16 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
> birer rapor istemiştir. , “16 Temmuz 193? Ak Tahkikat yapılıyor Petrol, benzin neden yükseldi? Ticaret odası Avrupadan malümat istedi Tiçaret odası petrol ve benzin fiatleri hakkında tetkikata başla- mıştır. Petrol kumpanyaları, Av- rupa ve Amerikadaki fiatlerin art- tığını ileri sörerek, fiatin yüksel- mesinin Türkiye piyasasına mahsus bir şey olmadığını iddia ediyorlar. Ticaret odası, bu iddiayı tahkik etmek için, Beynelmilel petrol ve benzin fiatleri hakkında, Avrupa- daki ticaret (o mümessillerinden malümat istemiştir. ipek fabrikatörlerinin şikâyetleri Şehrimizdeki ipek fabrikatörleri, sanayi müdüriyetine müracaatle Bursa ( iplikçilerinden © şikâyet etmişlerdir. Son zamanlarda Bur- sada ipek ipliği yapan fabrikalar satış fiatlerini tanzim etmek için aralarında ( birleşmişler. Bursa fabrikaları, evvelce 10 liraya sattıkları ipek ipliğinin fiatini 13 liraya çıkarmışlar. Şehrimizdeki ipek fabrikatörleri bu mesele hakkında tahkikat yapılmasını istiyorlar. Baba, oğul Cinayeti kimin işlediği belli değil Izmir, 15 — Evvelki akşam Tepecikte bir cinayet olmuş ve Bayram namında bir genç bıçakla öldürülmüştür. Bu cinayetin maznunu olarak Ibrahim çavuş ve Salih ağa is- minde bir baba oğul tevkif edil- miştir. Baba oğuldan hangisinin bu cinayeti yaptiğı malüm değil- dir. Ikisi de : — Hiç bir şey bilmiyoruz.. demektedirler. izmirin bir haftalık ihracatı Izmir, 15 — İzmirin son bir haftalık ihracatı kilo itibarile şu suretle tesbit edilmiştir: 6648 kilo deri, 2865 halı, 10160 meyan kökü, 450164 tütün, 14016 üzüm, 210320 valeks, 22397 yu- murta, 3245 yün yapağı kıl, 225774 küspe, 615 çiçek soğanı, 4000 armut, 2740 çöğen, 353 çam fıstığı İzmir maçları Galatasaray ve Fener- bahçe İzmire gidecek Izmir 15 — Beşiktaş spor ku- lübü futbolcuları burada sabır- sızlıkla beklenmektedirler. Beşiktaşlılar tam ayın yirmi birinde İzmirde bulunacaklardır, Ertesi gün beklenilen maç yapı- lacaktır. Izmirde Beşiktaşlılarla üç maç yapılacaktır. Izmirde şim- diden heyecan hissedilen bu maçlarda Vehap beyin de oynaması ibtimali vardır. Buradaki sporcular Izmirin iyi bir netice elde edeceğine emin- dirler. Altınordu Fenerbahçeyi ve mü- teakiben Galatasarayı getirtmek için teşebbüsatta bulunmaktadır. Iki klüp ilede anlaşılmış gibidir. Gümrük muamelerini kolaylaştırmak için Gümrük, ve inbisarlar vekili Rana bey, gümrüklerdeki muame- lâtı daha ziyade kolaylaştırmak için, gümrük baş müdürlerinden Gazi heykeli İzmire gitmek için müracaat edenler çok Reisicumhur hazretlerinin Izmir- de rekzedilen heykellerinin küşat resmi 28 temmuz perşembe günü büyük merasimle (yapılacaktır. Merasime başvekil Ismet paşa hazretleri riyaset edeceklerdir. Izmir belediyesi merasim hak- kında büyük hazırlıklar yapmak- tadır. Küşat resmine iştirak edecek olanlar, yalnız; İzmirliler değildir. Civar vilâyetlerden, (Bursadan, Ankara ve Istanbuldan, hattâ uzak vilâyetlerimizden de birçok zevat İzmire gitmek arzusunu izhar et- mişler,9 keyfiyet İzmir belediye riyasetine (| bildirilmiştir. | Ogün Izmirin hakiki ve milli bir bayra- ma sahne teşkil edeceği şimdiden tahmin ediliyor." z Istanbulj Turing klübü İstan- buldan iştirak edecek zevatın merasimde hazır bulunması için icap eden hazırlıkları yapmış ve tedbirler almıştır. Turing klübün tavassut ve delâletile merasim için Izmire gidecekler bütün vesâiti nakliyede yarı ücretle seyahat edebileceklerdir. İzmirin bu büyük gününde hazır bulunmak üzere Istanbul halkın- dan bir çok kimseler bu fırsat- tan istifadeye şitinap etmişlerdir. üze olan kule Gi X Mi Selâniğin meşhur Beyazkulesin- de Yunanlılar küçük bir müze yapmışlardı. Elektrik tertibatı vücuda getirildiğinden burası ge- celeri de açık bulunacaktır. Res- mimizde Beyazkulenin bugünkü hali görülüyor. Halepte bir maç Adana futbolcuları Haleplileri yendiler Halep 12 — Adanalı “ Toros spor ,, futbolcuları şehrimize gel- diler. Toros spor çok güzel ve faik bir oyundan sonra ( Union sportive ) i sıfıra karşı iki ile yenmiştir. Halepte, Türk futbolcularının oyunları pek ziyade beğenilmiştir. Şehir ve idarei hususiye bütçesi Ankara 14 — Istanbul şehir ve idarei hususiye bütçesinin tetki- kine devam ediliyor. Tetkikatın bir haftaya kadar biteceği tahmin olunmaktadır. GÜN HABERLERİ Barzan şeyhi Şeyh Iraka avdet edecek mi? Bir ingiliz tebliğine göre dahalet istemiş Ingiltere müstemlekât nezareti tarafından Londra gazetelrinde neşrolunan bir teblizde Barzan şeyhi Ahmedin Zayta'nın şimalinde Ingiliz ve Irak kuvvetleri ile teşriki mesasi eden Türk kuvvet- lerine teslim olunduğu haberi teyit edilmiştir. Fakat muahharen şeyh Ah- met gönderdiği bir haberde Irak hükümetine itaat etmek istediğini bildirmiş olduğundan Şeyh ile iki biraderinin ve avenesinin hudut- taki Irak kumandanına teslim edilmesi Türk (kumandanından rica edilmiştir. Yugoslavyada iktisadi buhran Belgrat 12 (A.A.) — Lioyd Yugouslavya gazetesi kereste ih- racatındaki buhran hakkında bir makale neşrederek 1930 Kânunu- sani mayıs devresi zarfında 745 milyona) baliğ) olan (ihracatın 1931 de 419 milyona ve 1932 de 214 milyon'a düştüğünü kaydet- mektedir. Monte Karlo gibi Varnada büyük bir gazino yapılacak Varna plâjında Monte Karlo gazinosu tarzında ve yalnız ecne- bilere mahsus bir kumarhane te- sisi için Bulgar hükümetine bir müracaat vukubulmuştur. Müra- caat tetkik ediliyor. Teklif kabul edilirse kumarha- neye Bulgar tebeası giremiye- cektir. Tapu kayıtları Ankara, 15 — Tapu kayıtla- rından hukuki kıymetlerini kaybet- miş olanların vaziyetine dair hazır- lanan kanunun tatbiki hakkındaki nizamnamenin bazı maddeleri tadil edilmiştir. Bu tadilâta nazaran müsakkafat ve emsalini 15 sene, diğer araziyi 10 sene kimse tasarruf etmezse bu araziye tasarruf etmek istiyen- lerin talepleri reddolunacaktır. Ihtilâfın sebebi “|Uruguay, Arjantinle neden münasebetini kesti? Buenos - Aires, 15 (A. A.) — Montevideodan gelen haberlere göre Uruguay mebusan meclisi, Arjan- tinle münasebatı kesmek kanununu tasvip etmiştir. Maamafih, bir çok gruplar bu kararı mahza vatan- perverlikleri hasebile tasvip etmiş- ler, fakaf ittihaz edilen tedbirlerin aculâne olduğu kanaatini izhar eylemişlerdir. Uruguay menabiinden verilen haberlere nazaran, hâdise bir Uruguay kruvazörünüu Buenos - Aires limanında bulunduğu sıralarda mezkür harp gemisine tatbik edilen ve zabitan için nezaket- sizce olan bir tarassut ve nezaret keyfiyetinden tevellüt etmiş bu- lunmaktadır. Arjantin menabii ise nezaket- sizce hareket ve itimatsızlık ajan- larının doğru olmadığını söylüyor. Komünistler Naziler Berlin 14 (A.A.) — Dün ko- münistlerle Naziler arasında bir arbede zuhur etmiştir. 19 kişi tevkif edilmiştir. — AKŞAM'ın tetrikası: No: 172 ZINDAN HATIRALARI Abdülhamit devrine Sahife 5 16 Temmuz 1932 ait hakiki maceralar Muharriri : * Kongerenin ğe, içtimal —— Kongere 26 teşrinisani 1907 de Pariste Tu- .» tesi ren sokağında TN Çer ge “.“ vw .. baron (Dolor. *“Mu4v, 5 YE ; SBA 2 e me) nin ika- ENİ Yİ er e metgâhında ; TABİ al wi. $ ilin aktolunmuştu. W&k. 6,4 sr) ; Fransa hükü "al “ metinin, Sultan sy 5 , Hamidin taz- yiki ile kat'i surette müma- “ SAK yağ >? . naat edeceği > malüm oldu- eee 5 a z ğundan, bir © ğ Li ğa i . taraftan da bu z ğa defa mühim 1) .” 5 € sz iii Zİ ve filiyata gidecek kararlar Ahmet verileceğinden, içtimalar gizli ce- reyan ediyordu. Her murahhasa matbu isim yazılı ve numaralı birer kart gön- derilmişti, bunu göstermeyen sa- lona giremiyordu. Kongereye ittihat ve terakkiden Ahmet Rıza bey, Sami paşa zade Sezai bey, (teşebbüsü şahsi- meşrutiyet ve ademi merkeziyet ) fırkasından başta prens Sabahad- din bey olmak üzere Dr. Nihat Re- şat, Fazlı, Dr.Sabri, Hüseyin Siyret beyler, müstakillerden Ali Haydar Mithat bey, Droşaklardan reisleri meşhur Malümyan efendi, ve türk muhipliğile şöhret bulmuş, âlim ve fazıl bir zat olan Basmacıyan efendi ve daha bir çok murah- haslar iştirak ettiler. Kongre müzakeratı, herkesin anlıyabilmesi için, birinci kongre gibi muhtelif dillerde değil, bu defa yalnız fransızca cereyan edi- yordu. Neler görüşülecekti? Ihzari komisyonun (gizli) kaydile âzaya tevzi ettiği mukarreratı aynen şöyleydi: (Müştereken harekete samimi bir hisile karar veren (Droşakist), (ittihat ve terakki) ve ( teşebbüsü şahsi - ademi merkeziyet ve meş- rutiyet ) fırkalarının murabhasları- nın teşkil ettikleri komite Pariste teşrinisaninin 7 sinde bir kongre aktine karar vermiştir. Müzakere edilecek mevat ber- veçhi atidir : 1 — Bugünkü rejimi yıkmak, 2 — Meşrutiyeti idareyi, par- lâmentoyu tesis etmek, 3 — Bu gayeye vüsul için her çareye baş vurmak. Kongrenin maksadı teşekkülü doğrudan doğruya filiyata geç- mek olduğundan hiç bir progra- mın müzakere ve münakaşası mevzuubahs olamaz. Aynı zaman- da Osmanlı impratorluğunun ta- mamiyeti milkiyesi ve istiklâli tanınmıştır. Böylece sosyalist olart Droşaklarla, ademi merkeziyetçi prens Sabahaddin bey, ve henüz esaslı bir programları olmamakla beraber milliyetçi Ahmet Rıza bey ve taraftarları bir çatı altında toplanıp Abdülhamidi ve istib- dadı yıkmak için son çareyi ara- mağa koyulmuşlardı. Kongre üç celse aktetmiştir : Birinci celseye prens Sabahad- i i celseye Ahmet Rıza beyin bir mektubu Rıza bey; üçüncü celseye taşnak- larin reisi Malümyan efendi riya- set etmiştir. lik celsede Ahmet Rıza bey ile taşnak murahhasları arasında bir ihtilâf baş göstermiştir. Ahmet Rıza bey makami sak tanat ve hilâfetin (Ali Osman) da kalacağını ve bunun kongre zabıtnamelerinde zikrini istiyor, ve bu hususta ısrar ediyordu. Taşnaklar ise: - Padişah kendi hukukunu müdafaaya muktedir- dir, bizim onunla alıp wp,” bir şeyimiz yoktur, nokt; ısrar ediyorlardı. Diğer tai. taşnaklar, kongrede müza.. edilecek mevaddın uzun uzar münakaşat neticesinde evve ihzari komisyon tarafından tesbit edilmiş olduğunu ve bu mevat şimdi ortaya attığı meselenin mevcut olmadığını söylüyorlardı. Onlar ne derlerse desinler Ahmet Rıza bey fikrinden dön- müyor, mutlaka dediğinin olmasını istiyordu. Bu münakaşalar esna- sinda Taşnak murahhasları ile Ahmet Rıza bey arasında çok âci kongrenin devamı bile tehlikeye düşmüştür. Nihayet itilâf bahaddin bey taraftarlarından yona havale ve böylece ibtilâf bertaraf edilmiştir. Kongreden evvel (ademi merkeziyet) meselesi yüzünden ibtilâflar çıkmış ise de kongrede bu mesele mevzuuw- bahs olmamış, böylece muvakkat bir zaman için olsa da Ahmef Rıza beyle prens oSabahaddin beyin araları bulunmuş demekti. (Arkası var) .. Zindan hatıraları tefrikası münase- betile dün şü mektubu aldık: Gazete- nizin 18 temmuz 1992 nüshasında * Zindan hatiralari » serlâvhasi altinda 196 numaralı tefrikasmın sütunlarında | ismimin geçtiğini gördüm. Oldukça eski bir tarihe ait bu notlardakı bazı yan şlıkların tashihini rica ederim, « Istanbulda Cenevröde tahsilde bulunduğu Universite laboratuvarında ihzar etmiştis. diye yazılmıştır. Bu bombalar « Fabrigue de pyrotac- hnie a Caraupe» laboratuarında hazır lanmış ve Fransada Cenevre huduna yakın «Salöve dağında tecrübeler yapıl Nazmi Asaf meyanında Ahmet Rıza beyin. * Nihayet bu mesele prens Sa- j Fazlı beyin teklifi ile bir komis- atılacak bombaları » / İL sözler taati edilmiş, bir çok defalar © i
