14 Ocak 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Almanya teslihat tahdit Istanbulda büyük bir edilmezse bir ordu ya- telsiz istasyonu İnşa pacak edilecek Sene 14 — No: 4765 — Fiatı her yerde: 5 kuruş Onlar ve Biz Gözümüz gümrüklerde. Ticaret açığına o kadar ehemmiyet veriyo- ruz ki, ihracatımız ithalâttan fazla olduğu gün, kendimizi dünyanın en bahtiyar o milletlerinden addedeceğiz. Acaba, dünyanın en mesut memleketlerinde, o hakikaten gümrük ihracatı, ithalâttan fazla mıdır, Ne gezer 1. Bilâkis, en zenyin ve en müreffeh addedilen millet- lerin harici ticaret müvazenesinde *daima açık vardır. Yani, mesut memleketlerde, O ithalât daima ihracattan çok fazladır. Esasen çok para sarfetmek çok şey satın alabilmek, bu asırda, zenginliğin başlıca alâmeti değil mi? Bugün zenginliği ile, refah ve saadeti ile en fazla göze batan, iktisadiyatı ve maliyesi | itibarile en sağlam addolunan memleket Fransa değil mi? Fransanın, umumi harpten evel harici ticaret açığı 1,500,000,000 frank , (bugünkü para ile 7,500,000,000 frank, bizim para ile 60 milyar lira | idi. Bu açık 1928 senesi iki milyar (ofrangı (Obuldu. 1929 senesinde ise Fransanın ticaret müvazenesindeki açık 8 milyar 200 milyon frank gibi müthiş bir rakkama çıktı.. lagilterenin harici ticaret açığı, harpten evel Fransanın iki misli idi. Son senelerde, bu açık efsanevi bir yeküna vardı: 45 milyar frankl.. İstatistik rakkamlarını beyhude uzatmayalım: Almanya, Belçika, (o Italya, Japonya, oHollanda, o İsviçre... Bütün bu memleketlerin ticaret müvazenesinde açık vardır. Hem büyük açıklar, Sermayedarlık (kapitalizm ) usulü ile idare edilen ve medeniyette ileri gitmiş olan memleketlerin hepsi, bu ticaret açığı illeti ile malüldür. Bütün bu memleketler, istihsal ettiklerinden fazla istihlâk ederler. Ihracattan fazla ithalât- ları vardır. Az satarlar, çok alırlar. O halde, nasıl zengin oldular, ve servetleri niçin bitmiyor, bilâkis artıyor? Her sene hariçten fazla satın aldıkları malların bedelini nasıl ödüyorlar? Bir insan her sene bin kazanır iki bin sarfederse imahvolur. Bir millet de ber sene harice yüz milyonluk mal satar, hariçten iki yüz milyonluk mal satın alırsa iflâs eder. Hem parası düşer , bem serveti biter. Hazır dan sarfeden ve ömrü sayılı olan mirasyediler gibi... Biz, onun için fakir düştük. Seneler var ki, az sattık, çok satın aldık... Nasıl oluyor da. medeni ve zen- gin milletler harici ticaret müva- zenelerinde her sene milyonlarca açık veriyorlar, ve iflâs etmiyorlar? Nasıl oluyor da, bizim gibi fakir milletler,ticaret açığı verince iflâsa doğru gidiyoruz? Bu zengin ve müterakki milletlerin acaba hiç tükenmiyen altın madenleri mi var? Saydığımız memleketlerin biç birinde altın madeni namına zerre yok. Bilâkis, altınıda hariç- | ten ithal ederler. O halde? (Devamı dördüncü sahifede ) Necmeddin Sadık İ bula hareketi mukarrerdir. ——— — istifa eden M. Laval Fransız buhranı devam ediyor Paris, 13 (Hususi) — Laval ka- binesinin istifası üzerine reisicum- hur M. Doumer istişarelerine baş- lamıştır. M. Doumer bugün iptida âyan ve mebusan reislerini kabul etmiştir. İki reis de buhranın çabuk halledilmesi ve milli bir kabine teşkili lüzumundan bahs- eylemişlerdir. Reisicumhur (O bundan sonra meclisi mebusanda en kıdemli âza olan M. Thensonu, âyandan sol cenah reisi (M. Bienvenu Martini, mecliste radikal sosya- list grubu reisi M. Herriot, sosya- list grubu reisi M. Blum'u kabul etmiştir. (Devamı ikinci sabifede) Tevfik Rüştü Bey Hariciye vekili avdette Suriyeye de uğrıyacakmış? Beruttan Adana gazetesine şu malümat veriliyor: Türkiye Hari- ciye vekili Tevfik Rüştü beyin Bağdattan buraya geleceği ve fevkalâde komiser M. Ponsot ile geçen sene Cenevrede halledile- miyen bazı meseleleri halledecek- leri kuvvetle söylenmektedir. Ticaret muahedesi Ankara 14 (Telefon) — Türk- Iran ticaret muahedesi müzake- ratı, Tevfik Rüştü beyin Tahranda kaldığı müddet zarfında ikmal edilirse muahede imzalanacaktır. Ankaradan telgrafla (o Tahrana bu muahede için bazı esaslar gönderilmiştir. Seyfi paşa Gümrükler muhafaza kumandanı teftişe çıkıyor Ankara 14 (Telefon) — Seyfi paşanın gümrükler muhafaza umumi kumandanlığına tayini âli tastike iktiran ettiğinden Seyfi paşa bu- günden itibaren yeni vazifesine başlıyacaktır. Kumandanlık için şehirde bir bina aranıyor. Seyfi paşa merkez teşkilâtını ikmal ettikten bir müd- det sonra cenup hududumuzdan başlamak üzere bir tetkik ve tef- tiş seyahatine çıkacaktır. Inhisarlar vekili yarın geliyor Ankara 14 (Telefon) — Güm- rük ve inhisarlar vekili Râna beyin bu akşamki trenle Istan- Dünya yeniden karışıyor. Almanya: “Ya silâhlarınızı bırakın, ahut ben de ordu yapacağım!,, diyo Bulgaristan da tamirat bedeli vermiyecek. Avusturya kendisine para vermeleri için devletleri tehdit ediyor zamanlarda gazeteler teslihat meselesini de ileri sürmeğe (o başlamışlardır. £ Versay muahedesi mucibince Almanyada askerlik * yoktur, âsayişi )) muhafaza için yüz bin kışilik bir ordu bulun- ( duruluyor. Bu ordunun ağır topu, tangı, harp tayyaresi mevcut değildir. Almanlar diyorlar k “Biz silâhsız kalmayı, diğer devletlerin silâhlarını tahdit edeceklerine binaen kabul İ ettik. Halbuki seneler geçti, tahdidi teslihattan ( eser yoktur.Diğer devletler de bizim gibi küçük | bir ordu ile iktifa etmelidir. Aksi takdirde YY) onlar muahedeye riayet etmemiş olacaklardır. X Binaenaleyh biz de komşularımızın kuvvetile K mütenasip bir ordu bulundutacağız., Tamirat mes'elesinin halli Ingilteredede arzu 9) edilmektedir, o Fenensuler (Ord Kontinantal Kompani müdürü M. Shaw irat ettiği bir nutukta Avrupanın ve bütün dünyanın felâketine (( tamirat mes'elesinin sebep olduğunu söylemek- tedir. M. Shaw bugünkü bri nihayet Y) vermek için tamiratın ve harp borçlarının üzerniden sünger geçirilmesini isti K vaziyet çok karışık bir şekil alıyor. Almanyanın (0 artık tamirat parası vermemek hususundaki kararım diğer mağlüp devletlerin de tatbik ede- ceği anlaşılmaktadır. Gelen haberlere göre Bul- garistan şimdiden bu hususta bir muhtıra hazır- lamıştır. Muhtıra Cemiyeti Akvama verilecektir. Diğer taraftan Avusturya, devletlerin kendi- Y) sine kredi açmasını istiyor. Şimdiye kadar Ce- miyeti Akvam mali komitesinin açtığı kredilerle yaşıyan bu hükümet son zamanlarda çok müşkil )) bir vaziyete düşmüştür. Cemiyeti Akvam yeni W kredi açmaktan çekindiği için Avusturya hazi- ( mesi parasız kalmıştır. | Viyana gazeteleri bu münasebetle tehditkâr )) makaleler o neşretmeğe (o başlamışlardır . Bu makalelerin hülâsası şudur: “Ya bize para ( verirsiniz, yahut Almanya ile birleşiriz/, Bazı gazeteler daha ileri giderek “bu birleşmeye ) Macaristanı'da dahil ederiz , diyorlar. Almanyada tamirat parası vermemek husu- ( sunda başlıyan cereyanın bu kadarla kalmıya- )) cağını gösteren bazı alâmetler vardır. Son Londra 13 ( Hususi ) — Avrupada siyasi Avrupa ile muhabere Istanbulda büyük bir telsiz istasyonu yapılacak 'Estern telgraf kumpanyasile mevcut mukavele feshediliyor Amerika seyahati © Saraçoğlu Şükrü “bey Nurullah Esat beyle birlikte tekrar Amerikaya gidiyor Ankara 14 (Telefon) — “Estern,, telgraf kumpanyasile munakit mu- kavelenin feshi ile (Imperial and Internationel communication Limi- ted) ile bir (mukavele akti için kendisine salâhiyet verilmesi hak- kında hükümet Millet meclisine bir kanun lâyihası tevdi etmiştir. Filvaki (Eastern) kablo telgraf koni telsiz kumpanyası ile birle- şerek bir Limitet şirketi tesis etmişler ve bunun üzerine Eastern kumpanyası hükümetimize mevcut 1 mayıs 1927 tarihli mukavele- namenin feshile yerine bir telsiz mukavelesinin aktini teklif eyle- miştir.Hükümetimiz bu teklifi müte- hassıslar marifetile tetkik ettirmiş kumpanyası Londrada kâin Mar- (Devamı ikinci sahifede ) mma Nurullah Esat bey Ankara, 13 — Saraçoğlu Şükrü beyle âli iktisat meclisi umumi kâtibi Nurullah Esat beyin pek yakında (oOAmerikaya gitmeleri mukarrerdir. Bs seyahat Saraçoğlu Şükrü beyin birinci seyahatinin mütem- mimi telâkki olunmaktadır. Şükrü beyin Amerikada bazı gruplarla # müzakerata girişeceği ve hükü- metten aldığı salâhiyet dahilinde memlekete nafi anlaşmalar temin edeceği zannediliyor. Camie girerken... Konyada bir buğday tüccarı öldürüldü Konya, 14 ( Hususi) — Buğday tüccarlarından Atikzade Ismail efendi namaz kılmak için camie girerken öldürülmüştür. Hadise- nin, bir ticaret işi yüzünden | olduğu anlaşılmıştır. Kara kedi — Sizin hanımla efendi gene birbirini yiyorlar!.. Beyaz kedi — Hayat pahalılığındanl..