27 Haziran 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

27 Haziran 1932 Akşam Sahife 5 Hicaz kıyamı Iğtişaşa önayak olanlar kimler ? Taymis muhabirine göre kıyam İbnissuut aleyhinde imiş! Taymis gazetesinin Kahire mu- habiri Hicazdaki kıyam hakkında atideki tafsilatı göndermiştir: Hicazda kabail arasında Vababi kralına karşı isyan zuhur etmiştir. Bu isyanda iki şeyhin idaresi altında bulunan Beni Ali ve Haveytet (o kabileleri (Oön ayak olmuşlardır. Bunlar Ibni Suuda itaat etmek- ten imtina etmişler ve Maverai Ürdün ile Sina şibih ceziresine iltica etmişler idi. Bu iki Mayısın sonlarına doğru Medine münevve- reyi zaptetmek maksadile Aka- beden 100 muharip ile hareket etmişlerdir. Anlaşılan bunlar yolda diğer gayri memnun kabailden muzaheret göreceklerini oOümit ve hesap etmişler. Kahirede neşrolunan şayialara göre asiler cüzi mukavemete tesadüf etmişler ve Bahri Ahmer sahilini ve Hicaz demir yolunu takip ederek çok ilerlemişlerdir. Maahaza Hicazda olup biten şeyler hakkında şayanı itimat malümat yoktur. Mısır matbuatı Hicazdaki isya- nın İngiliz entirakası eseri oldu- ğunu son ohâdisattan © istihraç etmektedir. Ibni Suut kâfi dere- çede İngilzlerin arzusunu tatmin etmediğinden İngilizler bunu iskat ettirmek gayesini güdüyorlar imiş. Berlinde arbede Nasyonalistlerle sosyalist- ler arasında müsademeler Berlin, 26 (A.A,) — Üniformalı 50 Nazi, dün saat 17 de merkez sosyalist fırkasının mürevvici ef- kârı olan Vorwaerts gazetesi matbaa ve idarehanesine hücum etmişlerdir. Mütearrızların rovelverle ateş açmış olmalarına rağmen, gazete müstahdimini (o Nazileri sokağa atmağa muvaffak olmuşlar ve bunlar da polis gelmeden evvel kaçmışlardır. Vorwaerts'in müstahdimininden iki kişi ağır surette yaralanmıştır. Berlin, 29 (A. A.) — Nazi'ler dün akşam Berlinde metropoliten dahilinde (omühim kargaşalıklar çıkarmışlar, seyir halinde bulunan arabalardan yahudi yolcuları dışarı atmak istemişlerdir. Çekirge mücadelesi 2000 kilo sürfe itlâf edildi Adana 25 — Silifke vilâyetinin Anamor kazasına tabi German yaylâsiyle orta Nasraddin ve Bozyazı köyleriyle Mut kazasına tabi Çarkat köyündeki çekirge- lerin yapılan mücadele netiçe- sinde kâmilen imha ve iki bin kilo sürfe telef edildiği mıntaka- mız ziraat müdüriyetine bildiril- miştir. Cemiyeti akvam mütahassısları Romanyada Bükreş; 26 ( A.A. ) — Argus gazetesi, Cemiyeti akvamın Ro- manya tarafından teknik muave- nette bulunması için vaki olan talebi müsait bir surette karşıla- mış olduğunu ve yakında cemiyet mütehassıslarının Bükreşe gele- ceklerini istihbaratına atfen yaz- maktadır: » BRA balda GÜNÜN HABERLERİ Memnu silâhlar Eminönü merkezi dahilinde araştırmalar yapıldı Eminönü polis merkezi evvelki gece mıntakası dahilinde muhtelif semtlerde araştırma (yapmıştır. Bu araştırmada Eminönünde beş kişide tabanca, üç kişide bıçak ve bir kişide de kama bulun- muştur. Kumkapıda yapılan araştırmada bir tabanca, iki bıçak, Beyazıtta iki sustalı çakı, Küçükpazarda üç tabanca ve dört kama, Aksa- rayda Bekir isminde birinde bir kama; Naci isminde birinde bir tabanca bulunmuştur. Devriye memurları araştırma- dan sonra Koska caddesinden geçerlerken karşıdan gelmekte olan bir kadın polisleri görünce şüpheli vaziyetler almış ve kaç- mak istemiştir. Bilâhare isminin Nuriye olduğu anlaşılan bu kadın yakalanmıştır. Nuriyenin üzerinde geniş ağızlı büyük bir kama bulunmuştur. Bu kadının sabıkalılardan birinin metresi olduğu anlaşılmıştır. Bu- lunan silâhlar müsadere edilmiştir. Sahipleri mahkemeye verilecek- lerdir. Havza kaplıcaları Ankaraya giden heyet avdet etti Havza 25 (Hususi) — Kaplı- caların ıslahı için teşebbüsatta bulunmak üzere belediye tarafın- dan Ankaraya gönderilen heyet avdet etmiştir. Heyet, Ankaradaki temaslarından muvaffakiyetli neti- celer elde etmiştir. Bu meyanda belediyenin eytam hesabatından müdevver borçları 8 sene müddetle tecil edilmiştir. Bu sene evkaf idaresi memleket ibtiyaçlarına Otemamile kifayet edecek şekilde bir hamam yaptı- racaktır. İngiliz borçları Ingiltere dahili borçlarını ödemiyecek vazıyete mi düşecek ? Londra 26 (A.A.) — Ingiltere müdürlerinden Sir Basil Blachtte Cambridgede bir nutuk irat ede- rek İngilterenin Amerikaya olan borcunun oresülmâl ve faizini ödeye bilmesi için Ingiliz mükel- lefine tahmil olunan agır feda- kârlıkların İngiltere hükümetini pek yakın bir zamanda diğer tediyatı yapmak imkânından ta- mamen mahrum olduğunu kabul ve teslime mecbur edecek rad- deye baliğ olmuş olduğunu söy- lemiştir. Mumaileyh, ilâveten demiştir ki; — Şayet fiatlerin hali hazırdaki seviyesi mahsus derecede artmı- yacak olursa vergilerin randmanı dahili borç servisini tamamile temin etmeğe kâfi gelmiyecek ve milli borcun resülmâl ve faizini kanuni tedbirlerle tenzil etmek zarureti hasıl olacaktır. Romanyada feyezanlardan 6 şehir tehlikede Bükreş, 26 (A. A.) — Buğdan | ve Eflâkta yağan şiddetli yağmur- lar dolayısile feyezanlar vukua gelmiştir. 6 şehir, tehlikeye ma- ruzdur. Birçok köprüleri, sular âlıp götürmüştür. Demiryolu mü- | nakalatı inkitaa uğramıştır. 20-25 kişi suda boğulmak sure- tile veya yıldırım isabetile telef olmuştur. : > Müthiş bir yangın Bir şehir az kaldı yanıyordu Yangın ispirto depolarının tutuşmasından ileri gelmiştir Port d'Espagne 26 (A.A.) — (Trinit& adası ) dün saat 1 de resmi binaların, tasarruf sandığı binasının ve devlete ait ispirto antrepolarının bulunduğu mahal- lede zuhur etmiş olan bir yangın neticesinde az kalsın Port d'Es- pagne şehri tamamile harap ola- cak idi. Yangın çıkar çıkmaz ispirto depoları hemen tutuşarak yanmıştır. Yalnız hazinenin mah- zenleri yangından masun kalmıştır. Biraz sonra hükümet binalarının bulunduğu mahallenin kurtarılması imkânı mevcnt olmadığı anlaşılmış ve binaenaleyh şehrin mütebaki aksamının tahlisine çalışılmakla iktifa edilmiştir. Sarfedilen kahramanane mesaiden sonra itfaiye kuvvetleri, yangını söndürmeğe muvaffak olmuşlardır. Hasar miktarı henüz malüm değildir, fakat pek mühim olduğu zannolunuyor. Telefat (© vukuuna dair haber yoktur. Ingiltere bankasının altın ihtiyatları Londra 26 (A.A.) — Ingiltere bankasının aylık istatistikleri, Ingiltere bankasının 15 haziran- daki altın ibtiyatının 134,500,000 liraya baliğ bulunduğu ve şu hale nazaran geçen aya nisbeten 12,000,000 fazla olduğunu göster- mektedir. Firari haydut Mustafa zabıtaca şiddetle takip ediliyor Zonguldak, 25 — Çelik ocağı amelesine ( aylıklarını (götüren kavaslardan birini öldürerek 45 bin lirayı gasbeden haydutlardan beşinin yakalandığını ve paranın bir kısmının meydana çıktığını bildirmiştim. Paranın bugüne ka- dar istirdat edilen kısmı 31,850 liradır. Haydutlardan yalnız Mus- tafa atlı şerir yakalanmamıştır. Mütebaki oparanm bu şakinin üzerinde bulunduğu tahmin edil mektedir. Zabıta, firariyi yakala- mak için esaslı tedbirler almıştır. Avusturyada maaş Viyana 26 (A.A.) — Hükümet, temmuz maaşını iki taksitte tediye etmeğe karar vermiştir. Kaçakçı şebekesi Tahkikat evrakı istintaka verildi Kıymetli mektup zarfları içinde Mısıra eroin kaçırdıkları için yakalanıp adliyeye teslim edilen 11 kişilik şebeke hakkındaki evrak istintak dairesine verilmiştir. Za- bıta tarafından yapılan tahkikatta bu şebeke ile alâkadar olan ve yapılan eroinlerden bir kısmını da burada satan daha bazı kimseler olduğu anlaşılmaktadır. Polis merkezi bu husustaki tahkikatı tamik etmektedir. Boulogne ormanı kazası Paris, 26 (A.A.) — Dün oto- mobille icra olunan zerafet müsa- bakası esnasında Venezoella sefa- reti müsteşarının zevcesinin idare ettiği otomobil tarafından “yara- lanmış olan (oeşbastan oOüçünün yarasındaki vehamet devam et- mektedir; AKŞAM'ın tefrikası: No: 154 Saml bey tevkif edildiği 315 tarihinde Ittihat ve terakki murah- hasları diyor- lar ki: — Proğra- mınızınen gü- zel bulduğu- muz ve tama- men iştirak ettiğimiz mad- desi, beşinci & maddedir. Bu önel dahi kanunu esaside mev- cuttur. Zaten kısmen Sultan Abdülaziz dev- rinde başlan- mış ve bilâhere kanunu esasi” O damında hava nin mevkii alırken icraya vazolunduğu iki sene müd- det zarfında tatbik edilmişti. işte bu madde ahkâmile ekse- riyeti ve akalliyeti teşkil eden islâm hiristiyan akvamdan hiçbiri diğerinden fazla hukuk ve imtiyaz iddia edemiyecek!... 6 ıncı mad- deye gelince, kararımız şudur: Sabık Ankara mebusu Saml bey Fizanda hapishanenin ve saire için celbolunacak mual- limler Makedonyada olduğu gibi hükümâtı ecnebiyenin birer mu- rahhası değil, ancak devleti Os- maniyenin maaşlı birer memuru olabilirler,, İttihat ve terakki murahhasla- rının itirazları nihayet şöyle biti- yordu: “— Hiristiyan vatandaşlarımız- dan meclis âzalarımız, hariciye müsteşarlarımız, sefirlerimiz, vali muavinlerimiz, maliye nazırları- mız mevcuttur. Nüfusu mecüdeleri nispetinde küçük memurlar da bulunması ta- lep ediliyor. Bunlar da zaten mev- cuttur. Ancak bir kısım hiristiyan vatandaşlarımızın maatteessüf mak- satları muzlem, hüsnü niyetleri meçhul bulunduğundan Manas- tıra ermeni, Vana Bulgar bir vali tayini hiç bir itiraza duçar olamıyacağı halde Erzurumda bir ermeni, Edirnede Bulgar, Adalar- da Rum vâli tayini şu devirde muvafıkı maslahat değildir. Avrupa devletlerinin menafii maddiyeleri ve mali olan hukuk- ları şimdiye (Okadar : muhafaza | olunmuştur. . Kapitülasyonlara.. va- si» ——— Maliye, askeriye, Jandarma, belediye 27 Haziran 1932 - ZINDAN HATIRALARI Abdülhamit devrine ait hakiki maceralar Mubarriri ; * rıncaya kadar her imtiyazlarına riayet olunmaktadır. Ancak bazı devletlerin Berlin muahedesinin 23 ve 6linci maddeleri gibi esas teşkilâtımız için yalnız nukatı nazarı dikkate alarak gene mez- kür abitnamenin bize nafi madde- lerini kal ve kaleme almamaları ve bahusus muahedesinin ahkâmını keenlemyekün hükmünde tutmaları kavaidi hukuku beynelmilele külli- i yen mugayirdir ve mütehassısı düveli ecnebiyenin nümayişi bahri va saire suretlerle umuru dahili- yemize hodbehot müdahalelerini hiç bir vakitte takbihten vaz geçemeyizl,, Program kabul edilmiyor Görülüyor ki prens Sabahaddin beyin Avrupaya koyduğu program ittihat ve terakki cemiyetince ka- bul edilmiyordu. Vel böylece bütün arzu ve emellere rağmen birleşilemiyordu. Prens Sabahad- din bey birleşmek için niçin bu programı ortaya sürüyordu? Bu sualin ceyabını bir az sonra bu- lacağız. Bu defaki bu temasa ümit bağlayanlar büyük inkisarı ha- yale uğradılar ve kaç senedir sönmüş görünen ittihat ve terakki- Prens Sabahaddin ihtilâfı yeniden alevlenmiş oldu. Alevlenen bu yeni ihtilâf ittihat ve terakki erkânını prense yeni hücumlara sevketti. Bir kaç gün evvel klişesini neşrettiğimiz bir mektupta - elyevm Varşova büyük elçisi - Ferit bey Mısırdan, Pariste Ahmet Riza beye aynen şöyle yazıyordu: “Keremnameleri üzerine tekrar Ali Fahri beye rica ettim.. Fakat bu esnada ( Şurayı Ümmet) ilâ- vesinin neşri arzuyu (alilerinin husulüne mani oldu, Mumaileyhin Sabahaddin beyefendi hazretlerile münasebeti kadime ve samimiyesi mevcuttur. Bir defa bu noktai nazardan arzunuzu isafa muktedir olamadi. Saniyen zabıtnamenin neşrinden hiç bir faydai ame- liye tahassül etmeyip, bilâkis mevcut ihtilâfatın tezayüt edeceği ve bu itirazlar muvacehesinde bir zamandan beri oldukça müdahalei ecnebiye fikrinden uzaklaşan mü- şarünileyhin tekrar bu gayri mü- vafık mesleğe sevkolunacağı fik« rindedir. Bu cihetle de zabıtname- nin neşrinde değil, ihfasında faide bulmaktadır. Işte bu cihetle mat lübu âlilerinin istihsali mümkün olmadı. Bendenize kusur atfetme- yeceğinize ümitvarım, baki...., Bu mektuptan da anlaşılacağı veçhile Prens Sabahaddin beye karşı yeni başlıyan neşriyatın, 1903 kongresindeki ibtilâf da mevzuu bahsedilmek, perensi Avrupa mü- dahalesini istediği için yeniden ittiham etmek ve bunun için de kongre zabıtları neşredilmek is- teniyordu. Aynen neşrettiğimiz bu kongre zabıtlarını İttihat ve terekki cemiyeti ele geçiremiyince hucumlarını yine durduramadı. Yukarıki Ferit beyin mektubun- da mevzuubahsolan makaleyi de ehemmiyetine (obinaen aşağıya alıyorum: Muhtariyet mi istiyorlar! (Bu yazı ittihat ve terakki cemiyeti namına prense verilmiş nim resmi aleni bir cevaptır.) amana mona İİKİNL ZARİ ik