratik bir tarzda, bütün Türk edip, âlim ve münevverle- rini iş başına çağırmaları, âmme teşriki mesaisine, ve ilimde ibti- sasa ne derece ehemmiyet ver- diklerini gösterir. Esasen Gazi hazretlerinin, bu muazzam işe riysset (o buyurmaları, senelerden beri omühmel kalan bu hars yubesinde de muvaffakıyetin kat'i ve muhakkak olduğuna delil değil midir? Necmeddin Sadı& Mason kongresi "Beynelmilel (Mason ttihadı kongresi dün müzakeratına devam etmiştir. Dün sabah aktedilen celsede ruznamede mevcut mese- İeler müzakere edilmiş, murah- haslar öğleden sonra şehirde bir gezinti yapmışlardır. Bugün de sabah şehirde bir gezinti (oyapılacak ve öğleden sonra müzakerata devam edile- cektir. Yarın murahhaslar şerefine hususi vapurla Adalarda bir gezinti tertip edilmiştir. otomobille Floryaya kadar bir Bu Sahahki 'Telgraflar Halepte kanlı hadiseler Üç ölü, bir çok yaralı var, zenginler şehri terkediyorlar Halep 7 (A. A.) — Halepte vaziyet gittikçe fenalaşmaktadır. Halk şehir içinde nümayişler yapmakta ve hükümet kuvvetlerile nümayişçiler arasında müsademe- ler olmaktadır. Üç ölü bir çok yaralı vardır. Zenginler şehri terkederek An- takya vesair yerlere kaçmaktadır- lar. Vatanilerin tevkifini protesto için Hama, Humus, Balebekte de mağazalar kapanmıştır. Bu şehir- lerin halkı tevkif edilenler serbest bırakılmadıkça dükkânlarını açmı- yacaklarını hükümete bildirmiş- lerdir. Ayağından yaralanan vataniler rüesasından (Ibrahim (Hanana ameliyattan sonra (hastaneden evine yürüyerek gitmiş ve bu münasebetle sokaklarda halk tara- fından vatanperverane tezahürat yapılmıştır. Demir yolunda bulunan ceset Bir ameleyi öldürdükten sonra cesedi raylar üzerine bırakmışlar Zabıta esrarengiz bir vakanın tahkikatile (meşguldür. Vaka şudur. Geçen cumartesi gecesi Yedikule ile Bakırköy arasında Kazlı çeş- me denilen yerde tren yolunun üzerinde Bbir ceset bulunmuş ve bunun deri fabrikasında çalışmakta olan gazlı Hüseyin efendi ismin- de birisine ait olduğu anlaşılmıştır. Kaza ihtimali Vaka mahallinde cesedin ilk manzarası işin bir kaza olması ibtimalini kuvvetlendiriyordu. Ya- pılan tahkikatta Hüseyin efendinin perşembe akşamından beri arka- daşlarile beraber fazla miktar- da rakı içtiği ve ortadan kaybolduğu anlaşılmıştır. Bu vaziyete nazaran Hüseyin efendi sarhoşlukla tren yoluna gelip orada sızmış, kalmış ve tren bacağını kesmiş, kendisi de bu acı ile ölmüş olacak. Tahkikat ilerleyince Bu ihtimal Oüzerine Hüseyin efendinin bacağının hangi tren tarafından kesildiğini tesbit için o gece işleyen trenlerin hepsinin tekerlekleri muayene edilmiş, fa- kat, hiç birinde kan lekesi bulu- namamıştır. Zabıta tahkikatı (ogenişletince hadisede bir takım şüpheli nok- talar tesbit etmiştir. Tren tekerleklerinde biç kan lekesi bulunmaması şayanı dik- kattir. Kesilen bir bacaktan fışkı- racak kanın behemhal tekerleklere bulaşması lâzım gelmektedir. Te- kerleklerde kan bulaşığı olma- ması Hüseyin efendinin ölü olarak oraya getirilip, işe bir tren ka- zası şekli vermek için cesedin sağ bacağının ray üzerine (uzatıldığı ibtimalini kuvvetlendirmektedir. Ikinci bir nokta Diğer taraftan Hüseyin efendi bacağının kesildiği yerden hiç kıpırdanmamıştır. Ölüm ne kadar seri olsa gene az çok yerinden kıpırdanması, yuvarlanması icap etmektedir. Tahkikat daha tevsi edilip ceset iyi muayene edilince muh- telif yerlerinde biçak yaraları olduğu görülmüştür. Bundan sonra şüpheler büsbü- tün kuvvetlenmiştir. O civarda bir de bıçak bulunduğu söylen- mektedir. Cinayet ihtimali Bu vaziyet karşısında elde edilen bütün delâil işin bir cina- yet eseri oolduğunu meydana çıkarmaktadır. Hadise bu şekli alınca zabıta tahkikatın tamik etmiştir. Hüseyin efendinin perşembe günü kimlerle rakı içtiği tesbit edilmiştir. Bunlar bulunarak ifa- deleri alınmaktadır. Vaka gecesi bunların dolaşmış oldukları yerler tahkik edilmektedir. Zabıta daha bir çok ip uçları elde etmiştir. Tahkikat ikmal edildikten sonra bu esrarengiz vakanın hakiki mahiyeti meydana çıkacaktır. Iktisat konferansı Konferansın sene başına bırakılması muhtemel Londra, 7 (Hususi) — Salâhi- yettar mahafilden verilen malümata göre dünya iktisat konferansının toplanmasının kânunusaniye bira- kılacağı hakkında haber yoktur. Mamafih konferans için hazır- lanmanın daha bir müddet süre- ceği anlaşılıyor. Bu sebeple kon- feransın tehir edilmesi kabildir. Reichstag Alman meclisi gelecek hafta feshedilecek Berlin, 8 (A. A.) — Wolff ajansından: Berlinin siyasi maha- fili, gelecek pazartesi günü Raichs- tagda kıraat edilecek hükümet beyannamesinden sonra, gelecek hafta ortasına doğru yapılacak müzakerat ile dahili vaziyeti siya- siyenin tenevvür edeceği kanaa- tindedir. Vaziyeti hazıra hasebile Reichs- tağın feshinin gayrı kabili içtinap olduğu umumiyetle tahmin edil- mektedir. Bu takdirde teşrinisa- ninin birinci 15 günü zarfında umumi intihabat başlıyaçaktır. M. Nadolny Berlin 7 (A.A.) — Almanyanın Ankara sefiri M. Nadolny, dün Ankaradan buraya gelmiştir. Söy- lendiğine göre kendisi tahdidi teslihata ait müzakeratı tekrar idareye memur edilmiştir. 4 kaza 4 kişi otomobil, tramvay altında kalarak yaralandı Dünden beri şehrin muhtelif semtlerinde (4 vesaiti (nakliye kazası olmuştur: 1 — Beyoğlunda Mustafa ismin- de birisi caddeden geçerken Şo- för Bahrinin idaresindeki otomo- bil çarparak yaralanmıştır. 2 — Fenerde yük arabacısı Ismail dün arabasını Fethi isminde bir çocuğa bırakarak öteberi almağa gitmiş, bu sırada hayvan- lar ürkmüşlerdir. Yoldan geçmekte olan Kâmile hanım isminde bir kadın arabanın altında kalarak muhtelif yerlerin- den yaralanmıştır. 3 — Ahmet isminde 9 yaşla- rında bir çocuk Beyoğlunda bir kamyonun altında kalmış, başın- dan yaralanmıştır. 4 — Vatman Ismailin idaresin- deki tramvay, Samatyada Agavni isminde bir kadına (çarparak yaralanmıştır. Izmir ve Mersin zahire borsalarında İzmir, 7 (A.A.) — Bugün bor- sada 8 kuruştan 25 kuruşa kadar 1785 çuval incir ve 10 kuruştan 36 kuruşa kadar 5446 çuval üzüm satılmıştır. Mersin, 7 (A.A.) — Dün bor- sada 3 kuruş (85 santim arasında 6 vagon arpa, 3 kuruş- tan 2 vagon çavdar, 3 kuruş 70 sanimden 2 vagon yulaf satılmıştır. Türk dili Kurultay için müracaat eden zevat Istanbul, 8 (A. A.) — Türk dili tetkik cemiyeti kâtibi umu- miliğinden bildirilmiştir : Eylülün sonunda toplanacak olan ilk ku- raltayda za olmak arzusu ile müracaat eden muhterem zevatın isimlerini neşre devam ediyoruz : Abdülcebbar bey, muallim, A. Cafer bey, Darülfünun müderris muavinlerinder, Ahmet Hilmi bey, avukat, Ahmet Saki bey, sabık Antalya mebusu, Ali Muzaffer bey profesör, Ali Sedat bey muallin ve muharrir, (Cevat Hakkı bey muharrir, (o Cevat Rüştü bey iktisat (o vekâleti neşriyat müdürü, Enver Kemal bey muallim, Faruk Nafiz bey muharrir, muallim, Fuat bey sabık Konya mebusu, Hakkı Ateş bey divanı muhasebat mürakiplerinden Hayreddin Ilhan bey muallim, Hüseyin Kâzım bey muharrir ve muallim, Ihsan Rifat bey, İsmail Habip bey muallim, Ismail Hakkı bey muallim, Ismail Muştak bey muharrir, Köprülüzade Mehmet Fuat bey müderris, Melâhat hanım, muallim. Nezahat Sabri Cemil hanım, muallim, Orhan Rıza bey, muallim ve muharrir, Peyami Safa bey mu- harrir, Ragıp Rıfkı bey, lüğatçı ve (muharrir, Ruşeni (o bey, Sabri Cemil bey muallim, Saba- 8 Eylül 932. Heyeti vekile (Baş tarafı birinci sahifede) tesis edildiği zaman bu vekâlette bulunmuş, sonra imar ve iskân vekâletine geçmişti. Bu vekâletten sonra İş bankası umumi müdür- lüğünü deruhte etmişti. Piyasada vaziyet Son kararname (o yüzünden piyasada muamele durmuş gibidir. Itbalât tacirleri vesika aramakla meşguldürler. Ihracat tacirleri de, ümidin hilâfına, talebin azaldığını görüyorlar. Son kararname mucibince tüc- car ihraç edebileceği malın yüzde ellisi nisbetinde ithalât vesikası alıyor. Ihraç edilen malın kıymeti hakkında ihracat komisyonile, tüccar arasında ihtilâflar zuhur etmektedir. Komisyon âzası ihtilâfları hal maksadile, mavnalarda,antrepolarda malı muayene etmektedir. Bu suretlâ malm ihracat işi uzamaktadır. Yhracat tacirleri, ticaret odasına müracaat ederek, bu usulün, ihracat işlerini tazyik ettiğinden bahsetmişler, bu şarait değiştiril mezse, ihracat ticaretinin daha müşkül mevkide kalacağımı bil- dirmişlerdir.. Diğer tarafan ortaya çıkan vesika ticareti yüzünden ithalât eşyasının fiati pahalılaşmaktadır. Son günlerde transit olarak gelen malların fiati bile yükselmiştir. Piyasada umumi kanaata göre son kontenjan kararnamesi ithalât ve ihracat işlerini daha müşkül bir hale koymuştur. Tüccar bu usulün değiştirilmesini beklemek- tedir. Sanayiciler ne diyor? Sanayi erbabı yeni kararna- nin, hiç bir menfaat temin etme- dikten başka inkişafa başlıyan sanayii çok ;mişkül bir mevkie koyduğunu beyan ediyor. Evvelce gelen iptidai maddeler bir çok muafiyete tabiydi. Şimdi bu mua- fiyetler kalkmış, resimler kon- muştur. Sanayi erbabı bu resimleri verecek vaziyette olmadıklarını, bu sebeple işlerin duracağını, netice itibarile hazinenin zarar edeceğini söylüyorlar, Bütün bu meselelerin heyeti vekilede tetkik edileceği ve lâzım gelen tedbirlerin almacağı şüp- sizdir. 5 Ri Vekiller gidiyor Şehrimizde o bulunan dahiliye vekili Şükrü Kaya, hariciye vekili Tevfik Rüştü, milli müdafaa vekili Zekâi, adliye vekili Yusuf Kemal beyler aglebi ihtimal yarınki trenle Ankaraya avdet edeceklerdir. Vekiller, heyeti vekilenin pazar günü aktedeceği içtimada hazır bulunacaklardır. Alacak meselesi Büyükderede Mehmet ve Hasan Basri isimlerinde iki kişi bir alacak meselesinden kavga 'et- mişler, Mehmet bir (demirle Hasan Basriyi Obaşından ağır surette yaralamıştır. Kadını dövmüş Fenerde oturan Ayşe hanım isminde bir kadın dün akşam evine giderken eniştesi Mehmet önüne çıkarak eski bir çocuk meselesinden dolayı kavga çıkar* mış ve kadını fena halde dövüp yaralamıştır. Mehmet yakalan mıştır? nm ee hat hanim muallim, Dr. Saim bey müderris, Selâmi İzzet bey mir harrir, Şeref bey Edirne mebusu, Vâlâ Nureddin bey muharrir. Bundan evvel neşrolunan ilk listede tıp fakültesi profesörlde rinden Dr. Fahreddin Kerim Beyin ismi tertip hatası olarak Fahreddin Iskender Bey olarak neşredilmiştir, (keyfiyet (tashih olunur,