25 Şubat 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Cenevre konferansına #iden heyetimiz yakında avdet ediyor. Şanghayda Japonların A yeni taarruzları da netice- siz kaldı. Sene 14 — No: 4805 — Flatı her yerde: 5 kuruş PERŞEMBE — 25 Şubat 1932 Telefonlar: Tahrir 21686 — Idare 21434 — Klişe 20113 Mali ve iktisadi vaziyet Varidat neden azaldı, ne gibi tedbirler alınacak? Fırka maliye tetkik komisyonunda mühim müzakereler oluyor Apkara, 25 (Telefon) — Fırka maliye tetkik komisyonun da cereyan eden müzakerata büyük bir ehem- miyet atfolunmaktadır. Tetkik edilmekte olan vaziyet, memleke- timizin mali ve iktisadi bünyesi ve bu bünyenin inkişaf ve kuvvet- lenmesi için alınması elzem olan tedbirlerdir. 932 bütçesinin tanzimi ve büt- çede müvazenenin temini alınacak tedbirlerin bir neticesi addolun- maktadır. Fırka ve hükümet muvakkat tedbirlerle müvazeneli bir bütçe yapmaktan Ziyade esasli ıslahat icrası ove tedbirler ( alınması lüzumuna kani bulunmaktadır. Yoksa yeni bütçeyi, varidatın bir miktar artmasına gayret, masrafı da bir miktar tenkis suretile bu sene için de vücuda getirme- menin büyük müşkülâta badi olmayacağı muhakkaktır. Bu mü- lâhaza ve mütalâalardır ki Halk fırkasını ve hükümeti memleketin iktisadi Ove (mali obünyesini müştereken tetkike sevk etmiştir. Hali ve vakti yerinde olduğu zaman, hattâ sıkıntısı o dereceyi bulmadığı zaman vergisini mem- nuniyetle ödeyen Türk köylüsü bu mukaddes vazifesini ifada bu gün azami müşkülât ve çok yerde imkânsızlık içindedir. Hapis ve tazyik, hüsnü niyeti olup ta ödeme imkânını bulamayan vatandaşlar için ne feci veacı bir akibet teşkil etmektedir. Içinde bulunduğumuz mali se- nenin tahsilât bilâncosuma göz gezdirilerek (olursa ( görülür ki en ziyade tahsilât malını satabil- miş olan ve hayvan yetiştiren mıntakalarda olmuştur. Buğdayı, pamuğu, tütünü para etmeyen çiftçi ise vergisini ya hiç vereme- miş, veya cüzi bir mikdarını öde- yebilmiştir. İşte böyle çetin ve buhranlı geçen bir mali senenin yüz seksen altı milyonluk bütçesi, ihtimaldir ki mayıs o nihayetinde yirmi altı ilâ otuz milyonluk bir açık arzedecektir. Hükümet böyle bir açığı derpiş ederek lâzım gelen tedbirlerini almış ve masraf bütçesindeki bazı rakkamları mevcut farzetmemek yolunu ihtiyar etmiştir. Bu otuz milyona yakın açığa sebep, vergi tahminlerinden mü- him bir kısmının tahakkuk ede- memesi, gümrüklerdeki tahdidat neticesi gümrük varidatının esaslı bir tenakus göstermesi gibi âmil lerdir. Filvaki 15 teşrinisanide tatbi- şu üç, üç buçuk ay zarfında güm- rük varidatını yedi milyon kadar tenkis etmiş ve ayni sebepten ayni müddet zarfında muamele vergisi iki buçuk milyon lira azalmıştır. Görülüyor ki yalnız kontenjanın mali sene nihayetine kadar güm- rük varidatına ondört milyona yakın tesiri olacaktır. (Devamı ikinci sahifede) Şeker fiatlerinin yüksel- mesine kim sebep oldu? Komisyon dün tetkikatını bitirdi, ihtikâr yapıldığı anlaşılıyor Şeker meselesini tetkik eden komisyon dün son içtimaını yap- mıştır. Komisyon dün Ticaret odasında (tacirleri ( dinlemiştir. Tüccar toz şeker fiatlerinin Al- pullu- fabrikası tarafından arttırıl- dığını söylemişlerdir. Bundan sonra şekerciler ve çikolata fabrikatörleri (o çemiyeti reisi Kâzım bey dinlenmiştir. Kâzım bey komisyona bir kaç hafta evvel Alpullu fabirikasının 34 lira 60 kuruştan sattığı (o şekerin faturalarını (o göstermiş fabrika- nın elinde kaç vagon şeker oldu- gunu, neden bura piyasasında satmadığını anlatmıştır. Bu izahat şayanı dikkat görülmüştür, Komisyon saat üçte Alpullu fabrikası müdürlerinden Haydar beyi davet etmiştir. Haydar bey komisyonda bir saat kalmıştır. Bu arada şeker tacirleri, ve şe- kerli madde imal eden fabrika- törlerle muvacehe edilmiştir. Komisyon saat beşe doğru tetkikatını bitirmiştir. Komisyon azaları mazbatanın muhteviyatı hakkında bir şey söylememişlerdir . Bir muharririmiz komisyon aza- larından birine, ihtikâr olup olma- dığı hakkındaki kanaatını sormuş ve şu cevabı almıştır: “ — Mesele tamamile anlaşıl- mıştır. o Raporumuzu alâkadar makamata vermeden evvel size lerini söyliyemem. ,, Diğer taraftan verilen malü- mata göre komisyon şeker işinde Ticaret odasının fiat cetvelleri ve rüsumat idaresinin istatistikleri bu kanaatı teyit etmektedir. Komisyon bugünden itibaren kahve ihtikârı işile meşgul ola- caktır. Ticaret müdüriyeti kahve vaziyeti hakkında komisyona bir rapor vermiştir. Belediyenin tetkikatı Şeker fiatlerinin pahalılığı hak- kında belediye iktisat müdürlüğü- kine başlanan gümrük tahdidatı hadiseye sebebiyet verenlerin isim- ihtikâr olduğu kanaatını edinmiştir. Çinde milli his kuvvetlendi Japonların yeni taarruzları da sahifedir Mançuride de halk ayaklandı Japonların cenuba doğru Londra, 24 (Hususi) — vajfe ef Mançüride halk arasında büyük bir tesir yapmıştır. Bir çok yerlerde kıyamlar, Japon askerine ta- arruzlar başlamıştır. Şimali Mançurideki Japon askerinin muvasala hattını kesmek için şimendifer hattı bir çok nok- talardan bozulmuştur. Japon- lar muvasalayı temin için Harbinden cenuba doğru as- ker göndermişlerdir. Halk arasında galeyan de- vam ederse Japonların Har- binden cenuba çekilmeleri muhtemeldir. Cenevredeki heyet geliyor Tevfik bey bugünlerde avdet edecektir Ankara 25 (Telefon) — Tahdidi teslihat konferansına iştirak eden heyetimizin kısa bir müddet sonra avdetine intizar ediliyor. Murah- hasamız Tevfik bey bugünlerde dönecektir. Konferans uzamak istidadını gösterirse ohükümetimizi (o Paris veya Bern elçilerimizden biri temsil edecektir. Kâbil büyük elçimiz Hikmet beyin merkezde mühim bir memu- riyete nakli ihtimalinden bahsedil mektedir. piyasa yerleri çekilmeleri muhtemeldir Çinlilerin Şanghaydaki mu- ? #Eski mesireler vel İİ Buralarda kadın er-| ) kek kimler eğlenirdi? muvaffakıyetle tardedildi Cin siperlerinde bomba atmağa mahsus makine Londra, 24 (Hususi) — Kısa bir fasıladan sonra Şanghayda bu gün yeniden muharebe baş- lamıştır. Japonlar geri hatlardaki askerlerinin yerine bahriye silâhen- dazlarını ileri sürerek Kiang Wan mevkiine ve Çapey istihkâmına karşı tekrar taarruz etmişlerdir. Kiang Wan'da sabah şefakla beraber şiddetli bir topçu ateşi başlamış , bir Japon tayyare filosu Çin hatları üzerinde uçarak bir çok bombalar atmıştır. Top ateşi dört saat kadar sürmüştür, Bunu müteekip Japon piyadesi hücum etmiştir. Iki taraf arasında bir saat kadar süren süngü mubare- besinden sonra Japonlar tekrar mevzilerine çekilmişlerdir. Öğleye doğru bu sahada harp faaliyeti durmuştur. Buna mukabil NA Çapeyde muharebe başlamıştır. Burada Japon bahriye silâh en- dazları şiddetli bir topçu ateşin- den sonra hücuma teşebbüs et- mişlerdir. Muharebe akşama kadar şiddetle devam etmiştir. Burada vaz'iyet değişmemiştir. Üç günlük şiddetli muhorebe- lerden sonra vaziyet şudur: Japon- lar Çapey - Woosoung hattında umumi bir taarruza girişmişler, bilhassa bu hattı merkezden yar- mak için çalışmışlardır. Çin askerleri bu taarruzları kâmilen defetmiş veWoosoungda mukabil tearruza geçerek Japonları bir miktar geri sürmüşlerdir. Şimdi iki taraf uğradıkları zayiatı telâfi için çalışmaktadır. Arasıra vuku bulan muharebeler mev- züdir. (Deva nün yaptığı tetkikatı bi li > > ; Rİ Karar bir mazbatayla müddei iyinet adla bildirdiğini Temaşa münakkidi — Doğrusunu istersen, ben bu piyesi hiç umumiliğe ve vilâyete bildirile- | yazmıştık. H) anlıyamadıml. cektir. (Devamı ikinci sahifede) — Zararı yok, aleyhinde yazarsınl...