“Sahip ve Başmuharrırı Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET PERŞEMBE 14"KANUNUSANİ 1952 6 ner sene, No. 2130 NUSHASI 5 KURUŞTUR Mümüem .Ü Alman ultimatomunun ferdasında| Vekillerin Laval'in düşmesinde mana varmı? i arttı Siyasi müşavirlikler ihdasını Fransizlar tekrar M. Laval'in riyasetinde alelacele | tavsiye edenler var yeni bir kabine yapmak istiyorlar Fransız . Kabinesinin İstifası Fransada Laval kabinesi isti fa etti, Tamirat ve tahöidi te3- lihat gibi iki mühim kopferan- sını arifesinde ve Alman Başve- kili“Brüning'in “oltimatom,, de Bilen “ beyanatınin ferdasmda vaku bulan bu istifanın bir ta- kim tahminlere meydân verece ği âşikârdır: Acaba “bü istifa Fransanın harici siyasetinde Bir tebeddül mânasını mı istil- zam ediyor? Hükümetin istifası esbabi- nı iyice anlayabilmek için itiba batta istinat ettiği blokun dört sene evvel ne şekilde “iktidara geldiğini hatırlamak lâzımdır. mal ki, Poincare'nin mil Mi blokunu istihlâf eden bu blok, aynı şekil ve mahiyette milli bir hükümet olacaktı, Yani Po- incare'yi ihtiva etmeyen, fakat aynı milli siyaseti : takip eden ve sağ ve sol cenah fırkalarını sinesinde toplayan bir koalisi- yon olacaktı. Ve ilk zaman! da bu milli mahiyetini muhafa- za etti. Tâ ki hükümete dahil o- lan 4 sosyalist radikal nazır, fır ka merkezi tarafından verilen | karar ile hükümetten çekildi. Dahiliye, Nafia, Ziraat ve Me- sai nazırlıklarını işgal eden Sa- raut, Heriot, Oveille ve Leon Pesrier - istifa ettikten sonra, blok milli mahiyetini kaybetti. Laval, sol cenah fırkalarmın ineye girmemelerinden mü- tevellit zaafı pm daha mü- tezayit bir şekilde hissetmekte idi, Ve bu zaaf, Fransa ehemmi yetli meselelerle karşılaştıkça daha ziyade tebarüz etmeğe başladı. Son hafta zarfında sos yalist radikaller taarruza geç- miş vziyette idiler. Bu fırkanm en mühim, gazetelerinden biri © lan Döpeche de Toulouse gaze- tesi, geçenlerde neşrettiği bir makalede Almanyadan tamirat borçlarını almak mürokün ol- madığı “Ve bu alacakların AÂ- mâriksya” olan borçlarla mah- sup edilmesi lâzım © geldiğini yazmıştı, Fransada büyük heye can uyandıran bu makaleden sonra Sosyalist Radikal fırkası rı büsbütün ; ilga etmek mümi- kün olmamakla beraber, her hal de tecil etmek icap ettiğini ileri sürdü. Velhasıl Almanya, borç- ları gemi İÇİN taarrüza geçtiği ve İngiltere ve Ameri- ka da bu moktai nazara il ederek Fransa tecrit edildi bozuk bir manzara irae ediyor. İşte Laval, en na birlerinden biri “olan Harbiye nazırı Maginot'nun da vefatını vesile ittihaz edetek, konferan. #in arifesinde Poincare zâma- nındaki milli birliği tekrar te- sis etmek istemiştir. Şimdi bü- tün mesele, Sosyalist Râdikalle rin bükümete girmeğe muvafa- kat “edip etmeyeceklerindedir. Çünkü senelerden beri muhali vaziyette kalmak sol tenah fır kalarına politika tabiyesi nokta sından gelecek intihabatta çok müsait biv vaziyet ihdas etriiş- tir. İntihabat yaklaştığı cihetle vayatı kısa olan Laval hüküme tine bu fırkâhin iştirak etmeğe a olacağı şüphelidir. Sosya- ist Radikallerin sağdan ziyade sola, sosyalistlere meylettikleri F ilmektedir. o Her halde Tansiz siyasetinin takip ede- “eği şu veya bu istikamet, Av- (rarisiz başvekili M. Laval, baş- mâkalemizde de izah ettiğiniz gibi, kabinesinde istenilen tadilâti yap- mağa muvaffak olamadığı için ni- hayet istifa etti. Buhran sosyalist radikallerin kabineye iştirak ettiril. meleri meselesinden - doğmuştur. Fransada kabine buhranları, her de- dasında daima bir nevi pazarlık ya- pıldığı İçin, uzun sürmektedir. Fransanın şu önümüzdeki - haftalar sarfmda milzakere edilecek hayati ehemmiyeti haiz muhtelif meselele zi mevcut olduğu için,u defaki buh ranın da, diğerk bi Tüp İ sız kabinesinin istifası etrafında al dığımız ajans haberleri şünlardir.): PARIS, 13 A.A. — M. ; Laval, İ kabinenin müşterek istifasını reisi; cöümhura vermiştir. Sabık başvekilin bu akşam yeni ibtimal dahilinde görünmektedir. Radikal - Sosyalistler teşriki mesaiyi reddedince.. PARİS 13 A.A, — Radikal - Sosyalistlerin hükümetle teşriki me. saide bulunmağı reddetmeleri üzeri" ne, M. Laval'in Lozan ve terki tes- lihat konferanslarında — hükümetin deruhte edeceği mes'uliyete hükü- met partilerini de iştirak ettirmek hususundaki projesi tahakkuk ede. memiştir. izhar edilen bu istim- kâf hasebile diğer gruplarla müzake (Devami 6 iner sahifede) lerinden uzak bulundurmaktadır. Bu | sebepten parlamento haricinde ve dahilinde vekillere yardımda bulun- mak üzre siyasi müşavirlikler ihda: sını istiyenler de vardır. Saracoğlu Şükrü Bey Tekrar Alay seyahat edecek. ANKARA, 13 (Telefon) — Şükrü iktasat | âli o meclisi pır kâti İbi © Nurullah “Esat Beyin pek © yakında Amerikaya gitmeleri mükarrördir; Bu seya , Şükrü ve Nurülleh Esat B. ler hat Saraçoğlu Şükrü Beyin bi- rinci seyahatinin :mütemmimi telâkki olunmaktadır. Şükrü Beyin Amerikada bazı gruplar- la müzakerata girişeceği ve hü kümetten aldığı salâhiyet i linde memlekete nafi anla; lar temin edeceği zannediliyor. ie Daveti Şeker şirketi müdürü Bağdat'a gitti Türkiyedeki şeker sanayii Irakta da aynı arzuyu uyandırmıştır, İrak Kralı Faysal Hz. nin da İ seleleri hallede- “ | Trabzonda eski âşinaları ile de Gazi Hz. Gazi Hr., dün de Dolma- bahçe sarayında meşgul ol- muşlar, akşama kadar bir yere çıkmamışlardır. Dahiliye Vekili Şüktü Kaya ve Sikhar Vekili Re- Hik B. Ter dün öğleden sönra sarâya giderek Gâzi Hz. ta. ralından kabul buyurulmuş- Tardır. Dün bazı zevat Dolmâbah- çe sarayına giderek bilvusı- ta Gazi Hz. ne arzı tâzimst etmişlerdir.” Hariciye Vekilimiz AÂvdette, Gnsiyepn de uğrayacak mı? Berutlan Adana gazetesine şu malümat veriliyor: Türkiye Hariciye Vekili ç. el Tevfik Rüştü B. in Bağdattan bu raya geleceği ve fevkalâde komi- ser M. Ponsot i- le geçen sene Ce mevrede halledi- miyen bazı me l cekleri kuvvetle söylenmektedir. Tevfik Rüştü B. Trabzondan geçerken TRABZON 12 — Hariciye | Vekili Tevfik Rüştü Beyle - İş Bankası müdürü Celâl Beyi hâ mil bulunan Abazia vapuru li. manda durmuş, Vekil Beyle Ce lâl Bey karaya çıkmışlardır. Ve kil Bey hükümet dairesini, fır- ka merkezini, belediyeyi ve şeh ri gezmiştir. Hâriciye Vekili ilk tahsilini burada yaptığı için, M. PONSOT görüşmüştür, Vekil Bey akşam İ üzeri vapura avdet etmiştir. Vapur akşama doğru Batu- ma hareket etmiştir. Gümrüklerde Tasfiye Vekâletin bu hususta alacağı tedbirler çok esaslıdır ANKARA, 13 (Telefon) — Burada “Gümrük ve İnhisarlar Sivil A Ra tayyar EE eciliğin memleketimizdeki büyük ehemmiyeti Aero klüp dün matbuat şerefine bir .çay,ziyafeti verdi Çayda sâmimi Ve nütuklarla Türk Aero klüp tarafından dün saat 17 de matbuat şerefi- ne bir çay ziyafeti verilmiştir. klübün reisi eski mülkiye baş- müfettişi Müfit B. davetlileri kendine has bir nezaketle karşı lamıtşır. Klüpte tayyareci Veci | hi, Savni, Hayrünnas ve Fuat Beyler bulunuyorlar ve tayyare cilik hakkında davetlilere ize- hat veriyorlardı, Çay ziyafetin- de reis Müfit Bey kısa bir nu- mütekabil hissiyat izah edildi tuk söyledi. Bu mutukta, dave- te icabet eden matbüat mümes sillerine teşekkür etti. Bundan sonra Vecihi B. sivil tayyareci liğin memleketimizde ne suret- le inkişaf edeceğini izah etti ve bu hususta matbuatın büyük hizmeti olacağından bahsetti. Bundan sonra Matbuat cemi yeti ikinci reisi Ahmet Şükrü (Devami 6 ıncı sahifede) AN önel veti üzerine Alpullu şeker şirke: | vekâletinin müstakbel mesaisi- İki bitaral reis: M, Holştad, Anderson, tümüdürü Hay - e m 2 iy o riB, refakatinde Hattâ bu ” i zerin Ha- Muhtelit Komisyonda |. AR hâls | vardır. Gümrük ve İnhisarlar ürü lü eseleler MR bül &8İ /| vekâleti kaçakçılıkla esaslı su- puruz um reket etmiştir. İ İ | rette mücadeleye girişildiği şu vak kun Faysal İM e i i i- İN ursa ol sfi ğ Komisyonda işler mayıs ir pe kr ol ei i i ği kararlar iti: iz kadar tasfiye edilecek mi sanda A ha e ğ ii £ İ| | rinden isti il Üçeüesele ve bir pürüzlü İş - | sires e; İlmen aile, olamayan Mübadil, gayrimübadil, tak- lerinin tetkiki ile anlaşılacaktır. Hz, fabrikanın if | murahha, diri kıymet, etabli... Bono tevzi atı işleri, Ekipler, tâli komis- l yonlar,. Birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü bürolar... Türk heye. ti murahhasası, Yunan heyeti bitaraf aza, kâti- bi umümi ve saire... Bütün bun- ları sayarketi — anlatmak istedi- ğim sadece şudur: 1923 senesinden beri mühte- lif itilâfnameler. arasında boca- layan muhtelit mübadele komis yonu, Hani, şu beynelmilel ko- (Devamı 6 ıncı sahifede) elçinin seminerlerini eskimiş Giüieüiliikrinlii rupanın mukadderatı noktasın. | teşekkül edeceği her kes tarafın | edilmiştir. Bunun üzerine Hay dan birinci derecede ehemmi- | dan merak ve alâka ile beklene | ri Bey refakatinde Şefik Bey ol ili olduğu bir sırada yeni Fransiz hülümetinin ne şekilde fi dı 4 Türk ve Yunan heyeti murahhasa. ları relaleri Şevki B. M, Fokas cektir. Ahmet ŞÜKRÜ mükemmeliyet ve az zamanda- ii büyük muvaffakıyetini tak, dile Karşılamıllar “Ya bandun | | dolayı fabrika idaresini tebrik İederken İrakta da şeker sanayi» inin teessüsü arzusunu izhar et aysal Hz. şirket mü- Beyden bu hususu | İ m İraka bir seyahat | İ yapmasının kabil olup olmadığı | nı sormuşlardı. Geçen gün Al | pullu şeker şirketine İrak Kra- İr Hazretlerinden bir mektup | gelmiş ve bu hususta tetkikat | yapmak üzere bir heyet davet İ duğu halde derhal Bağdada ha- reket etmişlerdir. Bu gibi memurlar hakkında 1683 numaralı kanunun 13 ün- cü maddesi tatbik edilecektir. Hulâsa gümrük binalarının ha- ricinde de, dahilinde de esaslı ıslahat tedbirleri almacaktır. Haftalık Siyasi icmal Ahmet Şükrü Akın! İbrahim Necmi San'at sütunları ve ölen tablolar.. Gümrüklere gayet sıkı emirler verildi ve tatbika başlandı Dün sabahtan beri her şey açılıyor ve ehemmiyetle muayene ediliyor Son vaziyet nedir? , Gümrükler ve inhiarlar vekâleti bütün gümrüklere çok mühim bir ay oyan e ie Nm vök ihi ün v geçen h & gerek ihracat eşyasını bililstisna hepsinin zurufunun açılarak dikkâtle ve en hurda teferrüatma kadar muayenesini emretmektedir. İstanbul gümrülderi baş müdürlüğü bu emri alınca mıntakası dabilin- deki bütün gümrüklere bir tamimle vaziyeti ve giren, çıkan bütün balya, denk, sandık, kutu ve emsali zarflarınbehemekal açılacağını ve bütün eşyanın müayene edil i : gi m n dsüşek) edilmesini istediği sarfların açı ölür. gir Vekilet yeni emilen ufak bir jrtismaiyet ve ihmali dahi kaldırmıştır Pu cenin, elikeder mehafide kaçakfıığa karı kai bir tetbir olark teak; Ticaret odası, bazı şikâyetler üzerine bu yeni emrin icabettirdiği bazı vaziyetler hâkkinda şikâyetle İktisat veköletine müracaat ö Odaya nazaran bu vmürle hâdiz olan vaziyet mal sahibe bir çek sarar. bozulma ları ve yeni masrafları tahmil etmekte yadan bazısının. sını intaç etmektedir. MEN e Lehistanda Türkiye Büyük elçisi Cevat Bey Reisicümhura itimatna mesini takdim etti. Varşova muhabirimizden aldığımız mektup iç #ahife mizdedir. Resmimiz itimatnamenin takdimi merasiminde hazır bulunâz zevat göstermektedir: 1 — Reisicümhur M. Moseleki, ? — Büyük Elçi Cevat BE, 4 — Başvekil M. Prystor, 4 — Hariciye mazırr M. Zaleski $ — B. Elçilik müsteşarı Ercümem Ekrem B. Kabine Erkânı: 7 — se öl Protokol müdiri Kont Romer; & - 9 — Büyük Elçilik erkân,