14 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Sebep ne? Petrol, benzin fiyatleri pahalı Buna karşı tedbir almak lâzımdır? Petrol ve benzin fiyatları artı- yor. Geçen sene çift teneke ben- zin 750 kuruşa satılıyordu. Bu sene fiyat 780 kuruş olmuştur. Bu mesele hakkında salâhiyet- tar bir zat şu malumatı vermek- tedir. Bir senedenberi (petrol kumpanyaları, kendi aralarında birleşerek aynı fiyat üzerinden mal satmaktadırlar. Kumpanyalar (ayni zamanda Anadolu ve Trakyayı, satış mınta- kalarına taksim etmişlerdir. Bu vaziyet karşısında, Anadolunun ekseri yerlerinde benzin pahalıdır. Aldığımız malümata göre, Zon- guldakta Deverek, Kozlu yolla- rında otomobil işleten şoförler, benzin daha ziyade pahalılaşırsa otomobillerini garaja çekecekle- rini söylemektedirler. Bu hadise memleketin nakliye şeraitini de- giştirecektir. Petrolun pahalılaşması da, daha ziyade elektrik tenviratı olmıyan kasabaları ve köyleri alâkadar eden bir meseledir. Istanbul piya- sasında bir kilo petrol 21 kuruşa satılmaktadır. Geçen sene 19 kuruştu. Petrol Anadoluda daha pahalıdır. Meselâ Zonguldak köy- lerinde bir okka petrol 35 - 38 kuruşa satılmaktadır. Köylünün iştira kudretinin eski- sine nazaran azaldığı birkaç defa resmi raporlarda bile yazılmıştı. Alâkadar makamat, türkiye piya- sasında, pahalı benzin ve petrol satışının müsebbiplerini araştır- malıdır. Istanbul - Edirne Geçen haftadanberi otobüs seferlerine başlandı Edirne, 12 — Edirne - Istanbul arasında gecen haftadan itibaren otobüs seferlerine başlanmıştır. Edirne - Istanbul arasında işli- yen otobüsler bir gün Edirneden bir gün de Istanbuldan olmak üzere gün aşırı sabahları saat sekizde hareket etmekte ve bu mesafeyi on saatte katetmek- tedirler. Alman intihabı Mücadele çok şiddetli ve hararetli oldu Berlin, 13 Almanyada Rayhştag intihabı için mücadele başlamıştır. Bütün fırkalar 31 temmuzda yapılacak intihaba ha- zırlanıyorlar. Gelecek intihapta Raylıştagda 6 fırka bulunacağı tahmin edili- yor. Bunlar faşistler, sosyalistler, komünistler, merkez katolik fır- kası, Bavyera halkçıları, nasyo- nalistlerdir. İntihap (omücadelesi faşistlerle (| sosyalistler çereyan edecektir. Merkez fırkası da şiddetli bir mücadeleye hazırlanıyor. Bugünkü kabineye gelince, hiç bir fırkaya istinat etmiyerek fırkaların fev- kinde bulunmaktadır. ingilterede 2,747,343 işsiz var Londra 12 (A. A.) — Avam kamarasında kendisinden istiza- hatta bulunan mesai nezareti parlâmento müsteşarı, 27 hazi- randa işsizler mikdarının 2 milyon 747,343 e baliğ olduğunu ve bin- netice 6,037 kişi artmış bulun- duğunu beyan etmiştir. bilhassa arasında Üç sıra diş Adanada bir çocuğa ameliyat yapıldı Alt çenesinde üç sıra diş çıkan çocuk Adana,9 (Hususi) — Diş tabibi Süleyman Fahri beyin muayenehane- sinde bir ameliyata şahit oldum. Bu ameliyat bir çocuk üzerinde yapılmıştır. Yedi yaşını bitirmiş olan bu çocuk muhasebei hususiye tahsil- darlarından Abdülkadir efendinin oğludur. Alt çenesinde üç sıra diş çıkmıştır. Tababet tarihinin şimdiye kadar kaydetmediği bu gayri tabii diş çıkarma vaziyeti hakkında Süley- maan Fahri bey: “— Yaşı geldiği halde çocuk alt çenedeki süt dişlerini değiş- tirmemiş, bunları istihlâf edecek dişler ikinci ve müteakiben üçüncü sıra teşkil ederek arka arkaya neşvünema bulmuştur. Fenni tıp şimdiye kadar böyle bi gayri tabiilik kaydetmemiştir.,, demiştir. Süleyman Fahri beyin yaptığı bu ameliyat muvaffakıyetle netice- lenmiştir. — Burhan Sadık Koza mahsulü Bu sene Trakyada koza maksulü ne halde? Edirne, 12 — Yeni sene koza mahsulünün arkası alınmış gibidir. Son günlerde borsaya pek az mıktarda mal gelmektedir. Bu sene,! şimdiye kadar 58 kuruştan fazla fiatle koza satılmamıştır. İstihsal mıktarı geçen yıldan çok ziyadedir. Geçen seneki istihsalât 17 bin kiloyu geçmediği halde bu seneki istihsal yekünu 60 bin kiloya hemen hemen yaklaşmıştır. Civar kazalardan da satış için borsamıza koza gelmiş ve hattâ Çatalcadan bile bir miktar şehri- mize getirilerek borsamızda satıl- mıştır. Uzunköprüde koza mah- sulü pek düşük fiatle satılmıştır. Haber aldığımıza göre fiatler 30 - 40 kuruşu geçmemiştir. Bu yüz- den vaktü hali iyi olan müstahsil- ler kozalarını Edirne borsasında satmağa mecbur olmuşlardır. Eskişehirde lik maçları Eskişehir 10 ( Hususi) — lik anlarda biraz kendisini gösteren idman yurdu son anlarda oyunla- rını bozmuş ve Demir siperle olan maçlarında Demir siper 2-3 galip gelmiştir. Tayyare mektep takı- mile Türk ışığı maçlarında mek- tep takımı 2-4 galip gelmiştir. Ikinci takımlar arasındaki maç- larda idman yurdu şimendifer takımına 0-4 galip gelmiştir. Fransız meclisinde Herriot kabinesi ve sosyalistler Kabineyi tutan ekseriyet değişiyor mu? Paris 13 — Gazeteler, Fran- sız meclisinde vukubulan ve ka- binenin itimat reyi almasile neti- celenen müzakereler | hakkında uzun makaleler (o neşrediyorlar. Bu defa sosyalistler kabinenin aleyhinde rey vermişlerdir. Mer- kez ve mutediller ise kabineye müzaheret etmiştir. Bir kısım gazeteler hükümetin sosyalistlerle alâkası kesildiğini yazmaktadır, bundan memnun ! görünmektedir. Bir kısım gazete- ler ise bunun geçici bir şey oldu- unu, istikbalde sosyalistlerin yine icabında Okabineye (müzaheret edeceklerini yazıyorlar. Hemen bütün gazeteler baş vekilin mesaisini taktirle yadedi- yor. Hugenberg, Von Papeni tenkit ediyor Breme, 10 (A.A.) — Hugen- berg, bir nutuk irat ederek Von Papeni tenkit etmiş ve mumai- leyhi Lausanne'da hususi borçları ilga edecek yerde Almanyanın milyarlarca tediyatta bulunmasını kabul etmiş olmakla ittiham eylemiştir. Bir milyoner mahküm oldu NewYork 11 (Hususi)— Lind- berg meselesinde ismi geçen ve tayyarecinin en iyi dostlarından biri olan milyoner Curtis yalan şahadetten dolayı bir sene hapse ve bin dolar para cezasına mah- küm edilmişti ” Köy yangını Kuruca ova köyünde 150 ev yandı Konya 12 — Beyşehrinin (Kuruca ova) köyünde bir yangın olmuş evlerin sık olması ve tamamen ahşap bulunması dolayisile tevessü ederek 150 ev yandıktan sonra söndürüle bilmiştir. (Kaymakam yangın mahalline gitmiştir. Makamı vilâyetten harikzedelere muavenet için hilâliahmer nezdinde teşebbüsatta bulunmuştur. Hakiki hasar mıktarı tetkikten sonra tesbit edilebilecektir. Belçikada grevler Bir çok şehirlerde hadiseler oldu Brüksel, 12 (A.A.) — Sosyalist sendikalar (komisyonu (Ohemen umumi bir grev ilânı tasavvurun- dan vazgeçmeğe karar vermiştir. Ancak ekmekten vergi alınması hakkındaki projeden sarfı nazar edilmesini, amele ücretlerinde ve işsizlik (o tahsisatlarında ( tenzilât yapılmasına nihayet verilmesini ve haftada kırk saat çalışma usulü- nün kabulünü istemekte ısrar eylemişlerdir. Âyan meclisi ziraat encümeni, bugünkü ahval ve şarait dolayı- sile, buğdaya yeniden kıymet takdiri hakkındaki projenin müza- keresini tehir etmiştir. Şimdiki grevin (o sebeplerinden (biri bu projedir. Hainaut eyaletinde komünist- lerin çıkarmak istedikleri karga- şalık akim kalmış, sükün iade edilmiştir. Charleroi mıntakasında dün 240 kişi tevkif edilmiştir. Lalouviğre'de taş ocakları amelesi grev yap- mışlardır. AKŞAM'ın tefrikası: No: 170 ZINDAN HATIRALARI ALARA İLA YAYALAR ağ EV Abdülhamit devrine ait hakiki maceralar Muharriri : « Şumnuda Talât beyin etrafındaki - Etem Ruhi bey Tarblus zinda- nında mevkuf iken Arif beyden bir az sonra ise Mısır pasaportu ile Istanbula gelen ve doğruca Perapalas ote- line inen prens Hikmet beyin çantası da bombalarla dolu idi, bu prens Hikmet bey, tekrara lüzum yoktur ki avukat Etem Ruhi beydi. Etem Ruhi bey Istanbulda bir hafta kadar kalmış, bu müddet zarfında araba çalan bir şive ile türkçe konuşarak, yakalandığı takdirde istibdadın elinde can vermektense derhal intihar et- mek üzere oOcebinde (bolca zehir ile dolaşarak işlerini görmüştür. Onun vazifesi zaten Istanbuldaki teşkilât ile temas etmek ve bombaları bu teş- kilâta (Oteslim ederek yapıla- cak işleri tesbit etmekti. Etem Ruhi bey bir hafta içinde bil- hassa şu zevatla temas etmiştir: Doktor Vecih, Vefada sarı Hüsnü Fatihte Zencirlikuyuda kadı Vasfi efendi zade burunsuz Hakkı, Eyipte eşraftan Tevfik beyler ... Bu sonuncu Tevfik bey ilânı hürriyetten bir kaç ay evvel bu temaslar neticesi olarak yakalan- mış, ancak meşrutiyetin ilânı üzerine kurtulabilmişti. Şu (hareketler bilbassa Bulgaristan türkleri ara- sında mevcut hissi hürriyet ve şefkatin inkişafını göstermekte idi.” Türkiyeden kaçan jon türkler Şumnu Rusçuk, Vidin münevverlerine iltica ediyorlar, orada samimi ve temiz bir melce buluyorlardı. Bu üç kasabada bir çok Jön Türk- lerin iyilik, büyüklük gördükleri meşrutiyet tarihine, karışmış şah- siyetleri ounutmamak (o lâzımdır: Bunlardan biri ki yukarıdaki kon- grede rolü vardır Mehmet Teftiş efendidir. Bu zat Rusçukta, nazarı dikkati celbetmemek, şüpheden masun kalmak için bir kunduracı dükkânında eskicilikle vakit ge- girirdi. Bu zatın eskici dükkâni adeta bir abidei hürriyet idi. Bütün mülteciler orasını adeta tavaf ederlerdi. Mithat Şükrü beyde bir sırada Avrupadan buralara gelmiş, bir müddet te Bulgaristanda çalışmıştı. Kereste tüccarından Hasan Molla Azizof beyde Jön Türk- leri servetile himaye eder, bir baba gibi onları sinesine basardı. Yukarda ismi geçen Talet To- kaliyef efendi ise ayrı bir Jön türk hamisi idi. Bu zat, Sofya ateşemilterliği zamanında, Gazi Hz.nin iltifatlarına ve takdira- tına mazhar olmuş mesut hürriyet rüesasındandır. * minderler adeta aleni bir hüriyet yuvası kurmuşlardı, orada tarihi bir kıraathane vardi ki bütün gençler burada toplanır, her ta- raftan gelen Jön türk neşriyatını içlerine sindire sindire okur, okurlardı. O zaman Sultan Hamidin Bulk garistandea fevkalâde komiseri Necip Melhame paşa idi. Paşa bu kıraathaneyi kapatmak, hiç olmazsa kıraatahanede asılı Mithat Pş. ve Namık Kemal beyin fotograf- larını kaldırtabilmek için o za- manki Bulgaristan emaretine mü- teaddit notalar vermiş, teşebbüs- lerde bulunmuştu. Bu teşebbüs- lerinde muvaffak olamıyan Necip Melhame paşa Filibede münteşir (Müvazene) gazetesini kapatmış ve sahibi Ali Fehmi beyi de tevkif ettirmek istemiş ise de, Ali Fehmi bey bir yolunu bularak vaktinde Avrupaya firar etmiştir. Etem Ruhi bey ise (Mısırlı Hik- met bey) olarak faaliyete devam etmiştir. (*| Yeni bir kongreye doğru 1907. Bu tarihte Jon türkler, bildiğimiz vaziyettedirler. Avrupada neşriyat devam ediyor.. Prens Sabahaddin bey yeni fırkasını teşkil etmiş, bir haylı tetkik ve tetebbü neticesinde ortaya attığı, büyük bir münakaşa mev- zuu teşkil eden, Osmanlı Impara- ratorluğu batıncaya kadar arkası gelmiyen derin, sonsuz ihtilâflara mevzuubahsolan programını müda- faa etmektedir. Abdülhamit dahildeki kargaşa- lıkları bastırmış, İzmire ve İstan- bula sokulmuş, gizlenmiş, işleyen jön türklerden bihaber, mevkiin- den emin fakat buna ragmen daima müteyakkız, saltanat sür- mektedir. (Arkası var) (| Etem Ruhi bey, Nazmi Asaf beyle birlikte o Tarabulustan Tunusa firar etmişti. Oda tıbbiye talebesi idi. Onların sınıfından elyevm adliye vekili Yusuf Ke- mal bey de o zaman yakalanmış ve Taşkışlaya atılmış ise de, sevki tali ile Tarabulusa nefyedilmemiş, mektepten çıkarılmakla tecziye edilmişti. o Aym sınftan elyevm donanma baş doktoru miralay Rasih, Pariste bulunan doktor Nihat Reşat, rontken hocası merhum doktor Şevki beyleri de zikretmek lâzımdır. Istanbulda Havagazı ve Elektrik ve Teşebbüsatı Sınaiye Türk anonim şirketi (Satgazel) (Satgazel) İstanbulda Havagazı ve Elektrik ve Teşebbüsatı Sınaiye Türk Anonim şirketi ahiren en iyi tesisat ile teçhiz edilmiş olan Yedikule Gazhanesinde istihsal edilen taktir olunmuş katran, 2zift, benzol, hafif yağ, naftalin ve saireyi piyasaya çıkarmağa başla- dığını mukterem ahaliye arz ile kespi şeref eyler. Mezkür gazhane, aynen (Carbo- lindum) un evsafını haiz olup mü- kemmel bir surette onun yerine kaim olabilen satgazol da istihsal etmektedir. Şirket, hariçten gelenlerden hiç aşağı olmayan bu yerli sanayi mahsullerinin muhterem ahalinin rağbetine mazhar olacağını ümit eyler. Toptan mubayaat için Beyoğ- lunda Şirketin İdare Merkezi olan Metro Hanında (Müşteriler Dairesi) linci katta 12 numaralı odaya müracaat buyrulması mercudur, İstanbul 29 Haziran 1932 Müdiriyet