13 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 Akşam 13 Temmuz 1932 salya Cenevrede Akşa (Baş tarafı birinci sahifede ) bütçesi açığı dört milyar franktan çok fazladir. Açığı kapatmak için nasıl olsa harbiye bütçesini indir- mek mecburiyetinde kalacaklar... Bu zarureti, fedakârlık diye sat- mak istiyorlar..,, Muhatabım, Lehistanda doğ- muş. Anası rus, babası ingiliz... Tahsilini Fransada yapmış, Isviç- rede bitirmiş. Uzun müddet Ak manyada kalmış.. Şimdi Cemiyeti akvamda memur. Nereli olduğunu kendisi de pek iyi tayin edemiyor. Tam Cemiyeti akvamın aradığı beynelmilel tiplerden biri... Camekânı, pırıl pırıl yanan büyük bir saatçi dükkânının önünden geçiyoruz. Beynelmilel, geveze arkadaşım sözüne devam etti: — “işte Isviçre... Amerikaya saat satarak, otellerini ingiliz ve amerikalı seyyahlarla doldurarak zengin olmuş bir memleket... Şimdi saatler satılmıyor.Bütün saat fabrikaları iflâs tehlikesine maruz, feryat ediyorlar.. Oteller bomboş.. Saat fabrikalarının bir kısmı, şimdi mühimmat yapmaya başladılar, biliyor musunuz? Saatçilik ve otelcilik (o bubranını, mühimmat imalâtile bir dereceye kadar telâfi etmek istiyen İsviçreliler bile, bilmem, tam terki teslihata razı olurlar mı? Dünyanın teslihat masrafı günde 2 milyon ingiliz lirası, senede 25 milyar altın franktır... Bu paralar bir takım fabrikalara gi- diyor. Bu sayede birçok amele geçiniyor, bir kısım memleketlerin mevadı iptidaiyesi sarfediliyor, birçok insanlar zengin oluyor, devletler onlardan vergi alıyorlar. Teslihatın tahdidi, hele tenzili demek, bütün bu milyarların artık sarfedilmemesi, mühimmat, top ve tüfek fabrikalarının, harp gemisi yapan muazzam tersanelerin ka- panması, bir çok amelenin daha işsiz kalması, mevadı iptidaiyenin sarfedilmemesi, birçok devletlerin vergiden ziyan etmeleri, ihracat- tan zarar görmeleri demektir. Biliyor musunuz, dünya silâh ve mühimmat ticareti neye baliğ oluyor? Cemiyeti akvamın yeni neşret- tiği istatistiklere bakınız: Dünya- nın silâh ve mühimmat ihracatı yekünu 1925 senesi 45 milyon dolâr oiken 1929 senesinde, bu yekün, 64 milyon dolâra çıkmıştır .. Bu ihracatı yapan memleketler Amerika, Fransa, Ingiltere, Çekoslovakya, Italyadır.. Terki teslihat demek, bu mem- leketlerin ihracatından , senevi 64 milyon dolâr eksilmek demektir... Buna kolaylıkla kim razı olur?..,, Biraz sustu: — “Bir türk sigarası verir misiniz? dedi. Bir takım insanlar, rıhtım kenarında, büyük bir dürbünün etrafına toplanmışlar, 20 santim mukabilinde, Zuhal seyyaresinin nurani halkasını görmeğe çalışı- yorlardı. Beynelmilel dostum, verdiğim sigarayı yaktı, uzun bir nefes çekti, ciğerlerine taze kuvvet gelmiş gibi, sözüne fazla bir hararetle devam etti: — “Bu adam, devâsâ dürbü- nile, gündüz Monblanın karlı te- pesini, gece yıldızların esrarını seyrettirir, para kazanır. Birçok safdiller, (o dürbünden bakarlar, bakarlar, ekseriya hiç bir şey gör- mezler; fakat ya kendilerini alda- tarak, yahut mahcubiyetten çeki- nerek; - Gördük, hakikaten çok güzel! - derler, ve başka seyirciler zuhur eder.. Beynelmilel politika hayatı, konferanslar, Cemiyeti ak- | vam, bep bu dürbün gibidir. Leman gölünün rıhtımından, bazı büyük devletler, etraflarına topladıkları seyircilere Monblanı veya Zuzali | seyrettirirler.. Monblanın, erişil- meyen uzak zirvesi - teşbihte hata olmaz - milletlerin saadetidir | Küçük seyirciler, şurada olduğu gibi “ gördük, gördük!.. , diye sevinçten el çırparlar, parayı büyükler toplar.. ,, Leman gölü sularının, Cenevre elektrik fabrikasını döndürerek, korkunç bir uğultu ile Ron neh- rine tahavvül ettiği yere gelmiş- tik, Köprüyü geçiyorduk. Bey- nelmilel dedikoducu arkadaşım, benden hiç bir cevap almama- sına rağmen, susınadı, devam etti: — “ Ne diyorduk?.. Ha, evet.,, Senede 64 milyon dolarlık silâh ihracatı... Bu milyonların yüzde 17 kadarı Amerikaya, yüzde on dördü Fransaya, yüzde 33 nisbeti İngiltereye isabet ediyor.. Amerika bütçesinde iki buçuk milyar dolar, Fransa bütçesinde 5 milyar franga yakın, İngiltere bütçesinde daha fazla açık var.. Afyon, kokain, morfin imalâtçıları mal satıp para alırken, sattıkları zehrin kimleri öldüreceğini düşü- nürler mi?.. Çin - Japon harbine, iki üç ay evvel, mâni olmamak için, burada ne entrikalar çeviril- diğini işitmediniz mi ?.. İngilizler, fransızlar hem japonlara, hem çinlilere mütemadiyen silâh ve mühimmat satıyorlardı. ,, Dayanamadım, sordum : — “Ya, Hoover teklifi?.. ,, Cemiyeti akvamda memur, bey- nelmilel muhatabım güldü: — “Inandınız mı? diye sordu. Amerikada Reisicumhur intihabı var, M. Hooverin terki teslihat teklifleri, camlı köşkte M. Gibson tarafından okunduğu günün akşa- mı Amerikada intihabat mücade- leleri başlamıştı.. Bu tekliflerin hakikaten, derhal bütün devletler tarafından - maazallah - kabul edileceğine zerre kadar ihtimal verse, Reis Hoover bu tehlikeli işe girişir miydi. acaba?..,, Bu (Omuhakemesinde haksız olduğunu anlatmak istedim, din- lemedi bile... — “Ya Ingiltere?.. Geçenlerde fazla masraf olur diye, Ingiliz murahhası (o Cemiyeti (o akvam bütçesinden tasarruf yapılmasını istedi... Cemiyeti akvam, bir sulh müessesesi addediliyor. Ingiltere, buna inananlardan biridir.. Bu beynelmilel (sulh Oomüessesesine devletler, 10 senede 9 milyon ingiliz lirası vermişler. Halbuki, bir harp gemisi bugün 7 milyon ingiliz lirasına mal oluyor. Ingil- tere gibi, teslihatına dakikada 200 ingiliz lirası sarfeden bir memleket, Cemiyeti akvam mas- raf bütçesini nasıl çok görür?... ,, Birden önümüze iki kişi çıktı. Oldukça temiz giyinmişlerdi. Biri yanımıza iyice yaklaştı. Sert bir sesle: “ İşsiz kaldık, açız. Bize para veriniz! ,, dedi: Para verdik, gittiler. Arkadaşlarım (ohayret (o etti: “Şimdiye kadar İsviçrede hiç görülmemiş (o hâdiseler.. o dedi: Buhranın şiddetini gösterir. Ilâve etti: “Fakat gören hiç yokl.., Önünden — geçtiğimiz büyük otelin kapısından dört beş kişi çıktı, bayraklı mükellef otomobil- lere bindiler, etraflarına bakma- dan, güle güle konuşarak gittiler... Belli ki, yarım saat kadar, hususi ve gizli müzakerelerde dünyayı kurtarmak o çaresini (— aramışlar, bulamadıklarına tekrar karar ver- mişler, yürekleri rahat, vicdanları müsterih, yatmaya gidiyorlardı... Radyo 13 temmuz çarşamba akşamı Istanbul — 18 giamofon, 19,30 sa7, | bedayii mı fonla ope | ve arkadaşi Bükreş | ) — 19,40 şarkı, | 20 klarinet, 20,45 ano, 21,iö keman. Budapeşte ( ) — 20 macar halk şarkıları, 21,15 'ra Jurnal, 21,85 orkestra, Paris (1725 m. 20 halk hikâyeleri hakkında müsahabe, 21 edebiyat, 21,40 moda haberleri, 21,45 radyo tiyatrosu. Prağ 4 m.) — 20,40 konferans, 22 dini şarkı, 22,20 konser. Roma (4412 m.) — 20,19 zirsi müsahabe, 21,15 tıbbi müsahabe, 21,45 operadaki temsilin nakli. Stokholm (435,4 m.) — 21 şarkı, 21,20 piyano ve viyolonsel konseri, 21,45 konferans, 22,15 konser, 23 asri dans musikisi. Varşova (1411 m.) — 21 Lemberğ- den nakil, 21,36 edebi müsahabe, 21,15 keman, 23 dans musikisi, 23,26 fran- sızca konferans, 23,50 dans musikisi, Viyana (617,2 m. ) — 20,35 orkes- | tra konseri, 22,30 radyo jurnal 22,45 konseri. 14 temmuz perşembe akşamı Bükreş (394,2 m.) — 19,40 gramo- fon, 20 senfonik konser, 20,40 konfe- rans, 21 senfonik konsere devam. Budapeşte ( 550,5 m.) — 19,30 hafif musiki konseri, 21 müsahabe, 23 | radyo jurnal ve cazbant. | Londra (355,8 m.) — 21 orkestra, 23,35 dans musikisi. Paris ( 1725 m.) — 20 gramofon, 21 radyo könseri, 22,30 dans musikisi. Prağ (488,6. m.) — 20 Brunn'den nakil, 21 komedi, 20 orğ. Roma (441,2 m.) 20,15 zirai müsahabe, 21,30 şüun, 21,45 konser, 22,30 komedi, 23 şarkı, 23,30 dans musikisi, Varşova — (1411 m.) — 19 kon- ferans, 19,20 dans musikisi, 21 fransız musiki konseri, 23 dans musikisi, Viyana (517,2) — 20,35 dans mu sikisi 21,30 orkestra konseri, 23 radyo Jurnal, 23,20 çingene musikisi İstanbul 12 Temmuz 1932 (Akşam fiatleri) İstikrazlar Tahvilât İst. dahili 95,25 | Elektrik $,— Şark d. yolları (— 3,05) Tramvay 45,25 D. Muvahhide || 49,—| Tünel yil gümrükler 5,10 | Rıhtım 19,55 Saydi mahi 4,25) Anadolu1 © 29,80 Bagdat. 4,50 ez İl x2p as T. askeriye — «Mümessil 27,35 Esham İş Bankası 9,20| Terkos 26— Anadolu 17,80 | Çimento Ar. Reji 4,05 | Ünyon dey. Şir, hayriye 14,50| Şark dey. Tramvay 4,93| Balya Umumi sigorta (o 11,—| Şark m. ecza Bomonti 21,10) Telefon Çek ilatleri (kap. sa. 16) Londra 755, Prağ 15,975 Nüyork 0,4720 | Viyana 4,2865 Paris 12,03 | Madrit 5,9214 Milano 9,2792) Peşte 3,99 Brüksel 3,3983| Berlin 1,9920 Atina 72,54 | Varşova 4,205 Cinevre 2425 Bükreş 79,465 Sofya 65,945 | Belgrat 29,345 Amsterdam ((—o 1,1725 | Moskova | 1494,— Nukut (satış) kuruş kuruş 40 £, Fransız 171,—)| Işilin, Av. 2 3 isterlin 757,— | Ipezeta 1 dolar 212—| 1 RE 20 biret ni) ipe 10 £, Belçika o 117—| ime 20 drahmi 80—| 20 dinar 20 i.İsviçre 822,—| 1 Çernoveç — 20 leva 28,—| JAltın 929,— 1 ilorin 85,—| 1 Mecidiye || 40, 10 kuron Çek (o 125.—| 1Banknot (| 234,— İstanhul ikinci icra memurlu- undan: Bir alacağın temini için mahcuz ve paraya çevrilmesi mu- karrer muhtelifülcins ve marka- larda motor vesair makinaların ve buna müteallik emvali 19/7/932 tarihine omüsadif Salı günü saat 10 ilâ 12 de Şişlide Hanım oğlu sokağında 23 numaralı fabrika de- 14 den 16 ya kadar Galatada ka- lafat yerinde 4 numaralı fabrika derununda açık arttırma suretile satılacağından talip olanların mez- kür gün ve saatlerde mahallerinde bulunacak memuruna müracaatları ilân olunur. rununda ve yine mezkür gün saat | veye vermeleri, verm: TROPICAL yıldızları ile 99 TABLO ÜZERİNE GÖRÜLMEMİŞ - ORİJİNAL Halkevi konferansları Biricinci konferans 15 temmuz perşembe günü kooperatif- çiliğe dairdir Şirketler komiseri Remzi Saka bey tarafından verilecek olan bu konferansın ehemmiyeti pek bü- yüktür. Istihlâk kooperatiflerine gayet müsait olan büyük şehri- mizde halk tarafından alâka ile dinleneceğini ümit ediyoruz. Remzi Saka beyin kooperatif hareket ve nazariyeleri hakkın- daki eserleri bu konferansı daha fazla tavsiyeye hacet bırakma- maktadır. Konferans tam saat altıda baş- layacaktır. o Sonunda istiyenler sualler sorabileceklerdir. X* Seyfi paşa — Gümrükler umum muhaza kumandanı Seyfi paşa dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. Seyfi paşa dün Istanbul gümrükleri baş müdürlüğünde bir müddet meşgul olmuştur. * İsmet paşanın ve Tevfik Rüştü beyin refikaları hanımlar — Dün. şehrimize gelen başvekil Ismet paşanın ve hariçiye vekili Tevfik Rüştü beyin refikaları hanım efendiler akşam trenile Karlsbada hareket etmişlerdir. 16 Temmuz Hakimiyeti Milliye bayaramı Türk Maarif Cemiyeti rozet tevzi günüdür. İstanbul birinci iflâs memurluğundan: İsmi: H. Habip efendi: Adresi: Beyoğlunda Taksimde Ağaç dibi sokağında; Balâda ismi ve adresi yazılı olan zatın iflâsı açılıp tasfiyenin âdi şekilde yapıl- masına karar verilmiş olduğundan: 1 — Müflisten alacağı olan veya mallarında istihkak iddiasında bulunanların alacak ve iddialarını işbu ilândan bir ay içinde eyyamı resmiye müstesna olmak üzere her gün saat 9dan 12 ye kadar Sulta- nahmette vakı adliye binasında icrayi vazife eden birinci iflâs dairesine gelerek alacaklarını kaydettirmeleri senet ve defter gibi delilleri her ne ise bunların asıl veya musaddak suretlerini vermeleri, 2 — Müflise borçlu olanların yukarıda yazılı olan müddet içinde borçları mikta- rırı yazdırmaları, hilâfina hareketin ceza kanunu mucibince takibat ve mesuliyete uğrayacaklarıni bim: 3 — Müflisin mallarını nakit ve tal tı ve buna mü- masil kıymetli evrakını her ne suretle olursa olsun ellerinde bulunduranlar ister şahıs, ister banka ve sair müessese olsun, bun- ların üzerindeki hakları mahfuz kalmak şartile o malları aynı müddet içinde dai- lerse cezai takibat ve mesuliyete uğrayacaklarının bilinmesi, Salı günü saa? 13 de yu- karda yazılı olan iflâs dairesinde alac- lıların ilk içtimada hazır bulunmaları ve müflisin müşterek borçlularile kefilleri: nin ve borcu tekeffül eden sair kimse- lerin içtimada hazır bulunmağa hakları olduğu ilân olunur. ASRIN EN 'BüYUK VE ŞAYANI HAYRET EĞLENCESİ Avrupa ve Amerikanın merkezleri ahalisinin alkışladığı Büyük Brezilya Revü Heyeti 14 Temmuz yarınki perşembe akşamından itibaren TAKSIM BAHÇESİNDE İcrayı lübiyata başlıyacaktır. Cinsinde yekta olan bu revü heyeti, meşhur Prof. William C. Doorlay tarafından idare edilmekte ve meşhur müzik - hollerin bir çok beynelmilel muganniyeler ve maruf balerinlerden mürekkeptir. Heyetin temsil.edeceği oyunlar meyanında:; fevkalâde alâkabahş bir KALEİ- DOSCOPE EXOTIOUE temsili vardır. iki saatlik müstesna artistik eğlenceler. - MÜKEMMEL - MUHTEŞEM , stok bir halde EXPRESS Muhteşem mizansen- Şeker, kahve Yeni tebligata kadar ithalât durdu Dün Gümrükler ve inhisarlar vekâletinden Istanbul gümrükler! başmüdürlüğüne çok mühim bir tamim gelmiştir. Tamimde çay, şeker ve kahve ithalâtının bir elden idaresine dair olan kanu- nun tarzı tatbiki hakkındaki ayrı- ca yapılacak tebligata kadar kontenjan harici kahve ve şeker ithal edilmemesi katiyetle bildi- rilmektedir. Ayrıca halı ve tiftik ihracı mu- kabilindeki şeker ve kahve itha- lâtı içinde 5 temmuz salı akşamına kadar gümrüklere gelmiş olan- lardan maadasının ithal edilme- mesi ilâve edilmektedir. Gümrüklerde 15 milyon kilo şeker mevcuttur Ankara, 12 Gümrüklerde bekleyen şeker miktarının 15 milyon kiloyu bul duğu haber verilmektedir. Ihracat gümrükleri olan) Istanbul, Izmir, Trabzon, Samsun ve Mersinde takas işlerini ifa edecek küçük birer büronun teşkili muhtemel görülmektedir. i x» Belediye binası — Belediye eski düyunu umumiye binasına taşınacağı için, Belediyenin binası da Konservatuara (verilecektir. Konservatuar şimdi Şehzadebaşın- da bulunduğu için çok uzak gelmektedir. (o Belediye (o binası merkezi olduğundan konservatuar i fık ktedi Snevska Orient Gothenburg Gothenourg, Stokholm, Oslo Danzig, Copenhag ve bütün balık limanlarile Şark ve Karadeniz başlıca limanları arasında 1ö günde bir azimet ve avdet için muntazam postalar. Erland vapuru 20 Temmuza doğru Gotember, Oslo ve Gdynia'adan muvasalatle ayni günün akşamı Ham burg, Kopenhag, Stokolm, Dantzig ve Iskandinavya ve balık limanları için. hareket edecektir. Hemland vapuru 25 temmuza doğru Gotember, Oslo ve Gdymadn muvasalatla aynı günün akşamı doğru Hamburg, Kopenhag. Stokolm, Dantzig ve İskan- dinavya ve Baltık limanları için hareket edecektir. Fazla tafsilât için Galata'da Arapyan Hanında 4 üncü katta kâin acentalığına müracaat. Tel. B.0. 4957 -8- 923. a eman en Istanbul 8 a memurluğun- dan: Bir deynin temini istifası için mahcuz ve bu kerre paraya çevril- mesine karar verilen bir kanepe, 2koltuk yaldızlı bir masa elektrik banyo ve kazanı ve sairenin 18/7/932 tarihine müsadif pazartesi günü Türkiye hanında No, 22 de saat 14 den 16 yakadar bilmüzayede satılacağından alâkadarların me- muruna müracaatları ilân olunur.